نفیسه امامی 
روسیه و اوکراین دو کشور بزرگ تأمین‌کننده محصولات کشاورزی و نهاده‌های دامی دنیا محسوب می‌شوند به‌طوری‌که روسیه همراه با اوکراین ۲۹ درصد از صادرات جهانی گندم، ۸۰ درصد از صادرات روغن آفتابگردان و ۱۹ درصد از صادرات ذرت جهان را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین عدم حضور محصولات تولیدی این دو کشور در بازار جهانی تهدیدی برای امنیت غذایی دنیا محسوب می‌شود. 
 کشاورزی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد اوکراین
بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد اوکراین است که ٧٠ درصد مساحت این کشور معادل ۴۱/۵ میلیون هکتار به این بخش اختصاص دارد. در سال ٢٠٢٠، بخش کشاورزی اوکراین تقریباً ۹/۳ درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شد.
ذرت، گندم و جو عمده‌ترین محصولات غلات اوکراین هستند و دانه‌های روغنی دومین زیربخش مهم در کشاورزی اوکراین است. سال گذشته این کشور ٣٣ میلیون تن گندم تولید کرده که ٧٥ درصد آن را صادر کرده و ١٢ درصد صادرات گندم دنیا را به خود اختصاص دادە است. اوکراین همچنین سال ٢٠٢١ حدود ٤٢ میلیون تن ذرت تولید کردە کە ١٦ درصد از صادرات دنیا را شامل می‌شود. همچنین این کشور با تولید ۱۷/۵میلیون تن آفتابگردان رتبه اول تولید این محصول را به خود اختصاص داده است.
  تولید ٨٦ میلیون تن از غلات جهان در روسیه روسیه در سال ٢٠٢١ حدود ۷۴/۵ میلیون تن گندم و ۱۶/۵ میلیون تن گل آفتابگردان تولید کرد.روسیه در سال میلادی گذشته، ٨٦ میلیون تن از غلات پرمصرف جهان را تولید کرده است. این کشور در بازه زمانی ژوئیه تا نوامبر ٢٠٢١، ٢٤ درصد گندم صادراتی خود معادل ۴/۳ میلیون تن را به ایران، ۳/۷ میلیون تن (٢٠ درصد) را به ترکیه و ۲/۷ میلیون تن (١٥ درصد) را به مصر صادر کردە است.
ادامه این تنش کشورهای عمده واردکننده محصولات غذایی از روسیه و اوکراین را ناچار خواهد کرد دنبال راه‌حلی جایگزین برای تأمین مواد غذایی خویش باشند که به‌آسانی به دست نمی‌آید. در این شرایط اوکراین و روسیه نمی‌توانند به تعهدات قراردادی خود عمل نمایند. به‌ویژه اینکه بسیاری از کشورها شرایط لازم برای کشاورزی را ندارند و نمی‌توانند محصولات موردنیاز کشورشان را تأمین نمایند.
در پی این بحران بارگیری از بنادر اصلی صادرات غلات اوکراین قطع‌شده و قیمت گندم، ذرت و سویا به دلیل نگرانی در مورد وضعیت اوکراین افزایش‌یافته است.در چند ماه گذشته تورم مواد غذایی در حال افزایش بود اما بروز این بحران می‌تواند به افزایش قیمت‌ها شتاب بیشتری دهد.
طبق آمارهای جهانی قیمت گندم در بورس شیکاگو در یک سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش داشته است که حدود ۳۵ درصد از افزایش قیمت در روزهای اخیر اتفاق افتاده است. قیمت ذرت هم در یک هفته اخیر بالغ‌بر ۱۰۰ دلار افزایش‌یافته است. 
ادامه تنش میان روسیه و اوکراین می‌تواند هزینه‌های تولید را بالا ببرد. در صورت ادامه این روند بازار محصولات کشاورزی که در سال‌های قبل از روسیه و اوکراین وارد می‌شدند، با کمبود و گرانی روبه رو می‌شوند.  
 تأثیر جنگ روسیه و اوکراین بر واردات روغن و خوراک دام 
رضا تازیکی، کارشناس حوزه کشاورزی در گفت‌وگو با «رسالت»، با اشاره به بالا رفتن قیمت بعضی از اقلام خوراکی در پی بروز جنگ میان اوکراین و روسیه بیان کرد: روسیه یکی از منابع بزرگ واردات روغن خام به کشور محسوب می‌شود. ایران فقط دانه آفتابگردان یا ذرت وارد نمی‌کند بلکه بخشی از روغن تصفیه نشده را هم از روسیه و اوکراین وارد می‌کند و با بروز جنگ میان این دو کشور قیمت آن‌ها به‌شدت افزایش داشته است. مشاهده قیمت‌ها در بازار داخل نیز حاکی از بالا رفتن قیمت روغن است. 
وی با اشاره به اینکه ایران واردکننده روغن ذرت و آفتابگردان است، گفت: روغن پالم هم درگذشته از مالزی وارد می‌شد اما اکنون صرفا برای بعضی از محصولات مورداستفاده قرار می‌گیرد. آسیای جنوب شرقی تأمین‌کننده روغن‌های مختلفی هستند. ایران روغن تصفیه نشده را از روسیه و بعضی از کشورهای آسیای میانه وارد می‌کند که اکنون باوجود جنگ امکان بروز مشکل وجود دارد.
وی بابیان اینکه منابع تأمین ذرت کشور فقط شامل روسیه و اوکراین نمی‌شوند، افزود: ما ذرت را از برزیل هم وارد می‌کنیم. ضمن اینکه کشور در واردات گندم وضعیت نامناسبی ندارد و وابستگی شدیدی به واردات این محصول نداریم بلکه بیشترین وابستگی مربوط به واردات خوراک دام و روغن است. 
تازیکی بابیان اینکه حمل‌ونقل زمینی باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود، افزود: محصولات وارداتی از روسیه و اوکراین از طریق مرز زمینی به کشور وارد می‌شوند و هزینه‌های حمل را کاهش می‌دهند که مزیت برای واردات از این دو کشور محسوب می‌شود. 
وی با اشاره به لزوم اخذ تدابیر لازم در کشور برای مواجهه با بروز احتمالی کمبود اقلام وارداتی و یا رشد قیمت‌ها گفت: برای فصل‌های زراعی آینده می‌توان به کشت فراسرزمینی در کشورهایی مانند تاجیکستان، آذربایجان، ارمنستان و گرجستان که زمین‌های زیاد و آب فراوانی دارند، روی آورد. وزارت جهاد کشاورزی در آذربایجان و بعضی دیگر از کشورها دارای زمین است اما آن‌طور که لازم بود از آن‌ها استفاده‌نشده است. 
تازیکی اضافه کرد: کشور ما با ونزوئلا دارای روابط مناسبی است و می‌تواند در آنجا اقدام به کشت فرا سرزمینی کند. اکنون چین در آن کشور کشت فراسرزمینی انجام می‌دهد که شامل محصولات باغی هم می‌شود. ایران به دلیل شرایط اقلیمی و کمبود آب و خشکسالی ها چاره‌ای جز کشت فراسرزمینی و استفاده از تکنولوژی در بخش کشاورزی ندارد. 
وی در ادامه گفت: ایران از برزیل دانه ذرت و سویا وارد می‌کند درحالی‌که می‌توان در ونزوئلا کشت فراسرزمینی انجام داد. این کشور کشاورزی در سطح گسترده ندارد و عمده کشاورزی آن‌ها در اختیار چین و آلمان است. باید اراده و دیپلماسی فعالی شکل بگیرد و از این موضوع حمایت صورت بگیرد. 
این کارشناس حوزه کشاورزی با اشاره به راهکار توسعه تولید مبتنی بر قرارداد بیان کرد: امسال در لایحه بودجه ۱۴۰۱ برای حمایت از کشاورزان تبصره ۱۶ قرار داده‌شده بود که هزار هزار میلیارد تومان برای تولید مبتنی بر قرارداد با نرخ ۱۲ درصد را در کمیسیون تلفیق تعیین کرده بود اما با مخالفت وزارت اقتصاد حذف شد. 
تازیکی در پایان تصریح کرد: روش‌های تأمین مالی برای حوزه کشاورزی مانند تولید مبتنی بر قرارداد باعث می‌شود جهت‌گیری منابع مالی به سمت و سویی برود که بخش خصوصی را ترغیب به فعالیت در حوزه کشاورزی کند. در مناطقی مانند دزفول و خوزستان می‌توان باوجود منابع آبی که به هدر می‌رود، محصولاتی مانند سویا و کلزا کاشت اما متأسفانه برنامه‌ریزی برای کاشت محصول وجود ندارد و ۹۵ درصد از تولید محصولات بدون برنامه‌ریزی انجام می‌گیرد.