زندگی‌های دلفریب با رنگ‌های خیالی
گروه فرهنگی
با گسترش فناوری، ارتباطات نوین جایگزین تعاملات گذشته شدند و بر اساس پایش‌های انجام‌شده، ۹۰ درصد از زمان کاربران شبکه‌های اجتماعی در شرایط حال حاضر صرف سرگرمی و ۸۰ درصد از زمان آن‌ها صرف تماشای ویدئو در رسانه‌ها می‌شود. به همین خاطر نشر اخبار برای تحقق اهداف، تا حد بسیار زیادی موردتوجه متولیان شبکه‌های اجتماعی قرار‌گرفته است.
در این راستا سرهنگ علی‌محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا طی نشست« رسانه و سبک زندگی بررسی موردی اینستاگرام» عنوان کرد: « نرخ انتشار اخبار جعلی در کشور ما نسبت به بسیاری از کشورها بیشتر است و نوعی سبک زندگی تحت عنوان سبک زندگی «لاکچری» در فضای مجازی ما برجسته شده است و خود زمینه‌ای برای ایجاد بسیاری از جرائم را ایجاد کرده است. بخش دیگری از تولیدکنندگان محتوا در اینستاگرام، اینفلوئنسرهایی هستند که عمده هدف آن‌ها تبلیغات است و فضای مجازی بستری است برای درآمدزایی آن‌ها و در تلاش‌هستند تا مطابق با قوانین و عرف فعالیت کنند اما در حوزه مسئولیت اجتماعی فعالیتی ندارند. گروهی دیگر کاملا عرف و قوانین را زیر پا می‌گذارند و عمدتا با هدف جلب مخاطب عرف شکنی می‌کنند که ازجمله آن‌ها می‌توان به فعالیت در حوزه قمار و شرط‌بندی اشاره کرد که مخاطب اصلی آن‌ها جوانان و نوجوانان هستند.»
حال سؤال این است که به اشتراک گذاشتن تصاویر زندگی‌های فوق لاکچری چقدر ناامیدی را به زندگی سایر افراد تزریق می‌کند؟ مردمی که شاید بیش از شرایط صفر اقتصادی، فقر فرهنگی برخی افراد در فضای مجازی آزارشان می‌دهد و نقش دلفریبشان داغ حسرتی تازه را در دلشان ایجاد می‌کند. در بررسی بیشتر این موضوع «رسالت»
به گفت‌وگو با تکتم عین‌الهی، کارشناس مدیریت رسانه و استاد دانشگاه نشست.
از فقر فرهنگی تا زندگی‌های به‌اصطلاح لاکچری!
تکتم عین‌الهی، کارشناس مدیریت رسانه و استاد دانشگاه در تشریح میزان فقر فرهنگی در رسانه‌های اجتماعی حال حاضر و به حداقل رساندن آسیب‌های این فضا به خبرنگار فرهنگی «رسالت» عنوان کرد: «شرایط حال حاضر شبکه‌های اجتماعی، آشفته و نابسامان است چراکه هیچ‌یک از رویکردهای آن قابل پیش‌بینی نیست. علاوه بر این آشفتگی، اعتماد زودهنگام مردم به یکدیگر این فضا را کمی پیچیده‌تر ساخته زیرا اغلب مردم باکسانی دوستی و اسرار خود را فاش می‌کنندکه آن‌ها را ندیده و اطلاعات درستی نیز درباره آن‌ها ندارند.»
وی افزود: «در سال‌های گذشته، هنگامی‌که افراد یکدیگر را نمی‌شناختند، تعامل برقرار نمی‌کردند. به‌طور حتم اگر تعامل زودهنگام جامعه امروز در فضای مجازی، در گذشته رخ می‌‌داد، بیانگر نادانی و عدم شناخت درست افراد بود اما در جامعه حال حاضر به‌واسطه گسترش فناوری، میزان تعاملات و اعتماد گسترش‌یافته است.»
این کارشناس مدیریت رسانه همچنین خاطرنشان کرد: «امابا بررسی بطن زندگی این افراد مشخص می‌گردد که بیشتر کالاهای لوکس تهیه‌شده، تنها برای نمایش تجمل‌گرایی و تفهیم معنای برتری آن‌ها نسبت به سایر افراد است. دانش روانشناسی عنوان می‌کند که مفهوم لوکس نمایی، یک پدیده غیرواقعی و ذهنی است که گاه افراد متوسط جامعه را نیز به‌سوی خود می‌کشاند. به‌موجب این پدیده، افرادی که در زندگی حقیقی خود از ثروت بسیار برخوردار نیستند، تمایل به ریسک و به خطر انداختن سرمایه خود را می‌کنند تا در نظر سایر افراد لوکس و ثروتمند دیده شوند.»
او یادآور شد:«فضای حال حاضر شبکه اجتماعی همچون اینستاگرام متشکل از زندگی‌های شاد و رنگی است که برای هر اتفاقجایگاه ویژه‌ای را در نظر می‌گیرند و همواره به بهترین نقاط جغرافیایی سفر می‌کنند. این تصاویر دلفریب، سایر افراد را به حسرت می‌کشاند و در ذهن آن‌ها عبارت؛
خوش‌به حالش را شکل می‌دهد.»
وی گفت:«بازیگران زندگی‌های لوکس با خوشبختی مجازی خود درصدد نزدیکی به آمال و آرزوهای سایر افراد هستند و گاه در تحقق این هدف بسیار موفق عمل می‌کنند. دنبال کننده‌های این افراد متصور نمی‌شوند که با حضورشان، در راستای نمایش زندگی لاکچری عمل می‌کنند و فکر می‌کنند کاربر موردعلاقه‌شان در حقیقت زندگی، چنین طرز تفکر، پوشش و عملکردی دارد.»
این استاد دانشگاه همچنین ادامه داد: «حقیقت این است که عنوان‌کنندگان زندگی‌های فوق لوکس در فضای مجازی
به‌واسطه حضور و دنبال کردن سایر کاربرانبه چنین زندگی‌ای رسیده‌اند. ممکن است برای همه افراد باورپذیر نباشد اما سفر کردن، رفتن به رستوران و حتی کتاب خریدن یک بلاگر یا اینفلوئنسر اینستاگرامی، تبلیغ و درازای به اشتراک‌گذاری هریک از این تصاویر، پول دریافت می‌کنند. این در حالی است که یک کاربر معمولی تصور می‌کند مخاطب او، فردی شاد است و به‌واسطه همین شادی تمامی لحظات خود را به اشتراک می‌گذارد.»
افزایش آگاهی برای کاهش قدرت
اقناع مبلغان اینستاگرامی
عین الهی افزود: «به اشتراک گذاشتن تصاویر رنگارنگ در دنیای مجازی، بهانه‌ای برای کاربران شد تا دریابند این تصاویر تنها جنبه تبلیغاتی دارد و جنبه خیرخواهانه آن بسیار کم است.»
او عنوان کرد: «نخستین موضوعی که در جهت افزایش آگاهی مردم و دوری از مبلغان اینستاگرامی است، سواد رسانه است. دانش رسانه بیان می‌کند که نسبت به موضوعات با نگاهی نقادانه برخورد کنید. در بیشتراوقات به دلیل احساسات، اغلب مسائلی را که در این فضا عنوان می‌شود، دنبال می‌کنیم و با این کار اجازه می‌دهیم که با نشر تصاویر و اخبار موردنظر به‌راحتی احساسات ما تحت‌الشعاع قرار گیرد. بنابراین زود احساسی اگرچه نشانگر نوع‌دوستی و انسانیت است اما ابزاری برای رفتار نابخردانه نیز تلقی می‌گردد که به سهولت می‌تواند موجب اقناع و دست‌گیری نقطه‌ضعف نیز محسوب گردد.»
برای دور شدن از تله‌های فضای مجازی چه باید کرد؟
این کارشناس مدیریت رسانه بیان کرد: «در گام نخست می‌بایست نگاه خوشبینانه خود را کنار بگذاریم و بپذیریم که فضای مجازی همچون یک تیغ دو لبه، هم می‌تواند در خدمت‌مان باشد و هم می‌تواند علیه ما مورداستفاده قرار گیرد.»
او در پایان این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «در گام دوم می‌بایست چرایی استفاده از رسانه‌های اجتماعی را مشخص و نوع استفاده خود را در جهت بهبود زندگی‌مان تنظیم کنیم. میزان استفاده و بهره‌گیری از اخبار و اطلاعات این فضا نیز می‌بایست هم‌سطح ارزش‌های ما باشد. نباید فضایی را برای خود رقم بزنیم که در آن ناچار به پیروی اخبار و اطلاعات از آن‌ها باشیم و در‌گام سوم نیز می‌بایست از توجه به حاشیه‌ها دوری کرد و چنانچه موضوعی از زوایای مختلف مطرح شد، بادانش و منطق کاربر ارزیابی شود.»
اینستاگرام , زندگی لاکچری , شبکه های اجتماعی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.