ناشران ناخوش احوال
گروه فرهنگی
این روزها حال و هوای حوزه فرهنگ کشور درگیر هفته کتاب است و فعالان حوزه نشر و کتاب تلاش دارند تا از این فرصت به‌دست‌آمده آن‌هم در فضای کرونایی کشور نهایت استفاده را ببرند و شاید اندکی از خسارات ناشی از شیوع کرونا در ۱۰ ماه گذشته را جبران کنند.
در این میان شکی نیست که کرونا بیش از همه به صنایع و کسب‌وکارهایی ضربه زده که قامت نحیف و ناتوانشان در حوزه فرهنگ از بقیه مشخص‌تر است و نیازی به پیگیری آن نیست. حوزه نشر و کتاب ازجمله این بخش‌هاست که در طول سالیان سال آن‌چنان‌که شایسته و بایسته است موردتوجه نبوده حالا که دیگر کرونا همه قله‌های اقتصادی و اجتماعی را فتح کرده این رسته دیگر جان و رمقی برای نفس کشیدن ندارد.
دراین‌بین رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز هرازگاهی از برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب هم خبر می‌دهد تا شاید اهالی این حوزه دل‌خوش به آینده اندکی بتوانند جبران مافات کنند.
همایون امیرزاده درباره برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفته است: به امید خدا این نمایشگاه قطعا امسال به‌صورت مجازی برگزار خواهد شد و ما هم در وزارتخانه مقدمات این برگزاری را فراهم کرده‌ایم طبیعتا این نوع از برگزاری نیازمند برنامه‌ریزی مدون و اصولی است، اما در این‌که این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود شکی نیست.
وی در همین راستا ادامه داد: شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران نهاد اجرایی و مربوطه به برگزاری این رویداد بزرگی ادبی و فرهنگی است، به‌طورقطع اخبار تازه مبنی بر برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب تهران به‌زودی از طریق این شورا اعلام خواهد شد.
تمام این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که ناشران با مشکلات مالی و درآمدی زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و امید به آینده و کسب‌وکار بهتر برایشان رنگ‌باخته است.
برای آشنایی با وضعیت فعلی اقتصادی ناشران، «رسالت» گفت‌وگویی با محمود آموزگار، مدیر انتشارات آمه ترتیب داده که در ادامه می‌خوانید.
وابستگی ملزومات کتاب به قیمت ارز
وی در ابتدا بابیان این‌که بر پایه تحقیقات و با بررسی وضعیت نشر بین‌المللی آشکار شد که ظرفیت کل صنعت نشر دنیا کمتر از ارزش بازار دو کمپانی داروسازی روش و فایزر است خاطرنشان کرد: «صنعت نشر در مقایسه با صنعت لوازم‌آرایشی، داروسازی و بسیاری از مشاغل دیگر در رده پایین‌تر و ضربه‌پذیری بیشتری دارد و به همین خاطر در کشور ما نیز این صنعت در زمره اولین حوزه‌هایی بود که از کرونا آسیب جدی دید.
وی افزود: «ارزش کل صنعت نشر ایران در سال ۹۷، به ۲۷۰۰ میلیارد تومان رسید. این در حالی است که افراد بسیاری ازجمله؛ معلمان، مترجمان، ناشران و بسیاری از مشاغل مرتبط در زیر‌مجموعه این صنعت قرار دارند و از این طریق امرارمعاش می‌کنند.»
آموزگار تصریح کرد: «ارزش کل صنعت نشر ایران در سال ۹۸ به ۳۸۰۰ میلیارد تومان رسید. این افزایش را مبنی بر بهبود وضعیت نشر و انتشار کتاب بیشتر نیست بلکه به دلیل افزایش قیمت ملزومات کتاب و تورم کشور رخ‌داده است.»او ادامه داد که وابستگی ملزومات کتاب به قیمت ارز بسیار است بنابراین اعمال تحریم‌ها نیز به‌طور مستقیم بر صنعت نشر تأثیر منفی می‌گذارد.
ضربه کرونا بر پیکره کتاب‌فروشی
مدیر انتشارات آمه همچنین خاطرنشان کرد: «هنگامی‌که ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره این ویروس هشدار می‌داد، عنوان کرد افرادی که ضریب ایمنی پایین‌تری دارند بیشتر در معرض ابتلا به کووید ۱۹ هستند. بی‌شک این موضوع درباره کسب‌وکارها نیز صادق و مشاغل ضعیف در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.»
وی گفت: «در میان کسب‌وکارها، صنعت نشر به دلیل تعداد مخاطبان محدود و قیمت ناچیز کتاب، آسیب‌‌پذیری بسیاری دارد و می‌بایست درصدد حمایت از آن بود. شیوع ویروس کرونا، بدنه ضعیف صنعت نشر را بیش از سایر مشاغل تحت‌الشعاع قرار داد و بر پیکره کتاب‌فروشی ضربه زد.»
او یادآور شد: «یکی از مهم‌ترین دست‌آوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه به کتاب‌فروشی‌ها و تمرکز بر کتاب‌فروشان بود که در حال حاضر به دلیل گسترش ویروس کرونا، این صنف آسیب جدی دیده است.»
از ناخوش‌احوالی ناشران تا تعطیلی کسب‌وکارها
آموزگار اظهار کرد: «مخاطبان صنعت نشر افرادی فهیم هستند که به طورحتم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت و از تردد غیرضروری امتناع می‌کنند. به همین خاطر می‌توان عنوان کرد که وضعیت کنونی کتاب‌فروشان چندان خوب نیست مگر آن‌ها که به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی در بستر فضای مجازی از تعطیلی کسب‌وکار خود جلوگیری و درصدد فروش کتاب و جذب مخاطب برآمدند.»
وی عنوان کرد: «تعداد ناشران کنونی کشور بسیار است و آن‌ها ناگزیرند برای نشر کتاب خود، هزینه‌های تولید را پرداخت کنند. این در حالی است که در توزیع کتاب خود با مشکلات بسیاری مواجه هستند، زیرا توزیع‌کنندگان با توجه شرایط کنونی صنعت نشر و امکانات خود تنها درصدد نشر کتاب‌هایی هستند که از فروش آن‌ها اطمینان دارند. بی‌شک چنین روندی شرایط را برای کتاب اولی و ناشران نوپا سخت خواهد کرد.»
مدیر انتشارات آمه در پایان این گفت‌وگو گفت: «نمایشگاه کتاب تهران فرصتی بود تا تمامی ناشران اعم از نوپا و صاحب‌منصب کتاب‌های خود را در معرض دید عموم قرار دهند و امکان توزیع را فراهم سازند که در حال حاضر این امکان به دلیل شیوع ویروس کرونا وجود ندارد و همین امر ناشران را ناخوش‌احوال کرده است.»
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.