لزوم صحتسنجی در وین
معصومه پورصادقی-دبیر گروه سیاسی
مذاکرات ایران و ۱+۴ سهشنبه شب در وین موقتا پایان یافت تا اواسط هفته آتی در این پایتخت اروپایی از سر گرفته شود، این دور تحتالشعاع تحولات و اقدام تروریستی در نطنز قرار گرفت؛ تا جایی که فضای جلسه را در برخی مقاطع با چالش مواجه کرد. اما یکی از ویژگیهای این سری از گفتوگوها این بود که مذاکرهکنندگان سعی میکردند ارزیابی مثبتتر و رو به رشدتری را از روند مذاکرات ارائه کنند.
مذاکرهکنندگان طی تقریبا یک هفته گذشته از کلیات به جزئیات رسیدند. سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکرهکننده کشورمان گفت که ایران متون پیشنهادی خود درباره تحریمهایی که آمریکا باید رفع کند و همچنین اقداماتی که ایران باید در بازگشت به پایبندی کامل به برجام انجام دهد که در نشست کمیسیون مشترک برجام به سایر طرفها ارائه کرد. او در روز آخر مذاکرات این دور گفت که تقریبا همه تیمهای مذاکرهکننده متون خود را ارائه و تبادل کردند. ارزیابی او از فضای جلسات همچنان این بود که اتمسفر گفتوگوها «سازنده است». شاید یکی از مهمترین نتایج این دور از گفتوگوها این بود که نوشتن پیشنویس متن تفاهم آغاز شد. اما این اتفاق لزوما به مفهوم رسیدن به مرحله نهایی و سهولت کار نیست، بلکه همه طرفها تقریبا بهدشواری و پیچیدگی مسیر اشاره کردند.
در پایان نشست کمیسیون مشترک که روز سهشنبه برگزار شد، کشورهای مشارکتکننده در برجام توافق کردند علاوه بر دو گروه کارشناسی فعلی (در حوزه لغو تحریمها و هستهای) هفته آینده یک گروه کارشناسی سوم نیز برای گفتوگو در خصوص ترتیبات عملی موردنیاز برای اجرایی شدن لغو تحریمها و سپس بازگشت آمریکا به برجام ایجاد شود.
«انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا سهشنبه در توییت خود نوشت که گروه کارشناسی سوم برای رسیدگی به «مسائل توالی» ایجاد شد.
حسن روحانی، رئیسجمهور کشورمان سهشنبه عصر، درحالیکه نشست کمیسیون مشترک پایانیافته بود، گفت: «مذاکرات حدود ۶۰، ۷۰ درصد پیشرفت داشته است و اگر آمریکاییها در چارچوب قانون، مقررات و صداقت حرکت کنند در زمان کوتاهی به نتیجه خواهیم رسید.»
نگاهی گذرا به اظهارات مقامات دولتی ظاهرا تصویر مثبتی را پیشرو میگذارد، اما فراموش نکنیم که متن توافق با نقاط اشتراک شروع شده است و بخشهای سخت و دشوار آن باقیمانده است. بنابراین حتی اگر مذاکرات ۶۰ یا ۷۰ درصد اسمی پیشرفت داشته باشد، به نظر میرسد که ۳۰ یا ۴۰ درصد باقیمانده جزء بخش بسیار سخت آن باشد و چهبسا آن بخش تعیینکننده سرنوشت تحقق یا عدم تحقق هرگونه توافقی باشد.
انریکه مورا که علاوه بر تصدی سمت معاون سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، رئیس کمیسیون مشترک برجام نیز هست روز سهشنبه پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در بخشی از توییت خود نوشت: «طی دو هفته اخیر پیشرفتهایی حاصل شده است، اما کارهای سخت زیادی باید انجام شود.»
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه سهشنبه در واکنش به مذاکرات وین گفت: «این گفتوگوها مثبت بود و پیشرفتهایی وجود داشته اما همچنان مسیر طولانی پیش روی
ماست. آمریکا هیچ امتیازهایی به ایران پیش از اطمینان یافتن از پایبندی کامل تهران به برجام نخواهد داد.»
کسانی که طی سالهای گذشته مذاکرات هستهای و موضوع برجام را پیگیری کردهاند، نیک میدانند که تا زمانی که گفتوگوها به پایان راه خود نرسد، تضمینی برای موفقیت آن نیست. هر چه مذاکرات به مراحل پایانی میرسد، مسیر آن دشوارتر میشود. بنابراین هرگونه اظهارنظر خوشبینانه کاذب نهتنها سودمند نیست،بلکه مضر هم میتواند باشد. شعف نابجا درباره روند مذاکرات، دستکم میتواند این سیگنال اشتباه را بهطرف مقابل بدهد که طرف ایرانی به همان ۶۰ یا ۷۰ درصد راضی است و میتوان به آن امتیازهای بیشتری در دورههای آتی نداد.
این رویه، بیش از همه خود تیم مذاکرهکننده را دچار سختی کرده و آن را در مسیری صعبالعبور قرار میدهد. از طرف دیگر، افزایش انتظار عمومی از روندی که تضمینی برای آن وجود ندارد، میتواند دولت و کشور را دچار آسیب کند و تیم مذاکرهکننده را تحتفشار قرار دهد. و این روند درنهایت به سود طرف مقابل تمام میشود.
درهرحال، هدف کشورمان از ورود به گفتوگوهای احیای برجام، چیزی جز رفع مؤثر تحریمها نیست. بنابراین هر چیزی کمتر از آن نه مقبول است و نه فایدهای برای کشور دارد. یکی از موارد اختلافی در مذاکرات به دامنه تحریمهایی مربوط میشود که آمریکا باید بردارد. آمریکاییها طبق اظهارنظرهای رسمی مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که حاضر نیستند حتی تمام تحریمهای فقط مربوط به دوره ترامپ را بردارند. اکنونکه آمریکاییها تمایل به بازگشت به توافق هستهای دارند، باید شرایط ورود مجدد به آن را مهیا کنند وگرنه بازگشت صرفا نمادین آنها دردی از مشکلات کشور را حل نمیکند، بلکه بالعکس آنها را تشویق میکند که بار دیگر بدون پرداخت هزینه از توافق خارج شوند، ولی وقتی فیلشان یاد هندوستان کرد، برگردند.
نکته دیگر که احتمالا محل اختلاف باشد مربوط به کیفیت راستیآزمایی رفع تحریمهای آمریکاست. با توجه بهدشواری و پیچیدگی این امر، لازم است که چنین کاری بدون بررسی ابعاد آن و عجولانه صورت نگیرد. نباید فراموش کرد که هدف از انجام چنین کاری انجام کاری فرمالیته و تشریفاتی نیست، بلکه حصول اطمینان از رفع واقعی و عملی تحریمهاست. بنابراین این روند باید بهگونهای تنظیم و طراحی شود که ابعاد مبهم در خصوص رفع تحریمها را روشن سازد و کشور از بازگشت عملی آمریکا به تعهدات قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و برجام مطمئن شود.بنابراین، آنچه تا به الان اتفاق افتاده، هنوز تا مقصد نهایی فاصله بسیاری دارد. بنابراین مهمتر از حواشی و فرعیات، پرداختن و تمرکز بر محتوا و اصل موضوع است.
مذاکرات وین , مذاکره آمریکا با ایران , معصومه پورصادقی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.