گروه اجتماعی
سخت‌ترین پاییز معاصر با احتمال شیوع آنفلوآنزا و آلودگی هوا ، فرارسیده و آمار مبتلایان و قربانیان هم سیر صعودی خود را طی می‌کند و هرقدر آمارهای روزانه درشت‌تر می‌شود، کارشناسان و متخصصان هم‌صدایشان را رساتر می‌کنند و پرده از واقعیت‌هایی برمی‌دارند که پیش‌تر کمتر به زبان می‌آمد و یا کمتر در قاب رسانه‌ها جای می‌گرفت، البته همواره زمزمه‌هایی دراین‌باره به گوش می‌رسید که بیماری کرونا در کشور ما هنوز به مرحله کنترل نرسیده و حتی آن‌طور که بایدوشاید مدیریت هم نشده است.این زمزمه‌ها در حال حاضر از سوی صاحب‌نظران در گوش مسئولان فریاد زده می‌شود تا شاید بشنوند که کرونا در کنار آنفلوآنزا و آلودگی هوا شوخی‌بردار نیست و همیشه هم نباید توپ را در زمین مردم انداخت و اصلا گیر کار در مدیریت نابخردانه و ساده‌سازی صورت‌مسئله از سوی متولیان امر است. این‌که رئیس‌جمهور هشدار بدهد که هرکس ماسک نزند، جریمه خواهد شد. فاقد اثربخشی لازم است. این موضوع اگر در کشور ما قابلیت اجرایی داشت از چند ماه پیش اجرا می‌شد؛ از همان روز که رئیس‌جمهور از دو وزارتخانه کشور و بهداشت خواست سازوکار جریمه متخلفان را تعیین کنند، اما در عمل اتفاقی نیفتاد.
از ۱۵ تیرماه هم استفاده از ماسک در مکان‌های تجمعی و بسته اجباری شد اما چه اجباری؟ دستگاه‌های دولتی ارباب‌رجوع را بدون ماسک راه دادند و کارمندانی که ماسک نزده بودند یا آن را زیر چانه داشتند، غیبت نخوردند. به همین سادگی! در حمل‌ونقل عمومی هم خیلی‌ها بدون این‌که از واکنش‌های قهری بترسند، سوار شدند و به‌راحتی آب خوردن از گیت‌های ورودی عبور کردند و از جلوی چشم راننده و مأمور ایستگاه گذشتند و این وضعیت در شرایطی ادامه دارد که رئیس دولت، از مردم رعایت مسائل بهداشتی را مطالبه کرده و می‌گوید: میزان مراعات نکات بهداشتی توسط مردم به ۴۸درصد رسیده درحالی‌که دولت دلش می‌خواهد این عدد به بالای۹۰درصد برسد! حال‌آنکه رمز و راز رسیدن به رقم بالای ۹۰ درصد در رعایت نکات بهداشتی، منوط به کارهایی است که باید دولت انجام می‌داد و نداد و کارهایی هم که انجام داد، اغلب ناقص و دیرهنگام بود. از سوی دیگر محدودیت‌هایی در جریان مسافرت‌ها، کنکور، بازگشایی مدارس، دورکاری‌ها و طرح ترافیک اعمال نشد و حاصل این وضعیت همین است و دستکم در تهران، وضعیت کاملا بحرانی و پرخطر است. 
علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران طی اظهاراتی عنوان کرده است: «ازنظر فوتی‌ها در هفته گذشته نسبت به هفته‌های قبل افزایش آمار داشتیم، اولین تغییر آماری تهران در حدود دو هفته قبل در میزان بستری و سرپایی نشان داده شد و متأسفانه در انتهای هفته گذشته درزمینه میزان مبتلایان و بستری‌های نیازمند خدمات آی سی یو و میزان موارد منجر به مرگ با آماری بیشتر از هفته‌های قبل مواجه بودیم. در رابطه با دورکاری به نظر می‌رسد در تهران مجددا نیازمند اتخاذ این روش هستیم، به‌گونه‌ای که بتوان از ظرفیت دورکاری استفاده بهینه کرد؛ چراکه این روش باعث کاهش تولید سفر در کلان‌شهر تهران می‌شود. پیشنهاد مشخص ما به همه دستگاه‌های مستقر در تهران ازجمله دستگاه‌های خدماتی، اداری و انتظامی که طی ارسال نامه‌ای درخواست شده، این است که کلیه خدمات خود را تا جای ممکن به خدمات الکترونیک تبدیل کنند.»
همزمان رئیس یکی از بیمارستان‌های اصلی شهر تهران از پر شدن بخش آی‌سی‌یو خبر می‌دهد.  خسرو صادق نیت، رئیس «بیمارستان امام خمینی» تهران، گفته است: «تعداد مراجعین ما نسبت به هفته‌های قبل سه تا پنج برابر افزایش پیداکرده و وضعیت بیماران با وخامت بیشتری روبه‌رو است و بنابراین نیاز به آی سی یو هم بیشتر از قبل شده است.»
به گفته صادق نیت، در حال حاضر تمامی تخت‌های آی سی یو در این بیمارستان پرشده و بیماران بدحال در قسمت‌های تدارک دیده‌شده در بخش‌های عادی بستری می‌شوند.
بی‌تردید اين روزها مديريت ناتمام و ناکارآمد ما درباره كرونا واضح‌تر از آن است كه قابل‌انکار باشد. تركيبی از تعجيل در عادی‌سازی و اعمال محدودیت‌های ناكافی شيب كاهشی ابتلا و فوتی‌های ناشی از  كرونا را تبديل به شيب افزايشی كرده است.
این نکته را هم باید در نظر داشت که ما در ۶ ماه ابتدایی سال قرار نداریم، پاییز فرارسیده و بر اساس مطالعاتی که تا به امروز صورت گرفته و بر مبنای داده‌های موجود، شواهد قانع‌کننده‌ای موجود است که نشان می‌دهد آلودگی هوا به شکل گسترده‌ای تعداد موارد آلودگی به ویروس کرونا ومراجعه به بیمارستان و مرگ را افزایش می‌دهد. تهران از ابتدای امسال ۱۵ روز هوای پاک، ۱۳۷ روز هوای قابل‌قبول، ۳۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و دو روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است که تعداد روزهای ناسالم با سرمای هوا تشدید خواهد شد. 
به‌طور متوسط میزان ابتلای افرادی که طی دوره زمانی طولانی در معرض ذرات آلوده  در هوا و ریز آلاینده‌ها قرارگرفته‌اند ۱۰ درصد و تعداد موارد مرگ این دسته ۱۵ درصد افزایش می‌یابد.
این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که بیش از ۲۰ عامل دیگر در میزان ابتلا و مرگ ناشی از کرونا تأثیر دارد.
ازجمله این عوامل فشردگی جمعیت، سن، اندازه خانوار، شغل و چاقی مفرط است.
هرروز شواهد بیشتری از اروپا، آمریکا و چین نشان می‌دهد که هوای آلوده کووید۱۹ را وخیم‌تر می‌کند.
البته مطالعه‌ای که در مورد شیوع بیماری در هلند صورت گرفت وضعیت ویژه‌ای را نشان می‌دهد، زیرا به دلیل دامداری شدید (فشرده) آلوده‌ترین وضعیت هوا نه در شهرها بلکه در برخی مناطق روستایی گزارش‌شده است.
بر این اساس «اثر شهرهای بزرگ» از دایره احتمالات خارج می‌شود و البته این نکته را نباید دور ازنظر داشت که بیشترین میزان آلودگی هوا در مناطق پرجمعیت شهری است که فشردگی جمعیت نیز مزید بر علت شده و آن‌ها را برای پذیرایی از ویروس مستعد‌تر می‌کند.
دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند یک رابطه سببی میان آلودگی هوا و وخامت اثر ویروس کرونا را ثابت کنند.
شواهد قاطع تنها با بررسی حجم عظیمی از داده‌های افراد حاصل می‌شود که در حال حاضر این اطلاعات هنوز در دسترس نیست و در تحلیل داده‌ها اغلب از آمار متوسط مناطق استفاده می‌شود.
بسیاری از دانشمندان بر این نکته توافق دارند که آلودگی هوا تعداد موارد و شدت بیماری کووید۱۹ را افزایش می‌دهد، دلیل آن‌هم این است که  هوای کثیف معمولا سبب التهاب ریه، اختلال تنفسی و بیماری قلبی شده و فرد را آسیب‌پذیر می‌کند.
بااین‌وجود همه موافق نیستند که این شواهد برای آنکه در مورد اثر آلودگی هوا در مقیاس گسترده نتیجه‌گیری کنیم کافی باشد.
یکی از دانشمندانی که بر روی این تحقیق کارکرده، پروفسور میتو کول از دانشگاه بیرمنگهام است.
پروفسور کول می‌گوید:« آنچه موجب شگفتی من شد، ارتباط قوی‌ای است که وجود دارد.»
تیم تحقیق نتیجه‌گیری خود را چنین اعلام کرده:« با استفاده از داده‌های مفصل به شواهد قاطعی دست‌یافتیم که ارتباط مثبتی میان آلودگی هوا و به‌ویژه تجمع ریز آلاینده‌ها و موارد کووید۱۹  و  مراجعه به بیمارستان و مرگ ناشی از کرونا وجود دارد. این رابطه حتی پس از در نظر گرفتن گستره متعددی از دیگر فاکتورها همچنان مشاهده می‌شد.»
عمده‌ترین مطالعه‌ای که پیش‌ازاین توسط پژوهشگران دانشگاه هاروارد صورت گرفته نشان می‌دهد که با افزایش ذرات ریز و آلودگی هوا  هشت درصد میزان مرگ ناشی از کرونا افزایش‌یافته است.
 پژوهشگران در این تحقیق از داده‌های هلند بسیار بهره بردند. در مورد هلند یک کارناوال بزرگ که اواخر فوریه برگزار شد،
(در جنوب و شرق) به‌ویژه در مناطقی که مزارع دامداری فعالیت می‌کنند، شیوع بیماری بسیار گسترده‌تر بود. این مناطق، هم بیشترین میزان ابتلا و مرگ را داشتند و هم میزان آلودگی در آن‌ها بسیار بالابود.
از دیگر فاکتورهایی که پژوهشگران در این تحقیق موردنظر قراردادند، درآمد متوسط، سطح تحصیلات، مصرف دخانیات،… و نزدیکی به مرزهای بین‌المللی بود.