حانیه مسجودی
اکنون نزدیک به یک ماه است که انتظار برای سرکار آمدن جو بایدن در آمریکا به سررسیده و مواضع مقامات دولت او نیز مشخص‌شده است. تا پیش از انتخابات آمریکا، بخش زیادی از کسانی که به مواضع تلطیف شده جو بایدن نسبت به ایران امیدوار بودند تأکیدشان بر بازگشت احتمالی و تمایل رئیس‌جمهور جدید این کشور به برجام و تعامل با ایران بود.
اکنون اما با اظهارنظرهای مقامات کابینه جو بایدن درمورد ایران و شروط آمریکا برای بازگشت به برجام، بیش‌ازپیش مشخص شد که آمریکای بایدن، همان آمریکای ترامپ است. اما با ادبیاتی بزک شده!
هرچند پیش از مشخص شدن نتایج انتخابات نیز، مواضع جو بایدن دموکرات نشان از استفاده از «سیاست فشار هوشمندانه» به جمهوری اسلامی ایران به‌جای «سیاست فشار حداکثری» بود. چراکه او در یادداشتی در شبکه ان بی سی نیوز آمریکا بر سیاست‌های غلط ترامپ در برابر ایران اشاره‌کرده بود. اما منظور و خواست او مدارا با ایران نبوده است، بلکه طبق گفته خودش باید با روش‌های هوشمندانه‌تری ایران را تحت‌فشار قرارداد. 
اکنون این رویکرد را می‌توان در استراتژی مشخص‌شده در کابینه‌اش دید. آنتونی بلینکن، وزیرامورخارجه جدید آمریکا هفته گذشته در نشست خبری خود به بازگشت ایران به برجام و اجرای تعهدات برجامی تأکید کرد و گفته بود که «بایدن بسیار شفاف است. اگر ایران به تعهدات خود ذیل توافقنامه هسته‌ای عمل کند، آمریکا نیز برمی‌گردد.»دقیقا بلافاصله بعدازاین اظهارات، نوشتیم که رویکرد آمریکا که با سرکار آمدن جو بایدن از اواسط آبان تا بهمن‌ماه سال جاری قصد پنهان‌سازی آن و سردرگم کردن ایران را داشت، مشخص شد. دیدگاهی که کارشناسان پیش‌ازاین‌ها به آن اقرار کرده بودند که آمریکا پذیرای بازگشت به برجام بدون اجرای تعهدات و توقف گام‌های کاهشی از سوی ایران نخواهد بود. بنابراین با مشاهده نظرات کارشناسان سیاست خارجی، انتظار می‌رفت که دستگاه دیپلماسی نیز به چنین مسئله روشنی واقف باشد.
موضوعی که هم‌اکنون مجدد توسط وزیر امور خارجه آمریکا مطرح و تکرار شده است و معنایش این است: «برای اینکه آمریکا به برجام بازگردد، ابتدا ایران باید به تمام تعهدات خود ذیل این قرار عمل کند و از برداشتن گام‌های کاهش تعهدات دست بردارد.» 
مقامات کشورهای غربی ازجمله آمریکا، فرانسه، آلمان و … به تعیین کردن شرط برای احیای برجام بسنده نکردند و حتی گام‌های کاهش تعهدات ایران را خطرناک و در مسیر ساخت سلاح اتمی خواندند. ادعایی واهی تا خودشان را از بدقولی‌ها و عدم اجرای تعهدات رسمی برجام مبرا کنند و بهانه‌هایشان برای کشاندن ایران به توافقی «گسترده‌تر» را بپوشانند.
طوری که صورت‌مسئله، صرفا نقش برجام توسط جمهوری اسلامی ایران جلوه داده شود و این‌طور القا شود که اگر هم طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند، که به گفته آن‌ها این‌طور نیست، به دلیل رفتارهای ایران است! فارغ از اینکه تمام رسانه‌ها و چشمان بینای دنیا خروج آمریکا از برجام و رفتارهای خصمانه ترامپ با جمهوری اسلامی ایران را دیدند.
فارغ از اینکه آلمان و فرانسه خودشان سلاح اتمی دارند که حتی دلیل ساخت آن را نه‌تنها توضیح نداده‌اند، بلکه صحبتی از استفاده صلح‌آمیز یا جنگ ستیزانه آن نیز نبوده است.
فارغ از اینکه اقدامات و گام‌های کاهشی ایران که به‌واسطه مصوبه «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» صورت گرفته، به تایید و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده و مقامات ارشد کشور بارها به صلح‌آمیز بودن پژوهش‌های هسته‌ای تأکید کرده‌اند. 
 آمریکا: ایران با ساخت مواد سلاح هسته‎ای فاصله کمی دارد
با تمام این تعاریف، وزیرامورخارجه آمریکا مجدداً در اولین مصاحبه تلویزیونی خود با  شبکه آمریکایی «ان‌بی‌سی نیوز» به این مسئله اشاره کرد.
وزیر خارجه آمریکا گفته است که «تهران ماه‌ها با دست‌یابی به مواد شکاف پذیر موردنیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد اما اگر به برداشتن محدودیت‌ها در توافق هسته‌ای ادامه دهد این مسئله می‌تواند ظرف چند هفته اتفاق بیفتد.»
او همچنین افزود: «اگر ایران به برجام برگردد، آمریکا هم مایل است همین کار را بکند و سپس با متحدان و شرکای خود بر روی دستیابی به توافقی «طولانی‌تر و محکم‌تر» که شامل مسائل دیگر نیز می‌شود، همکاری کند.»
این در حالی است که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه روز جمعه در نشست خبری خود در استانبول با همتای ترکیه‌ای خود بار دیگر برعدم مذاکره در خصوص موضوعات غیر ازآنچه در برجام توافق شده تأکید کرد و گفت: «آنچه در توافق نیست، موردتوافق قرارگرفته که در توافق نباشد و امروز نمی‌تواند آن موضوعات به توافق اضافه شود. آمریکا کشوری بوده که از برجام خارج‌شده و تعهداتش را نقض کرده است.الان هم وظیفه آمریکاست که به برجام برگردد و تعهداتش را اجرا کند.
وی در ادامه گفته است: «به‌محض اینکه آمریکا تعهداتش را اجرا کند و ما هم نفع اجرای این تعهدات را ببینیم، ما هم تعهدات خود را به‌صورت کامل اجرا می‌کنیم و این در بالاترین سطح جمهوری اسلامی توسط رهبری اعلام‌شده است. امیدهایی که اعضای جدید دولت آمریکا دارند و ادعا می‌کنند ایران باید به توافق برگردد،
 نه منطقی است و نه هیچ‌گاه عملی خواهد شد.»
در همین راستا و به گفته سخنگوی دولت، آمریکا تنها طرفی است که به حضور خود در برجام خاتمه داده و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ را هم نقض کرده است. در صورت بازگشت آمریکا به برجام ما سریعا به تعهدات خود بازمی‌گردیم.
همان‌طور که بارها از طرف مقامات ارشد کشور و حتی رهبر معظم انقلاب نیز تأکید شده، ایران به مذاکره دوباره با آمریکا و کشورهای غربی برنمی‌گردد و صحبتی برای مذاکره و چانه‌زنی باقی نمانده است و تمام طرفین باید به تعهدات خود بازگردند.
شرط اصلی جمهوری اسلامی ایران نیز همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، در ابتدا بازگشت آمریکا به برجام و لغو تمام تحریم‌های وعده داده‌شده در برجام علیه ایران، اجرای تعهدات از سوی طرفین و سپس بازگشت ایران به برجام خواهد بود.