معیارهای متفاوت؛ اقتضای پلتفرم‌های متفاوت
گروه فرهنگی
در میان جامعه‌شناسان و اندیشمندان علوم انسانی، بحثی وجود دارد مبنی بر اینکه زیربنای جامعه فرهنگ است یا اقتصاد. برخی معتقدند اقتصاد صورت‌بخش عمومی جامعه است، فرهنگ، باورها، سبک زندگی و امور ظاهرا غیر اقتصادی هم متأثر از نیازهای اقتصادی شکل می‌گیرند. در مقابل برخی معتقدند ریشه همه مسائل جامعه، فرهنگ است و حتی اقتصاد متأثر از آن است. در بیرون از فضای اندیشه اما پاسخ این سؤال معمولا به نفع اقتصاد تمام می‌شود. شاید به این دلیل که دغدغه‌های اقتصادی، جایی برای دغدغه‌های فرهنگی نمی‌گذارد. وقتی معیشت در مشقت است، اهمیت فرهنگ درک نمی‌شود و حرص خوردن برای آن مضحک جلوه می‌نماید. شنیده شده اخیرا قرار است یک کتابفروشی تبدیل به یک بانک شود و این موضوع بازخوردهایی به همراه داشته، فارغ از جزئیات این موضوع، در روزگار کثرت دغدغه‌های اقتصادی، نهاد اقتصاد در هر صورت نهاد فرهنگ را خواهد بلعید و این موضوع در روزگار ما و در سال‌های اخیر، به خوبی مشاهده می‌شود. نظر به تمام این توضیحات نفس حضور فرهنگی‌ترین چهره دولت به مناسبت هفته دولت در یک برنامه پربیننده تلویزیونی، جای تقدیر دارد، هم از داعی و هم از مدعو. دکتر محمدمهدی اسماعیلی چهره‌ای است که در موضوع فرهنگ به ماهو فرهنگ صاحب‌نظر است و می‌تواند آن را فارغ از هنر و رسانه، به صورت پدیده‌ای مستقل بنگرد و این یعنی بعد از سال‌ها، ما به راستی یک وزیر فرهنگ داریم، کسی که برای حکمرانی عرصه فرهنگ، سکان‌داری و جهت‌دهی آن، دارای فکر و ایده است. این موضوع در ابتدای سخنان اسماعیلی خود را نشان می‌دهد.
وزیر فرهنگ با اشاره به اهداف از پیش تعیین شده وزارت فرهنگ در دوره جدید گفت: از همان روزهای ابتدایی آغاز به کار دولت مردمی، ۱۲۰ برنامه تحولی روشن و مشخص در راستای اهداف تعیین شده در وزارت فرهنگ در نظرگرفته بودیم که تا به امروز بخش قابل توجهی از این ۱۲۰ برنامه بر ریل تعیین شده قرار گرفته است. به گزارش تسنیم، وی در ادامه وزارت فرهنگ را اصلی ترین نهاد حکمرانی فرهنگ کشور برشمرد و افزود: در آستانه یک‌سالگی فعالیت دولت مردمی شعارهای دولت در حوزه فرهنگ را بازگو نمی کنیم بلکه از عملکرد و کارنامه این وزارتخانه باید سخن گفت.
شبکه نمایش خانگی فرصتی دانش‌بنیان
سپس گفت‌وگو به یکی از پرچالش‌ترین مسائل فرهنگی این روزها کشیده می‌شود؛ یعنی مدیریت و نظارت بر پلتفرم‌های نمایش خانگی. از ابتدای ظهور پدیده وی‌اودی و تلویزیون تعاملی در ایران، اختلافات بر سر اینکه چه نهادی وظیفه نظارت بر این پلتفرم‌ها را دارد آغاز شد. صداوسیما و وزارت فرهنگ هر کدام ادله خود را برای تصدی منصب نظارت بر صنعت ویدئوآنلاین را داشتند. در این ماجرا علاوه بر صداوسیما و وزارت فرهنگ، پای وزارت ارتباطات هم دخیل است. در نهایت پس از پرسش از مقام معظم رهبری، نظارت بر پلتفرم‌ها را صداوسیما و نهاد زیرمجموعه آن، یعنی رگولاتوری ساترا بر عهده گرفت اما اختلافات حتی پس از تغییر دولت پایان نیافت و تازه زمزمه‌هایی از توافق وزارت فرهنگ و ارشاد با صداوسیما شنیده می‌شود که می‌تواند نقطه پایانی بر این اختلاف دیرینه باشد.
رئیس شورای هنر کشور در خصوص وضعیت شبکه نمایش خانگی گفت: شبکه نمایش خانگی یک فرصت کار دانش‌بنیان در حوزه هنر است که باید وضعیت موجود اصلاح شود؛ چرا که بخشی از مشکلات از اعمال سلیقه‌های شخصی به وجود آمده است.
وی با تاکید بر اینکه حوزه تنظیم‌گری در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: باید معیارهای واحدی بین نمایش در تلویزیون، سینما و شبکه نمایش خانگی حاکم باشد از سوی دیگر در اصل نظارت بر تولیدات تصویری، اختلافی با صدا و سیما نداریم. همچنین ۹۰ درصد مباحث در جلسات مشترک با صدا و سیما حل شده و بقیه موارد هم به زودی حل خواهد شد.
وی گفت: در این خصوص یک پیش‌نویس وزارت فرهنگ ارائه داد، یک پیش نویس هم مسئولان صداوسیما، که در پایان مسئولان رسانه ملی پیشنهاد دادند که پیش‌نویس وزارت فرهنگ مورد بررسسی قرار گیرد زیرا مسئولین وزارت فرهنگ و صداوسیما در خصوص وضعیت شبکه نمایش خانگی موضع فردی، شخصی و سازمانی ندارند.
سخنان وزیر فرهنگ در مورد معیارهای واحد برای پلتفرم‌ها و مدیوم‌های شدیدا متفاوت و پرسش‌برانگیز است. چه اینکه هر مدیوم، محتوای خود را می‌طلبد، وظیفه خود را دارد و با مخاطبانی مخصوص به خود در ارتباط است. امام خمینی و رهبر گرامی انقلاب، هر دو در مورد تلویزیون سخنان و منویاتی دارند که در مورد سینما شبیه آن گفته نشده: فی‌المثل هم امام و هم رهبر انقلاب، برای تلویزیون ملی جمهوری اسلامی شأن دانشگاهی و آگاهی‌بخش را لازم می‌دانستند، چون تلویزیون رسانه است و می‌توان در آن برنامه‌هایی تولید کرد که مناسب آگاهی‌بخشی باشند. حال آنکه مدیوم سینما خصوصیاتی دارد که می‌تواند آگاهی مخاطب را از او سلب کرده و با ایجاد حداکثر جذابیت ممکن، او را به خود خیره سازد و به عالم وهم فرو برد. چنین مدیومی مناسب اثر هنری است. ممکن است موضوعی در یک مدیوم رسانه‌ای سلاحیت طرح نداشته باشد، اما در زبان هنر مفهومی دیگر یافته و به خوبی درک شود. اگر حافظ قرار بود یک کتاب اصول عقاید بنویسد، هرگز نمی‌نوشت: «با استفاده از شراب، سجاده نماز را بشوی!» چنین مسئلهای در یک کتاب عقاید کفر شمرده می‌شود اما در دیوان اشعار جمله «به می سجاده رنگین کن» یک جمله عرفانی است و خبر از اوج دیانت سراینده می‌دهد!
فارغ از تفاوت پلتفرم‌ها، ما باید سلایق مختلف را بپذیریم تا محتوای ایرانی، قابلیت این را داشته باشد که توسط بخش زیادی از مردم ایران تماشا شود. اگر قرار بود معیارهای صداوسیما کاملا در سینما و وی‌اودی دنبال شود، همان بلایی بر سر سینما و وی‌اودی می‌آمد که بر سر آمار مخاطبان سریال‌های اخیر صداوسیما آمده. در رسانه ملی، با یک نگرش رسانه‌ای به شدت بسته در مورد آثار هنری قانون‌گذاری صورت می‌گیرد، لذا ممکن نیست ماحصل، یک اثر هنری دیدنی باشد. ایجاد فضای بازتر در وی‌اودی و سینما، به معنای ایجاد حیات‌خلوت برای محتوای ضدهنجار نیست؛ بلکه به معنای فروکاستن از بار رسمیتی است که رسانه ملی در هر حال از آن متأثر است. گذشته از این‌ها، باید پرسید پیاده‌سازی معیارهای واحد برای مدیوم‌های واحد، اساسا چه اندازه عملی و قابل تحقق است؟
مگر اینکه گفته شود منظور از این معیارها، معیارهایی کلی و عمومی است و خط قرمز به حساب آمده و هیچ مجرای محتوایی در جمهوری اسلامی از آن‌ها مستثنا نیست؛ در این صورت معیارهای واحد قابل درک و پذیرش است اما یکپارچه‌سازی سکوهای متنوع پخش محتوا هم به لحاظ دانش ارتباطات، هم به لحاظ جامعه‌شناسی جامعه ایران و هم از نظر امکان‌سنجی این اتفاق، پذیرفتنی نیست.
به دنبال خودکفایی صنعت کاغذ
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به وضعیت حوزه نشر و کاغذ گفت: زمان تحویل وزارت فرهنگ فضای نشر فضای خوبی نبود اما در مدت آغاز به کار دولت مردمی خوشبختانه تا حدود زیادی کاغذ مورد نیاز مطبوعات و نشر حتی با مساعدت و دستور رئیس جمهور با اختصاص ارز مورد نیاز خرید کاغذ انجام شد و بخشی از محوله های کاغذ وارد شده است.
وی درباره صنعت خودکفایی کاغذ گفت: خودکفایی در حوزه کاغذ از برنامه های بلند مدت وزارت فرهنگ به شمار می‌رود و نهایت تلاش خود را می کنیم تا در کمترین زمان ممکن با اقدام جهادی و رفع مشکلات مالی و سخت افزاری مجموعه های تولیدکننده کاغذ به خودکفایی در این صنعت دست پیدا کنیم.
وی افزود: طی چند وقت شخص رئیس جمهور و معاون اول روزانه پیگیر حل مشکلات حوزه کاغذ هستند که اهتمام اعضای دولت مردمی تا به اینجای کار کمک بسیاری به اهداف صنعت خودکفایی کاغذ کرده است، به عنوان نمونه وزارت آموزش و پرورش با عقد قراردادی با یکی از کارخانه های بزرگ کاغذ کشور، تولید بخش عمده ای از کتب درسی سال آینده دانش آموزان را به این کارخانه سپرده است .
وی با بیان اینکه خودکفایی صنعت نشر صرفا یک شعار نیست بلکه برنامه ای عملیاتی با همت مدیران جهادی است، تصریح کرد: خودکفایی صنعت نشر از اهداف اصلی وزارت فرهنگ در دولت مردمی است که تمام اقدامات لازم انجام خواهد شد تا این اتفاق بزرگ در دولت انقلابی محقق شود.
حمایت از فروشگاه های کتاب
فروشگاه‌های کتاب یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره صنعت نشر به حساب می‌آیند و هم محتاج نظارت‌اند. کتاب، یک رسانه است و بنگاه فروش آن هم یک رسانه محسوب می‌شود. از این رو فروشگاه کتاب، بیش از آنکه مشتری داشته باشد، مخاطب دارد. کتابفروشی همچنین مهم‌ترین مبلغ کتاب است و باید حمایت شود.
اسماعیلی با اشاره به اینکه طرح های خوبی برای حمایت از فروشگاه های کتاب در دست اقدام است، گفت: برای فروشگاه‌های کتاب و کتابفروشی ها در حال تدوین برنامه ای حمایتی توسط معاونت فرهنگی هستیم که باعث رونق فروشگاه‌های کتاب خواهد شد در واقع برنامه جدی و مفصلی برای توسعه و رونق فروشگاه های کتاب در نظرگرفته شده است.
برنامه جهان آرا , وزیر فرهنگ
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.