مختصات مصالحه برجامی اروپا!
گروه بینالملل
طی روزهای اخیر شاهد بیش فعالی دوباره بازیگران اروپایی در قبال پرونده احیای برجام هستیم .بخشی از این فعالیتهای تبلیغاتی و سیاسی، معطوف به وضعیت آشفته اروپائیان در جنگ اوکراین و تبعات آن « خصوصا در حوزه انرژی » و بخشی دیگر از آن، معطوف به منازعات جاری در منطقه و بحرانی است که در صورت کارشکنی دوباره اروپائیان در انتظار آنها خواهد بود.در چنین شرایطی مقامات ارشد اروپایی به بازی دوگانه و البته هدفمند خود در قبال توافق هستهای ادامه میدهند. آنها بهصورت همزمان سیگنالهای ایجابی و سلبی در قبال این توافق را بهنظام بینالملل ارسال میکنند تا خود را حامی دیپلماسی و بانی ارائه راهحلهای مشترک در مسیر احیای برجام معرفی کنند. دریکی از تازهترین این موارد، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقالهای در روزنامه فایننشالتایمز چاپ لندن نوشته است که پس از ۱۵ ماه مذاکرات فشرده در وین با اعضای توافق هستهای برجام و ایالاتمتحده «فرصت برای مصالحههای بیشتر بر سر مسائل مهم، به پایان رسیده است.»
بورل از کدام متن سخن میگوید؟
بر اساس گزارش شبکه بیبیسی ، بورل گفته است «من اکنون متنی را روی میز گذاشتهام که با جزئیات دقیق به لغو تحریمها و همچنین گامهای هستهای موردنیاز برای احیای برجام میپردازد. این متن بهترین معامله ممکن است که من بهعنوان تسهیلکننده مذاکرات، آن را امکانپذیر میدانم. اینیک توافق کامل نیست اما به همه عناصر اساسی میپردازد و شامل مصالحه بر سر مواردی است که همه طرفها بهسختی آن را به دست آوردهاند.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است «اکنون باید تصمیمهایی گرفته شود تا از این فرصت منحصربهفرد برای رسیدن به موفقیت استفاده شود» و نوشته «من هیچ جایگزین جامع یا مؤثر دیگری را در دسترس نمیبینم.» واقعیت امر این است که بورل صراحتا از
« مصالحه»سخن گفته است نه « توافق»! توافق زمانی شکل میگیرد که خواستههای بر حق جمهوری اسلامی ایران که بخشی از آنها معطوف به ماهیت و آینده توافق هستهای میباشد برآورده گردد. در جریان برگزاری مذاکرات دوحه بازیگران اروپایی در مواضع پنهان و آشکار خود تأکید داشتند که باید بهجای «توافق»روی به« مصالحه» آورد. منظور آنها نیز از مصالحه کوتاه آمدن جمهوری اسلامی ایران در خصوص دو درخواست مهم یعنی ارائه تضمینهای اعتباری از سوی آمریکا و دیگری لزوم ترتیبات اجرایی توافق هستهای « برمبنای امضا، تأيید، راستی آزمایی و اجرا» بوده است.
ادعای بورل وزانتی حقوقی ندارد
در چنین شرایطی بورل نمیتواند ادعا کند که در مسیر احیای برجام، نقش یک «بازیگر متعهد» را ایفا کرده است. نباید فراموش کرد که امضای سه وزیر امور خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه در سند توافق هستهای وجود دارد. بنابراین، اروپائیان قاعدتا در این معادله باید به
«اصل سند برجام» و « قواعد احیای آن»پایبند باشند. مقامات اروپایی در جریان برگزاری سلسله نشستهای احیای این توافق بارها اذعان کردهاند که با توجه به خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای در دوران ریاست جمهوری ترامپ و همچنین تشدید بازدارندگی شرکتها و مؤسسات اعتباری و بینالمللی جهت حضور در بازار ایران ، کشورمان حق دارد نسبت به آینده این توافق ابراز تردید کند اما زمانی که این نگرانی را به رسمیت میشناسند، دست به ارائه راهکارهایی مغایر با ادعای اولیه خود میزنند. تروئیکای اروپایی طی هفتههای اخیر، بارها ایران را به دلیل اصرار بر«رفع عملیاتی تحریمها» مورد سرزنش قرارداد و در مقابل، آمریکا را بازیگری دانست که درصدد احیای توافق هستهای با تهران میباشد.
در چنین شرایطی نباید به پیامها و سیگنالهای ادعایی آمریکا اعتماد کرد. فراموش نکنیم که انریکه مورا نماینده ویژه اتحادیه اروپا و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی این مجموعه در آستانه مذاکرات دوحه نیز از نقشآفرینی فعال خود در حلوفصل اختلافات موجود در مسیر احیای توافق هستهای خبر دادند اما پای میز مذاکره، اتفاق دیگری رخ داد. مسئول مذاکرهکننده اروپایی با دستانی خالی و بدون هیچگونه ایده عملیاتی قابلتوجه« جهت تأمین منافع اقتصادی ایران در ازای احیای توافق هستهای» پا به میدان مذاکرات گذاشت و صرفا از کشورمان خواست تا در پروسه احیای برجام ، عوامل بیرونی را بیشتر از عوامل داخلی و حقوقی مدنظر قرار دهند. برخی تحلیلگران صراحتا اعلام کردهاند که با توجه به چنین رویکرد تکراری و خستهکنندهای از سوی اروپائیان،اساسا نشست برجامی اخیر چیزی جز اتلاف زمان نبوده است.
نقض غرض اروپائیان
جوزپ بورل در ادامه ادعایی را مطرح کرده است که موضع واقعی اتحادیه اروپا در قبال مذاکرات وین و دوحه را نشان میدهد: «هرروز بدون توافق در وین، منافع اقتصادی ملموس برای مردم ایران را که از طریق رفع قابلتوجه تحریمهای آمریکا قابلدسترسی است و همچنین مزایای عدم اشاعه برای جهان را به تعویق میاندازد. انعقاد توافق در حال حاضر سود اقتصادی و مالی قابلتوجهی را به همراه خواهد داشت و همچنین امنیت منطقهای و جهانی را تقویت میکند. رد کردن آن موجب ضرر هر دو طرف میشود.»بهراستی بورل چگونه از توافقی که حفظ آن حتی تا قبل از سال ۲۰۲۴ در هالهای از ابهام قرار دارد و تضمینی نیز در آن به شرکتهای سرمایهگذار خارجی در کشورمان ارائه نشده است، بهمثابه یک توافق منفعت محور«برای مردم ایران» یاد میکند؟! نکته دیگر اینکه اگر بورل و دیگر مقامات اروپایی اگر ذرهای به فکر منافع ملت ایران بودند، در دوران ریاست جمهوری ترامپ و زمانی که اینستکس و دیگر کانالهای مثلا اعتباری اروپا برای تجارت با ایران حتی از ارسال دارو و تجهیزات پزشکی به کشورمان نیز اجتناب میکردند، اقدامی واقعی صورت میداد. در حال حاضر، اتحادیه اروپا در حال ارائه آدرسهای هدفمندی است که خروجی و نهایت آن، اعمال فشار بر ایران جهت عقبنشینی از ارائه تضمینهای اعتباری از سوی آمریکا باشد. بدون شک در این برهه زمانی حساس و سرنوشتساز باید مراقب آدرس غلط اروپائیان باشیم….
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.