سیاست خارجی، چشم انتظار دیپلماسی عمومی
سعید امینی
تغییر شرایط و مطرحشدن مؤلفههای جدید و تأثیرگذار در عرصه بینالمللی باعث شده تا کشورها برای پیشبرد هرچه بهتر منافع ملی خود، ابزارها و سیاستهای جدیدی را تعریف و به کار برند. درواقع انقلاب ارتباطات و گسترش وسایل ارتباطجمعی ازیکطرف و فعال شدن بازیگران غیردولتی مانند سازمانهای غیردولتی، نهادهای مدنی و شرکتها منجر به نقش یافتن بیشازپیش افکار عمومی بهعنوان یکی از ارکان مهم در تصمیمگیری کشورها در حوزههای گوناگون شده است.
دیپلماسی عمومی از ابزارهای نوین در عرصه سیاست خارجی
بدون تردید یکی از مهمترین انواع نوین دیپلماسی در جهان امروز، دیپلماسی عمومی است که به معنای برنامهریزی راهبردی یک دولت برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی کشورهای خارجی است و باید آن را پیامد اهمیت یافتن جایگاه افکار عمومی در عرصه معادلات بینالمللی و ارتقا چشمگیر ظرفیت اثرگذاری شهروندان بر تصمیمات و سیاستهای دولتها دانست. امروزه وضعیت حاکم برجهان با گذشته بسیار تفاوت دارد و شهروندان کشورها کنشگران ذینفوذی هستند که از حق انکارناپذیر بهرهمندی از اطلاعات درصد و مشارکت فعالانه در تصمیمگیریهای سیاسی و مدیریت جوامع برخوردارند. در این میان تحولات شگرف مجاری ارتباطی که با خلق یک عرصه عمومی، امکان ارتباط آنی افراد با یکدیگر را در قالب شبکهای سراسری فراهم کرده، توان کنشگری و ضریب نفوذ آنان را به طرز بیسابقهای افزایش داده است.
غفلتهای عامدانه دولت روحانی از دیپلماسی عمومی
در هشت سال گذشته بیمهری شدیدی به دیپلماسی عمومی بهعنوان یکی از ابزارهای مهم دیپلماسی صورت گرفته و دولت روحانی به خاطر تلاش شبانهروزی برای امضای برجام و بعدازآن برای احیایش، از دیپلماسی عمومی و اثرات مثبت و شگرف آن غفلت عامدانهای انجام داده است. درواقع دیپلماسی عمومی در اسم بر زبان جاری بوده ولی در عمل دولت تدبیروامید هیچگونه برنامهریزی جدی برای تقویت دیپلماسی عمومی انجام نداده است؛ بنابراین یکی از ضربههای بزرگی که ما در سیاست خارجی طی سالهای اخیر خوردهایم ناشی از بیتوجهی به همین حوزه است.
اقتصاد ایران در پی خروج آمریکا از برجام بدترین شرایط اقتصاد ایران بعد از انقلاب را تجربه میکند. تورم افسارگسیخته، بیکاری، رکود، گرانی، بحران ارزی و بحران سکه و گرانی مسکن همه از نتایج رویکرد غربگرایانه دولت حسن روحانی در سیاست خارجی است. از طرف دیگر، واقعیت پیدا و پنهان عرصه اقتصاد نشان میدهد که نهتنها رویکردهای روحانی و تیم اقتصادی گشایشی را در عرصه اقتصاد به همراه نداشته، بلکه قرار نیست که برنامه کارا و مؤثری برای ثبات و سامان اقتصاد کشور عرضه شود.
کارآمدسازی دیپلماسی عمومی از آزمونهای سخت دولت سیزدهم
دولت سیزدهم آزمون سختی را در حوزه دیپلماسی پیش رو دارد. نخستین آزمون او خنثی ساختن تحریمهاست که این مهم با تقویت دیپلماسی عمومی و تنوعبخشی به حوزههای جغرافیایی در سیاست خارجی صورت خواهد پذیرفت، البته در کنار این موارد تعیینتکلیف برجام هم مهم ارزیابی میشود، اما بهدلیل شرایط پیچیده حاکم بر مذاکرات برجامی، نمیتوان چهار سال آینده را معطل برجام ماند و دید که غرب چه نسخهای برای ایران در نظر گرفته است؛ بنابراین دولت سیدابراهیم رئیسی با اقدامی زیرکانه و هوشمندانه میتواند در کنار مذاکرات برجامی، دیپلماسی عمومی را هم قدرتمندانه پیش ببرد، چهبسا اینکه دستاوردهای دیپلماسی عمومی قدرت چانهزنی دولت را در مذاکرات برجامی تقویت خواهد کرد.
رئیسی در ردای رئیسجمهوری جدید ایران و در جدیترین مأموریت دیپلماتیکاش همین مهر پیش رو باید برای شرکت در نشست سالیانه مجمع عمومی با حضور سران کشورها در سازمان ملل به ایالاتمتحده و نیویورک، مقر این سازمان سفر کند. مضافا این سفر ازآنجهت برای رئیسی اهمیت دارد که قطعا سخنانش و دیدارهای جنبیاش در آن سفر با دیگر همتایانش میتواند عیار دولت او در حوزه دیپلماتیک را بهوضوح برای خود، ایران و کل جهان عیان کند و نشان دهد که جهان نیز تا چه اندازه پذیرای همکاری و همراهی با دولت او است. بهعبارتدیگر این رویداد فرصت مهمی برای دولت رئیسی است تا دیپلماسی عمومی دولتش را در کنار دیپلماسی سنتی و معمول در جهان به معرض نمایش بگذارد.
محمود عباسزاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس:
دولت رئیسی در حوزه دیپلماسی عمومی نقشه راه داشته باشد
محمود عباسزاده مشکینی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» درباره اهمیت دیپلماسی عمومی و نگاه دولت سیزدهم به این نوع دیپلماسی اظهار داشت: با توسعه شیوههای دموکراتیک و شکلگیری قدرتها و دولتها و شکلگیری مجالس و نیز پررنگتر شدن نقش مردم در تعیین سرنوشت ملتها و کشورها، طبیعتا دیپلماسی روزبهروز بااهمیتتر میشود.
وی بابیان اینکه در عرصه سیاست خارجی دیپلماسی عمومی ،حرف نخست را میزند، گفت: مهمترین ابزار دیپلماسی عمومی، رسانهها هستند. به همین خاطر هر کشوری که بخواهد در عرصه سیاست خارجی موفق شود، اصولا باید برروی دیپلماسی عمومی سرمایهگذاری کلانی انجام دهد که مهمترین نقش را در این حوزه، ابزار ارتباطات و رسانه ایفا میکند؛ بهخصوص اینکه رسانههای نوین و مدرن در حال همهگیری و توسعه همهجانبه هستند.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به دولت آقای رئیسی توصیه کرد که در حوزه تقویت دیپلماسی عمومی، نقشه راه داشته باشد تا بتواند از همه ابزارها اعم از ابزارهای مدرن و سنتی در این جهت استفاده کند.عباسزاده معتقد است: نظام جمهوری اسلامی ایران یک نظام گفتمانمحور است و برای خود آرمانهای متعالی و انساندوستانهای را تعریف کرده و به همین خاطر غفلتهایی که در سالهای گذشته از دیپلماسی عمومی شده است را باید دولت سیزدهم جبران کند.
او درباره تأثیر دیپلماسی عمومی بر کاهش تحریمها اینچنین گفت: طبیعی است که این نوع دیپلماسی بر کاهش تأثیرگذاری تحریمها اثر خواهد گذاشت. بهعبارتدیگر دیپلماسی عمومی، زمینهساز کارآمدی تمام ابعاد دیپلماسی است. هیچ دولتی برخلاف مسیر افکار عمومی کشورش نمیتواند حرکت کند و افکار عمومی هم توسط دیپلماسی عمومی هدایت میشود؛ بنابراین اگر ما دیپلماسی عمومی کارآمد داشته باشیم، بر رفتار دولتها و چالشهای ما با آنها تأثیرگذار خواهد بود؛ لذا هیچکس نمیتواند تأثیرات دیپلماسی عمومی را انکار کند.
دولت سیزدهم , سعید امینی , سیاست خارجی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.