گروه اجتماعی
کرونا  با بیماری و مرگ و با هراس و بی‌قراری عجین است و پزشکان می‌خواهند سایه سیاه این روزها را از سر آدم‌ها کم کنند. آن‌ها زندگی دوباره می‌بخشند به جان آدمی و هرچند صدای خطر مدام در تنشان طنین می‌اندازد، اما سینه سپر کرده‌اند و در مواجهه با بحران مرگ، روزهای بهتری را نوید می‌دهند. این روزها کم ندیده‌ایم فیلم‌ها و عکس‌هایی را از کارکنان پزشکی که تنها یک پیام می‌دهند: پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنید. 
ابتلا و مرگ پزشکان به کرونا هنگام ارائه خدمات به بیماران، در این راه پرتلاطم و خطرناک، خبر تلخی است و آن‌ها روزهای دردآور بسیاری را به چشم دیده‌اند، مثل حالا که عملا تخت خالی وجود ندارد و فقط با مرگ یک بیمار، تخت برای بیمار بدحال دیگر خالی می‌شود و صدای التماس بیماران و همراهانشان بیش از هر زمان دیگری به گوش می‌رسد و پزشکان خسته و غمگین‌اند و دیگر نمی‌توانند این همه غصه را یکجا تاب بیاورند….
***
دکتر خسرو صادق نیت- رئیس بیمارستان امام خمینی (ره): مرگ جوان و میان‌سال فشار کاری را دوچندان کرده است
کادر درمان که تپیدن نبض زندگی در بیمارستان‌ها بدون وجود آنان ممکن نیست، روزهای پرالتهابی را در تقویم زندگی خود ثبت می‌کنند و پزشکان نیز همچون اعضای دیگر کادر درمان با شیوع و گسترش بیماری کرونا، ابعاد مختلف زندگی خانوادگیشان بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر قرارگرفته و با افزایش آمار مبتلایان در موج‌های اخیر بار کاری روزافزون شده اما آنچه تحمل این فشار کاری را دوچندان کرده، مرگ بیماران به ویژه افراد جوان و میان‌سال است. هرچند بهبود بیماران بسیار بدحال باعث  شادی و سرافرازی است اما به هر حال در این ۱۸ ماه صحنه‌های غمبار زیادی شاهد بودیم و همکاران همراه با خانواده بیماران روزها  و شب‌های بسیار پراسترسی را سپری کردند.  بیمارانی که اجازه ملاقات نداشتند و گاهی مواردی داشته‌ایم که درمان‌ها امیدبخش نبود و خانواده‌هایشان نمی‌توانستند در آخرین لحظه‌های پراضطراب زندگی عزیزانشان در کنار آن‌ها باشند و خداحافظی کنند.
حضور و دیدن این‌ لحظات  برای ما بسیار غم‌انگیز بود و من شاهد بودم که همکاران مدت‌ها می‌گریستند و همچنان کار می‌کردند و این  فشار روحی بسیار بیش از فشار کاری بر روحیه پرسنل و پزشک تأثیرگذار بود و ایجاد فرسودگی شغلی را چندین برابر می‌کرد.
 به‌هرروی پزشکان با تمام توان موجبات بهبودی و درنتیجه خرسندی بیماران و همراهان را فراهم کردند و با از خود گذشتگی و علی‌رغم نگرانی از به خطر افتادن سلامت  خانواده خود یک‌لحظه هم در ارائه خدمات کوتاه نیامدند و مکرر شاهد بودم که داوطلبانه بیش از ساعات موظف به بیمارستان آمده و فعالیت می‌کردند و چه بسیار مواردی که خود مبتلا می‌شدند و قبل از بهبودی کامل مجدد به سر کار حاضر می‌شدند. 
امیدوارم با تلاش و همدلی بیش از پیش بتوانیم هر چه سریع‌تر بر این بیمار فائق آییم و بیش از این  شاهد به مخاطره افتادن جان عزیزانمان نباشیم . 
 دکتر جلیل کوهپایه زاده- رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران: پزشکان عمومی در مضیقه مالی
در این یک سال و نیم که از بحران کووید می‌گذرد، پزشکان در کنار سایر همکاران نظام سلامت تلاش‌های فراوانی کردند و در این مسیر بسیاری مبتلا به ویروس شدند و در خط مقدم درمان بیماری، جان خود را ایثار کردند و حتی گروهی از پزشکان به رغم آنکه واکسینه هم شده بودند، بازهم با ابتلا به این بیماری، سختی‌های فراوانی را متحمل شدند. بنابراین یکی از خواسته‌های این قشر آن است که زحماتشان به‌نوعی توسط جامعه دیده شود که البته از سوی جامعه و در ارکان مختلف نظام این تلاش‌ها موردتقدیر قرار گرفته ولی در بخش‌های ویژه که بیشترین فشار را تحمل کرده‌اند طبیعتا با کمبود نیروی پزشک مواجه بوده‌اند و حجم مراجعات به بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها در پیک‌های مختلف فراتر از توانشان بوده و برای آنان سخت و طاقت‌فرساست و شاید در سال‌های پیش رو نیاز به آموزش در رشته‌هایی باشد که داوطلبان زیادی ندارد، مثل رشته تخصصی عفونی، داخلی و طب اورژانس و بی‌هوشی و باید با تمهیداتی نیروی انسانی تخصصی را بیش از گذشته تربیت کنیم. کرونا مقوله‌ای نیست که محدود به امسال و سال بعد باشد و احتمالا این بیماری تنفسی چندین سال بشر را درگیر خواهد کرد. نکته بعدی حقوق مادی پزشکان است که در کشور ما، تعرفه‌های پزشکی توسط دولت تعیین می‌شود و این تعرفه‌ها، واقعی نیست و بسیاری از صنوف دیگر، با تحصیلات و ریسک کمتر، دریافتی‌های بالاتری دارند و پزشکان عمومی ما همواره در مضیقه بوده‌اند درحالی‌که بیشترین بار مراجعات را در سطح اول سلامت به عهده دارند و از طرفی امیدواریم با توجه به تشکل‌های پزشکی و تشکیلات نظام پزشکی در انتخابات جدید، این نقیصه رفع و در دوره جدید، حقوق این قشر از جامعه را که از فرهیختگان هستند مهیا کنند. گروه خاص و محدودی از پزشکان هستند که به خاطر فعالیت در بخش خصوصی، شرایط  خوبی دارند اما آنچه ما در سطح دانشگاه‌ها و پزشکان عمومی به لحاظ درآمدی می‌بینیم، رقم‌های راضی‌کننده‌ای نیست و به همین علت بسیاری از پزشکان در مسیر تخصصی خود کار نمی‌کنند و ازجمله مسائلی که پزشکان در بدو کرونا همانند سایر اقشار با آن مواجه بوده اند، مشکلات اقتصادی است و بسیاری از پزشکان که رشته‌های تخصصی‌شان، بیماری‌های عفونی و تنفسی نبوده، میزان مراجعاتشان کم شده چون بسیاری از شهروندان از ترس ابتلا به کرونا، پیگیر بیماری و مداوای خود نبوده‌اند و اعمال جراحی به تأخیر افتاده و ارائه خدمت در نظام سلامت از مسیر طبیعی خود منحرف‌شده و این باعث شده که حجم گسترده‌ای از بیماران مراجعه نکرده و حتی دچار عوارض هم بشوند و بسیاری از همکاران ما از این نظر در مضیقه بوده‌اند اما اگر پزشک خانواده به معنای واقعی، حمایت و اجرایی شود، هم به نفع سلامت مردم و هم به نفع معیشت پزشکان است. 
 دکتر بابک عشرتی- معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران: عدم اجرای پزشک خانواده باعث می‌شود سلامت جامعه آسیب ببیند
دغدغه امروز جامعه پزشکی، بحث رعایت پروتکل‌هاست و ما هم به عنوان شهروندان این جامعه وقتی مشاهده می‌کنیم که افراد تابع موازین بهداشتی نیستند و یا بی‌تفاوت‌اند، ناراحت می‌شویم چون زحمات همکارانمان در حوزه بهداشت و درمان به باد فنا می‌رود. در ارتباط با مشکلات پزشکان هم می‌توان به این مسئله اشاره کرد که آن‌ها در جایگاه مناسبی قرار نگرفته‌اند و درواقع یا به دنبال مسائل مادی‌اند و یا اینکه اساسا مشکلات جدی مادی دارند که این به دلیل، نپرداختن به نظام ارجاع و برنامه پزشک خانواده است و باعث می‌شود هم مردم و هم پزشکان متضرر شوند و ما این روزها، سرگردانی مردم برای درمان کرونا را به چشم می‌بینیم و پزشکان هم وضعیت مناسبی ندارند و عدم اجرای پزشک خانواده باعث می‌شود سلامت جامعه از جهات مختلف آسیب ببیند؛ که این مسئله هم از منظر اخلاق پزشکی و هم سلامتی جسمی پیامدهای ناگواری دارد و پزشکان نیز در بدو شیوع کرونا و حتی قبل از آن، همانند سایر اقشار جامعه از بابت مسائل اقتصادی، آسیب‌دیده‌اند اما جامعه فقط بخش معدودی از پزشکان را می‌بیند که درآمدهای آن‌چنانی دارند و این درآمدها منطقی هم نیست و به‌این‌علت که نظام ارجاع و بحث پزشک خانواده اجرایی نمی‌شود، طبیبی می‌تواند به ثروت برسد که به هر شکلی از بیمار، کسب درآمد داشته باشد که این غیراخلاقی است و به این ترتیب آشفته‌بازاری شکل خواهد گرفت و نظام سلامت بیمار می‌شود. اغلب پزشکان همانند مردم در فشار اقتصادی هستند و بخشی از آن‌ها برای تأمین اجاره مطب خود نیز دچار مشکل‌اند، در این زمینه می‌توان پزشکان عمومی را مثال زد، لذا پزشکان معدودی هستند که درآمدهای نجومی دارند و درآمد ماهیانه اغلب پزشکان به‌طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است و برای آن‌هایی که در رده‌های هیئت‌علمی هستند، این رقم به ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان هم می‌رسد که البته از خط فقر جامعه تا حدودی بالاتر است ولی با این وضعیت آن‌ها نیز دچار مشکل‌اند.
از سوی دیگر عدم توازن بین رشته‌های پزشکی و برخوردار بودن از نعمت مالی باعث شده اکثر افراد در حین انتخاب رشته به سمت رشته‌های پردرآمد پزشکی بروند و رشته‌های مادر را کمتر انتخاب کنند چراکه متخصص شدن در این رشته خدمات بیشتری لازم دارد و در کنار آن به درآمد کمتری دست پیدا می‌کنند، در این زمینه باید سیاست‌های نظام پزشکی به‌گونه‌ای باشد که افرادی که با رتبه‌های برتر پزشکی قبول می‌شوند را به سمت‌وسوی رشته‌های داخلی سوق دهند که بتوانند به جامعه کمک کنند. 
دکترمحمدرضا هاشمیان- فوق تخصص ICU بیمارستان مسیح دانشوری: نقد پزشکان در حوزه مدیریت کرونا برای کمک به نظام سلامت است
ما بدهکار مردم هستیم و از خدمت به آن‌ها لذت می‌بریم و مطالبه ما از مسئولین، تسریع در امر واکسیناسیون است که با روی کار آمدن دولت جدید، این رویکرد موردتوجه واقع‌شده و خواسته ما پزشکان هم این است که مردم بتوانند به سلامتی جسم و روح و شادابی روزهای قبل از کرونا بازگردند، بنابراین مسئله اصلی، مربوط به بیماری کروناست که به خستگی روحی و جسمی پزشکان و جامعه منجر شده و در پیک‌های مختلف، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بسیار شلوغ می‌شود و پزشکان در این مدت از زندگی عقب افتاده‌اند و برای بودن در کنار خانواده فرصتی نداشته‌اند و برخلاف سایر افراد که دوران قرنطینه در خانه و کنار خانواده بوده‌اند، پزشکان دور از عزیزانشان، دچار مشکلات عاطفی و روحی شده‌اند و بسیاری جانشان را از دست داده‌اند و یا روزها و هفته‌ها به صورت خفیف یا شدید درگیر بیماری کرونا شده‌اند و بعضا سخنان دلسوزانه آن‌ها و نقدهایی که داشته‌اند، موردتوجه قرار نگرفته و یا با آن‌ها برخورد شده است، درحالی‌که روایت پزشکان، روایتی واقعی و ملموس از خط مقدم مبارزه با کروناست و آن‌ها دوست دارند که جامعه سریع‌تر سلامت خود را بازیابد و اگر نقدی هم مطرح می‌کنند، برای کمک به نظام سلامت و جامعه است. خود من از ابتدای ورود کرونا، منتقد وزارت بهداشت بودم، چراکه مشکلات بزرگی را در خط اول درمان و بخشICU می‌دیدم و به خاطر اظهاراتم از کمیته علمی کرونا اخراجم کردند، درحالی‌که اولین نفری بودم که دگزامتازون را به بیمارانم تجویز می‌کردم و در حوزه واکسن هم بر تأمین آن تأکید داشتم، چون من و بسیاری از همکارانم این روزها را پیش‌بینی می‌کردیم و به عنوان خدمتگزاران جامعه نمی‌خواستیم فاجعه‌ای رخ دهد و دوست داشتیم و داریم که کشورمان در حوزه مقابله با کرونا در سطح جهان مایه فخر و مباهات باشد. البته در حال حاضر با آغاز به کار دولت سیزدهم شرایط برای کادر درمان و نظام سلامت بهتر شده و صدای نقدها و مطالبات به گوش می‌رسد و وضعیت نسبت به گذشته مطلوب است.