شهرام ناظری و موسیقی عرفانی ایران
دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در دیباچه پروندهای که در شماره آخر نشریه بخارا برای شهرام ناظری تهیهشده، در خصوص موسیقی او اظهار میدارد:داوری خود را در عرصه موسیقی، داوری یکتن از غیر اهلفن میدانم. همین کسی که اعتراف به نادانی خود، در این میدان دارد معتقد است که میتوان چیزی به نام «موسیقی عرفانی» را موردبحث قرار داد. هرچند استادان آشنا به موسیقی این اصطلاح را قبول نداشته باشند میدانم. آنها که منکر چیزی بهعنوان «موسیقی عرفانی»اند استدلالشان این است که موسیقی از جنس «عدد» است و عدد هیچ نسبتی به معدود خود ندارد «پنج» همان «پنج» است خواه پنج گردو باشد ،خواه پنج قطره باران و خواه پنج سکه طلا. «پنج» «پنج» است و دیگر هیچ ؛«موسیقی» هم «موسیقی» است و دیگر هیچ.
از سوی دیگر ما از صورتگرایان روس آموختهایم که در هنرها چیزی به نام عنصر dominant یا «وجه غالب» وجود دارد و میتوان دو پدیده هنری را از منظر حضوروغیاب یک یا چند «وجه غالب» مقایسه کرد و تمایزشان را از یکدیگر بررسی كرد. اگر وجه غالب در موسیقی حال و هوای عرفانی باشد میتوان چیزی به نام موسیقی عرفانی را پذیرفت یعنی بیات ترک یا افشاری وقتی وجه غالبش مرتبط با فضای عرفانی شود از دید «وجه غالب» چیزی
به نام «موسیقی عرفانی» شکلگرفته است و قابلدرک است.
اگر این حرف مرا قبول ندارید، لطفا دنباله این یادداشت را دیگر نخوانید که تضییع وقت شریف شماست، رهایش کنید برای اهلش. اگر میپذیرید که چیزی بهعنوان «موسیقی عرفانی» قابل احساس است دنباله حرفم را ادامه میدهم که در میان آنچه در صدسال اخیر «ثبت» شده است و باقیمانده است بخشی هم مصادیق «موسیقی عرفانی» است. بیرون ازآنچه در خانقاهها و جم خانهها و در حلقههای «اهل حق» جریان داشته است.
تشخص کار استاد عزیز و هنرمند بزرگ عصر ما، شهرام ناظری، در همین است که او نماینده و فرد اکمل «موسیقی عرفانی» ماست. بااین که ما استادان بزرگی، از مردان وزنان، در عرصه آواز، در این صدسال، داشتهایم؛ هیچیک از ایشان در حال و هوای موسیقی عرفانی میراثی به ارزش و تنوع میراث هنری شهرام ناظری نداشتهاند و این امتیاز بزرگی است برای او و برای موسیقی غرب ایران بزرگ که توانسته است«با پایگاههای موسیقایی چند هزارسالهاش» چنین دستاورد درخشانی برای هنر ایرانی ذخیره کند و در گنجینه خویش به جاودانگی بسپارد.
شهرام ناظری
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.