بحران ناترازی انرژی و مصرف بی‌‌‌‌رویه سوخت در کشور یکی از مهم‌ترین بحران های موجود است که همواره می‌بایست درصدد رفع و جبران آن باشیم چراکه به سبب استمرار ناترازی انرژی، صنایع و واحدهای تولیدی کشور تحت الشعاع قرار می‌گیرند و اقتصاد کشور نیز آسیب پذیر خواهد شد. ضعف حمل‌ونقل عمومی و خطوط ریلی، هدررفت حجم زیادی سوخت در ترافیک، فرسودگی جاده‌‌‌‌ها، مصرف بالای خودروها، خودروهای فرسوده و فرهنگ ضعیف عمومی، مصرف بالای بخش خانگی، کاهش ظرفیت تولید و کاهش بازدهی نیروگاه‌ها از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری ناترازی انرژی است که به باور فعالان این حوزه می‌بایست با حضور بخش خصوصی موردتوجه قرارگیرد. به عقیده فعالان حوزه انرژی، میدان داری بخش خصوصی و همراهی دولت در این مسیر می‌تواند ناترازی‌های موجود را کاهش دهد. توامان با این روند ضرورت دارد تا اقدامات و سیاست‌های عملی بهینه سازی مصرف در دستورکار قرارگیرد؛ به عنوان مثال تولید مطابق استانداردهای روز دنیا شود و کاهش مصرف سوخت در وسایل، ماشین آلات، خودرو و تجهیزات عملیاتی گردد و الگو‌های بهینه‌سازی برای بخش خانگی تبیین و تدوین شود. شایان ذکر است تا بگوییم که کارشناسان معتقدند با توجه به محدودیت منابع انرژی و مالی در دسترس کشور، بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی باید در اولویت بالاتری نسبت به افزایش تولید انرژی قرار گیرد. عملیاتی شدن طرح‌‌‌های بهینه‌‌‌سازی، علاوه بر اینکه هزینه کمتری نسبت به پروژه‌‌‌های افزایش ظرفیت تولید داردبلکه از آنجا که انرژی حاصل پایدارتر و منابع انرژی بین‌‌‌النسلی هستند، گزینه‌‌‌ای مناسب‌‌‌تر برای مدیریت بحران کمبود انرژی در کشور به شمار می‌رود.همچنین در فرآیند جبران ناترازی انرژی ضرورت دارد تا به مولفه‌های مهمی چون حمایت از توسعه پالایشگاه‌های کوچک، ایجاد مزرعه خورشیدی در صنایع پالایشی، توسعه تجدیدپذیرها و افزایش بهره‌وری نیز توجه شود تا سهم تولید افزایش و توازن میان مصرف و تولید برقرار گردد. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با رمضانعلی سنگدوینی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم و غلامرضا دهقان ناصر آبادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم پرداختیم و راهکارهای جبران ناترازی انرژی را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید. 

رمضانعلی سنگدوینی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس:
ورود تولیدکنندگان بخش خصوصی به حوزه انرژی  ضروری است
رمضانعلی سنگدوینی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی و نماینده مردم گرگان وآق قلا درمجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح راهکارهای رفع ناترازی انرژی به ویژه در حوزه برق پرداخت و در این باره با تاکید بر لزوم ورود بخش خصوصی بیان داشت: متاسفانه ناترازی انرژی به ویژه در حوزه برق معضلی‌ست که در سال گذشته نیز وجود داشت. در سال گذشته با ناترازی برق رو به رو بودیم و متاسفانه این ناترازی در سال جاری شدت بیش‌تری پیدا کرد چراکه میزان مصرف برق به سبب گرمای هوا افزایش یافته و تعداد مصرف‌کنندگان نیز صعودی بوده است. 
وی افزود: مطابق اعلام وزارت نیرو حدود ۸ الی ۹ درصد در مقایسه با سال گذشته افزایش مصرف داشته‌ایم. صرف نظر از میزان مصرف در سال جاری باید عنوان بداریم که میزان مصرف انرژی به طورکل در کشور بالا است و اینک دیگر راهی به جز ورود و بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی وجود ندارد. 
عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم تصریح کرد: به موجب جبران ناترازی‌های فعلی می‌بایست بخش خصوصی با هدف تامین انرژی به ویژه در حوزه برق ورود کند. دراین راستا می‌بایست بستر‌های مناسب و موردنیاز حضور بخش خصوصی را فراهم ساخت تا این بخش امنیت و اطمینان داشته باشد و بداند که وزارت نیرو و شرکت توانیر مازاد تولید را از این بخش خریداری می‌کند و بهای آن را می‌پردازد. 
نماینده مردم گرگان وآق قلا درمجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: بارها تولیدکنندگان از عدم پرداخت مطالبات خود به کمیسیون انرژی گلایه کرده‌اند و برهمین اساس است که بر پرداخت به موقع مطالبات تاکید داریم و  خواستار اطمینان دهی به تولیدکنندگان و بخش خصوصی می‌باشیم. عدم پرداخت به موقع مطالبات می‌تواند تولیدکنندگان را ناامید کند و سهم انرژی‌های تجدید پذیر را کاهش دهد. 
او متذکر شد: مقصود از انرژی‌های تجدید پذیر باد و انرژی‌های خورشیدی است که نقش ویژه‌ای در تولید برق دارند. امروز مهم‌ترین راه برون رفت از شرایط موجود، صرفه جویی و حضور بخش خصوصی است. 
وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از قطعی برق یادآور شد: مادامی که برق واحدهای صنعتی قطع می‌گردد، آسیب فراوانی به تولید کشور وارد می‌شود و تولیدکننده نیز متضرر می‌گردد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم اضافه کرد: متاسفانه به تازگی برق بخش‌های کشاورزی نیز قطع می‌گردد و کشاورزان گلایه‌های بسیار در این باره دارند. مادامی که برق واحدهای کشاورزی قطع می‌شود، آسیب بسیاری به حوزه تولید وارد و در نهایت اقتصاد کشور آسیب پذیر خواهد شد. دراین راستا ضرورت دارد تا به منظور جبران ناترازی انرژی بکوشیم و مانع از قطعی برق شویم. متاسفانه طی ماه‌های اخیر برق‌ خانگی نیز قطع می‌گردد و چنین روندی شایسته نیست. روزی که وزیر انرژی برای رأی اعتماد در کمیسیون انرژی حضور یافت به صراحت بیان داشت که سالانه ۱۰ هزار مگاوات برق تولید خواهد کرد که طی ۴ سال، ۴۰ هزارمگاوات خواهد شد. متاسفانه چنین نشد و اینک در ایام پیک مصرف حدود ۱۶ هزار مگاوات کسری برق دا‌ریم. 
او گفت: امروز نیروگاه‌های کشور گازوئیل مصرف می‌کنند و بسیاری از نیروگاه‌ها نیز سیکل ترکیبی (نیروگاهی است که شامل شماری توربین گاز و توربین بخار می‌شود) نیستند. یک نیروگاه سیکل ترکیبی به ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات می‌تواند ظرفیت خود را تا ۵۰۰ مگاوات افزایش دهد و نبود چنین نیروگاهی تولید را دچار مشکل خواهد کرد. در این راستا ضرورت دارد تا برای نیروگاه‌هایی که بازدهی کمی دارند، افزایش بازدهی را در دستورکار قراردهیم و چنانچه نیروگاهی سیکل ترکیبی نیست، بکوشیم تا زمینه تبدیل آن به نیروگاه سیکل ترکیبی در دستورکار قرار گیرد. توامان با این روند می‌بایست از انرژی‌های تجدید پذیر بهره بگیریم و تولیدکنندگان را وارد میدان کنیم. 
سنگدوینی تشریح کرد: باید به بخش خصوصی اجازه ورود به میدان بدهیم و امنیت سرمایه‌گذاری برای‌شان رقم بزنیم. بخش خصوصی باید اطمینان بدارد که در صورت ورود به حوزه انرژی، از امنیت سرمایه گذاری و کمک بخش دولتی برخوردار خواهد بود. 
او همچنین ادامه داد: امروز هر فردی که برای وزارت نیرو در کمیسیون انرژی حضور می‌یابد، باید نسبت به جبران ناترازی انرژی تضمین دهد. وزیر نیرو باید در وسط میدان قرارگیرد تا کسری موجود جبران شود. 
وی با بیان اینکه ناترازی انرژی موجب نارضایتی مردم شده، گفت: شرایط فعلی در حوزه انرژی خوب نیست و مردم در این باره گلایه دارند. ظرفیت تولید کشور ۶۳ هزارمگاوات است و میزان مصرف در اوج مصرف حدود ۸۰ هزارمگاوات می‌باشد. باید بکوشیم تا توان تولید افزایش یابد و صرفه جویی نیز رقم بخورد. به عنوان مثال می‌بایست مردم را سهیم و شریک کنیم و عنوان بداریم که در صورت صرفه جویی بخشی از مبالغ پرداختی قبوض به حسابتان بازمی‌گردد. شرکت ملی گاز اقدام بسیارخوبی انجام داده و به منظور صرفه جویی گاز طبیعی، معاملاتی‌کردن گواهی صرفه‌جویی گاز طبیعی را به ثمر رسانده‌ است. به موجب این اقدام بهینه‌سازی مصرف افزون بر مشارکت مردم در تولید با هدف تحقق شعار سال ۱۴۰۳ و انتفاع مصرف‌کنندگان نهایی گاز طبیعی فراهم می‌گردد. بی‌شک اقداماتی از این دست بسیار حائزاهمیت است و به کاهش مصرف کمک شایانی خواهد داشت. 
سنگدوینی در پایان این گفت‌وگو بیان داشت: مشارکت مردم در حوزه انرژی اهمیت فراوانی دارد. مقام معظم رهبری سال جاری را جهش تولید با مشارکت مردم نام‌گذاری کردند ‌و بی‌شک باید این مهم را تحقق بخشید. حضور مردم توامان با بهره‌گیری از ظرفیت های بخش خصوصی می‌تواند جبران کسری موجود در حوزه انرژی را عملیاتی کند. توامان با حضور بخش خصوصی و مردم، بخش‌های دولتی می‌بایست مطالبات را به موقع پرداخت کنند و همراه بخش خصوصی باشند. شایان ذکر است تا در پایان بگوییم که به منظور جبران ناترازی انرژی راهی جز حضور بخش خصوصی و تحقق امنیت و اطمینان برای سرمایه‌گذاران وجود ندارد.

غلامرضا دهقان ناصر آبادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس:
افزایش ظرفیت تولید و کاهش مصرف دو رکن اساسی جبران ناترازی انرژی است
غلامرضا دهقان ناصر آبادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم و نماینده کوهچنار و کازرون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح راهکارهای جبران ناترازی انرژی پرداخت و بیان داشت: جبران ناترازی انرژی در کشور از زاویه‌های مختلف قابل بررسی و ارزیابی است چراکه تنها در یک حوزه ناترازی وجود ندارد و بخش‌های مختلف همچون گاز، برق، بنزین و گازوئیل با ناترازی رو به رو می‌باشند. جبران ناترازی هریک از بخش‌های مذکور سازوکار مشخصی دارد و می‌بایست دردستورکار قرار گیرد. 
وی افزود: به منظور جبران ناترازی گاز می‌بایست در گام نخست به صنایع بالادستی توجه بداریم و ظرفیت افزایش تولید را فراهم کنیم. این مهم با شناسایی منابع جدید قابل تحقق خواهد بود. 
عضو کمیسیون انرژی مجلس دوازدهم تصریح کرد: درگام دوم ضرورت دارد تا مدیریت میادین موجود گاز کشور را در دستورکار قراردهیم و نهایت برداشت را داشته باشیم. امروز میدان گازی عسلویه با افت فشار مواجه شده که می‌بایست به منظور جبران آن تدابیر لازم را اتخاذ کنیم و میدان را به حالت اولیه برگردانیم. 
دهقان ناصر آبادی همچنین خاطرنشان کرد: بهینه‌سازی مصرف سوخت اهمیت فراوانی دارد و می‌بایست بکوشیم تا تدابیر و سیاست‌های لازم در این باره اتخاذ شود. امروز بسیاری از مصارف بیش‌تر از میزان استاندارد است و نیازمند بهینه‌سازی می‌باشد. 
نماینده کوهچنار و کازرون در مجلس شورای اسلامی متذکر شد: با کمال تأسف باید عنوان بداریم که امروز کارآیی نیروگاه‌های کشور کمتر از ۴۰ درصد می‌باشد و چنین روندی بسیار نامناسب و نیازمند بازنگری در سیاست‌ها و ساماندهی است. 
او یادآور شد: در حوزه بنزین نیز ناترازی‌های فراوانی وجود دارد که می‌‌بایست با ایجاد پالایشگاه‌های جدید، ظرفیت تولید را افزایش دهیم. همچنین باید بکوشیم تا بهینه سازی در دستورکار قرار گیرد. متاسفانه به موجب تولید خودروهای کم کیفیت داخلی، مصرف سوخت بسیار بالاست و باید تلاش کنیم تا میزان مصرف سوخت خودروها به سطوح استاندارد برسد و خودروهای با کیفیت و کم مصرف وارد کشور شود. به موجب این امر رقابت در بازار خودرو ایجاد و ناوگان حمل و نقل نیز به روز رسانی خواهد شد.
نماینده کوهچنار و کازرون در مجلس اضافه کرد: باید به استانداردهای روز دنیا نزدیک شویم و جبران ناترازی گازوئیل را نیز در دستورکار قرار دهیم. امروز بیش‌تر ماشین آلات و ناوگان‌های حمل و نقل شهری از رده خارج شده و مصرف بسیار چشم‌گیری دارند. بنابراین به روزرسانی ماشین آلات و ناوگان‌های حمل و نقل شهری نیز اهمیت فراوانی دارد. 
وی درخصوص راهکارهای جبران ناترازی در حوزه برق نیز بیان کرد: جبران ناترازی برق نیز مطابق سایر بخش‌ها است و تفاوتی ندارد. افزایش ظرفیت تولید و کاهش مصرف دو رکن اساسی است و می‌بایست بکوشیم تا متناسب با توسعه صنایع مختلف حرکت کنیم. متاسفانه طی سال‌های اخیر متناسب با توسعه صنایع، افزایش تولید نداشتیم و ناترازی برق را رقم زده‌ایم. در حقیقت عدم توازن میان تولید و مصرف موجب شکل‌گیری ناترازی در حوزه برق شده و باید این ناترازی جبران گردد و به توازن برسد. همچنین باید در مسیر بهینه‌سازی سوخت اقدامات عملی انجام دهیم و میزان مصرف وسایل و ابزارهای برقی را کاهش دهیم. امروز نیازمند افزایش تولید، به روزرسانی ناوگان‌ها و ماشین آلات و کاهش مصرف تجهیزات و ابزارهای موجود می‌باشیم تا ناترازی جبران شود و بهینه‌سازی مصرف عملیاتی گردد.