به تازگی سید محمدهادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور یکی از مهم‌ترین مواردی را که می‌تواند به جامعه‌پذیر کردن امر مالیات ستانی در کشور و تمکین مؤدیان در پرداخت مالیات منجر شود، ایجاد شفافیت و آگاهی مؤدیان نسبت به محل مصرف مالیات پرداختی ایشان و سهیم دانستن آن‌ها در فرآیند آبادانی و پیشرفت کشور عنوان کرد و اظهار داشت: بدین ترتیب مردم از مالیات پرداختی خود احساس رضایت خاطر کرده و خود را شریک اجتماعی دولت در امر توسعه می‌دانند. رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به تصویب و ابلاغ پروژه مهم ایجاد امکان برای مردم نسبت به تعیین محل هزینه کرد مالیات‌های پرداختی آنان در قالب «آیین‌نامه هشت ماده‌ای اجرای نشان‌دار کردن مالیات‌ها» افزود: بر اساس این آیین‌نامه، مؤدیان می‌توانند در زمان پرداخت مالیات خود در جریان ارائه فرم تبصره ماده (۱۰۰) قانون مالیات‌های مستقیم، محل خرج کرد مالیات‌های پرداختی خود را تعیین نمایند.  وی تصریح کرد: تأمین منابع مالی پروژه‌هایی که حداکثر منافع عمومی را فراهم خواهند آورد از محل مالیات‌های پرداختی مؤدیان و با اختیار و انتخاب ایشان صورت می‌گیرد و پروژه‌ها نیز شامل پروژه‌هایی هستند که حداکثر منافع عمومی را در سطح ملی و استانی به دنبال دارند و می‌توانند در حوزه‌های گوناگون همچون سلامت، آموزش، راه و ترابری و … اجرا و تکمیل گردند.  گفتنی است مؤدیان در زمان ارائه فرم تبصره ماده (۱۰۰)، فهرست پروژه‌های استانی و ملی با حداکثر منافع عمومی را مشاهده کرده و می‌توانند از میان آن‌ها پروژه مورد نظر برای تخصیص مالیات پرداختی خود را انتخاب کنند. بر این اساس سازمان امور مالیاتی کشور نیز مکلف است امکان اعلام عمومی نام اشخاص پرداخت کننده مالیات را فراهم آورد. کارشناسان و فعالان این حوزه باور دارند که به سبب این اقدام از فرارهای مالیاتی جلوگیری خواهد شد و مولفه‌ای تشویقی برای پرداخت مالیات ایجاد خواهد شد. به زعم کارشناسان، همان طور که دولت حق به مالیات‌ستانی‌از همگان متناسب با درآمدشان دارد، مردم نیز این حق را دارند که بدانند مالیات پرداختی‌شان در کجا هزینه می‌شود. به موجب این آگاهی، اشتیاق برای پرداخت مالیات و تکمیل پروژه‌ها رقم خواهد خورد و فرآیند مردمی سازی اقتصاد نیز قوت بیش‌تری پیدا خواهد کرد. حمید بهزادی بخش، دستیار مردمی‌سازی سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص مصوبه اخیر هیئت وزیران در خصوص مصارف مالیات تصریح کرد: سازمان امور مالیاتی دولت سیزدهم در آخرین اقدامش ترتیبی داده است که مودی بتواند محل هزینه‌کرد مالیاتی که پرداخت می‌کند را در طرح‌های عمرانی خودش تعیین کند. آیین‌نامه‌ای را وزارت اقتصاد آماده کرد که به تصویب هیئت وزیران رسید، بر اساس آن مشمولین تبصره ماده ۱۰۰ می‌توانند تعیین کنند که مالیات پرداختی‌شان در کدام طرح عمرانی هزینه شود. دستیار مردمی‌سازی سازمان امور مالیاتی کشور ادامه داد: یکی از مزیت‌های مصوبه مورد بحث در هیئت وزیران این است که به جا افتادن فرهنگ مالیات‌ستانی در کشور کمک می‌کند. عنوان این اقدام نشانه‌دار کردن مصارف مالیات در کشور است. مطابق با اظهارات این مسئول دولتی اقدامی که سازمان امور مالیاتی در قالب مصوبه هیئت وزیران انجام داده است، یک آرزو در کشور بود که اینک محقق شده است. به این ترتیب، مشخص می‌شود که مالیات‌ها در کدام محل مصرف می‌شوند و فراتر از آن، مودیان می‌توانند محل هزینه‌کرد مالیات‌ها را مشخص کنند. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی و آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی:
تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی، مقصدیابی مالیاتی را ‌ رقم خواهد زد
سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح آیین‌نامه جدید هیئت وزیران مبنی بر مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی پرداخت و درخصوص دستاورد‌های مالیاتی در این زمینه بیان داشت: گزینه‌ای جدید درخصوص اظهارنامه اشخاص حقیقی ایجاد شده است که می‌توان آن را اقدامی تشویق کننده نام‌گذاری کرد چراکه به موجب این تصمیم مالیات دهنده اطمینان خاطر خواهد داشت که مقصد مالیات وی کجاست. به موجب آیین‌نامه جدید هیئت وزیران مبنی بر مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی، مقصدیابی مالیاتی شکل خواهد گرفت. پیش‌تر تنها مبدا مالیاتی مبرهن بود اما‌ مقصد تعریف نشده بود. اینک مقصد مالیاتی و تعلق مودیان مالیاتی مبرهن خواهد شد؛ ممکن است مودیان، تعلق منطقه‌ای داشته باشند و بخواهند مالیات پرداختی‌شان طرف منطقه، شهرستان یا شهر زادگاه‌شان شود. همچنین ممکن است مودیان مالیاتی تعلق صنفی داشته باشند و اظهارکنند که مالیات پرداختی‌شان صرف حوزه آموزش، بهداشت، ساخت مدرسه، خوابگاه و مسجد شود. موضوع مطرح دیگر این است که به طورکل افراد درصدد پیگیری پروژه‌ها هستند و خواهان تکمیل‌پروژ‌ه‌های مختلف می‌باشند. گاه ممکن است یک پروژه به دلیل نبود اعتبار، متوقف شده باشد. براین اساس فرد می‌تواند اقدام به تکمیل پروژه کند و اظهار بدارد که مالیات وی در این مسیر صرف شود. به عبارت دیگر برخی از مالیات دهندگان پروژه خاصی را می‌شناسند و می‌دانند چه اثرگذاری مثبتی در کشور خواهد داشت. آن ها ترجیح می‌دهند، مبالغ پرداختی آنها در این زمینه خاص به کار گرفته شود.  وی افزود: به موجب مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی افراد تشویق به پرداخت مالیات خود خواهند شد و همزمان روند تکمیل پروژه‌ها را پیگیری خواهند کرد. غیبی پور تصریح کرد: به موجب مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی، مشوق‌‌‌های خوبی شکل خواهد گرفت. پیش‌تر نگرانی پیرامون مقررات بودجه‌ای وجود داشت چراکه بخش عظیمی ‌از‌ این مسئله مرتبط با سازمان برنامه و بودجه است. در این راستا پیگیری لازم را به عمل آوردیم و مبرهن شد مادامی که یک پروژه قطعی شود، تعریف شده خواهد بود و نیاز به بودجه خواهد داشت. بی‌شک این موضوع‌ نیز مسیر تکمیل پروژ‌ه را تندتر خواهد کرد.کارشناس امورمالیاتی همچنین خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات نظام مالیاتی، نظام اعتراض است. اعتراض در فرآیند نظام مالیاتی صرف نظر از هزینه برای مودیان و دشواری‌های طی کردن روند، مشکل زمان وصول دارد. در مقابل نیز برای دولت اهمیت دارد که وصول چه زمانی باشد؛ در سا‌ل جاری یا سال آینده اخذ شود. به طورحتم میزان مالیاتی که در سال جاری اخذ می‌شود، ارزشی د‌وچندان در مقایسه با سال آینده دارد. با درنظرگیری این روند می‌توان اظهارداشت که نظام مقصد مالیاتی کمک می‌کند تا بخش عظیمی از اعتراض‌ها کم شود و تمکین صورت گیرد. وی بیان کرد: مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیات اقدامی ضروری است که می‌بایست از مدت‌ها پیش در دستورکار قرار‌ می‌گرفت. با وجود تاخیر شکل گرفته، این اقدام را می‌توان در بازه زمانی کنونی نیز بسیار موثر دانست و اظهارداشت که مشوقی حائزاهمیت خواهد بود. او یادآور شد: یکی از مشکلات مطرح این حوزه این است که پروژ‌ه‌های بخش خصوصی یا نیمه خصوصی، بودجه شخصی دارند و با اساس مالیات دولتی در تداخل می‌باشند. بنابراین پروژ‌ه‌هایی‌که در مقصد مالیاتی معرفی می‌شوند، به طور صد درصدی دولتی و مرتبط با خزانه می‌باشند. ممکن است در این فرآیند برخی افراد به دنبال تکمیل پروژه‌های غیردولتی باشند که این امکان میسر نیست و این امر را می‌توان یکی از مشکلات کنونی مشارکت مودیان در تعیین محل هزینه‌کرد درآمد‌های مالیاتی دانست. وی در پایان این گفت‌وگو بیان داشت: حکمرانی مالیاتی مردم و تعیین محل هزینه کرد درآمد‌های مالیاتی کشور به ویژه برای بدهکاران بزرگ مالیاتی انگیزه ای ایجاد می کند که به مالیات دهی بپردازند. این اقدام همچنین باعث می شود که سرعت وصول مالیات افزایش یابد و مودیان نظارت بر محل هزینه کرد مالیات ها و پیشرفت پروژه مورد نظر داشته باشد. لذا باید چنین اقدامی را تشویق کرد چراکه در میان مدت و بلندمدت موجب آبادانی شهرها و کشور می‌شود.

آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی:
مشارکت مؤدیان مالیاتی در محل‌ هزینه‌کرد، زمینه‌ساز‌ افزایش‌ مشارکت مردم خواهد بود
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی در تشریح مشارکت مودیان مالیاتی در تصمیم گیری هزینه کرد درآمدهای مالیاتی بر اساس اقدام اخیر سازمان امور مالیاتی به خبرنگار «رسالت» اظهارداشت: به موجب این اقدام فرد مالیات دهنده اطمینان خاطر کسب خواهد کرد که مالیات پر‌داخت شده وی، در کدام مسیر‌ مصرف شده است. به عنوان مثال فردی که در شهر شیراز مالیات پرداخت می‌کند، اطمینان خواهد داشت که این مالیات در همان محل صرف بهبود شهر خواهد شد و در نقطه دیگری مصرف نخواهد شد.
وی افزود: مشارکت مودیان مالیاتی بزرگ همچون مودیان کارخانه‌ای و کارگاهی در تصمیم گیری هزینه کرد درآمدهای مالیاتی امری ارزنده است و موجب بهبود شرایط کشور خواهد شد. به عنوان مثال مودیان بزرگی که مالیات پرداخت می‌کنند، محل مصرف مالیات‌شان در همان نقطه خواهد بود و بدین ترتیب دیگر خانوارها مهاجرت نخواهند کرد و سرمایه‌گذاری‌ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: تصمیم گیری هزینه کرد درآمدهای مالیاتی، محل مصرف مالیات را مشخص خواهد کرد و بدین ترتیب فرارمالیاتی نیز کاهش خواهد یافت.
بغزیان در پایان این گفت‌وگو همچنین خاطرنشان کرد: مشارکت مودیان مالیاتی موجب تنوع در تصمیم گیری وهزینه کرد درآمدهای مالیاتی خواهد شد. به عنوان مثال ممکن است فرد مالیات دهنده انتخاب کند که مالیات پرداختی وی صرف توسعه راه و زیرساخت‌های جاده شود یا صرف منابع حوزه انرژی همچون تولید یک نیروگاه شود. بی‌شک این امر گامی در زمینه افزایش‌ مشارکت مردم و تحقق شعار سال خواهد بود.