رشد صنعت گردشگری در ایران نیاز به تغییر نگاه‌هایی جدی دارد. برای بسیاری از افراد گردشگر صرفا کسی است از امکان جذاب و دیدنی بازدید می‌کند؛ مثل تخت جمشید یا میدان نقش جهان. در نظر بسیاری گردشگر کسی است که از مغرب‌زمین آمده و قطعا مسلمان نیست؛ حجاب ندارد و مشروب می‌خواهد. این نگاه به گردشگری از اساس زیرآب این صنعت در ایران را می‌زند. چراکه زیرساخت‌های فرهنگی و حتی عمرانی و اقتصادی آن در ایران چندان قابل پیاده‌سازی نیست. این در حالی است که ما می‌توانیم نگاهمان را توسعه بدهیم.

بیشترین میزان گردشگر خارجی از کشورهای همسایه و خصوصا عراق است و ما می‌توانیم ایران را ابتدا برای همسایگان جذاب‌تر کنیم. همچنین گردشگری فقط در تخت جمشید و نقش جهان خلاصه نمی‌شود بلکه ما می‌توانیم طیف وسیعی از انواع گردشگری را در ایران توسعه دهیم. مثل گردشگری سلامت، گردشگری تحصیلی، گردشگری صنعتی و گردشگری معنوی. ایران در این چهار نوع گردشگری ظرفیت فراوانی دارد. صنعت پزشکی ایران از منطقه متمایز است و می‌تواند پذیرای تعداد بیشتری از گردشگران پزشکی باشد. همچنین وجود دانشگاه‌های معتبر و متعدد ایران به مقصدی جذاب برای ادامه تحصیل دانشجویان منطقه تبدیل کرده است. وجود معادن طبیعی و کارخانه‌های باسابقه، می‌تواند دستاویزی برای توسعه گردشگری صنعتی باشد و از همه مهم‌تر، ایران مقصدی بی‌نظیر برای گردشگری معنوی است. در رأس جاذبه‌های معنوی ایران، مرقد امام هشتم، حضرت علی‌ابن موسی‌الرضا علیهما است. مزار دیگر امام‌زادگان، عارفان و شهدا نیز هر یک جاذبه‌ای معنوی به حساب می‌آید. وجود معماری اسلامی که بر حکمت و معرفت توحیدی این سرزمین استوار است، بسیاری از ابنیه تاریخی و مساجد را نیز تبدیل به جاذبه‌ای معنوی می‌کند. به این معنا که گردشگر با دیدن آن‌ها، یک تجربه معنوی را احساس می‌کند. به این ترتیب برای توسعه صنعت گردشگری به هیچ رو نمی‌توان گفت این صنعت با فرهنگ ایران مغایر است؛ بلکه از قضا امکانات فرهنگی و مذهبی ایران می‌تواند عاملی برای رشد و توسعه این صنعت در مقیاس منطقه‌ای و حتی جهانی باشد.  گردشگری با رویکرد معنوی به نوعی تجربه سفری با هدف تقویت و توسعه جوانب معنوی و روحی افراد است. این رویکرد معمولا با جست‌وجوی تجربیات عمیق و تاملی، ارتباط با محیط طبیعی یا مقدس و توسعه ذهنی و روحی در طول سفرها شکل می‌گیرد. در راستای شکل‌گیری ادبیاتی مشترک در گردشگری، نخستین بار محققان دانشگاه علم و فرهنگ به موضوع گردشگری معنوی در سال ۱۳۹۴پرداختند که منتج به برگزاری کنفرانسی در سطح بین المللی، به عنوان کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت شد، اکنون قرار است چهارمین دوره این کنفرانس بین المللی با رویکرد سلامت معنوی سه‌شنبه اول اسفند ماه ۱۴۰۲ در سالن همایش های بین المللی دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شود.

 کنفرانس گردشگری و معنویت و ایجاد ادبیات مشترک
به گزارش ایرنا، محمدحسین ایمانی خوشخو در گفت‌وگو با خبرنگار گردشگری ایرنا درباره کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت اظهار داشت: موضوع معنویت در گردشگری در ابتدا به صورت نظریه مطرح شد و به آن توجه نمی شد، زیرا رویکرد مادی در گردشگری به عنوان بخش درآمدزا که تاکید بر جنبه‌های اقتصادی و مالی این صنعت در تمامی کشورها دارد، بسیار پررنگ بود، اما از بٌعد معنوی و نگاه روحی و روانی که عامل اصلی سفر هم همان بٌعد معنوی است، نظریه گردشگری و معنویت مطرح شد و در یک دهه اخیر محققان در این زمینه مقالات بسیاری منتشر کردند.
دبیر چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت تصریح کرد: طی جلسات متعددی که داشتیم در نهایت توانستیم نظرات اشخاص حقیقی و حقوقی که جنبه ارزشی داشتند را با ارائه مستندات دینی و فرهنگی، جلب کرده و این نگاه منفی به گردشگری را تغییر دهیم تا جایی که امروزه نگاه مجامع دینی و مذهبی ما به گردشگری متفاوت و مثبت هم شده است.

 سلامت جوانان و خانواده و جامعه از هم جدا نیست
ایمانی خوشخو افزود: دومین نگرش مثبتی که می‌توان از خروجی‌های این کنفرانس ارزیابی کرد، حضور و همکاری دستگاه‌ها و توجه به موضوع در اسناد بالادستی است که امروز می‌بینیم در برنامه هفتم توسعه به بحث گردشگری توجه ویژه‌ای شده است، به خصوص در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این موضوع نگاه متفاوتی به وجود آمد و همچنین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز همکاری‌های خوبی داشت.
رئیس پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی خاطرنشان کرد: کنفرانس گردشگری و معنویت باعث شکل‌گیری ادبیاتی مشترک در این حوزه شد تا جایی که در دانشگاه‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز این رویکرد خود را نشان داد و نگاهی که گردشگری معنوی را مترادف گردشگری مذهبی تلقی می کرد، با وجود این نظریه تغییر پیدا کرد.
دبیر چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت درباره دلایل انتخاب محورهای کنفرانس تاکیدکرد: چهارمین دوره کنفرانس با رویکرد سلامت معنوی برگزار می‌شود تا رابطه بین گردشگری معنوی و سلامت را نشان دهیم. همچنین از دیگر محورهای جانبی موضوع سلامت جوانان و خانواده و جامعه مدنظر بود زیرا این سه از هم جدا نیستند و می‌توانند یکدیگر را تحت تاثیر قرار دهند. به طور کلی، گردشگری معنوی می‌تواند به افراد کمک کند تا از زندگی عمیق‌تری لذت ببرند، ارتباطات معنوی و روحی خود را تقویت کنند و به عنوان یک فرآیند توسعه شخصی عمل کند و به تبع جامعه از آن سود ببرد.