نقش آفرینی مؤثر ایران در مجمع صادرکنندگان گاز - روزنامه رسالت | روزنامه رسالت
شناسه خبر : 75181
  پرینتخانه » اقتصادی, مطالب روزنامه, ویژه تاریخ انتشار : ۰۸ آبان ۱۴۰۱ - ۶:۲۸ |
تحولات صنعت گاز و اجلاس اخیر مجمع صادرکنندگان گاز در قاهره واکاوی شد

نقش آفرینی مؤثر ایران در مجمع صادرکنندگان گاز

مجمع کشورهای صادرکننده گاز یا اوپک گازی که به اختصار (GECF) نامیده می‌شود، سازمان تازه‌بنیانی است که از سوی ایران، روسیه، قطر و تعدادی از دیگر کشورهای صادرکننده گاز، در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ تأسیس شد. طرح تأسیس اوپک گازی در تاریخ ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ از سوی رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با ایگور ایوانف، دبیر شورای امنیت وقت روسیه مطرح شد.
نقش آفرینی مؤثر ایران در مجمع صادرکنندگان گاز

گروه اقتصادی 
مجمع کشورهای صادرکننده گاز یا اوپک گازی که به اختصار (GECF) نامیده می‌شود، سازمان تازه‌بنیانی است که از سوی ایران، روسیه، قطر و تعدادی از دیگر کشورهای صادرکننده گاز، در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ تأسیس شد. طرح تأسیس اوپک گازی در تاریخ ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ از سوی رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با ایگور ایوانف، دبیر شورای امنیت وقت روسیه مطرح شد. حضرت آیت الله خامنه‌ای با اشاره به وجود نیمی از ذخایر گاز جهان در روسیه و ایران پیشنهاد کردند که این دو کشور با کمک یکدیگر بنای یک سازمان مربوط به همکاری‌های گازی را همچون اوپک پایه‌گذاری کنند که بعدها در سفر مقام‌های روسی به قطر، یکی دیگر از کشورهای دارنده ذخایر عظیم گازی، این پیشنهاد به آن کشور نیز ارائه و مورد موافقت مقام‌های دوحه قرار گرفت. ایران، الجزایر، امارات متحدهٔ عربی، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد ، توباگو و ونزوئلا اعضا مجمع صادرکننده گاز هستند که ۴۲ درصد از تولید گاز جهان، ۷۰ درصد از ذخایر گازی جهان، ۳۸ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۸۵ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند. 
اخیرا مجمع صادرکنندگان گاز با حضور ایران در کشور مصر برگزار شد، در اهمیت این موضوع با محمد علی خطیبی، مدیر اسبق ایران در اوپک به گفت‌وگونشسته ایم:
محمدعلی خطیبی، مدیر اسبق ایران در اوپک در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به اهمیت مجمع صادر کنندگان گاز پرداخت و درباره توانایی این مجمع در حوزه اقتصاد گازی اظهارکرد: هدف ابتدایی در تاسیس مجمع صادرکنندگان گاز، همکاری دارندگان مهم ذخایر گازی به منظور تثبیت بازار گازی بود. 
وی افزود: ایجاد امنیت، آرامش و ثبات در بازار‌ گاز‌ از‌ جمله دلایل تشکیل و تاسیس مجمع‌ صادرکنندگان گازی بود تا بازار گاز دچار نقصان نشوند و صادرکنندگان همواره با امنیت در بازاری با ثبات گام بردارند. به عبارت دیگر حفظ منافع صادرکنندگان گاز در دنیا مهم‌ترین دلیل تشکیل این مجمع بود. 
خطیبی با اشاره به دفاع از منافع کشورهای تولیدکننده و صادرکننده گاز تصریح کرد: علاوه بر حفظ منافع تولیدکنندگان و صادرکنندگان، حفظ منافع مصرف کنندگان نیز در تاسیس این مجمع نقش بسیاری داشت.
مدیر اسبق ایران در اوپک همچنین خاطرنشان کرد: لازمه تحقق اهداف مذکور، نقش آفرینی کشورهای عضو در بازار گازی دنیا بود. به طورحتم هریک از کشورهای عضو تولید گازی دارند و از صادرات نیز برخوردارند. 
وی متذکر شد: جمع آوری شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده در یک سازمان همچون اوپک یا مجمع صادرکنندگان گاز با هدف همکاری بیش‌تر است. اگرچه هریک از این کشورها قادر به تولید و صادرات هستند اما اهداف بلندمدت آن‌ها با نقش آفرینی و همکاری دراین سازمان‌ها محقق خواهد شد. بی‌شک این اهداف به تنهایی قابل دستیابی نخواهد بود و لازمه آن همکاری کشورهای تولیدکننده و صادرکننده با یک دیگر است.
او ابراز کرد: لازمه موفقیت و دستیابی به اهداف بلندمدت حرکت سازمان بر مبنای مواضع ابتدایی است. به نظر می‌رسد اگر‌ روند فعالیت کشورهای عضو از شتاب بیش‌تری برخوردار شود، موفقیت بیش‌تری عاید بازار‌ گازی دنیا خواهد شد.
خطیبی درپایان این گفت‌وگو یادآور شد: بازار گاز این روزها بسیار آشفته است و نوسانات فراوانی دارد. درچنین شرایطی وجود یک سازمان به منظور افزایش ثبات و آرامش بسیار ضرورت دارد و می‌تواند موجب استحکام بازار گازی دنیا شود. امیدواریم سازمان مجمع صادرکنندگان گازی به زودی از مراحل ابتدایی خود عبور‌ کند و وارد فصل جدیدی از نقش آفرینی شود.
 آخرین گزارش مجمع کشورهای صادرکننده گاز
این مجمع در ۲۶ اکتبر یعنی ۴ روز پیش گزارشی از بازار گاز را ارائه کرد،این گزارش سومین گزارش سالانه بازار کوتاه مدت گاز هم زمان با جلسات این مجمع در مصر منتشر شد، به گزارش مجمع صادرکنندگان گاز؛ این گزارش در زمانی منتشر می‌شود که جهان با یک بحران چند وجهی و یکی از بدترین بحران‌های انرژی در تاریخ مواجه است، که با کسری عظیم عرضه و بی‌سابقه قیمت‌های نقطه‌ای گاز طبیعی مواجه شده است.
اقتصاد جهانی به دلیل تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی، افزایش تورم و سخت‌تر شدن شرایط مالی که بر بازار جهانی گاز تأثیر گذاشته است، شتاب خود را از دست داده و این امر باعث شده سرمایه گذاری در صنعت گاز کاهش یابد.
مصرف گاز در اروپا افزایش قابل توجهی یافته که ناشی از فصل گرم زمستان است که این امر باعث افزایش قیمت گاز در بخش مسکونی و قیمت بالای گاز در بخش صنعتی شده است.
تغییرات ساختاری در تجارت جهانی گاز رخ داده است که ناشی از کاهش واردات گاز خط لوله به اتحادیه اروپا از روسیه و در نتیجه افزایش تقاضای LNG در منطقه است که منجر به انتقال جریان LNG از آسیا به اروپا شده است.
قیمت‌های نفت منطقه‌ای گاز و ال‌ان‌جی به شدت نوسانی شده و در آگوست ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود رسیده است که ناشی از اختلالات عرضه در میان تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی است.
با وجود چالش های فعلی پیش روی صنعت گاز، اما همچنان گاز طبیعی نقش مهمی در انتقال انرژی جهانی به آینده ای با کربن کم و توسعه پایدار دارد.
قیمت‌های نقدی گاز و LNG در سال ۲۰۲۱ به بالاترین قیمت‌ها رسید و با افزایش سرسام آور قیمت LNG در آسیا به دلیل تقویت تقاضا همراه بود، در سال ۲۰۲۲ به ویژه بعد از جنگ روسیه و اوکراین عرضه در بازار گاز به شدت کاهش یافته و گاز به بالاترین قیمت تاریخ خود در آگوست ۲۰۲۲ رسید که ۹۶ دلار است.
 تنش های ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی تورم جهانی از قبل موجود را تشدید کرد
افزایش قیمت کالاها و اختلال در تجارت جهانی. در ژوئن ۲۰۲۲، قیمت کالاهانسبت به ماه قبل اندکی کاهش یافته است. با این حال، قیمت انرژی و کودبه طور قابل توجهی بالاتر از سال قبل باقی مانده است. شاخص قیمت انرژی به عدد ۱۷۱ رسید
در ژوئن ۲۰۲۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل ۸۲ درصد افزایش نشان می دهد. شاخص قیمت غیر انرژی نیز با افزایش ۱۲ درصدی نسبت به سال قبل به ۱۲۸ در ژوئن ۲۰۲۲ رسید.
 گروه غیر انرژی، کودهای شیمیایی ۸۵ درصد و پس از آن قیمت مواد غذایی (۲۳ درصد) وقیمت محصولات کشاورزی (۱۸ درصد) نسبت به سال قبل افزایش یافت. فلزات و مواد معدنی گروه و فلزات گرانبها نیز به ترتیب ۷ و ۴ درصد در ژوئن ۲۰۲۲ در مقایسه بامدت مشابه سال قبل افزایش یافتند.
افزایش قیمت انرژی منجر به افزایش تورم در نیمه اول سال ۲۰۲۲ شده و تورم در اروپا به بالاترین سطح در ۴۰ سال گذشته رسید. طبق گزارش IMF Worldچشم انداز اقتصادی جولای ۲۰۲۲، انتظار می رود تورم جهانی در سال ۲۰۲۲ به میزان ۸.۳ درصد افزایش یابد.
 پیش بینی می شود تورم در اقتصادهای پیشرفته در سال ۲۰۲۲ به ۶.۶ درصد و به ۹.۵ درصد افزایش یابد.
سیاست های انرژی یکی از محرک های اصلی تقاضا و عرضه گاز طبیعی است. این تقاضا برای گاز طبیعی تا حد زیادی تحت تاثیر کارایی بهره وری انرژی است که عبارتند از: «سیاست های کربن زدایی، جایگزینی انرژی و آزادسازی بازار.» از سوی دیگر، سیاست‌های مالی کلان نیز نیروی محرک عرضه گاز طبیعی هستند.
البته در اروپا بعد از جنگ روسیه و اوکراین سیاست کربن زدایی تغییر یافته و در میان افزایش عدم اطمینان در بازار گاز، کشورهای اتحادیه اروپا تصمیم گرفتندحرکت به سمت خرید مشترک گاز طبیعی و LNG پلت فرم جدیدی را راه اندازی کرده تا خرید مشترک گاز طبیعی و هیدروژن را تسهیل کند.
در قاره آمریکا، دولت مکزیک برنامه‌های خود برای سرمایه‌گذاری ۳.۲ میلیارد دلاری در صنعت گاز تنها در عرض ۲ سال یعنی تا سال ۲۰۲۴ را اعلام کرد و در برزیل هم سیاست های انرژی بر آزادسازی بازار گاز طبیعی تمرکز دارد.
در قاره آفریقا نیز اکتشافات قابل توجهی در سال های اخیر در صنعت گاز انجام شده و سیاست‌های انرژی عمدتاً بر تقویت سرمایه‌گذاری برای توسعه آن‌ها متمرکز شده است. به عنوان مثال در مصر، سیاست های انرژی بیشتر بر افزایش تولید گاز طبیعی وترویج مصرف گاز طبیعی در بخش های مختلف  بوده و دولت بر برنامه های خود برای گسترش مصرف گاز طبیعی در بخش حمل و نقل تاکید کرده واهداف بلندپروازانه ای را برای تبدیل سوخت وسایل نقلیه به گاز در نظر گرفته و در همین راستا نیز وام های کم بهره ای را به مالکان خودروهای گازسوز داده تا جامعه را برای ترویج گاز تشویق کند.
سرمایه گذاری جهانی نفت و گاز در سال  ۲۰۲۱ به میزان ۶۷۳ میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال قبل ۱۷ درصد افزایش داشته است.
در سمت بالادست، نفت و گاز نیزسرمایه گذاری در سال  ۲۰۲۱ به عدد ۳۸۴ میلیارد دلار رسید.
البته سیاست کربن زدایی در دنیا باعث شده سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز به شدت کاهش یابد که قضایای اخیر نشان داد که سیاست غلطی بوده و متاسفانه این سیاست در ایران نیز اجرایی شد.
به گزارش« رسالت»، با روی کار آمدن دولت سیزدهم و توسعه دیپلماسی اقتصادی و تمرکز بر سرمایه گذاری خارجی به ویژه در صنعت نفت و گاز کشور شاهد تحول در این عرصه بوده و حضور موثر ایران در آخرین اجلاس از مجمع صادرکنندگان گاز در قاهره که در هفته گذشته رخ داد باعث تقویت جایگاه ایران در دیپلماسی اقتصادی شد.

​​​​​​​

|
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : ۰
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.