گروه اجتماعی
گویا روزهای پایانی سال برای محیط زیست و دوستدارانش خوش فرجام نبوده است؛ نشان به آن نشان که پس از دستور اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده، نوبت به ساخت کارخانه پتروشیمی در جوار میانکاله رسیده است. ۲۰ اسفندماه، «وزیر کشور که به عنوان نماینده تام‌الاختیار رئیس جمهوری در سفر استانی مازندران به شهرستان های گلوگاه و بهشهر در شرق مازندران عزیمت کرده بود، کلنگ ساخت پالایشگاه یا کارخانه پتروشیمی مازندران را در شهرستان بهشهر به زمین زد» و این اقدام کافی بود تا کنشگران و فعالان محیط زیست ضمن اظهار ناخرسندی، زبان به شکوه بگشایند که احداث مجتمع پتروشیمی در نزدیکی میانکاله می‌تواند به نابودی این منطقه منحصر به‌فرد منجر شود.
 ویژگی های میانکاله
«شبه جزیره میانکاله در منتهی‌الیه جنوب شرقی دریای خزر، در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع در استان مازندران ایران قرار دارد؛ مساحت آن بیش از ۶۸ هزار هکتار و ارتفاع آن بین ۱۵ تا ۲۸متر کمتر از سطح دریای آزاد است. میانکاله از سال ۱۳۴۸ به عنوان «منطقه حفاظت‌شده» تعیین شد و هم‌اکنون با عناوین پناهگاه حیات وحش، تالاب بین‌المللی و ذخیره‌‌گاه طبیعی زیست ‌کره تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد. یکی از دلایل اهمیت میانکاله این است که در تمام سواحل جنوبی دریای خزر هیچ منطقه‌ای جز آن وجود ندارد که محیط طبیعی آن در وضعیتی نسبتاً دست‌نخورده باقی‌ مانده باشد.»
 آنچه گذشت…
احداث کارخانه پتروشیمی در مجاورت تالاب میانکاله، این روزها حسابی خبرساز شده است، درست همانند سال ۱۳۹۶ که درخواست وزیر نفت از عیسی کلانتری- رئیس سازمان محیط زیست وقت برای ارائه مجوز لازم در زمینه احداث دو واحد عظیم پتروشیمیایی در سواحل دریای خزر؛ مناطق امیرآباد و رودسر و موافقت شتابزده عیسی کلانتری، واکنش های اعتراض آمیزی را به همراه داشت. در آن برهه زمانی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست وقت کوشید که خیال دوستداران و فعالان محیط زیست را آسوده کند و به این ترتیب مدعی شد: «جای نگرانی نیست و خیال همه راحت که هیچ پروژه ای از این پس بدون ارزیابی های دقیق زیست محیطی نه در شهرهای شمالی و نه در هیچ نقطه دیگری از کشور اجرایی نخواهد شد.»
علی ابوطالبی محقق و فعال محیط زیست میانکاله در ردیف منتقدانی قرار دارد که سال ۹۶ به صراحت مطرح کرد:  کسی با توسعه مخالف نیست و اگر پایدار و بدون آسیب به تنوع زیستی، فرهنگ بومی، تالاب و بدون آلایندگی خاک، آب و هوا باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند. هر چند اعلام می‌شود که این پتروشیمی با استانداردهای به روز و تصفیه با کمترین آلودگی آن را راه‌اندازی می‌کنند اما در عمل محقق نمی‌شود و در اندازه حرف است و در عمل همانند بقیه صنایع خواهد بود. از نظر جانمایی زیست محیطی نیز این مکان که قطب کشاورزی، دامپروری، آبزی پروری و باغداری است این صنایع بزرگ و آلاینده موجب آلودگی می‌شود چرا که محیط زیست از قدرت کافی برخوردار نیست که بتواند صنایعی که تبعات اقتصادی و اجتماعی دارد را از رده خارج کند در حالی که خود عقب نشینی می‌کند.
« محیط زیست بستر حیات است و پیش از آنکه اقتصادی باشد باید بتوان از آب و هوا برای تنفس استفاده کرد و زنده ماند و هنگامی که پیش نیازهای نخست زندگی از بین برود در این حالت به اقتصاد هیچ کمکی نمی‌کند به طوری که می‌توان در قسمت‌های مختلف کشور، جنوب و نیز تهران نتیجه بی‌تدبیری‌های دولت‌های گذشته و منطقه را مشاهده کرد.» این هم اظهارنظری از قول حرمنصوری از فعالان محیط زیست است که سرانجام اجرای این پروژه منتفی شد، اما پس از چهارسال وقفه دوباره زمزمه های اجرای آن به گوش رسید و احمد حسین زادگان، استاندار مازندارن ۱۲ بهمن ماه سال گذشته اعلام کرد: «سرمایه‌گذار و زمین مورد نظر برای احداث این مجموعه در منطقه امیرآباد  مشخص و مجوز تاسیس صادر شده و در حال حاضر در حال دریافت مجوز زیست محیطی است.»
پس از رسانه ای شدن این موضوع، بار دیگر مخالفت ها و ابراز نگرانی ها آغاز شد؛ بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران تاکید کردند که منظر طبیعی یکی از مهم‌ترین دارایی‌های یک سرزمین است که در کشور ما محاسبه نمی‌شود. در ایران توسعه پایدار مصداق پیدا نمی‌کند چرا که محیط زیست قدرت لازم برای جلوگیری از استقرار واحدهای صنعتی بزرگ را ندارد و همواره به بهانه اشتغال و بیکاری، قانون زیست محیطی در زمینه آلودگی صنایع اجرا نمی‌شود. از طرفی پتروشیمی صنعتی آلاینده بوده و نمی‌توان آن را در جایی با بهترین زیستگاه حیات وحش و مهد پرندگان آسیا و خاورمیانه بدون آمایش سرزمین و ارزیابی زیست محیطی احداث کرد. 
فرخ مستوفی، در قامت کارشناس محیط زیست با اذعان بر اینکه «میانکاله ثروت عمومی است و جنبه‌ای زیست محیطی و تاریخی دارد»، تاکید کرد، اگر این طرح اجرا شود نه‌تنها باعت آلودگی خلیج گرگان و دریای خزر می‌شود بلکه لطمه عاطفی به مردم میزند. این کار واقعا ممکن است خطراتی داشته باشد و مردم را نسبت به مسئولان بدگمان می‌کند. همه مردم برای لذت بردن از مناظر طبیعی به شمال می‌روند، همین را هم از مردم بگیرند دیگر چه می‌ماند؟
اسماعیل کهرم- از دیگر منتقدان این پروژه، عنوان کرد، میانکاله اولین منطقه‌ای است که در سال ۱۳۵۰ به نام پناهگاه حیات‌وحش ثبت شده و پناهگاه پرندگان مهاجر اردک تاجدار اردک سیاه کاکل و انواع دیگر پرندگان است اما با اجرای این طرح در میانکاله تمام گیاهان و درختان از بین می‌روند، مواد شیمیایی بر روی برگ و تنه درختان پخش و گیاهان سمی می‌شوند. انواع آلودگی‌های صوتی ایجاد می‌شود. پرندگان مهاجر دیگر دیگر جایی در میانکاله نخواهند داشت. خاک فشرده می‌شود و سفره‌های آب زیر زمینی چند نیمه می‌شود. میانکاله تبدیل به بیابان می‌شود.
از این رو، بازهم به علت واکنش‌ها و مخالفت های شدید، این پروژه اجرایی نشد. حالا در زمانی که کسی انتظارش را ندارد، دوباره کلنگ احداث پتروشیمی در همسایگی میانکاله بر  زمین  کوبیده شده است. 
 پروژه ای که مجوز محیط زیستی ندارد
توسعه لجام گسیخته و بدون توجه به آمایش سرزمینی یکی از چالش هایی به شمار می رود که محیط زیست و مناطق حفاظت شده را در معرض آسیب قرار داده و همواره طرح هایی با محوریت توسعه که مغایر با ضوابط محیط زیستی بوده در دستور کار قرار گرفته است، البته همراهی روسای سازمان حفاظت محیط زیست طی سالیان گذشته، در شکل گیری
 و اجرای این موارد سهم بسزایی داشته است. علی سلاجقه نیز همانند اسلاف خود، از بدو ورود تاکنون با عملکردی قابل تامل در ضدیت با تمام فاکتورهای مسلم محیط زیستی، در عمل نشادن داده که اعتقاد چندانی به اقدامات کارشناسی در حوزه محیط زیست ندارد و عجیب آنکه در مراسم آغاز عملیات اجرایی پتروشیمی بهشهر در مراسم حضور داشته است! اگرچه سلاجقه پس از گذشت چند ساعت، مخالفت خود را ابراز کرد و به رغم آنکه احمد وحیدی- وزیر کشور از دریافت پیوست‌های محیط زیستی پروژه پتروشیمی مازندران سخن گفت، او این پروژه را به دلیل نداشتن مجوز محیط زیستی، فاقد اعتبار دانست.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اظهار تعجب نسبت به فشار نمایندگان مجلس تاکید کرد: مجوز محیط زیستی این طرح گرفته نشده، نماینده محترم از من می‌خواهد که کلنگ‌زنی انجام شود. در حالی که حضرت آقا فرمودند نمایندگان در کار دولت دخالت نکنند. 
سلاجقه خاطرنشان کرد: برادر بزرگواری که کلنگ‌ پروژه را به زمین زدند همانجا اعلام کردند, کلنگ طرح به شرطی زده می‌شود که محیط زیست مجوز بدهد و در صورتی که سازمان حفاظت محیط زیست مجوز را صادر نکند این پروژه مورد تأیید نیست اما  به هر شکل کلنگ زده شد، اما از دید ما کلنگی که برای این پروژه به زمین زده شد مورد تأیید نیست و در واقع معتقدیم کلنگی به زمین زده نشده است. میانکاله را یکپارچه می‌بینیم. رئیس‌جمهور همواره تاکید می‌کنند که خدا و قانون را در تصمیم‌ها مد نظر داشته باشیم. همین امروز که بحث پتروشیمی را مطرح کردم گفتند کار خلاف ضوابط محیط زیستی به هیچ وجه انجام نشود. ما هم مکلف به پیروی هستیم. بنابراین اگر اتفاقی بیفتد مشکل از من است.»
رئیس سازمان محیط زیست روز گذشته  نیز در جلسه ای با حضور رئیس دیوان محاسبات، با اشاره به پروژه ایجاد کارخانه پتروشیمی در شمال کشور تصریح کرد: این پروه به هیچ وجه مجوز زیست‌محیطی ندارد و ما جلوی آن خواهیم ایستاد. ما در سازمان حفاظت محیط زیست به هیچ کس اجازه نخواهیم داد که بدون اخذ مجوز زیست‌محیطی این طرح را اجرا کنند. 
 موج مخالفت های توییتری
عملیات اجرایی پتروشیمی بهشهر، گلایه و نارضایتی گسترده کاربران توئیتر را در پی داشته است. مژگان جمشیدی از فعالان محیط زیست در صفحه توییتر خود، از اینکه میانکاله و آشوراده همچنان آماج حملات دولتی هاست، انتقاد کرده است: « وزیر کشور، کلنگ پتروشیمی را در جنوب تالاب بین المللی میانکاله در منطقه حسین آباد به زمین زد. او گفت موافقت محیط زیست را برای این کار جلب کرده!» زینب رحیمی از خبرنگاران محیط زیست معتقد است که باید «میانکاله را از دست دولت نجات دهیم» و در ادامه به حمله دسته جمعی شکارچیان به میانکاله و سکوت مدیران، دستور رئیسی برای اجرای طرح گردشگری آشوراده در کنار میانکاله و کلنگ وزیر کشور برای ساخت پتروشیمی در نزدیکی میانکاله اشاره کرده است.  
کاربری هم در اعتراض به این مسئله نوشته:
 « نفت و پتروشیمی همسایگان جدید پرندگان میانکاله.» کاربر دیگری در واکنش به این موضوع، حیرت خود را اینگونه ابراز کرده است: «میخان کنار تالاب میانکاله مجتمع پتروشیمی بسازن. خداوکیلی عقل دارید شما؟» 
انتقادها و گلایه های فراوان به همین موارد ختم نمی شود، کاربری اعلام کرده است «وزیر کشور کلنگ احداث یک مجتمع پتروشیمی را در منطقه میانکاله به زمین زد، آن هم در ۵ کیلومتری تالاب میانکاله . تالاب میانکاله  بهانه اصلی برای تشکیل کنوانسیون رامسر است.اینجا ذخیره گاه زیست کره جهانی و از مهمترین تالاب های دنیا  و‌ مهمترین پناهگاه حیات وحش ایران است. در سفر هیئت دولت به مازندران قرار شد برای احیای تالاب میانکاله ، آب از دریا و نکارود به تالاب پمپاژ شده و پایگاهی نیز برای اطفاء حریق ایجاد شود، اما چه اصراری به طرح های ضدمحیط زیستی دارید. آن از طرح گردشگری آشوراده و این  هم از احداث پتروشیمی در دل تالاب.»
«رهبری چند وقت پیش در مورد جهاد تبیین گفتند و مجلس بودجه‌ای کلان برای این امر تصویب کرد. ایشان به این مسئله اعتراض کردند و مجلس از اقدام نامتعارف خود عقب‌نشینی کرد. همین اتفاق داره در مورد محیط‌زیست تکرار میشه» این موضوع از سوی یکی دیگر از کاربران توییتر مطرح شده، این کاربر در ادامه نوشته است: « آیت الله خامنه‌ای چند روز پیش در مورد اهمیت حفاظت از محیط زیست گفتند در حالی که آقای رئیسی دو اقدام  علیه آشوراده و میانکاله انجام داده؟ آیا فکر می‌کنید اخطار بعدی رهبری به رئیس جمهور و در مورد محیط زیست خواهد بود؟»
سایر واکنش ها نیز مربوط به علاقمندی مسئولان برای کلنگ زنی، اجرای توسعه ناپایدار و عدم تخصص نسبت به مباحث محیط زیست در دولت است: «بدون شک جای چند متخصص متعهد در حوزه محیط زیست در کنار رئیس جمهور منتخب و مردمی خالیست. ای کاش این نقص مرتفع شود.»، «یکی این کلنگ رو از دست آقایون بگیره»، «این آلودگی ناشی ازسوختن روزانه ۸هزارتن سوخت مازوت در نیروگاه شهیدسلیمی نکا است که نصیب بخش وسیعی از مردم مازندران(به خصوص شرق ) می شود. به این آلودگی، مجتمع پتروشیمی میانکاله و خشکسالی ناشی از احداث سد فینسک را هم اضافه کنید تا ببینید به بهانه توسعه چه بلایی قراراست بر سر ما بیاید.»