قفل هسته معاملات بر دستان سرمایه گذاران
نفیسه امامی
با بزرگ شدن بازار سرمایه و رشد غیرمنتظره آن، کندی در عملکرد هسته معاملات، دامن اهالی بازار سرمایه را گرفته است. با توجه به عدم ارتقای سیستم بازار سرمایه و عدم بهروزرسانی آن به دلایل مختلفی ازجمله تحریمها که شرکت پشتیبانی کننده حاضر به اصلاح آن نشده است، هسته معاملات مرکزی بورس تهران با افزایش حجم تراکنش و معاملات با مشکل مواجه میشود که این موضوع منجر به کاهش حجم معامله و نارضایتی سهامداران از بازار شده است. اخلال در سامانههای معاملاتی بورس و یا هسته معاملاتی علاوه بر اتلاف وقت سرمایهگذاران، باعث متضرر شدن آنها نیز میشود و جو منفی در بازار ایجاد میکند.
آنچه مسلم است عدم همسویی سیستمهای بازار سرمایه با حجم بالای معاملات در بازار سرمایه است. از یک سال گذشته بهتدریج روند ورود سرمایهگذاران به بازار سرمایه با افزایش زیادی روبهرو شد، اما از چهار ماه گذشته شیب صعودی حضور معامله گران
در بورس بهشدت اوج گرفت و باعث ایجاد مشکل در هسته معاملات، آنهم در اوج زمان فعالیت افراد شد. این کندی و اختلال در سیستم نرمافزاری بورس همیشه با تأثیر منفی بر روند بازار سرمایه همراه بوده و باعث شده است تعدادی از معامله گران در اعتراض به ناکارآمدی هسته معاملات، درخواست لغو یا ابطال بخشی از معاملات را داشته باشند.
روحالله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران درباره کندی هسته معاملات بورس اعلام کرده است: «با توجه به رشد بازار، امکان بروز کندی در سیستم وجود دارد.» البته دهقان دلیل اختلال نرمافزاری را درگاه آنلاین کارگزاریها یا شرکتهای نرمافزاری که به کارگزاریها خدمات ارائه میدهند نیز دانسته است. وی اظهار امیدواری کرده است كه سامانه نرمافزاری بورس به نسخههای جدیدتر بهروزرسانی شود.
لزوم تغییر سریع در رویه فعلی معامله در بورس
حسین خزلی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «رسالت»، با اشاره به قفل شدن هسته معاملات در بازار بورس میگوید: نرمافزار معاملاتی که برای بورس در سال ۸۳ از فرانسه خریداری شد از پیشرفتهترین و بهترین نرمافزارها در آن زمان بود که سه سال زمان برای بومی شدن آن صرف شد و از سال ۸۶ بهرهبرداری از هسته اصلی معاملات آغاز شد. در سال ۹۴ و بعد از بازگشاییهایی که بهواسطه برجام اتفاق افتاد، این نرمافزار بهروزرسانی شد تا بتواند در طول روز ۴۰۰ هزار معامله را انجام دهد، اما اکنون روزی تا دو میلیون و ۶۰۰ هزار معامله انجام میگیرد، ضمن اینکه در بسیاری از نمادها صفهای چند دهمیلیونی و چند میلیارد تومانی ایجاد میشود.
وی اضافه میکند: نرمافزار بورس با توجه به محدودیتهای معاملاتی وصفهای طویل خریدوفروش و سایر مقررات وضعشده برای کنترل قبل و حین معاملات، گنجایش این حجم از تراکنشها را ندارد، زیرا بار معاملات فعلی در حدود ۲۰ تا ۵۰ برابر معاملات دو سال گذشته است. لذا طبیعی است که هسته معاملات در حین انجام کار با مشکل مواجه شود. هیچکس پیشبینی این رشد عظیم بازار را نداشت و به همین علت توجهی برای تولید نرمافزار در ایران نشد.
این کارشناس بازار سرمایه یادآور میشود: ما به دلیل ایرانی نبودن نرمافزار بورس، مشمول تحریمها شدهایم و نسخههای جدید آن بهصورت رسمی به ما داده نمیشود درحالیکه امکان دور زدن تحریمها وجود دارد.
خزلی با تأکید بر اینکه راهکار رفع این مشکل در کوتاهمدت، تغییر سریع در رویه فعلی است، میگوید: با تغییر سریع در رویه فعلی، بار کنترلی و تراکنش در سیستم کاهش پیدا میکند. در بورسهای دنیا و ایران «ریزساختارها» وجود دارند که باید تغییر پیدا کنند، تغییراتی مانند زمان باز و بسته شدن معاملات و نمادها، خریدوفروش چند سهم در هر سفارش و از همه مهمتر حذف حجم مبنا و بازکردن دامنه نوسان محدوده سهم.
وی میافزاید: علاوه بر این میتوان سفارشات برای هر نماد را تجمیع کرد تا کارگزار سفارشات تجمیع شده را به سیستم معاملات ارسال کند. این روش، بار سیستم را کم میکند که لازمه همه این موارد، بازنگری در دستورالعملهاست و آنطور که به نظر میرسد در این زمینه هم اهتمامی وجود ندارد.
قفل شدن طولانیمدت هسته معاملات شاید از روی عمد!
قاسم صادقی دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز در گفتوگو با «رسالت»، درباره کندی هسته معاملات در بازار بورس میگوید: قرار بود زیرساختهای فناورانه بورس مناسبسازی شوند، اما زمان زیادی صرف این کار میشود و شرکت فناوری بورس تهران باید به این مسئله رسیدگی کند، بهعنوان نمونه معاملات امروز در بازار بورس به علت وجود نقص در هسته معاملات با کندی و مشکلات زیادی همراه بود بهطوریکه بیش از ۵۰ درصد ضرر منفی در بازار به علت قفل شدن هسته معاملات انجام گرفت، زیرا گاهی سفارشها بعد از گذشت مدتزمان طولانی موردقبول قرار نمیگیرند.
صادقی یادآور میشود: قفل شدن هسته معاملات باعث متضرر شدن افراد میشود و عدهای هم به همین علت سرمایه خود را از بورس خارج میکنند تا عملکرد هسته به حالت عادی بازگردد. باید زیرساختهای فناورانه بورس تقویت شوند. حجم معاملات فعلی بسیار بیشتر از ۶ ماه گذشته شده است، درنتیجه بروز چنین مشکلاتی هم باوجود فرسودگی تجهیزات انتظار میرود.
مدیر آکادمی رویال بورس بیان میکند: گاهی تصور میشود قفل شدن طولانیمدت هسته معاملات از روی عمد اتفاق میافتد تا بازار به نحوی کنترل شود. به نظر میرسد در زمان مقاومت در بورس مدتی از روی عمد قفل شدن هسته معاملات به طول میانجامد تا سودی از بازار عاید افراد نشود. البته بهطور قطعی نمیتوان چنین مسئلهای را تأيید کرد، اما درصورتیکه چنین اقدامی انجام بگیرد، کار منصفانه و صحیحی نیست.
ضرر سرمایهگذاران با قفل شدن هسته معاملات بورس
علی افراز کارشناس ارشد امنیت شبکه هم بالا رفتن حجم تبادلات را باعث ایجاد اختلال در هسته معاملات بورس میداند و به «رسالت» میگوید: این مشکلی است که از یک ماه و نیم گذشته بهوفور در اوج زمان انجام معاملات در بورس اتفاق میافتد. این اختلال به علت استفاده از نرمافزارهای قدیمی برای معاملات بورس رخ میدهد.
وی ادامه میدهد: ایجاد اختلال و قفل شدن هسته معاملات علاوه بر اتلاف وقت سرمایهگذاران، باعث متضرر شدن آنها نیز میشود. سازمان بورس برای جبران این مشکل اقدام به تغییر در ساعت معاملاتی چند نماد کرده است و بعضی از آنها را به ساعتهای ۱۴ تا ۱۵ و یا ۱۵ تا ۱۶ تغییر داده است درحالیکه این روش هم بدون مشکل نیست و باید امکان خریدوفروش برای همه نمادها در یک ساعت معین باشد.
افراز با اشاره به اینکه عملکرد کند هسته معاملات باعث متضرر شدن مردم در خریدوفروش میشود، بیان میکند: سهامدارانی که میدانند سهمشان ارزش واقعی خود را از دست داده و نمیتوانند آن را بفروشند، ضرر منفی۵ درصد روزانه را متحمل میشوند. کاهش معنادار ارزش دادوستدها، گلایههای شهروندان را بهصورت زیاد در پی دارد. درحالیکه سرمایهگذاران این ضرر را متحمل میشوند، بورس و کارگزاری متضرر نمیشوند، چراکه آنها کارمزد خود را برداشت میکنند.
اختلال در بورس , بازار سرمایه , بورس , نفیسه امامی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.