اربعین جلوه اسم «معز» خداوند است و بیش از همه صفت معز الأولیا بودن او را برای ما تداعی می‌کند. قرن‌ها پیش طاغوت زمان به انحای مختلف کوشید که سیدالشهداء و اهل‌بیت او را خوار کند. حالا هر سال در ایام اربعین میلیون‌ها نفر خود را با ذوق و شوق و میل و رغبت خوار می‌کنند. گوشه راه می‌خوابند، خاک‌آلود و عرق‌آلود به حرم می‌رسند و با ادب و احترام اباعبدالله الحسین علیه السلام را سلام می‌گویند. حالا دور ضریح چنان شلوغ است که می‌ترسی استخوان‌های سینه‌ات در هم بشکند و در سرتاسر حرم یافتن جایی برای پشسته یا ایستاده زیارت‌نامه خواندن سخت و بعید است.

اما در طول همه این قرن‌ها کسی اصلا می‌داند جای قبر یزید لعنه الله علیه کجاست؟ او هرچه باشد خلیفه اموی بوده و خیلی از مسلمین همین امروز هم امویان را همچون شیعیان باطل و ظالم نمی‌دانند. کسی از قبر معاویه خبر دارد؟ نمی‌گوییم شمر و ابن سعد و خولی و سنان، علیهم العذاب. نه، همین معاویه که نزد برخی به «خال المؤمنین» معروف است و لعن و نفرینش ناجایز. قبرش زائری دارد؟ یا شمعی و چراغی و گریه‌کنی؟ خدا حتی قبر خاکی ائمه ما در بقیع را عزیز ساخته و الا وهابیت مجبور نمی‌شد با چند لایه دیوار از حضور زوار جلوگیری کند. کسی می‌داند دقیقا چند مسیر منتهی به کربلا، در گرمای وحشتناک عراق، پر از زائران پیاده است؟ کسی می‌داند دقیقا چندصدهزار موکب این‌همه روز بی‌وقفه مشغول خدمت‌رسانی به زائران هستند؟ چگونه اربعین تبدیل به دومین اجتماع بزرگ انسانی در پهنه جهان شد؟ عاشورا یک انفجار بود که هنوز در حال انبساط است و در نهایت جهان حسینی را خلق می‌کند که زیارت اربعین تنها یک کهکشان آن است.

نشست «اربعین و آرمان شهر مهدوی» با مشارکت گروه مدیریت این کمیته و مجمع دانشگاهیان کربلا، در این شهر مقدس برگزار شد. در ابتدا موسی حقانی، رئیس مرکز مطالعات تاریخ معاصر در این همایش اظهار داشت: تمام مذاهب اسلامی تاکید دارند که انبیا برای تحقق حکومت جهانی که مبتنی بر عدالت است آمده‌اند.
به گزارش مهر، وی با بیان اینکه در قرآن اشاره به این شده که مستضعفین حاکم بر زمین هستند، افزود: حکومت مهدوی یک حکومت جهانی مبتنی بر دعوت است و اسلام یک دین دعوتی است.
رئیس مرکز مطالعات تاریخ معاصر، گفت: جریان کفر با کشتار روز عاشورا سعی در «قطع دعوت»  داشت اما سیدالشهدا (ع) با اهدای خون خود مانع از آن شد زیرا خداوند بیان می‌دارد که زمین برای مستضعفین است. از این رو کلمه زائر یک دنیا حرف دارد که تلاش دارد دعوت را دوباره احیا کند. زائر باید بداند دنبال چه چیزی است و باید دلیل را در یابد زیرا زائر یک انسان جدید وبه دنبال پیدا کردن راه و هادی است تا او را هدایت کند.

وی با اشاره به دعای ندبه و جمله این طالب به دم المقتول به کربلا، ادامه داد: ارتباط تنگاتنگ و عمیق بین اربعین، انتظار و مناسک اربعینی وجود دارد و این باعث جهانی شدن این مراسم می‌شود. اسلام اموی درصدد بود که جریان دعوت را قطع کند اما ائمه و مخصوصاً سیدالشهدا با اهدا کردن خون خود قصد داشت توطئه قطع دعوت را خنثی کند.
رئیس مرکز مطالعات تاریخ معاصر، بیان داشت: گریه بر سیدالشهدا از سوی همه ائمه تاکید شده که یادآور فلسفه تاریخ شیعه است و مراد بر این نیست که چرا حسین (ع) کشته شد؟ علت این بود که حسین (ع) برای خنثی کردن توطئه قطع دعوت شهید شد.
حقانی افزود: بعد از امام کاظم (ع) یک جریان واقفیه وجود داشت اما جریان دعوت را امام رضا (ع) تداوم داد که اگر اقدام ایشان نبود شاید شیعه به امام زمان (عج) نمی‌رسید. اربعین یک زیست همگانی و یک تمرین برای حکومت جهانی است و فرق ما با گروهک‌ها و مارکسیست‌ها این است که اربعین همه امت‌ها را پیشگام می‌کند تا عدالت جهانی محقق شود.

«انسان اربعینی» تربیت شده است
در ادامه، یعقوب توکلی استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر تاریخ طی سخنانی با اشاره به تحقیقاتش درباره اربعین گفت: چند سال است با علاقه موضوع اربعین را پیگیر هستم، سال ۹۴ در پیمایشی مفصل کتاب جای پای زینب (س) را نوشتم. زیرا تا آن سال همه اربعین را حرکتی جابری می‌دانستند در حالی که روح حاکم بر اربعین، زینبی است.
وی ادامه داد: بیش از ۴ هزار حدیث درباره عصر ظهور روایت شده و روایت مشهور این است که جهانی که پر از ظلم شده توسط امام عصر (عج) پر از عدل می‌شود.
توکلی با بیان اینکه در طول تاریخ موضوع ظهور چند بار به طور جدی مطرح شده است، گفت: در دوره‌های گذشته و در عصر مغول این انتظار به طور جدی مطرح شد و حتی سربداران خراسان، جهازی جمع می‌کردند و به استقبال امام می‌رفتند، در جنگ‌های ایران و روس هم این انتظار جدی شد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر شاهد چند اتفاق بزرگ هستیم، گفت: در سال‌های اخیر شاهد ظلم حداکثری در عراق بودیم، در عین حال ما شاهد پدیده انسان انقلاب اسلامی هستیم. جریان اخوانی و تسنن نسبت به تحول انسانی در ایران توجه داشتند و از همان ابتدا رفتند سراغ اینکه نیرویی تربیت کنند که در برابر انسان انقلاب اسلامی مقاومت کند، مدارس طالبان و تفکر داعشی در همین راستا است. آنها به جریان شهدای دفاع مقدس و مقاومت و تفکر شهادت در شیعه توجه داشتند و تلاش می‌کردند این را در هم بشکنند.

وی با اشاره به تربیت انسان اربعینی گفت: در دل این جریان شاهد هستیم با سقوط جریان‌های ضد شیعی از جمله صدام با پدیده انسان اربعینی مواجه شدیم، جالب اینجا است که این انسان اربعینی در جامعه‌ای ظهور کرد که پر از ظلم و جور بود. در این سرزمین قتل عام و کشتارها و مظالم فراوانی بر این ملت رفت، حال چه اتفاقی افتاد که در دل این ظلم پدیده عظیم الهی ظهور کرد، به این نکته باید توجه داشت که این اتفاق فقط یک پدیده انسانی نیست. بشر نمی‌آید یک سال کار کند و در حالی که خودش نیاز دارد، ثمره یک سال کارش را برای زائر هزینه کند. پس این اتفاق تنها یک حرکت انسانی نیست.