گروه اجتماعی 
این روزها مؤسسات و افراد به‌اصطلاح کارشناس با عنوان مشاوره در انتخاب رشته فعالیت‌ خود را آغاز کرده‌ و با تبلیغات گسترده و نرخ‌های نجومی به دنبال سرکیسه کردن جوانان و خانواده‌ها هستند. اصطلاح مشاوره تحصیلی برای بسیاری از فعالان و مشغولان به  این حوزه به اسباب و دستاویزی برای سرکیسه کردن نوجوانان به‌سلامت گذشته از ماراتن کنکور تبدیل‌شده است تا بر زخم استرس و ادامه خالی کردن جیب خانواده‌ها برای ورود فرزندان به دانشگاه همچنان بیفزایند.
مراکزی که تا دیروز به برگزاری کلاس‌های آزاد زبان و کامپیوتر می‌پرداختند به‌یکباره با تبلیغات پرزرق‌وبرق و وسوسه‌برانگیز اقدام به‌جذب داوطلبان مجاز کنکور می‌کنند و با وعده‌هایی همچون قبولی تضمینی، بازگشت مبلغ پرداخت‌شده برای مشاوره در صورت عدم قبولی و همکاری با مسئولان سازمان سنجش آموزش کشور برای انتخاب رشته در دل داوطلبان مجاز کنکور ۹۹ وسوسه ایجاد می‌کنند؛ وسوسه‌ای که شاید نتیجه‌ای جز عدم قبولی داوطلبان در رشته و دانشگاه موردنظر و پرداخت هزینه‌های گزاف ندارد.
زمان انتخاب رشته روز چهارشنبه ۲ مهر ۹۹ تا روز شنبه ۵ مهر ۹۹ است اما از روزها قبل، سودجویان تورشان را پهن کرده‌اند. این روزها قیمت مشاوره داوطلبان کنکور از حدود ۸۰۰ هزار تومان آغاز می‌شود و تا بیش از ۳ میلیون تومان نیز پیش می‌رود و این درحالی‌است که مسئولان سازمان سنجش آموزش کشور بارها اعلام کرده‌اند که با هیچ مرکزی درزمینه انتخاب رشته همکاری نمی‌کنند و اقدام مؤسسات انتخاب رشته آزاد مورد تأیید آن‌ها نیست.
این بازارگرمی در حالی است که برخی از والدین حتی پیش از اعلام نتایج اقدام به پرداخت حق مشاوره و انتخاب رشته کرده‌اند تا برای روزهای ترافیک کنکور در صف نمانند.
برخی از کارشناسان آموزشی و مشاوران تحصیلی معتقدند، برای برخورد با مؤسسات کنکوری نباید در بیرون به دنبال مقصر چرخید زیرا تنها نیروی محرکه این مؤسسات باور والدین و دانش‌آموزان به معجزه آن‌ها است. برخی از دانش‌آموزان و والدین طوری از فلان مشاور تحصیلی و یا معلم خصوصی کنکور حرف می‌زنند که بزرگ‌ترین کارتل‌های تبلیغاتی نیز نمی‌توانند آن‌گونه ویژگی‌های یک فرد یا مؤسسه را نمایش دهند. بی‌تردید قدیس‌سازی از مؤسسات و مشاوران تحصیلی توسط خود مشتریان ، بزرگ‌ترین آسیب کنکور است، درحالی‌که همه به دنبال قدرت حاکمه‌ای برای جمع‌آوری بساط کنکور هستند. از طرفی نگاه معجزه‌گرا به مؤسسات و معلمان خصوصی بستر خوبی برای سوءاستفاده فراهم ساخته است، بنابراین خانواده‌ها باید به این باور برسند که کنکور رقابتی عادلانه براساس لیاقت ، زحمت و شایستگی دانش‌آموزان است.
علی مرادی در قامت مشاور تحصیلی به «رسالت» می‌گوید: متأسفانه انتخاب رشته فرآیندی حساب‌شده از سوی دانش‌آموزان تلقی شده است، تخصصی بودن انتخاب رشته روش درستی است ، اما نباید در مورد آن بزرگنمایی شود. در گذشته افراد با کمترین امکانات بامطالعه دقیق دفترچه اقدام به انتخاب رشته برای دانشگاه می‌کردند که امروز باوجود دفترچه‌های الکترونیکی و امکان ثبت‌نام در منزل این مسئله بسیار راحت‌تر شده است. هر یک از داوطلبان گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر یا زبان‌های خارجی که مجاز به انتخاب رشته شده‌اند، می‌توانند دفترچه راهنمای انتخاب رشته گروه آزمایشی ذی‌ربط را دریافت کنند. بخش پیوست‌های دفترچه راهنمای انتخاب رشته شامل شرایط و ضوابط مؤسسات خاص و همین‌طور آدرس، ضوابط، شرایط دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی منحصرا در سایت سازمان قرار دارد که به داوطلبان توصیه می‌شود، برای انتخاب رشته و اطلاع از ضوابط و شرایط مؤسسات نسبت به مطالعه این بخش از طریق سایت سازمان اقدام کنند. همچنین آموزش‌وپرورش تنها محل رسمی انتخاب رشته قبول‌شدگان کنکور است و هیچ مجوزی به‌عنوان مراکز خصوصی مشاوره انتخاب رشته کنکور وجود ندارد.مرادی از والدین و مردم خواست در صورت مشاهده چنین مراکزی با ادعای رسمی بودن به آموزش‌وپرورش گزارش دهند. متأسفانه کاسبان کنکور از این مسئله مطلع بوده و از این نقطه‌ضعف به‌خوبی بهره‌برداری می‌کنند. آنچه مشاوران به‌اصطلاح خصوصی انتخاب رشته بر آن مانور می‌دهند، فهم درست از راهنمای دفترچه انتخاب رشته است که فقط در ۱۰ صفحه تدوین‌شده و هر دانش‌آموزی باکمی حوصله می‌تواند به‌راحتی آن را یاد بگیرد. با توجه به ظرفیت‌های اعلام‌شده ازسوی سازمان سنجش آموزش کشور، داوطلبان به‌راحتی می‌توانند جایگاه قبولی خود را متوجه شوند و نیازی به پرداخت هزینه‌های گزاف برای انتخاب رشته ندارند. متأسفانه هیچ نظارت و ملاکی برای مبالغ اعلام‌شده وجود ندارد و صرفا تمامی هزینه‌های اعلام‌شده از سوی مؤسسات خصوصی انتخاب رشته دیمی است.
تبلیغات كاذب بسیاری در زمان انتخاب رشته انجام می‌شود، اما واقعیت آن است که توپ درزمینه متولیان امور آموزشی است. آنان شرایطی را فراهم آورده‌اند كه برخی مؤسسه‌ها و مشاوران با تبلیغات گسترده و اعلام مبالغ میلیونی اعلام می‌کنند قبولی داوطلبان كنكور سراسری را در رشته موردنظرشان تضمین می‌کنند.
  تبلیغات دروغین برای قبولی داوطلبان در رشته موردنظر
در زمان انتخاب رشته كنكور سراسری برخی مؤسسه‌ها و مشاوران با تبلیغات گسترده محیطی در سطح شهر یا از طریق سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی به‌صورت حضوری، تلفنی و مجازی و معرفی روش‌های مختلف همچون نرم‌افزارهای انتخاب رشته و اعلام مبالغ میلیونی اظهار می‌کنند كه قبولی داوطلبان را در رشته موردنظرشان تضمین خواهند كرد.
به‌طورمثال مؤسسه‌ای برای انتخاب رشته كنكور فعالیت و برنامه خود را این‌طور معرفی می‌کند: به شما می‌گوییم كجا قبول می‌شوید، این كار را با بررسی اطلاعات قبولی حدود ۲۶۳ هزار داوطلب كنكور در سال گذشته و برمبنای دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش انجام می‌دهیم.
«به شما می‌گوییم چه رشته‌هایی را انتخاب كنید، این كار را با ارزیابی استعدادها، علایق و تجربه‌های شما و با یک آزمون استعداد سنجی انجام می‌دهیم.»
مؤسسه‌ای دیگر اعلام می‌کند: انتخاب رشته كنكور دانشگاه سراسری ۹۹ زیر نظر برترین استادان و دانشجویان رتبه‌های تک‌رقمی به‌صورت مشاوره تلفنی انتخاب رشته، حضوری و نیز مشاوره رایگان كنكور انجام می‌شود كه به شما توصیه می‌کنیم برای موفقیت در این انتخاب مهم حتما با یک مشاور متخصص مشورت كنید.
مؤسسه‌ای نیز این‌گونه تبلیغ می‌کند: با توجه به تجربه مشاوران و اساتید پی بردیم كه دلیل ناتوانی برخی داوطلبان در انتخاب رشته موردعلاقه‌شان تصورات غلطی است كه درباره این موضوع دارند و تصمیم گرفتیم با مشاوره دقیق و هوشمندانه این تصورات غلط را از بین ببریم و شمارا دقیق به رشته‌ای كه هدفتان است برسانیم پس توصیه می‌کنیم برای انتخاب رشته كنكور دانشگاه حتما به‌صورت حضوری یا تلفنی از مشاوران این مركز كمک بگیرید.
همچنین مؤسسه‌ای دیگر به معرفی خود و مقایسه فعالیت آن با دیگر رقیبانش می‌پردازد و اعلام می‌کند: انتخاب رشته شمارا فقط یک نفر انجام نمی‌دهد بلكه یك «كارگروه» حداقل ۴۰نفره بعد از مشاورتان روی انتخاب رشته شما نظارت می‌کند، انتخاب رشته شما یک روز تمام نمی‌شود بلكه مؤسسه طی قراردادی با شما تا بهمن‌ماه یعنی ۶ماه بعد تمام تبصره‌ها و تكمیل ظرفیت‌های دانشگاه‌های آزاد و دولتی را بررسی و پرونده شمارا پیگیری می‌کند تا بتوانید شانس یا فرصت خود را به بهترین نحو بررسی كنید.این مؤسسه اعلام می‌کند به‌دلیل كمک و به‌کارگیری مشاوران و كارشناسان مجرب اطلاعات نایاب كه متأسفانه دیگر مشاوران كشور كمتر به آن می‌پردازند و مؤسسه با پژوهش و جلسات متعدد با دانشگاه‌های كشور و در اثر تجربه به دست آورده را در اختیار شما قرار می‌دهد.
  گردش مالی انتخاب رشته حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیارد تومان
دو سال پیش مرتضی كیا،مدیر دبیرستان در یک برنامه تلویزیونی به تحلیل این موضوع پرداخته بود که در این تب‌وتاب چندروزه برای انتخاب رشته اقتصاد كاذبی شكل می‌گیرد، مثلا برخی به نام مشاوره ۵۰۰ هزار تومان تا ۲٫۵میلیون تومان هزینه می‌گیرند تا انتخاب رشته انجام دهند.او تأکید کرده بود که مهم است داوطلب كنكور بداند چهار سال آینده در چه رشته‌ای می‌خواهد تحصیل كند، طبق آمار وزیر كار سابق حدود ۸۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها در مشاغل غیر مرتبط با رشته‌شان مشغول به كار می‌شوند.این مدیر دبیرستان درباره گردش مالی بازار انتخاب رشته برآورد کرده بود ۱۰ درصد داوطلبان یعنی ۱۰۰ هزار نفر بابت انتخاب رشته پول می‌دهند و میانگین گردش مالی انتخاب رشته حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیارد تومان است. متأسفانه این بستری است كه آموزش‌وپرورش ایجاد كرده و صنعت كنكور فضایی فراهم آورده كه خانواده‌ها مبالغ قابل‌توجهی صرف كنند.احمد مینابی، كارشناس مشاوره درباره روند انتخاب‌رشته كنكور سراسری و فعالیت مؤسسه‌هایی در این حوزه به «رسالت» می‌گوید: سالانه شاهد مشكلات داوطلبانی بوده‌ایم كه مبالغ هنگفتی را به این مؤسسه‌ها پرداخت كردند و آنان در رشته موردنظر پذیرفته نشدند و برای اعلام شكایت به آموزش‌وپرورش مراجعه كردند. ازآنجاکه این مؤسسه‌ها زیرنظر آموزش‌وپرورش نیستند شكایت خانواده‌ها و داوطلبان جز اشک‌وآه نتیجه‌ای در برندارد. نکته‌دیگر این است که گاهی اوقات شاهدیم دانشجویی در یک‌رشته پذیرفته می‌شود و توان علمی آن رشته را ندارد، سرخورده می‌شود و ترک تحصیل می‌کند یا با مشكلات عدیده‌ای ازجمله افسردگی روبه‌رو خواهد بود كه احتمال دارد  به مصرف مواد مخدر نیز روی آورد.به اذعان این کارشناس، مهم‌ترین و بهترین فردی كه می‌تواند انتخاب رشته كند، در درجه اول خود فرد است و هیچ فردی مانند داوطلب نمی‌تواند محدودیت‌ها، ظرفیت‌ها و ویژگی‌های او را بشناسد و اگر هم به مشاور مراجعه می‌کنند، مشاور انتخاب رشته باید علاوه‌بر داشتن اطلاعات كافی، درمورد علایق، استعداد، توانایی، تیپ شخصیتی دانش‌آموز و وضعیت فرهنگی و اقتصادی خانواده و نیز اصول كارشناسی مشاوره آگاهی داشته باشد.