نان‌آوران بی‌سفره
گروه اجتماعی
«پاندمی» کرونا باعث بیکاری میلیون‌ها نفر و ایجاد ناامنی شغلی در سراسر جهان شده است. آن‌هایی که بالاجبار به قوانین قرنطینه و ماندن در خانه تن دادند، حتی باوجود داشتن درآمد مکفی، به آینده شغلی خود تردید دارند و از حاشیه امنیتی برخوردار نیستند. چنین زنگ خطری، برای افرادی که شغل و درآمد ثابتی نداشتند یا با مشاغل پاره‌وقت روزگار می‌گذراندند، سخت‌تر به صدا درآمده است. هرچند زنان شاغل در مناطق شهری و روستایی به نحو مشابهی دچار این انسداد شریان اقتصادی شدهاند، بااین‌حال، در برخی از مناطق دورافتاده، با از دست رفتن تنها منابع درآمد و نبود حمایت دولتی، به فقری شدید گرفتار آمده‌اند.
«حنانه اطهری» از فعالان حوزه زنان و خانواده در گفت‌وگو با «رسالت» توضیح می‌دهد: «ممنوعیت رفت‌وآمد و مسافرت به نقاطی که زنانش از راه گردشگری روزگار می‌گذراندند، باعث بحران در این جوامع محلی شده است. زنانی که با فروش صنایع‌دستی و ارائه خدمات بومگردی به گردشگران تا حدی از پس تأمین مایحتاج خانواده خود برمی‌آمدند، با شیوع کرونا و اقدامات پیشگیرانه بهداشتی، کسب‌وکار خود را ازدست‌رفته می‌بینند. در غیاب حمایت‌های دولتی، تنها اقدامات خیرانه گروه‌های مردمی بود که با توزیع کیسه‌های مواد غذایی به یاری آنان شتافتند تا مرهمی هرچند کوچک، بر زخم این روزهای آن‌ها گذاشته شود. زنانی که با شجاعت تمام به جنگی نابرابر برای تأمین معاش رفته‌اند و بعضابا بروز بیماری کرونا خود را در چنبره معضلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه، آسیب‌پذیرتر از همیشه می‌بینند.»
*زنان دارای مشاغل خانگی با رکود سفارش روبه‌رو شدهاند
این فعال حوزه زنان، تأکید می‌کند: «جمعیت زنان سرپرست خانوار در ایران طی ده سال گذشته نسبت به مردان افزایشی ۵۸ درصدی داشته و معمولا آنچه حمایت از این قشر نامیده می‌شد، پیگیری مطالبات غیرواقعی نظیر ورود به ورزشگاه بوده و خواسته‌های واقعی آنان به دربسته خورده است و همتی برای رفع مشکلات آنان دیده نشده است. هرچند دولت در وضعیت اخیر و برای «کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا» برنامه‌هایی عاجل ارائه کرده است، اما این برنامه‌ها در حمایت از زنان سرپرست خانوار با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌روست. اعلام فهرست۱۰ گروه شغلی متضرر از کرونا توسط دولت و ادعای پرداخت وام به آن‌ها، در حالی صورت می‌گیرد که واحدهای صنفی کوچک یک یا دو نفره مشمول این فهرست نمی‌شوند. دست‌فروشانی که از کار بیکار شدهاند وزنانی که مشاغل خانگی دارند، مشخص نیست چطور می‌توانند از این حمایت بهره‌مند شوند. از سویی، مدارک هویتی برخی از این افراد نیز مخدوش است و بدون شناسنامه و کارت ملی، حتی از دریافت یارانه نیز محروم‌اند. از سوی دیگر، تسهیلات یک و دو میلیون تومانی هم هیچ باری از روی دوش این زنان برنمی‌دارد و برای اویی که از کار بیکار شده است، بازگرداندن این وام رنجی مضاعف محسوب می‌شود.»
به گفته اطهری، بر اساس آمارهای رسمی موجود، نزدیک به چهارمیلیون زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد. این جمعیت عظیم در این روزها، اگر خیلی خوش‌شانس بوده باشند، سفره خود را کوچک‌تر دیده‌اند. اغلب مسئولان‌معاش‌خانواده، با به محاق رفتن کسب‌وکارها دیگر سفره‌ای ندارند. زنان شاغل در کسب‌وکارها و کارگاه‌های زیرزمینی نیز یا از کار اخراج شدهاند و یا به تعدیل نیرو گرفتار آمده‌اند. آن‌ها که دارای مشاغل خانگی بودند، با رکود سفارش روبه‌رو شدهاند و روزمزدهایی نظیر دست‌فروشان و شاغلان در سالن‌های عروسی و عزا و رستوران‌ها هم با تعطیلی این مراکز، در تأمین هزینه‌های خود درمانده‌اند. شعار «در خانه بمانیم» و طرح فاصله‌گیری در اجتماعات که برای کنترل میزان گسترش ویروس کوید ۱۹ و حفظ سلامتی شهروندان توصیه شد، با تمهیدات منصفانه دولت برای کمک به تأمین معاش شهروندان همراه نبوده است و بر این مبنا، ازجمله زنان سرپرست خانوار را دچار بی‌قراری کرده است و آنان برای خروج از این بن‌بست، به هر دری می‌زنند. اینان، برای بقای خود و خانواده‌هایشان حتی حاضرند سلامت خود را به خطر بیندازند و راهی مناطق پرخطر شوند تا بلکه شب دست‌پر به خانه بازگردند. برای کسانی که نه پشتوانه‌ای دارند و نه پس‌اندازی که بتوانند بدان تکیه کنند، چاره‌ای جز خروج از منزل نمی‌ماند، چون باید اجاره مسکن و مایحتاج روزانه خود را تأمین کنند.
بسیاری از زنان شاغلی که بار سرپرستی یک خانواده را به دوش می‌کشند، از فقدان یک حامی بزرگ رنج می‌برند. چتر حمایتی که بتواند در رفع مشکلات آنان پیش‌قدم باشد. حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی، چندی پیش‌گفته بود که «این سازمان نسبت به فقر و بیکاری ۲۴۵ هزار خانوار زن سرپرست تحت پوشش بهزیستی نگران است.» این اظهار نگرانی در حالی برای زنان تحت پوشش ایراد می‌شود که باقی این افراد از هیچ چتر حمایتی برخوردار نیستند و در تأمین معاش درمانده‌اند. شمار بسیاری از این افراد به دلیل فعالیت در مشاغل فاقد بیمه و کم‌درآمد، در شرایط مناسبی قرار ندارند و در این شرایط بحرانی، از قلم سیاست‌های حمایتی افتاده‌اند. فقدان تأمین اجتماعی و حمایت‌های لازم، برای زنانی که بخش بزرگی از نان‌آوران خانوادگی را تشکیل می‌دهند، بحران‌هایی به وجود می‌آورد که در صورت ادامه این غیاب حمایتی، هزینه‌های آسیب‌زایی را موجب خواهد شد.
گفته می‌شود که دنیای پساکرونایی دنیای بهتری خواهد بود و دولت‌ها و جوامع انسانی نسبت به اعمال و رفتار خود بازنگری خواهند کرد. امید می‌رود که چنین باشد تا مطالبات شاغلان زن نیز پس از گذر از این دوران، شرایط بهتری به خود ببیند.
زنان سرپرست خانوار , زنان شاغل , کرونا
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.