شکست غرب در جنگ انرژی با روسیه
گروه بین الملل
در حالی که زمزمه های جنگ میان روسیه و اوکراین لحظه ای متوقف نمی شود، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اروپا در این نبرد اصلی ترین بازنده خواهد بود. در این میان، علاوه بر بحرانهای نظامی و امنیتی غیر قابل پیش بینی بحران انرژی به صورت خاص گریبانگیر کشورهای اروپایی خواهد شد. موضوعی که فشار بر آنها را در خصوص عقب نشینی از نبرد احتمالی تشدید خواهد کرد.
شبح جنگ در اوکراین
شبح جنگ اوکراین بازار متزلزل گاز در زمستان سرد اروپا را لرزانتر میکند. اروپا همین حالا هم با کمبود گاز مواجه است و قیمت انرژی رکورد زده است.بر اساس آنچه شبکه BBC گزارش داده است، گاز روسیه فقط گرمکننده خانههای اروپا نیست؛ بلکه مانند یک سلاح سیاسی نقش مهمی در دیپلماسی غرب و روسیه و بحران اخیر اوکراین داشته است.بیم این وجود دارد که در صورت حمله روسیه به اوکراین، وضعیت بدتر و اروپا با بحرانیترین شرایط در تأمین گاز مواجه شود. سؤال این است که آیا اروپا با کمبود گاز روسیه، زمستان امسال را دوام خواهد آورد؟ بر اساس آنچه مقامات اروپایی ادعا می کنند، پاسخ از قبل داده شده و مثبت است. اما اروپا سالهای آینده را با کمبود گاز روسیه چه خواهد کرد؟ یا در صورت جنگ با اوکراین، در چند ماه آینده چه اتفاقی برای اروپا خواهد افتاد؟
بحران انرژی در اروپا
حتی قبل از بحران اخیر، کرملین به اروپا چشاند که بدون گاز روسیه چه وضعیتی خواهد داشت.گازپروم شیر گاز را چرخاند. اول منابع ذخیره گاز اروپا را پر نکرد؛ سپس از ماه اکتبر گذشته با وجود چهار برابر شدن قیمت، در بازار نقدی، گاز نفروخت. تنها به تعهداتش در قرارداد بلندمدت عمل کرد که در آن قیمت گاز پایینتر از رقم بازار است.در نتیجه اروپا مجبور شد فورا به دنبال تأمین گاز باشد و کسری انرژیاش را با قیمتهای گزاف قابل مقایسه با قیمت بشکهای ۴۰۰ دلار نفت جبران کند.کار به جایی رسید که خرید گاز مایع با تانکر از کشورهای بسیار دور، بیشتر از گاز خط لوله روسیه شد. نیمی از گاز مایع از آمریکا وارد شد. برای اولین بار در چند سال اخیر، اروپا برای دومین ماه متوالی مقصد اصلی صادرات گاز ایالات متحده آمریکا شد در حالی که معمولا این جایگاه متعلق به کشورهای آسیایی است.
و ضربه بزرگ به اروپا این بود که کمبود گاز، سرعت بهبود اقتصاد اروپا پس از بحران همهگیری کووید ۱۹ را کاهش داد.قیمت بالای انرژی، صنعت را که وابسته به آن است، تضعیف میکند و کارخانهها متوقف میشوند. دولتها مجبور میشوند منابع مالی را صرف یارانه انرژی به مردم کنند.انرژی گران است. اروپاییهای ثروتمند غر میزنند اما فقرا مجبورند بخاریها را خاموش کنند. بر اساس برآوردهای اتحادیه اروپا، بیش از ۳۰ میلیون نفر در ۲۷ کشور اتحادیه، حتی قبل از بحران نمیتوانستند دمای خانه را در شرایط مطلوب و راحت نگه دارند. برآوردهای دیگر حاکی از «فقر انرژی»بسیار بالاتر است.قبضهای گاز و برق در حال افزایش است و هنوز همه شدت آن را کامل حس نکردهاند. تحلیلگران اقتصادی پیشبینی میکنند که امسال میانگین مخارج انرژی خانوارهای اروپایی ۵۰ درصد بیشتر شود.
سال گذشته، ذخیره گاز اروپا ۵۳ درصد بود و امسال به زیر ۴۰ درصد رسید. به گزارش«اس اند پی گلوبال پلاتس» اروپا با همین ذخایر تا پایان فصل سرما دوام میآورد.با این حال در صورتی که روسیه ( متعاقب تحرکات آمریکا و اروپا و وقوع نبرد در اوکراین ) اختلال جدی وارد کند، وضعیت به سرعت بغرنج خواهد شد.بخشی از گاز صادراتی روسیه به اروپا از طریق خط لولههای اوکراین و لهستان و مقداری از ترکیه تأمین میشود و بخشی از دریای بالتیک. اگر قطع گاز فقط شامل خط لوله اوکراین شود، کارشناسان میگویند اروپا جان سالم به در خواهد برد چون در طول دو دهه گذشته وابستگی به گاز حاصل از عبور از این خط لوله
۷۰ درصد کمتر شده و اکنون فقط اتریش، اسلواکی و ایتالیا به آن وابسته هستند که ایتالیا مقدار کافی گاز برای امسال ذخیره کرده است.
اما مشکل اساسی اروپا وقتی خواهد بود که در صورت تحریمهای شدید غرب علیه روسیه، و وقوع حمله به اوکراین، ناگهان معادله دگرگون می شود. روسیه گرچه قرارداد تازهای برای صادرات گاز با چین امضا کرده، اما همچنان تأمینکننده اصلی گاز اروپاست. ۱۰ سال پیش گازپروم ۲۵ درصد نیاز اروپا به گاز طبیعی را تأمین میکرد و حالا این رقم در سالهای اخیر به حدود ۴۰ درصد رسیده است. روسیه ۶۰ درصد درآمد گازیاش را از کشورهای اروپایی کسب میکند.به نظر میآید اروپا متوجه هزینههای این وابستگی به انرژی روسیه شده باشد. هرچند بیرون آمدن از این شرایط چندان آسان و سریع نیست.کارشناسان اندیشکده مطالعات اقتصادی بروگل در بروکسل نوشتهاند: «حتی در صورت قطع کامل گاز، اروپا میتواند تا تابستان دوام بیاورد؛ اما هزینههای آن برای اروپا بسیار گزاف خواهد شد.»
سرنوشت مبهم اروپا
زمستان امسال زخمهای عمیقی بر اقتصاد اروپا بر جا گذاشت. قیمت قراردادهای گاز خریداری شده اروپا در سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ در حال حاضر یک تا یک و نیم برابر متوسط قیمت در یک دهه گذشته است.با وجود بحران فعلی انرژی، اروپا روش خود در مصرف انرژی را تغییر نداده است. احزاب سبز و مدافعان انرژی پاک مخالف واردات گاز از روسیه هستند اما روند بستن نیروگاههای هستهای هم به کندی پیش رفته است. آلمان، از بزرگترین کشورهای اتحادیه اروپا، به دنبال افزایش واردات گاز از روسیه و در انتظار گشایش خط لوله گاز نورداستريم ۲ است.
نورداستريم ۲ خط لوله ۷۵۰ مایلی است که روسیه را به طور مستقیم از طریق دریا به آلمان متصل میکند. زیرساختهای این خط لوله آماده و تنها منتظر مجوز است. در صورت وصل شدن نورداستریم ۲ حدود ۲۶ میلیون خانه در آلمان از گاز تزریق شده به این خط استفاده خواهند برد.آمریکا تهدید کرده که اگر روسیه به اوکراین حمله کند، این خط لوله راه نخواهد افتاد و متوقف خواهد شد. اتفاقی که برای آلمان خوشایند نیست. برای تصویب تحریم روسیه ۲۷ عضو اتحادیه اروپا باید رأی دهند و قطعا آلمان به عنوان یک قدرت اصلی در اتحادیه تأثیر مهمی در این رأیگیری خواهد داشت.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.