ملیگرایی چندتکه در ترکیه
محمد مهرعلی
اگرچه انتخابات ریاست جمهوری اخیر ترکیه با پیروزی رجب طیب اردوغان و شکست کمال قلیچدار اوغلو به پایان رسید، اما تبعات سیاسی و داخلی این انتخابات بر جبههبندیهای سیاسی در ترکیه را نمیتوان نادیده انگاشت. به عبارت بهتر، انتخابات سال ۲۰۲۲ ترکیه تغییراتی را در برخی انگارهها و تقسیمات سیاسی در این کشور ایجاد کرده که مهمترین آنها، مربوط به حوزه ملیگرایی میباشد.حمایت « سینان اوغان»نامزد ملیگرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه از اردوغان و در مقابل، حمایت سران حزب ملیگرای افراطی«ظفر»از قلیچدار اوغلو، نشاندهنده اختلافنظر عمدهای است که میان ملیگرایان ترکیه بر سر تعیین نسبت آنها و جریانات سیاسی حاکم وجوددارد.
اکنون، حزب حرکت ملیگرای ترکیه به رهبری دولت باغچه لی، سالهاست در ائتلاف با حزب عدالت و توسعه قراردارد. اساسا به لطف حمایت حزب حرکت ملی در همهپرسی سال ۲۰۱۷، سیستم ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری تغییر کرد.حزب حرکت ملی و حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۱۸ اتحاد ملت را تشکیل دادند.این سالها همچنین رقابت برای کسب رهبری حزب حرکت ملی هم شدت گرفت. درنهایت دو حزب متولد شدند. «حزب خوب »به رهبری مرال آکشنر سعی میکند جای خالی راست میانه را پر کند و حزب ظفر هم مواضع ضد مهاجرتی قوی دارد.هر دو حزب ( که در اعتراض به مواضع باغچه لی از حزب ملیگرا منشعب شده بودند) در انتخابات اخیر از کمال قلیچدار اوغلو حمایت کردند. ضمن آنکه آکشنر، از متحدان غرب بوده و تثبیت لائیسیته در ساختار سیاسی و حکومتی ترکیه و غربگرایی در مسیر تثبیت ملیگرایی را اصلی مهم در مانیفست حزبی خود قلمداد میکند.
نکته مهم، به اختلافاتی بازمیگردد که در جریان انتخابات میان حزب ظفر و سینان اوغان نفر سوم انتخابات ترکیه رخ داد. قبل از برگزاری انتخابات ، حزب ظفر ائتلاف آتا را ایجاد کرد و از رهبر ملیگرا سنان اوغان حمایت کرد.اوغان ۵/۱۷ درصد آرا را به دست آورد و انتخابات به دور دوم کشیده شد.پس از مذاکرات، اوغان اعلام کرد که از اردوغان حمایت خواهد کرد، درحالیکه حزب ظفر از قلیچدار اوغلو حمایت کرد. برخی تحلیلگران میگویند دلیل اصلی حمایت اوغان از اردوغان، شکست مذاکرات وی و قلیچدار اوغلو در مسیر تشکیل دولت ائتلافی بوده است:جایی که اوغان میخواسته معاون رئیسجمهور ترکیه شود!
با همه این اوصاف، برخی دیگر میگویند دلیل حمایت اوغان از اردوغان، رویکرد سلبیتر وی در برابر کردها ، خصوصا حزب دموکراتیک خلق میباشد.قلیچدار اوغلو در دور نخست و دوم انتخابات، بخش مهمی از آرای کردهای معترض به اردوغان را در سبد رأی خود مشاهده کرد و این موضوع با رویکرد ملیگرایانه اوغان سازگار نبود.درهرحال، جبههبندیهای جریانات ملیگرایان سنتی، تحولخواه و نوین در ترکیه پس از انتخابات ریاست جمهوری بهگونهای آشکار تغییریافته و باید متوجه آثار و تبعات این جبههبندیها در مبارزات سیاسی آتی این گروهها با یکدیگر بود. یکی از مقاطع حساس و سرنوشتساز در این رقابت، برگزاری انتخابات شهرداریها در سال ۲۰۲۴ میلادی است که میتواند به آوردگاهی برای سنجش وزن دقیق گروههای سیاسی ترکیه ازجمله ملیگرایان در شهرها و مناطق گوناگون شود.
اردوغان , انتخابات ترکیه , ترکیه , محمد مهرعلی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.