وقتی خبر شهادت حاج‌قاسم سلیمانی را شنیدیم بسیاری از ما در حقیقت صدای ورق خوردن تاریخ را شنیده بودیم. اشتباه نمی‌کردیم؛ سال‌های پس از شهادت سردار نشان داد که اوضاع و زمانه چقدر با زمانه پیش از شهادت سردار متفاوت است. شهادت حاج‌قاسم سلیمانی اولین واکنش نظم کهنه و مستقر به آغاز دوران گذار به نظم جدید بود.

کارویژه سردار در منطقه به هیچ‌وجه محدود به مبارزه با گروه‌های تکفیری و نابودی داعش نبود؛ سردار مستقیما با برقراری نظم آمریکایی و صهیونیستی در منطقه مبارزه می‌کرد. بی‌جهت نبود که انتقام سردار در زبان رهبر انقلاب، اخراج آمریکا از منطقه اعلام شد و این ترجمه‌ای از نابودی اسرائیل است. پایگاه آمریکا در غرب آسیا التاجی و عین الأسد نیست، تل‌آویو و حیفا است و تا قدس در سیطره آل صهیون باشد آمریکا در منطقه پایگاه که هیچ، رسما ایالت دارد.

سردار وقتی ترور شد که هنوز جهان دو اتفاق بزرگ را به چشم ندیده بود: حمله روسیه به اوکراین و حمله حماس به اسرائیل. هر دوی این حملات در ظاهر آفندی اما در واقع پدافندی بود. دفاع در برابر نظامی که برای حفظ سیطره خود، باید قدرت‌های معارضش را محدود کند. این تحدید از راه پیشروی ناتو در شمال اروپا و پیشروی اسرائیل در غرب آسیا ممکن بود.

به جز این نگاه تمدنی، ابزاری برای تحلیل چرایی ترور سردار دل‌ها و نحوه مواجهه اسرائیل با حماس و حزب‌الله پس از طوفان‌الأقصی نداریم. نه حماس یک‌شبه تصمیم گرفت عملیات شبه‌انتحاری طوفان‌الأقصی را عملی کند و نه اسرائیل دفعتا به این نتیجه رسید که حماس و حزب‌الله یا آنچه نتانیاهو آن را محور شرارت ایران می‌خواند و ما سال‌هاست آن را به نام محور مقاومت می‌شناسیم باید نابود شود؛ همانطور که حمله به اوکراین حاصل تحرکات چندساله ارتش این کشور در مرزهای روسیه بود‌. روند شهرک‌سازی‌های رژیم اشغالگر هدفی جز ازاله فلسطین نداشت و این هدف نه با حاج‌قاسم ممکن بود و نه با نصرالله و هنیه و سنوار. این ترورها در حقیقت با هدف فلج کردن حماس، حزب‌الله و نیروی قدس سپاه پاسداران انجام شد‌. این سازمان‌ها البته با شهادت فرماندهانشان آسیب دیدند اما نابود نشدند.

گذشته از این نقش‌ها در غرب آسیا در حال دست به دست شدن است. نتانیاهو گفت نقش سردار ما را سید مقاومت به دست گرفته بود و اکنون، آیا به نظر نمی‌رسد نقش سید شهید را سید دیگری در یمن ایفا می‌کند؟ باغبان اگر کشته شود، درخت‌ها نمی‌میرند.