سفری در راستای نظم نوین
آیتالله سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشورمان در آستانه سفر به چین، روز دوشنبه با رهبرانقلاب اسلامی دیدار کرد. رئیسجمهور در این دیدار گزارشی از برنامههای کاری این سفر و جلسات و ملاقاتهای درنظر گرفتهشده بیان کرد. حضرت آیتالله خامنهای با ابراز خرسندی از برنامهریزیهای انجامگرفته، برای رئیسجمهور آرزوی موفقیت کردند. به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، دولت چین سال نو سیاسی خود را با سفر آیتالله سید ابراهیم رئیسی، آغاز خواهد کرد و رئیسجمهور ایران از روز سهشنبه ۲۵ بهمن (۱۴ فوریه) مهمان شی جین پینگ همتای چینی خود است.
سفری که آیتالله رئیسی در یادداشت منتشرشده در روزنامه پرتیراژ people (مردم) ارگان رسمی حزب حاکم چین، مهمترین هدف آن را رقم زدن آیندهای روشن برای دو شریک قدیمی اعلام و تصریح کرده است: «ما بر این باور هستیم که ایران و چین در کنار همکاریهای سیاسی و احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی، در مسیر رشد اقتصادی، مکملهای راهبردی خوبی برای یکدیگر خواهند بود و میتوانند خدمات متقابل ارزندهای در زمینه توسعه به یکدیگر ارائه دهند. استقلال سیاسی، قدرت امنیتساز، نیروی انسانی تحصیلکرده، هزینه پایین تولید، ذخایر انرژی، موقعیت ترانزیتی و زیرساختهای صنعتی تنها بخشهایی از ظرفیتهای ایران هستند که میتواند منجر به تقویت مشارکت راهبردی ایران و چین شود».
جزئیات سفر رئیسجمهور به چین
آیتالله سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور عصر روز دوشنبه ۲۴ بهمنماه در رأس هیئت بلندپایه سیاسی و اقتصادی عازم پکن پایتخت چین میشود. این دیدار که در پاسخ به دعوت رسمی «شی جین پینگ» رئیسجمهور چین است، ۳ روزه خواهد بود. در این سفر وزرای امور خارجه، اقتصاد، راه، نفت، کشاورزی، صمت، رئیسکل بانک مرکزی و «علی باقری» مذاکرهکننده ارشد ایران، رئیسجمهور را همراهی میکنند. آیتالله رئیسی نخستین مهمان ارشد رئیسجمهور چین در سال نو چینی است. در این سفر رئیسجمهور دیداری خصوصی با «شی جین پینگ» رئیسجمهور چین خواهد داشت، هیئتهای عالیرتبه اقتصادی و سیاسی دو کشور مذاکراتی را انجام داده و اسناد همکاری با حضور رؤسای جمهور امضا خواهد شد. چینیها تدارک گسترده برای این سفر دیدهاند و به گفته «محمد جمشیدی» معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور این اولین سفری است که در دو دهه اخیر به دعوت چین انجام میشود و به گفته «رضا زبیب» دستیار وزیر امورخارجه آداب بینالمللی تشریفات از سوی چین تمام و کمال رعایت شده و میزبانی از رئیسجمهور با تشریفات «سفر دولتی» انجام خواهد شد. سفر رئیسجمهور به چین که به دعوت همتای چینی در سمرقند ترکمنستان و سپس دعوت رسمی پکن، انجام میشود. نخستین State visit به چین در دو دهه گذشته است که با آداب کامل تشریفات انجام میشود.
اهمیت ایران برای چین
چین بهعنوان یکی از دو ابرقدرت بزرگ جهان، در مسیر توسعه و افزایش این قدرت از تمام ظرفیتهای موجود در جهان در حال بهرهبرداری است، چرخش به سمت مغرب و بهویژه غرب آسیا و بهرهگیری از ظرفیتهای این بخش از زمین در اولویت پکن قرار دارد. طرحهایی چون «کمربند و جاده» هم در راستای این بهرهگیری تعریفشده است و چین از یک دهه گذشته این طرح را در دستور کار دارد که آمارها و ابعاد منتشرشده از آن نشان میدهد که یکی از بزرگترین پروژههای جهان است که چهار قاره را درگیر کرده و با بهرهگیری از موقعیت جاده کهن ابریشم چین را به اروپا و آفریقا مرتبط میسازد.
هدف چین از این میزان عظیم سرمایهگذاری برای این طرح، دسترسی به بازارهای آسیایی و اروپایی، تمرکززدایی از تبادلات صرف دریایی، متنوعسازی مسیرهای تأمین انرژی و درنهایت پیشی گرفتن از رقیب آسیایی خود یعنی هند است. در کنار این اهداف، پژوهشگران معتقدند مهمترین هدف چین از این طرح ایجاد توازن استراتژیک با رقبا است تا جهان از خطرات یکجانبهگرایی در امان بماند.
این طرح شامل مسیرهای زمینی حملونقل جادهای و ریلی در آسیای میانه و نیز مسیرهای دریایی از جنوبشرقی آسیا تا جنوب آسیا و بعد خاورمیانه و آفریقا امتداد خواهد یافت. هزینه این طرح براساس برآوردها بیش از یکهزار میلیارد دلار خواهد بود و بیش ۷۰ کشور در آن درگیر هستند که یکی از آنها ایران است.
از ۶ کریدور طراحیشده در مسیر این طرح، کریدور ایران با توجه به بحران اوکراین و نیز چالشهای کریدور دریایی، برای پکن مقرونبهصرفه است و ازاینرو توجه ویژهای به زیرساختهای موردنیاز این طرح در ایران دارد.
اهمیت شراکت در اقتصاد چین
در بررسی مهمترین اهداف سفر آیتالله رئیسی در سفر به چین، اقتصاد را میتوان در رتبه نخست جای داد. واقعیت آن است که هم ایران، چین را برای رشد اقتصادی خود عاملی کارآمد ارزیابی میکند و هم چین، تهران را بهعنوان شریکی راهبردی در منطقه و بازاری بکر. جمهوری اسلامی ایران برای بیشینهسازی منافع خود از تعامل اقتصادی با چین، چند اقدام مهم و اساسی را بهویژه در دولت سیزدهم در دستور کار قرار داد؛ تکمیل پروسه پیوستن ایران به شانگهای، عضویت مؤثر در اوراسیا و نیز توسعه همکاریها با آسیای مرکزی از مهمترین این اقدامات بود.
حوزههای تعاملات اقتصادی چین و ایران بهقدری گسترده و متنوع است که حتی اگر سازمانی هم برای ساماندهی آن تأسیس شود اقدام بهینهای خواهد بود. از انرژی و نفت و صنعت تا دارو و ماهواره و صنایع نظامی. چین اصلیترین تأمینکننده تجهیزات الکتریکی، صوتی – تصویری، شیمیایی و صنعتی ایران است و ایران هم هفتمین صادرکننده به چین. پکن یکی از سه شریک بزرگ تجاری تهران و بزرگترین سرمایهگذار خارجی در ایران است، براساس اعلام گمرک چین مبادلات تجاری این کشور با ایران در ۱۱ ماهه سال گذشته میلادی با رشد ۱۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.
پس از امضای برجام بانکهای چینی در پی بهرهبرداری از فضای ایجادشده اقتصادی در ایران، پروژههای فاینانس متنوعی را به ایران پیشنهاد کردند که با توجه به دیدگاه دولت وقت در رابطه به شرق این پیشنهادات مسکوت ماند، پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، دولت وقت به صرافت استفاده از این فاینانسها افتاد اما دولت سیزدهم از این پیشنهادات و نیز ایجاد کانال مالی میان دو کشور برای کاستن از تأثیر دلار بر تعاملات اقتصادی استقبال کرده و روی طرحهای ارزآور سرمایهگذاری میکند. دولت تلاش میکند تردیدهای موجود در طرف چینی درباره اهمیت رابطه با ایران را تا حد ممکن ترمیم کرده و این اطمینان را دهد که روابط با تهران و پکن وابسته به دولتها نیست و این همکاری از سوی کلیت نظام مورد تایید و تأکید است و جمهوری اسلامی ایران در هر شرایطی به تعهدات خود پایبند خواهد ماند. این مهم میتواند یکی از محورهای نشست مشترک رئیسجمهور با تجار و فعالان اقتصادی باشد. پروژه بزرگ ذخیرهسازی انرژی از سوی چین که باهدف مقابله با تهدیدات آمریکا در حال پیگیری است، بهقدری عظیم بوده و انبارهای نفت آن آنقدر گسترده است که ایران بتواند برای صادرات نفت خود روی آن حساب ویژه باز کند.
همچنین براساس آخرین آمارها و اعلام چین قصد دارد در قالب برنامه راهبردی ۲۵ ساله، نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کند، این سرمایهگذاری و برنامه جامع مشترک بهعنوان قراردادی بلندمدت، پیشنیازهایی دارد که دولت سیزدهم از زمان آغاز مسئولیت خود فراهمسازی آنها را در دستور کار خود قرار داده است. اما این تمام داستان نیست و ایران و چین در مسیر همکاریهای اقتصادی بر دیگر اسناد همکاری دیگری هم تمرکز دارند.
مبارزه با یکجانبهگرایی فصل مناسبات مشترک تهران و پکن
اقتصاد و تجارت اما تمام هدف دیدار آیتالله رئیسی با مقامات چینی نیست و این سفر ابعاد سیاسی مهمی هم دارد و که ارتقا متقابل اعتماد سیاسی سرفصل آن است. در حال حاضر پکن و تهران بزرگترین قربانیان زیادهخواهیها و یکجانبهگراییهای آمریکا هستند و این بهترین فرصت برای دو کشور بهمنظور شکستن هژمونی آمریکاست. گسترش روابط اقتصادی با چین و نیز امضای قراردادهای راهبردی بلندمدت تنها در حوزه اقتصادی نیست که گرهگشا خواهد بود، در سایه چنین قراردادهایی که منجر به تقویت بنیان اقتصادی کشور خواهد شد، با حضور در گلوگاههایی که ازنظر زیرساختی ایران را به منطقه گره میزند میتواند در بلندمدت تأمینکننده امنیت کشور و عبور از تهدیدات فرامنطقهای باشد. با حضور آیتالله رئیسی در پکن بهعنوان ابرقدرت جهان، پوچی و بیهوده بودن ایران هراسیهایی که باهدف انزوای جمهوری اسلامی در حال انجام است، دستکم برای افکار عمومی جهان روشن میشود و یکی از دلایل سفر رئیسجمهور خنثیسازی فشارهای سیاسی موجود علیه روابط میان دو کشور است وگفتوگوی رئیسجمهور با اندیشمندان و فرهیختگان برتر چینی در پکن میتواند در این زمینه راهگشا باشد. چین گرچه حضور در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه را بهعنوان دکترین سیاسی و اقتصادی خود تعریف کرده و استراتژی متوازنسازی را در پیشگرفته است اما ویژگیهای منحصربهفرد ایران، پکن را واداشته است تا با نگاهی متفاوت و البته ویژه به تهران نگریسته و سرمایهگذاری خود را در ایران افزایش دهد.
طبیعی است این همکاری با سنگاندازیهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و دیگر دشمنان مشترک چین و ایران همراه باشد و فشارهای سیاسی به پکن افزایش یابد اما پکن نشان داده است در پی ایجاد اتحادی استراتژیک با جمهوری اسلامی ایران این تهدیدات را جدی نمیگیرد.
روابط ایران و چین , سید ابراهیم رئیسی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.