محمدکاظم انبارلویی
ابلاغ سند چشم‌انداز ۲۰ساله جمهوری اسلامی در زمان و   شرایطی صورت گرفت که ضدانقلاب و استکبار جهانی برای سرنگونی نظام روزشماری و برای براندازی در اندازه سخت و نرم برنامه‌ریزی می‌کردند.
از اجرای سند، بیش از ۱۶ سال می‌گذرد ظاهرا در بازه زمانی ۴ سال باقی‌مانده، به سر می‌بریم.
دولت رئیسی در چهارسال اول خود باید اهداف سند چشم‌انداز را در ساحاتی که هنوز تحقق پیدا نکرده عملیاتی کند. بسیاری از دستگاه‌های اجرایی در عملیاتی کردن سند، نه تنها به رکوردهای لازم رسیده‌اند بلکه فراتر هم رفته‌اند. باید دید  آقای رئیسی در عملیاتی کردن نهایی سند چشم‌انداز چه گام‌هایی خواهد برداشت. بی‌تردید اجرای تتمه اهداف سند چشم‌انداز یکی از پایه‌های سند تحول در نظام اجرایی خواهد بود،‌آقای رئیسی در مسند قاضی‌القضات سمت پیشین خود یک کارنامه موفق از اجرای سند تحول به جای گذاشته‌ و این توفیق را می‌تواند در مسند ریاست‌جمهوری تکرار کند.
براساس سند چشم‌انداز ۲۰‌ساله بنا بوده است؛ «ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه  با هویت اسلامی و انقلابی و الهام‌بخش، جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل» باشد.
پاسخ به این پرسش که آیا جمهوری اسلامی امروز یا ۴ سال آینده در جایگاه اول اقتصادی منطقه است، منفی است؟ شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد دولت‌های پیشین در این امر قصور و تقصیرهایی داشته‌اند بیان این قصور و تقصیرها و تکرار آن در نطق‌های رئیس‌جمهور منتخب خیلی نمی‌تواند ما را در رسیدن به آن جایگاه کمک کند. رؤسای جمهور همه ساله در مهرماه بخشنامه بودجه را به دستگاه‌های اجرایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ابلاغ می‌کنند، تا دستگاه‌ها با دست فرمان اراده رئیس‌جمهور و نیز قانون اساسی و قوانین عادی به‌عنوان یک سند و مدل حقوقی، مدل ریاضی پیشرفت‌های اقتصادی کشور وفق برنامه را در قالب پیش‌بینی درآمد و برآورد هزینه ارائه دهد.
این دو عدد «هزینه» و «درآمد» در حقیقت خروجی همه وعده‌ها و قول و قرارهایی است که رئیس دولت برپایه آن می‌خواهد به مطالبات معیشتی مردم پاسخ دهد. آیا اتاق فکر دولت آقای رئیسی و تیم اقتصادی وی درخصوص چندوچون طراحی ابلاغیه بودجه سال ۱۴۰۱ هستند؟ همچنین این اتاق فکر برای اصلاح قانون بودجه ۱۴۰۰ براساس وعده و وعیدهای داده شده آمادگی ارائه لایحه اصلاحی وفق آن هدف‌گذاری که کرده‌اند، می‌باشند.
نکته دوم؛ در اجرایی کردن سند چشم‌انداز موضوع مهم «تعامل سازنده و مؤثر در روابط  بین‌الملل » است. دولت‌های پیشین گام‌هایی برای تعامل سازنده با جهان برداشته‌اند به‌ویژه در ۸ سال گذشته که با توفیق همراه نبوده است.
جهان را  آمریکا و سه کشور شرور اروپایی ترجمه کردند همت در تعامل با این جماعت را هر چه بیشتر در دستور کار قرار دادند کمتر نتیجه گرفتند.
این رویکرد باعث شد تعامل با دولت‌های بزرگی چون روسیه، چین ، هند و برخی دولت‌ها و اقتصادهای بزرگ در پنج قاره جهان و نیز همسایگان دیواربه‌دیوار جمهوری اسلامی را فراموش کنند.
 اقتصاد کشور را شرطی کردند. ۱۶ سال یا دقیق‌تر بگوییم ۸ سال فرصت‌های طلایی را برای گسترش روابط با جهان و روابط راهبردی با دولت‌های بزرگ را که آماده هرگونه کمک به ما بودند از دست دادند. گفت‌وگوهای بی‌حاصلی را شکل دادند به امید این‌که تحریم‌ها برداشته شود و روابط با آمریکا عادی شود. تحریم‌ها نه تنها برداشته نشد، بلکه دو برابر هم شد و روابط با آمریکا و سه کشور اروپایی به پایین‌ترین حد خود رسید. لذا ما در رسیدن به اهداف چشم‌انداز با این تعریف که جهان یعنی آمریکا و سه کشور شرور اروپایی ناکام بودیم. دولت آقای رئیسی باید ضمن این‌که صحنه  تعامل و گفت‌وگو را با غرب ترک نکند، باید نگاه به شرق و نیز همسایگان را در دستور کار جدی خود قرار دهد. با فرستادن سفرایی قوی، انقلابی و حزب‌اللهی در تحکیم روابط با جهان و تعامل سازنده با آنان که بیش از ۱۸۰ کشور کلیدی جهان را در برمی‌گیرد، رسیدن به اهداف چشم‌انداز ۲۰ ساله را در ۴ سال حکومت خود عملیاتی کند.
اکنون آمریکا با خفت و خواری افغانستان را ترک  کرده است. ان‌شاء‌الله به‌زودی عراق و سوریه را هم ترک خواهد کرد و انقلابیون یمن به فاصله کمی پرچم استقلال و عزت‌ملی را به‌عنوان یک متحدقوی ایران در منطقه  به اهتزاز در خواهند آورد. ایران طی ۴۰ سال گذشته ثابت کرده است زیست انسانی و الهی بدون حضور کفار و اجانب، یک زیست عزت‌مندانه است. منطقه  و جهان هم باید این تجربه را گرامی بدارند. بدون حضور آمریکا در منطقه و جهان بشریت می‌تواند یک صلح و آرامش واقعی را تجربه کند، به شرطی که آمریکایی‌ها  پایگاه‌های خود را از منطقه  برچینند و به پادگان‌های خود در جغرافیای طبیعی و سرزمینی خود برگردند.
سخنم را در دو کلمه خلاصه می‌کنم؛ آقای رئیسی دو مأموریت مهم در عملیاتی کردن اهداف سند چشم‌انداز دارند: ۱- اهتمام به اقتصاد کشور و قرار گرفتن ایران در جایگاه اول اقتصادی منطقه ۲- اهتمام به تعامل با جهان با تعاریفی که از جهان در ۱۴۰۰ داریم.