اخبار ویژه »
شناسه خبر : 54391
پرینتخانه » اجتماعی, استان ها, اسلایدر, مطالب روزنامه
تاریخ انتشار : ۲۸ آبان ۱۴۰۰ - ۲۲:۰۱ |
دستور محمد مخبر به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی برای حل مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان و یزد
صدای آب
کشاورزان اصفهان، روز گذشته با همراهی و حمایت انبوه مردم در بستر خشک زاینده رود حاضر شدند تا برای جاری شدنِ دوباره زاینده رود مطالبه گری کنند. تصاویر و فیلم‌هایی که منتشر شده نشان می‌دهد، اصفهانی ها در مقابل پل خواجو، تجمع کرده و شعار می‌دهند: «زاینده رود رو پس بده، به اصفهان نفس بده.»
گروه اجتماعی
کشاورزان اصفهان، روز گذشته با همراهی و حمایت انبوه مردم در بستر خشک زاینده رود حاضر شدند تا برای جاری شدنِ دوباره زاینده رود مطالبه گری کنند. تصاویر و فیلم‌هایی که منتشر شده نشان می‌دهد، اصفهانی ها در مقابل پل خواجو، تجمع کرده و شعار می‌دهند: «زاینده رود رو پس بده، به اصفهان نفس بده.» این تجمعات اعتراضی از جمعه گذشته و همزمان با سفر وزیر نیرو به اصفهان شدت یافت و علی‌اکبر محرابیان، خطاب به کشاورزان تأکید کرد: «من برای احقاق حق تمامی کشاورزان ایستاده‌ام؛ زیرا رئیس جمهور از من خواسته تا به اصفهان سفر کنم و مسائل شرق اصفهان را به صورت دقیق بررسی کنم.»
روزها و هفته هاست که مقام‌های خانه کشاورز استان اصفهان گلایه می کنند که وضعیت معیشت نزدیک به یک میلیون کشاورز این استان به دلیل کم آبی، دچار بحران شده است و از سوءمدیریت‌ها و برداشت‌های غیرمجاز از زاینده‌رود و بارگذاری‌های بیش از اندازه از این رودخانه نیز انتقاد کرده اند که موجب شده این رودخانه دائمی در فلات مرکزی به رودخانه‌ای فصلی و مقطعی تغییر ماهیت دهد.
دستور معاون اول به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی
همزمان با برگزاری تجمعات گسترده در اصفهان که در دو هفته گذشته، کشاورزان شرق این استان با چادر قرمز و کشاورزان غرب با چادر آبی رنگ بر کف خشک رودخانه استقرار یافته اند محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی دستور داد «در اسرع وقت برای حل مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان و یزد اقدام کنند.»
مخبر در ارتباط با شبکه خبر نیز، ضمن بیان اینکه ۴ استان درگیر مشکل هستند و می خواهیم هر طور شده مشکل ۴ استان به‌ویژه اصفهان برطرف شود و امیدوارم هر چه سریع‌تر در این زمینه به راهکار عملی برسیم، گفت: من شخصا در جمع این عزیزان در شرق اصفهان حضور داشته‌ام و می‌دانم که وضعیت سختی داشته‌اند و به دنبال آن هستیم که به هر وسیله‌ای که هست و می‌شود، مشکل را برطرف کنیم. وزرا نیز در حال کار بر این موضوع هستند و طرح‌هایی را ارائه کرده‌اند و پیشنهاداتی دارند که در حال بررسی آن هستیم و به‌زودی درباره آن اطلاع‌رسانی می‌کنیم.
به گفته معاون اول رئیس جمهور، امروز جلسه‌هایی در این زمینه برگزار می‌شود و نتایج آن اعلام خواهد شد.
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو هم در گفت‌وگویی با شبکه خبر در خصوص مشکلات حوضه آبریز زاینده رود تصریح کرد: برای مدیریت حوضه آبریز زاینده رود به دستور معاون اول ریاست جمهوری مقرر شد هرچه سریع‌تر جلسه ستاد احیای زاینده رود تشکیل شود.
وزیر نیرو ابراز امیدواری کرد که تصمیمات مناسبی در این جلسه اتخاذ و مردم عزیز این حوضه در مناطق مختلف مطلع و خوشحال شوند. همچنین قرار شد، وزارتخانه جهاد کشاورزی و وزارت صمت به صورت فعال در کنار وزارت نیرو وارد شوند تا شرایط مدیریت شود و آسیبی که متأسفانه کشاورزان منطقه دیدند به حداقل برسد.
محرابیان در پایان از همه کشاورزان عذرخواهی و بیان کرد: «شرمنده آنها هستیم و نمی‌توانیم آنچه که لازم هست برای کشت آنها فراهم کنیم، امیدواریم به فضل الهی در ماه‌های آینده بتوانیم این کمبودها را جبران کنیم.»
ریشه یابی اعتراضات
اعتراض تازه کشاورزان به عدم تأمین حق‌آبه استان و خشک شدن زاینده‌رود که قدمتی طولانی دارد، از ۱۷ آبان با تجمع مقابل شرکت آب منطقه‌ای و صداوسیمای اصفهان شروع و از روز ۱۸ آبان بر بستر خشک زاینده‌رود ادامه یافته است.
اعتراضات کشاورزان اصفهانی به بی‌آبی زاینده رود و تأمین نشدن حق‌آبه درحالی صورت می گیرد که آنها معتقدند حق‌آبه این استان به شهرهای دیگر اختصاص داده می‌شود و مصرف آب در صنایعی که باید در کنار دریا ساخته شوند، ظلم به کشاورزان است. اردیبهشت امسال کشاورزان به ما گفتند که «دولت و وزارت نیرو چنانچه مشکل آب شرب و صنعت دارد باید برود آنها را تأمین کند و این هیچ ارتباطی به ما کشاورز که حق‌آبه دار هستیم ندارد. حرف ما این است که اگر آقایان می‌گویند ۷۵ درصد از سد زاینده‌رود در حال حاضر خالی است چرا همچنان آب استان یزد تأمین می‌شود و حتی در میزان ارسال آب شرب آن نیز تغییری ایجاد نمی‌شود؟» معترضان اکنون خواهان تأمین حق‌آبه کشت پاییزه خود هستند. آنها به ایسنا گفته‌اند: «اگر حق‌آبه ما در شرایط فعلی داده نمی‌شود، باید سهم دیگر بخش‌ها از این رودخانه کاسته شود.»
ضرورت آغاز به کار ستاد احیای زاینده‌رود
پس از اعتراضات مکرر کشاورزان که موجب دستور معاون اول رئیس جمهور به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی شد و یک هفته بعد از سخنان وزیر نیرو که برای بررسی مشکلات زاینده‌رود و حوضه آبریز اصفهان به این شهر سفر کرد و به کشاورزان اصفهانی وعده داد که خواسته عدالت توزیع آب در جای جای استان‌های مرکزی کشور محقق شود؛ استاندار اصفهان اعلام کرد که مقرر شده مبلغ یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از طریق صنایع، تأمین و در صندوق سازگاری با کم‌آبی به جهاد کشاورزی تحویل شود تا بین حق‌آبه‌داران تقسیم شود. در همین راستا، حسینعلی حاجی دلیگانی- عضو هیئت‌رئیسه مجلس نیز در پاسخ به پرسشی پیرامون برنامه مجلس برای حل مشکل تالاب گاوخونی و احیای زاینده‌رود تشریح کرده، این پرسشی است که بارها مطرح می‌شود در صورتی که اصلا مجلس نباید برنامه‌ای داشته باشد بلکه اگر ستاد احیای زاینده‌رود که رئیس جمهور وقت دستور تشکیل آن را داد شروع به‌کار کند و مجلس پیگیر آن باشد برای حل مشکل زاینده‌رود کافی خواهد بود.
حاجی‌دلیگانی کم‌آبی را معضل اصلی زاینده رود دانسته و افزود : همه نمایندگان اصفهان به‌نوعی در حال تلاش برای حل مشکل زاینده‌رود هستند اما متأسفانه مشکل اصلی زاینده‌رود کم‌آبی است. باید به‌دنبال منابع جدید آبی باشیم و امیدوارم دولت و وزیر نیرو فکر و برنامه‌ای جدی و اساسی برای حل این مشکل داشته باشند.
شدت گرفتن اعتراضات کشاورزان در سایه خشکسالی و مدیریت ناپایدار
بی تردید بحرانی شدن وضعیت آب در کشور و تبعات فراگیر این بحران در کشور، مقامات اجرایی و تصمیم‌گیرنده در این حوزه را برآن داشته تا به کرات درباره خطر بحران آب هشدار دهند. طی سالیان مدید، شدت گرفتن اعتراضات کشاورزان در سایه مدیریت ناکارآمد مسئولین در حوزه آب نمونه‌ای از تبعات این بحران است. پیوند مستقیم میان معیشت جامعه بزرگ کشاورزان با سیاست‌های اتخاذ شده درخصوص توزیع آب و استفاده از منابع آبی و رسیدگی به معضلات این جامعه بزرگ، باعث شده که اعتراضات و تجمعات کشاورزان به عنوان تنها راهکار آنان برای رساندن صدای اعتراض خود به گوش مسئولان باشد.
مدیریت ناکارآمد مقامات اجرایی در ادوار گذشته و تصمیم قانون گذاران در حوزه آب نه تنها راهگشای گریز از بحران آب در ایران نبوده است بلکه کشور را با «ورشکستگی مدیریت منابع آبی» روبه‌رو کرده است. ادامه این روند بی‌شک موجب اعتراضات کشاورزان و البته افزایش نزاع و درگیری در میان ساکنان مناطق مختلف کشور بر سر آب خواهد شد. معضلی که تأکید و توجه بسیاری را به خطر «جنگ آب» در ایران معطوف کرده است.
خشکسالی‌های مکرر و نابودی بسیاری از منابع آبی کشور و مدیریت ناپایدار در حوزه آب، کشور را بیش از هر زمان دیگری با «کم‌آبی» روبه‌رو کرده است. آمارها می‌گوید که میزان بارش در کشور در قیاس با سال گذشته ۵۰ درصد کم شده است و بسیاری از تالاب‌های کشور نابود شده و منابع دیگر آب‌های زیرزمینی هم به شدت کاهش یافته است.
کمبود آب بیش از هر گروه دیگری از جامعه، معیشت کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است؛ بخش بزرگی از آب مصرفی در ایران در کشاورزی مصرف می‌شود و معیشت و زندگی گروه کثیری از ساکنان ایران وابستگی مستقیم به «آب» دارد. کمبود شدید آب در بخش کشاورزی و مدیریت ناکارآمد منابع آب در کشور، اصلی‌ترین دلیل اعتراضات کشاورزان است. اعتراضاتی که براساس آمار تنها در سال گذشته، ۹۱ مورد بوده است و با توجه به وضعیت کنونی، احتمال افزایش این اعتراضات در ماه‌های پیش‌رو نیز زیاد است.
سال گذشته پس از سخنان عیسی کلانتری- رئیس وقت سازمان محیط زیست درباره شرایط وخیم آبی در کشور و پیش‌بینی گسترش تنش‌ها و درگیری‌ها و یا به تعبیری «جنگ آب» در کشور، بار دیگر توجهات را به مسئله «کم‌آبی» جلب کرد. عیسی کلانتری گفته بود «جنگ آب بین استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد، خوزستان و لرستان، شروع شد و این جنگ از استان به استان در حال رسیدن از روستا به روستا است.»
اوایل اردیبهشت‌ماه امسال نیز کشاورزان اصفهانی به مسئله کمبود آب و عدم تأمین حق‌آبه کشاورزان معترض بودند و ما نیز در گزارشی به تبیین این مسئله پرداختیم. در این گزارش، رضا بِنویدی وَرزَنِی، کشاورز اصفهانی و فعال محیط‌زیست در حوضه زاینده‌رود در گفت و گو با ما مطرح کرد: «در سال ۶۵ میلیون مترمکعب آب به یزد ارسال می‌شود که بنا بر محاسبات چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بالاتر از مصرف سرانه استان یزد است. یا مثلا چنانچه قرار بر خشکسالی و خالی بودن سد است چرا صنایع فولاد کمتر برداشت نمی‌کنند؟ یا چرا از پمپاژهای آبی که در بالادست و زیر سد در منطقه چهارمحال و بختیاری وجود دارد جلوگیری نمی‌شود؟ ببینید سد زاینده‌رود یک ظرفیتی دارد و میانگین بارندگی آن نیز هر سال محاسبه می‌شود. وزارت نیرو قرار بود اول برای سد زاینده‌رود تأمین آب کند و پس‌ازآن، آب بفروشد، اما متأسفانه این کار را نکرده است. اعتراضات کلی ما به وزارت نیرو این است، شما که نتوانسته‌اید آبی برای زاینده‌رود تأمین و منابع جدید ایجاد کنید چرا از حق‌آبه قانونی ما به فروش می‌رسانید. اکنون تونل کوهرنگ سوم بیست و اندی سال می‌شود که قرار است برای تأمین آب زاینده‌رود اجرایی شود و نمی‌شود. نقشه‌برداری‌های تونل بهشت‌آباد بالغ بر ۲۰ الی ۳۰ سال است صورت گرفته و تمام قراردادها و اقدامات قانونی آن انجام شده است اما شروع به کار نمی‌کنند. حالا دلیلش چیست؟ من نمی‌دانم. وزارت نیرو تنها کاری که می‌کند این است که مرتب آب ما را بدون اینکه منابع جدیدی ایجاد کند به فروش می‌رساند. مطالبات ما این موارد است. ۲۰ سال است در مقابل دولتمردان و مجلس محترم فریاد عمل به قوانین را می‌زنیم. در تمام قوانین چه در ایران و چه در دنیا برای ساکنین حاشیه رودها که در کنار آنها، خانه و زندگی و کشاورزی و دامداری ایجاد کرده‌اند حق مسلمی از آب در نظر گرفته شده است و برعکس کسانی که در شیب‌ها و بالادست نشسته‌اند بنا بر قانون به‌هیچ‌عنوان اجازه برداشت آب از رودخانه را نداشته و ندارند. حرف ما این است چرا قانون را در نظر نمی‌گیریم و به آن عمل نمی‌کنیم؟»
در سال‌های گذشته ، کشاورزان استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری چندین‌بار در اعتراض به طرح‌های انتقال آب از زاینده‌رود دست به تجمع زده بودند و اخیرا « یوسف فرهادی بابادی»، عضو کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان در مورد این تجمعات اعتراضی و مسئله زاینده رود، موضع متفاوتی را اتخاذ کرده است. او با ارائه متنی به روزنامه« رسالت» که در گزارشِ «زخم کهنه حق آبه سر باز کرد»، منتشر شده، به تبیین این مسئله پرداخته است که «کشاورزان و یا مدیران اصفهان صرفا تصمیم گیر و متولی زاینده رود نیستند و باید جامعه مدنی استان های ذی نفع و تشکل های محیط زیستی هم درروند تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند، با این شرط که اگر اصفهان از ناپایداری محیط زیستی و فرونشست و… رنج می برد، تمام راهکارها برای تصمیمات جمعی باید مبتنی بر اصول محیط زیست باشد و نه الزاما منافع این صنف یا آن صنف یا آن استان و این استان… هر از چند گاهی ما شاهد ارائه سیاست ها و برنامه های کلان برای احیای زاینده رود هستیم اما متأسفانه به علت اینکه سیاست های کلان ارزیابی زیست محیطی نمی شود، نه تنها این برنامه ها به حل مشکلات زاینده رود کمک نمی کند بلکه علاوه بر ایجاد تنش های اجتماعی، مشکلات جدید محیط زیستی را پدید می آورد. اگر بخواهم مثالی بزنم، طرح ساماندهی زاینده رود که با مشارکت کشاورزان و اتفاقا سازمان دهندگان اعتراضات میدانی کنونی اجرا می شود هیچ گونه پیوست و ارزیابی زیست محیطی ندارد و جالب آنکه نه سازمان محیط زیست نه تشکل های محیط زیستی اصفهان و چهارمحال و بختیاری هیچ گونه نظارتی بر حسن اجرای آن ندارند و نتیجه آن می شود که برخورد با چاه های غیرمجاز سلیقه ای می شود، در اطراف زاینده رود اقدام به جاده سازی های غیراصولی می شود و نتیجه قرار داد غیر شفاف ۱۵۰ میلیارد ریالی ساماندهی زاینده رود به گردش مالی منجر می شود که در پرتو آن می توان سازماندهی اعتراضاتی را در پیش گرفت که خروجی آن منافع کارتل های سرمایه داری و اجرای پروژه های ضد محیط زیستی انتقال آب است.»
کشاورزان اصفهان، روز گذشته با همراهی و حمایت انبوه مردم در بستر خشک زاینده رود حاضر شدند تا برای جاری شدنِ دوباره زاینده رود مطالبه گری کنند. تصاویر و فیلم‌هایی که منتشر شده نشان می‌دهد، اصفهانی ها در مقابل پل خواجو، تجمع کرده و شعار می‌دهند: «زاینده رود رو پس بده، به اصفهان نفس بده.» این تجمعات اعتراضی از جمعه گذشته و همزمان با سفر وزیر نیرو به اصفهان شدت یافت و علی‌اکبر محرابیان، خطاب به کشاورزان تأکید کرد: «من برای احقاق حق تمامی کشاورزان ایستاده‌ام؛ زیرا رئیس جمهور از من خواسته تا به اصفهان سفر کنم و مسائل شرق اصفهان را به صورت دقیق بررسی کنم.»
روزها و هفته هاست که مقام‌های خانه کشاورز استان اصفهان گلایه می کنند که وضعیت معیشت نزدیک به یک میلیون کشاورز این استان به دلیل کم آبی، دچار بحران شده است و از سوءمدیریت‌ها و برداشت‌های غیرمجاز از زاینده‌رود و بارگذاری‌های بیش از اندازه از این رودخانه نیز انتقاد کرده اند که موجب شده این رودخانه دائمی در فلات مرکزی به رودخانه‌ای فصلی و مقطعی تغییر ماهیت دهد.
دستور معاون اول به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی
همزمان با برگزاری تجمعات گسترده در اصفهان که در دو هفته گذشته، کشاورزان شرق این استان با چادر قرمز و کشاورزان غرب با چادر آبی رنگ بر کف خشک رودخانه استقرار یافته اند محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی دستور داد «در اسرع وقت برای حل مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان و یزد اقدام کنند.»
مخبر در ارتباط با شبکه خبر نیز، ضمن بیان اینکه ۴ استان درگیر مشکل هستند و می خواهیم هر طور شده مشکل ۴ استان به‌ویژه اصفهان برطرف شود و امیدوارم هر چه سریع‌تر در این زمینه به راهکار عملی برسیم، گفت: من شخصا در جمع این عزیزان در شرق اصفهان حضور داشته‌ام و می‌دانم که وضعیت سختی داشته‌اند و به دنبال آن هستیم که به هر وسیله‌ای که هست و می‌شود، مشکل را برطرف کنیم. وزرا نیز در حال کار بر این موضوع هستند و طرح‌هایی را ارائه کرده‌اند و پیشنهاداتی دارند که در حال بررسی آن هستیم و به‌زودی درباره آن اطلاع‌رسانی می‌کنیم.
به گفته معاون اول رئیس جمهور، امروز جلسه‌هایی در این زمینه برگزار می‌شود و نتایج آن اعلام خواهد شد.
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو هم در گفت‌وگویی با شبکه خبر در خصوص مشکلات حوضه آبریز زاینده رود تصریح کرد: برای مدیریت حوضه آبریز زاینده رود به دستور معاون اول ریاست جمهوری مقرر شد هرچه سریع‌تر جلسه ستاد احیای زاینده رود تشکیل شود.
وزیر نیرو ابراز امیدواری کرد که تصمیمات مناسبی در این جلسه اتخاذ و مردم عزیز این حوضه در مناطق مختلف مطلع و خوشحال شوند. همچنین قرار شد، وزارتخانه جهاد کشاورزی و وزارت صمت به صورت فعال در کنار وزارت نیرو وارد شوند تا شرایط مدیریت شود و آسیبی که متأسفانه کشاورزان منطقه دیدند به حداقل برسد.
محرابیان در پایان از همه کشاورزان عذرخواهی و بیان کرد: «شرمنده آنها هستیم و نمی‌توانیم آنچه که لازم هست برای کشت آنها فراهم کنیم، امیدواریم به فضل الهی در ماه‌های آینده بتوانیم این کمبودها را جبران کنیم.»
ریشه یابی اعتراضات
اعتراض تازه کشاورزان به عدم تأمین حق‌آبه استان و خشک شدن زاینده‌رود که قدمتی طولانی دارد، از ۱۷ آبان با تجمع مقابل شرکت آب منطقه‌ای و صداوسیمای اصفهان شروع و از روز ۱۸ آبان بر بستر خشک زاینده‌رود ادامه یافته است.
اعتراضات کشاورزان اصفهانی به بی‌آبی زاینده رود و تأمین نشدن حق‌آبه درحالی صورت می گیرد که آنها معتقدند حق‌آبه این استان به شهرهای دیگر اختصاص داده می‌شود و مصرف آب در صنایعی که باید در کنار دریا ساخته شوند، ظلم به کشاورزان است. اردیبهشت امسال کشاورزان به ما گفتند که «دولت و وزارت نیرو چنانچه مشکل آب شرب و صنعت دارد باید برود آنها را تأمین کند و این هیچ ارتباطی به ما کشاورز که حق‌آبه دار هستیم ندارد. حرف ما این است که اگر آقایان می‌گویند ۷۵ درصد از سد زاینده‌رود در حال حاضر خالی است چرا همچنان آب استان یزد تأمین می‌شود و حتی در میزان ارسال آب شرب آن نیز تغییری ایجاد نمی‌شود؟» معترضان اکنون خواهان تأمین حق‌آبه کشت پاییزه خود هستند. آنها به ایسنا گفته‌اند: «اگر حق‌آبه ما در شرایط فعلی داده نمی‌شود، باید سهم دیگر بخش‌ها از این رودخانه کاسته شود.»
ضرورت آغاز به کار ستاد احیای زاینده‌رود
پس از اعتراضات مکرر کشاورزان که موجب دستور معاون اول رئیس جمهور به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی شد و یک هفته بعد از سخنان وزیر نیرو که برای بررسی مشکلات زاینده‌رود و حوضه آبریز اصفهان به این شهر سفر کرد و به کشاورزان اصفهانی وعده داد که خواسته عدالت توزیع آب در جای جای استان‌های مرکزی کشور محقق شود؛ استاندار اصفهان اعلام کرد که مقرر شده مبلغ یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از طریق صنایع، تأمین و در صندوق سازگاری با کم‌آبی به جهاد کشاورزی تحویل شود تا بین حق‌آبه‌داران تقسیم شود. در همین راستا، حسینعلی حاجی دلیگانی- عضو هیئت‌رئیسه مجلس نیز در پاسخ به پرسشی پیرامون برنامه مجلس برای حل مشکل تالاب گاوخونی و احیای زاینده‌رود تشریح کرده، این پرسشی است که بارها مطرح می‌شود در صورتی که اصلا مجلس نباید برنامه‌ای داشته باشد بلکه اگر ستاد احیای زاینده‌رود که رئیس جمهور وقت دستور تشکیل آن را داد شروع به‌کار کند و مجلس پیگیر آن باشد برای حل مشکل زاینده‌رود کافی خواهد بود.
حاجی‌دلیگانی کم‌آبی را معضل اصلی زاینده رود دانسته و افزود : همه نمایندگان اصفهان به‌نوعی در حال تلاش برای حل مشکل زاینده‌رود هستند اما متأسفانه مشکل اصلی زاینده‌رود کم‌آبی است. باید به‌دنبال منابع جدید آبی باشیم و امیدوارم دولت و وزیر نیرو فکر و برنامه‌ای جدی و اساسی برای حل این مشکل داشته باشند.
شدت گرفتن اعتراضات کشاورزان در سایه خشکسالی و مدیریت ناپایدار
بی تردید بحرانی شدن وضعیت آب در کشور و تبعات فراگیر این بحران در کشور، مقامات اجرایی و تصمیم‌گیرنده در این حوزه را برآن داشته تا به کرات درباره خطر بحران آب هشدار دهند. طی سالیان مدید، شدت گرفتن اعتراضات کشاورزان در سایه مدیریت ناکارآمد مسئولین در حوزه آب نمونه‌ای از تبعات این بحران است. پیوند مستقیم میان معیشت جامعه بزرگ کشاورزان با سیاست‌های اتخاذ شده درخصوص توزیع آب و استفاده از منابع آبی و رسیدگی به معضلات این جامعه بزرگ، باعث شده که اعتراضات و تجمعات کشاورزان به عنوان تنها راهکار آنان برای رساندن صدای اعتراض خود به گوش مسئولان باشد.
مدیریت ناکارآمد مقامات اجرایی در ادوار گذشته و تصمیم قانون گذاران در حوزه آب نه تنها راهگشای گریز از بحران آب در ایران نبوده است بلکه کشور را با «ورشکستگی مدیریت منابع آبی» روبه‌رو کرده است. ادامه این روند بی‌شک موجب اعتراضات کشاورزان و البته افزایش نزاع و درگیری در میان ساکنان مناطق مختلف کشور بر سر آب خواهد شد. معضلی که تأکید و توجه بسیاری را به خطر «جنگ آب» در ایران معطوف کرده است.
خشکسالی‌های مکرر و نابودی بسیاری از منابع آبی کشور و مدیریت ناپایدار در حوزه آب، کشور را بیش از هر زمان دیگری با «کم‌آبی» روبه‌رو کرده است. آمارها می‌گوید که میزان بارش در کشور در قیاس با سال گذشته ۵۰ درصد کم شده است و بسیاری از تالاب‌های کشور نابود شده و منابع دیگر آب‌های زیرزمینی هم به شدت کاهش یافته است.
کمبود آب بیش از هر گروه دیگری از جامعه، معیشت کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است؛ بخش بزرگی از آب مصرفی در ایران در کشاورزی مصرف می‌شود و معیشت و زندگی گروه کثیری از ساکنان ایران وابستگی مستقیم به «آب» دارد. کمبود شدید آب در بخش کشاورزی و مدیریت ناکارآمد منابع آب در کشور، اصلی‌ترین دلیل اعتراضات کشاورزان است. اعتراضاتی که براساس آمار تنها در سال گذشته، ۹۱ مورد بوده است و با توجه به وضعیت کنونی، احتمال افزایش این اعتراضات در ماه‌های پیش‌رو نیز زیاد است.
سال گذشته پس از سخنان عیسی کلانتری- رئیس وقت سازمان محیط زیست درباره شرایط وخیم آبی در کشور و پیش‌بینی گسترش تنش‌ها و درگیری‌ها و یا به تعبیری «جنگ آب» در کشور، بار دیگر توجهات را به مسئله «کم‌آبی» جلب کرد. عیسی کلانتری گفته بود «جنگ آب بین استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد، خوزستان و لرستان، شروع شد و این جنگ از استان به استان در حال رسیدن از روستا به روستا است.»
اوایل اردیبهشت‌ماه امسال نیز کشاورزان اصفهانی به مسئله کمبود آب و عدم تأمین حق‌آبه کشاورزان معترض بودند و ما نیز در گزارشی به تبیین این مسئله پرداختیم. در این گزارش، رضا بِنویدی وَرزَنِی، کشاورز اصفهانی و فعال محیط‌زیست در حوضه زاینده‌رود در گفت و گو با ما مطرح کرد: «در سال ۶۵ میلیون مترمکعب آب به یزد ارسال می‌شود که بنا بر محاسبات چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بالاتر از مصرف سرانه استان یزد است. یا مثلا چنانچه قرار بر خشکسالی و خالی بودن سد است چرا صنایع فولاد کمتر برداشت نمی‌کنند؟ یا چرا از پمپاژهای آبی که در بالادست و زیر سد در منطقه چهارمحال و بختیاری وجود دارد جلوگیری نمی‌شود؟ ببینید سد زاینده‌رود یک ظرفیتی دارد و میانگین بارندگی آن نیز هر سال محاسبه می‌شود. وزارت نیرو قرار بود اول برای سد زاینده‌رود تأمین آب کند و پس‌ازآن، آب بفروشد، اما متأسفانه این کار را نکرده است. اعتراضات کلی ما به وزارت نیرو این است، شما که نتوانسته‌اید آبی برای زاینده‌رود تأمین و منابع جدید ایجاد کنید چرا از حق‌آبه قانونی ما به فروش می‌رسانید. اکنون تونل کوهرنگ سوم بیست و اندی سال می‌شود که قرار است برای تأمین آب زاینده‌رود اجرایی شود و نمی‌شود. نقشه‌برداری‌های تونل بهشت‌آباد بالغ بر ۲۰ الی ۳۰ سال است صورت گرفته و تمام قراردادها و اقدامات قانونی آن انجام شده است اما شروع به کار نمی‌کنند. حالا دلیلش چیست؟ من نمی‌دانم. وزارت نیرو تنها کاری که می‌کند این است که مرتب آب ما را بدون اینکه منابع جدیدی ایجاد کند به فروش می‌رساند. مطالبات ما این موارد است. ۲۰ سال است در مقابل دولتمردان و مجلس محترم فریاد عمل به قوانین را می‌زنیم. در تمام قوانین چه در ایران و چه در دنیا برای ساکنین حاشیه رودها که در کنار آنها، خانه و زندگی و کشاورزی و دامداری ایجاد کرده‌اند حق مسلمی از آب در نظر گرفته شده است و برعکس کسانی که در شیب‌ها و بالادست نشسته‌اند بنا بر قانون به‌هیچ‌عنوان اجازه برداشت آب از رودخانه را نداشته و ندارند. حرف ما این است چرا قانون را در نظر نمی‌گیریم و به آن عمل نمی‌کنیم؟»
در سال‌های گذشته ، کشاورزان استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری چندین‌بار در اعتراض به طرح‌های انتقال آب از زاینده‌رود دست به تجمع زده بودند و اخیرا « یوسف فرهادی بابادی»، عضو کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان در مورد این تجمعات اعتراضی و مسئله زاینده رود، موضع متفاوتی را اتخاذ کرده است. او با ارائه متنی به روزنامه« رسالت» که در گزارشِ «زخم کهنه حق آبه سر باز کرد»، منتشر شده، به تبیین این مسئله پرداخته است که «کشاورزان و یا مدیران اصفهان صرفا تصمیم گیر و متولی زاینده رود نیستند و باید جامعه مدنی استان های ذی نفع و تشکل های محیط زیستی هم درروند تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند، با این شرط که اگر اصفهان از ناپایداری محیط زیستی و فرونشست و… رنج می برد، تمام راهکارها برای تصمیمات جمعی باید مبتنی بر اصول محیط زیست باشد و نه الزاما منافع این صنف یا آن صنف یا آن استان و این استان… هر از چند گاهی ما شاهد ارائه سیاست ها و برنامه های کلان برای احیای زاینده رود هستیم اما متأسفانه به علت اینکه سیاست های کلان ارزیابی زیست محیطی نمی شود، نه تنها این برنامه ها به حل مشکلات زاینده رود کمک نمی کند بلکه علاوه بر ایجاد تنش های اجتماعی، مشکلات جدید محیط زیستی را پدید می آورد. اگر بخواهم مثالی بزنم، طرح ساماندهی زاینده رود که با مشارکت کشاورزان و اتفاقا سازمان دهندگان اعتراضات میدانی کنونی اجرا می شود هیچ گونه پیوست و ارزیابی زیست محیطی ندارد و جالب آنکه نه سازمان محیط زیست نه تشکل های محیط زیستی اصفهان و چهارمحال و بختیاری هیچ گونه نظارتی بر حسن اجرای آن ندارند و نتیجه آن می شود که برخورد با چاه های غیرمجاز سلیقه ای می شود، در اطراف زاینده رود اقدام به جاده سازی های غیراصولی می شود و نتیجه قرار داد غیر شفاف ۱۵۰ میلیارد ریالی ساماندهی زاینده رود به گردش مالی منجر می شود که در پرتو آن می توان سازماندهی اعتراضاتی را در پیش گرفت که خروجی آن منافع کارتل های سرمایه داری و اجرای پروژه های ضد محیط زیستی انتقال آب است.»
به اشتراک بگذارید
https://resalat-news.com/?p=54391
تعداد دیدگاه : ۰
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.