دکتر سجاد عابدی
هراس از قدرت سپاه پاسداران که سبب شده موجی از تخریب‌ها و فضاسازی‌های مسموم در رسانه‌های وابسته شکل بگیرد، از وقتی افزایش‌یافته که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده سعی کرده با لحنی تجاوزکارانه‌تر نسبت به رئیس‌جمهورهای پیشین این کشور، در قبال قدرت مردمی کشورمان اظهارنظر کند. به‌نظر می‎رسد این نوع موضع‌گیرها، اندیشکده‌های آمریکایی را تحریک کرده تا شدت تبلیغات منفی علیه سپاه را افزایش دهند؛ تبلیغاتی که البته در درون خود، نوعی اذعان به قدرت بالای دفاعی کشورمان را دارد.نگاهی به متن گزارش‌ رسانه‌ها و اندیشکده‌های آمریکایی و انگلیسی نشان می‎دهد که آن‌ها از استقلال عمل سپاه پاسداران و ماهیت مردمی آن ترسیده و تلاش می‌کنند با تخریب چهره مردمی این نیروی انقلابی، زمینه‌های تضعیف آن را فراهم کنند. تکیه‌بر ارکان داخلی و عناصر قدرت ملی برای تأمین امنیت در داخل کشور رویکردی است که در حیطه استراتژی جمهوری اسلامی ایران تعریف می‌شود. همین مسئله باعث شده باوجوداینکه منطقه غرب آسیا و خاورمیانه با چالش‌های امنیتی فراوانی روبه‌رو است، مرزهای داخلی جمهوری اسلامی ایران از امنیتی پایدار برخوردار باشد.البته این امنیت پایدار خوشایند برخی کشورهای همسایه و قدرت‌های فرامنطقه ای مثل آمریکا نیست و به همین علت تلاش‌هایی از سوی این کشورها برای تضعیف اقتدار ملی در ایران صورت گرفته است.   یکی از انواع چالش‌هایی که نظام جمهوری اسلامی ایران با آن روبه‌رو بوده و خواهد بود، تلاش دشمن در ایجاد بحران داخلی است. از اوایل انقلاب تاکنون رشته‌های به‌هم‌پیوسته‌ای از توطئه‌ها و بحران‌ها از سوی دشمنان داخلی و خارجی باهدف براندازی و تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران  شکل‌گرفته است. 
  نقش سپاه در کنترل و مهار بحران‌ها
گستره مرزی در چهارگوشه کشور و وجود کشورهای پرتنش در محیط پیرامونی و همسایگی ایران تأمین امنیت برای مرزهای داخلی و خارجی را با تهدیدات و چالش‌های متنوعی روبه‌رو کرده است. بدون تردید باید پذیرفت که حفظ امنیت و مواجهه درست با این چالش‌ها در محیطی که پیرامون آن در دریای مواجی از تلاطم و ناامنی قرار دارد کار دشواری می‌نماید اما با این وصف، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نقش‌آفرینی در حوزه‌های مختلف در رفع این تهدیدات کامیابی‌های فراوانی داشته است.گروه‌های تروریستی و تکفیری مثل داعش در پی ضعف برخی کشورهای همسایه  در مقطعی تا نزدیکی مرزهای ایران آمده بودند اما حضور سپاه باهدف کمک‌های مستشاری به دولت‌های عراق و سوریه و نیز توقف حملات آشوبگران و عقب‌نشینی آنان از مواضع قبلی، امنیت مرزهای ایران را در مناطق غرب کشور به میزان قابل‌توجهی بالابرده است.
  چالش‌های امنیتی در حوزه خلیج‌فارس
ازآنجاکه برخی دولت‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس از مشروعیت کافی بین مردم خود برخوردار نیستند به‌جای تکیه به منابع داخلی برای تأمین امنیت و تثبیت اقتدار ملی، برای حفظ قدرت خود پای قدرت‌های خارجی مثل آمریکا را به منطقه خلیج‌فارس باز می‌کنند. تجربه نشان داده است که آمریکایی‌ها هیچ‌گاه در تأمین امنیت منطقه‌ای حتی برای شرکای خود نیز از صداقت کافی برخوردار نبوده‌اند و حتی به‌منظور ایجاد هراس و نگرانی در بین کشورهای عربی منطقه خود دست به بازتولید عوامل بحران‌ساز می‌زنند تا سایه نگرانی در بین برخی دولتمردان عربی همواره تداوم داشته باشد. چنین وضعیتی عملا شکل‌گیری امنیتی پایدار را در این منطقه با مشکلات زیادی مواجه کرده است. یکی از این معضلات قاچاق سوخت در اشکال و انواع مختلف در حوزه خلیج‌فارس است که سالانه باعث خروج سرمایه‌های زیادی از کشور شده است. 
  اقدامات سپاه در حوزه تهدیدات نرم
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه تهدیدات نرم هم حضوری فعال داشته و در این عرصه نیز تأثیرگذار بوده است. تهدید نرم می‌تواند آرامش روانی یک ملت را فروبپاشد و باعث تضعیف مقاومت و دفاع از ارزش‌ها و سیاست‌های نظام شود. شبکه‌های ماهواره‌ای، رسانه‌ای و فضاهای مجازی، استفاده از جادوی سینما، سوءاستفاده از برخی انجمن‌های مردم‌نهاد در قالب حمایت از حیوانات، محیط‌زیست، تغذیه، روان‌درمانی و … تأکید بر جنبه‌های قومیت‌گرایی، تلاش در تضعیف همگرایی در داخل کشور، ترویج برخی جنبش‌های مذهبی در قالب فرقه سازی، فرقه‌گرایی و انحرافات مذهبی و … ازجمله عرصه‌هایی است که دشمن نسبت به این حیطه‌ها ورود کرده است.  سپاه انقلاب اسلامی برای مقابله با چنین رخدادهای اجتماعی و فرهنگی  از همه امکانات فرهنگی و نیز ظرفیت‌های مردمی که بسیج کرده، استفاده کرده است. ازآنجاکه مهم‌ترین ابزار در این عرصه رسانه است و ارائه پیام مهم‌ترین کارکرد رسانه محسوب می‌شود، ازاین‌رو سعی شده که در این رقابت فرهنگی شیوه‌های انتقال پیام برای اقناع مخاطب عمدتا بر پایه تعامل باشد. وجود نیروهای انقلابی در ساختار فراگیر و منعطف سپاه باعث شده است که از ظرفیت‌های گسترده بسیج با کارکردهای مختلف آن در این عرصه به‌خوبی استفاده شود.
رهبر معظم انقلاب ضمن تأکید بر وظیفه فرهنگی سپاه در این زمینه می‌فرمایند: «یک وظیفه در سطح وسیع‌تر است و آن، کار و تلاش فرهنگی است… و این مبارزه، مبارزه فرهنگی است و من این وظیفه را برای همه، جزء بزرگ‌ترین وظایف می‌دانم؛ به‌خصوص برای امثال شما برادران سپاه… من معتقدم کار فرهنگی وظیفه یکایک برجستگان سپاه است؛ فقط وظیفه دفتر نمایندگی نیست… خود عناصر سپاه، فرماندهان بخش‌های مختلف و فرماندهان لشکرها باید کار فرهنگی بکنند. کار فرهنگی صحیح و عمیق ….» ( اسفند ۱۳۷۷)
پایش دائمی فضای فرهنگی و مجازی با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و کسب توانمندی به لحاظ فنی با استفاده از فناوری‌های نوین از یک‌سو و داشتن مواجهه‌ای چندوجهی و مبتنی بر انعطاف در برابر تهدیدات نرم ازجمله ویژگی‌های حضور سپاه در این عرصه است.  شناسایی کامل پدیده‌های فرهنگی و شناخت درست نقاط ضعف و قدرت آن‌ها و تمییز دادن میان تهدیدهای بالقوه و تهدیدهای قریب‌الوقوع، جمع‌آوری اطلاعات کامل و ارائه آن به سازمان تحلیلگر، افزایش حضور نیروها در مراکز بحران و … راهکار مؤثر سپاه در برخورد با تهدیدات نرم است.  حفظ انسجام اجتماعی و تلاش برای مدیریت عوامل تنش‌زا که باعث شکاف و اختلاف در میان اقشار جامعه می‌شود ازجمله اولویت‌هایی است که مورد تأکید این نهاد انقلابی قرار دارد. شواهد نشان می‌دهد که سپاه در مقام نگهبان انقلاب اسلامی و حفاظت از دستاوردهای آن مأموریت‌هایی چندگانه را در جهت برقراری امنیتی پایدار در جمهوری اسلامی ایران به اجرا درآورده است. از یک‌سو با همکاری  ارتش،  مسئول پاسداری و صیانت از تمامیت ارضی کشور است و از سویی دیگر  مقابله با اقدامات ضد امنیتی، جاسوسی و خرابکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایبری  را در دستور کار خود دارد.