حانیه مسجودی
خطوط قرمز ایران این روزها بیش‌ازپیش مدام به طرف‌های مذاکره به‌ویژه آمریکا و تروئیکای اروپایی یادآوری می‌شود، اما نکته‌ای که وجود دارد مقاومت آمریکا برای فهمیدن و اجرایی کردن آن است. بارها نوشتیم و مشخص کردیم که خطوط قرمز ایران و علت و پشتوانه‌های  حقوقی آن چه چیزها و مباحثی هستند.از طرفی در همین حال که با مقاومت آمریکایی‌ها مواجه هستیم، برخی از کشورهای حاضر در مذاکرات یک‌بار می‌گویند مذاکرات به مرحله نهایی رسیده و بار دیگر یکی از آن‌ها تصحیح می‌کند که هنوز راه بسیاری برای رسیدن به توافق وجود دارد. لذا نکته‌ای که در این میان به چشم می‌خورد، «تناقض است».
 تناقض رفتاری غرب، یکی به میخ و یکی به نعل، چرا و چگونه؟
ازآنجاکه این روزها غربی‌ها یکی به نعل می‌کوبند و یکی به میخ، بر آن شدیم تا رفتار و اظهاراتشان را بررسی کنیم تا مشخص شود موضع آن‌ها در قبال مواضع و خطوط قرمز ایران چیست.
اوایل تابستان سال جاری بود که کاخ سفید اعلام کرد  تا رسیدن به توافق با ایران فاصله زیادی داریم. آن زمان جیک سالیوان،  مشاور امنیت ملی آمریکا در پاسخ به سؤال شبکه خبری «ای‌بی‌سی» آمریکا درباره پیشنهاد محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه ایران مبنی بر حصول توافق نهایی در وین پیش از روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید ایران، به‌طور تلویحی خوش‌بینی خود را اعلام کرد.
سالیوان گفت: «آنچه من می‌خواهم بگویم این است که هنوز برای رسیدن به برخی از موضوعات اصلی ازجمله در مورد تحریم‌ها و تعهدات هسته‌ای که ایران باید انجام دهد، راه زیادی وجود دارد، اما ازنظر اقدامات صورت گرفته در وین، در مسیر درستی قرارگرفته‌ایم.» نکته مهمی که سالیوان آن زمان به آن اشاره کرد این بود که آمریکا به هر دلیلی که بخواهد چه با توافق و چه بدون توافق هسته‌ای ایران را تحریم خواهد کرد.این اظهارات واکنش‌های بسیاری را در پی داشت و حتی بسیاری از رسانه‌ها نوشتند که در این صورت، مذاکرات هسته‌ای در وین بی‌معنا و صرفا تلف کردن زمان است. برخی دیگر معتقد بودند این صحبت به معنای آن است که آمریکا به‌هیچ‌وجه خواسته‌های ایران ازجمله رفع تمام تحریم‌ها، راستی آزمایی و تضمین را نمی‌پذیرد. اما اکنون شرایط چطور است؟
 راه رسیدن به توافق با ایران برای غرب همچنان دور از دسترس است؟
حال که در اسفندماه سال ۱۴۰۰ هستیم و مدت زیادی از آن زمان می‌گذرد نه‌تنها شاهد اقدام خاصی از طرف آمریکا و اروپا نبوده‌ایم بلکه آن‌ها همچنان می‌گویند راه بسیاری تا رسیدن به توافق با ایران در پیش است.
به‌طور مثال ۲۱ بهمن‌ماه بود که سرگئی لاوروف، وزیرامورخارجه روسیه گفت: هنوز راه زیادی تا احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (موسوم به برجام) باقی‌مانده است. لاوروف در شرایطی این سخنان را گفته است که دولت آمریکا در اوایل بهمن‌ماه بارها مدعی شده بود که با توجه به حساس بودن وضعیت توسعه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، فرصت اندکی برای دستیابی به توافق به‌منظور احیای برجام باقی‌مانده است.
حتی ۲۰ بهمن‌ماه نیز جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید مدعی شده بود که اگر طی چند هفته آینده توافقی حاصل نشود، «پیشرفت‌های هسته‌ای اخیر ایران» تحقق آن را غیرممکن خواهد کرد.
لذا به نظر می‌رسد همین تناقضات رفتاری و نامشخص بودن سیاست تروئیکای اروپایی که در عمل هیچ آزادی از خود ندارند و تنها دنباله‌رو آمریکا شده‌اند و مقاومت آمریکا برای رفع کردن تحریم‌ها و تضمین و راستی آزمایی، شرایط مذاکرات را به‌جایی رسانده که نمی‌توان اظهارنظر قطعی در مورد آن کرد و مجددا بازی به رسانه‌ها کشیده است.
هرزمان که شاهد انفعال اروپا و آمریکا بودیم، فعالیت رسانه‌ای طرف‌های مذاکره افزایش می‌یافت و آن‌ها به‌جای اینکه پیشنهادات خود را برای رسیدن به توافق ارائه کنند به حضور و صحبت با رسانه‌ها روی می‌آوردند. اکنون نیز همین اتفاق افتاده است. همان‌طور که وزیرامورخارجه کشورمان خطاب به همتای آلمانی خویش تأکید کرد که طرف‌های مذاکره نباید فضای مذاکرات را به رسانه‌ها بکشانند.
 آمریکا مقصر اصلی به بن‌بست رسیدن مذاکرات خواهد بود
این در حالی است که ایران حسن نیت خود را از ابتدای مذاکرات در آذرماه اثبات کرد. برنامه‌ها و اسناد خود را ارائه داد و همچنان اقدامی از طرف مقابل ندید. حتی وزیرامورخارجه کشورمان اخیرا در نشست مطبوعاتی مشترک با سایمون کاوونی وزیر خارجه ایرلند در محل وزارت خارجه تأکید کرد: ما رسیدن به یک توافق خوب در جریان مذاکرات وین را در دسترس می‌دانیم و ابتکارات و پیشنهادات سازنده و مثبت ایران، راه را برای رسیدن به چنین توافقی هموار کرده است.
او همچنین تأکید کرد که آمریکایی‌ها از طریق پیام‌هایی که به‌واسطه کشورهای مختلف منتقل می‌کنند از داشتن حسن نیت در این زمینه صحبت می‌کنند اما تا این لحظه بر روی زمین اتفاق ملموسی که ترجمان عینی و عملی این حسن نیت مورداشاره آمریکایی‌ها باشد مشاهده نشده است.لذا برای تمام دنیا مبرهن و مشخص است که توپ در زمین‌بازی آمریکا و اروپاست و با هیچ روشی نمی‌توانند این مسئولیت را از خویش ساقط کنند و اگر مذاکرات نیز به بن‌بست برسد، مقصر آن صرفا طرف‌های غربی به‌ویژه آمریکا هستند. چراکه خط و خطوط ایران مشخص و راه‌حل‌های ابتکاری نیز از طرف تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ارائه‌شده است.