عطش برای ماهیان ایرانی
گروه اقتصادی
جغرافیای باارزش کشورمان بهگونهای که در شمال و جنوب کشورمان مرزهای دریایی قرار دارد و این امر زمینه را برای تولید و صادرات آبزیان بهخوبی فراهم کرده است ، اما سئوال اینجاست چرا این بخش بهخوبی رشد نیافته است ؟
اخیراً معاون وزیر جهادکشاورزی و رئیس سازمان شیلات تأکید کرده است که هیچ محدودیتی درزمینهٔ صادرات آبزیان وجود ندارد و هدفگذاری برای رشد صادرات انجام شده است. این درحالی است که به دلیل کیفیت بالای محصولات کشورمان ایران حتی کشورهایی که جزو قطبهای تولید آبزیان قرار دارند نیز برای خرید تولیدات ایران از خود رغبت نشان میدهند. بااینوجود همچنان ایران در عرصه صادرات این محصولات قوی ظاهر نشده است و همین امر نشان میدهد که بایستی درزمینهٔ امنیت غذایی و در عرصه جنگ اقتصادی توجه بیشتری از سوی مسئولان امر و تولیدکنندگان صورت گیرد .
آغاز صادرات
صادرات آبزیان در کشورمان مقاصد مختلف دارد، برای اولین بار در دهه ۷۰ صادرات آبزیان به اروپا آغاز شد . به دلیل این سابقه واحدهای فرآوری داخلی توانستند تا خود را با قواعد و ضوابط بهداشتی اروپائیان تطبیق داده و موفق به دریافت کدهای اتحادیه اروپا شوند و همین امر سبب شده تا به امروز صادرات آبزیان به اروپایی ادامه دارد.
نگاهی به آمارها نشان میدهد در سال گذشته مجموع صادرات آبزیان ۱۲۷ هزار تن بوده است که ماهیان حرامگوشت، میگو پرورشی، خاویار، کنسرو ماهی و ماهیان زینتی در زمره این اقلام صادراتی قرار دارند . علیاکبر خدایی، دبیر اجرایی اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در مورد درآمد حاصل از صادرات آبزیان گفت : از یکمیلیون و ۲۰۰ هزار تن تولیدات شیلاتی ۱۰ درصد آن صادر میشود و ازنظر ارزشی گمرک صادرات میگو را ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار بیان میکند اما ارزش واقعی آن را میتوان به ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیون دلار عنوان کرد.
مقاصد صادراتی
به گفته دبیر اجرایی اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران یک و نیم تا ۲ درصد از تولیدات کشور در این بخش به اروپا صادر میشود. همچنین ۳۵ درصد از تولیدات آبزیان به کشورهای آسیایی جنوب شرقی مانند چین، تایلند، مالزی، ویتنام صادر میشود .
امارات، قطر، عمان، کویت، عراق، ارمنستان، روسیه و آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا جزو دیگر کشورهای هدف صادراتی این بخش از محصولات ایران هستند . درمجموع به ۵۵ کشور دنیا صادر میشود در گزارشهای میتوان صادرات یک کیلو خاویار به فیلیپین را مشاهده کرد
اهمیت استاندار
در این میان اعتبار و رعایت استانداردها بهداشتی از اهمیت ویژهای در این بازار صادراتی برخوردار است .
اروپائیان باقیمانده داروهای شیمیایی و باکتری موجود در محصولات را کنترل میکنند.
دبیر اجرایی اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران دراینباره گفت : کد سلامت برای ما اهمیت دارد و این کد باعث شده است که ما بتوانیم به تمام بازارهای اروپایی محصولات خود را صادر کنیم.
بهعنوانمثال چندی پیش صادرات میگو از بوشهر به چین به دلیل بیماری لکه سفید متوقف شده بود و این توقف صادرات برای حفظ بازار از ضرورت برخوردار بود .
بااینوجود گام مؤثر و تغییر نگرش و تحول در این بخش کمتر دیده میشود و نگاه علمی و فناوری در انجام کارها چندان موردتوجه تولیدکنندگان قرار ندارد.
خاویار همچنان در اوج
البته نباید فراموش کرد که خاویار در اوج صادرات محصولات دریایی ایران قرار داشته و همچنان مورد استقبال مشتریان در اقصی نقاط جهان است .
چندی پیش به دلیل طراحی پایش ملی در این زمینه از سوی سازمان دامپزشکی مدتی صادرات این محصول با تأخیر روبه رو شد اما اکنون مسئولان امر میگویند این مشکل برطرف و صادرات این محصول روان شده است .
ماهیان پرورشی
در این میان پرورش آبزیان نهتنها به لحاظ اقتصادی بلکه به لحاظ اجتماعی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتواند بهعنوان یکی از بخشها برای جذب شاغلین محسوب شود .
هرچند که تاکنون ماهیان پرورشی نتوانستهاند مجوز صادرات را به اروپا به دست آورند و کدهای اروپایی برای صادرات میگو پرورشی و ماهیان دریایی صادر شده است اما کارشناسان تأکیددارند که فعالان این عرصه میتوانند مانند تولید میگو که توانست خود را با ضوابط تولید در اروپا تطبیق دهد وارد میدان شده و در این عرصه حرکتی روبهجلو داشته باشند .
در حال حاضر تولید ماهیان سردآبی و گرمابی با هدف توزیع در بازار داخلی صورت میگیرد.
بااینحال ذائقه مردم از یکسو و رقابت قیمتی ماهی با محصولات پروتئینی دیگر مانند مرغ موجب شده تا مصرف ماهی در کشورمان کاهش یابد .
صدور مجوز بدون مطالعه
البته صدور مجوزهای بدون مطالعه در این بخش نیز اقبال مردم به صادرات را کم کرد که یک از این مجوزها صید ترال توسط چینیها بود که با گله و مخالفت صیادان داخلی کشورمان روبه رو شد .
مسئولان شیلات در این زمینه میگفتند تعیین ظرفیت مجوز صید ترال به چینیها داده شد و این امر باعث احداث کارخانههای داخلی پودر ماهی شده است بااینوجود شیلات نتوانست این صید را مدیریت کند و به گفته مسئولان کشور مان صید ترال چینیها در ایران متوقف شده است. از سوی دیگر هماینک شنیده میشود که صید ترال میگو نیز هماکنون بهصورت غیرقانونی انجام میشود.
درنهایت
همه این مسائل درحالی مطرح میشود که برای تقویت این بخش همکاری بخشهایی چون دامپزشکی ، بخش خصوصی ، بانکها و حل مشکل نقل و انتقال پول ، بازاریابی و استفاده از توان شرکتهای دانشبنیان بسیار ضروری به نظر میرسد . آموزش نیروها در این بخش، تسهیل صدور مجوزها ، به کار گیری روشهای بیوتکنیک و صنعتی سازی این بخش ، حذف قواعد دستوپا گیر نیز از دیگر موانعی است که تولیدکنندگان این بخش از آن گلایهمند هستند .
نباید فراموش کرد که ایران در این بازار نیزرقبایی چون اکوادور، تایلند و هند دارد که تعرفه واردات محصولات آنها در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای اروپایی بسیار کمتر از ایران است و کارشناسان تشکیل زنجیره ارزش و سرمایهگذاری برای ایجاد ارزش افزوده، ایجاد کنسرسیومهای صادراتی در بازارهای اصلی، جلوگیری از رقابتهای منفی و ارزانفروشی و شفافسازی در این حوزه تشکلی از جمله موارد مطرح برای توسعه صادرات آبزیان عنوان می کنند.
این شرایط درحالی است که اوراسیا نگاه ویژه ای به بازار آبزیان ایرانی دارد و می تواند به عنوان بازار هدف مناسبی برای ایران مطرح شود .
تجارت آبزیان , ماهی , ماهی گیری
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.