رفع ابهامات اقتصادی به کاهش نرخ ارز کمک خواهد کرد
گروه سیاسی
ایمان زنگنه،عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح عوامل مؤثر بر نوسان نرخ ارز پرداخت و اظهارکرد: به منظور بررسی عوامل مؤثر در نوسان نرخ ارز ابتدا باید به نقش متغیر ارز بپردازیم تا پس از آن به عنوان یک دارایی درباره آن سخن بگوییم و مبرهن شود که قیمت حال حاضر متعادل یا غیر متعادل است.
وی افزود: به طورکل ارز به عنوان یک متغیر اساسی تعبیر میشود و تولید نیز به آن گره خورده است. امروز حدود ۸۰ درصد واردات کشور وابسته به ارز و نرخ آن است. بنابراین بخش عمده تولید کشور مبتنی بر واردات کشور است.
زنگنه تصریح کرد: قیمت ارز میتواند بر ورودی صنایع تولیدی اثرگذار باشد و هزینههای تولید را دستخوش تغییرات کند. بنابراین مؤلفههای هزینه تولید در کشور وابسته به نرخ ارز است. طی سالهای گذشته نرخ ارز به نوعی لنگر اسمی تورم بوده است. براین اساس شکل گیری انتظارات نیز مطابق تغییرات نرخ ارز رقم میخورد؛ اگر نرخ ارز تغییر پیدا میکرد، انتظارات تورمی شکل میگرفت. اکنون نیز به همین شکل است و اگر ثبات ارز به وجود بیاید، جامعه در شکل مناسب تصور میشود.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران همچنین خاطرنشان کرد: جالب است بدانید که در بیشتر کشورهای دنیا، ارز لنگر اسمی تورم نیست و هدفگذاری نرخ بهره به عنوان لنگر اسمی تورم در نظر گرفته میشود. در کشور ایران کارکردهای ارز متفاوت است و چه بسا به عنوان نماد و محور کارآمدی دولتها نیز در نظرگرفته میشود. به طورمثال در مقایسه دولتها با یکدیگر، قیمت ارز مطرح میگردد و کمتر کسی به دنبال تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی و تغییرات اشتغال است.
عضو کمیته تخصصی امور بانکی مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه متذکر شد: همانطور که گفته شد مقایسه دولتها در بیشتر موارد به وسیله نرخ ارزاست. بنابراین نرخ ارز نیز همواره برای دولتها اهمیت داشته و تلاششان این بوده که نرخ ارز ثابت نگه داشته شود مگر آنکه منابع ایفا نشود و ارز لازم در بازار تأمین نگردد.
وی یادآور شد: نرخ ارز همچنین با سیاستهای تجاری مرتبط است. چنانچه نرخ دلار پایین تر از ارزش حقیقی آن قیمت گذاری شود، واردات ارزان قیمتتری انجام خواهد شد و صادرات نیز گران تر خواهد بود. به سبب این سیاست بود که تولیدکننده داخل سالها غافله را به تولیدات چینی باخت. نرخ ارز پایین، واردات ارزان را رقم میزند و امکان رقابت با جنس چینی را سلب میکرد.
اهمیت تقاضای کالایی و حقیقی نرخ ارز
کارشناس اقتصاد پولی و مالی تأکید کرد: گاه میبینیم که دولتها در فصول بودجهای نرخ ارز را افزایش میدهند تا در بودجه رقم بیشتری منابع اعمال شود و کسری بودجه کاهش پیدا کند. براین اساس تصور عامه مردم ممکن است اینطور رقم بخورد که منتفع افزایش نرخ ارز، دولتها هستند. این موضوع در ارتباط با مسئله دولت، نرخ ارز و بودجه است. هرچند که سه گانهای اینطور ترسیم میشود اما تقاضای حقیقی و کالایی ارز آن چیزی که با پرداختها مواجه میشویم. به طورمثال سالانه ۷۰ میلیارد صادرات و ۵۰ میلیارد واردات رقم میخورد، دراین شرایط سیاستگذار تراز تجاری مثبت را میبیند و انتظارش این است که دیگر نباید افزایش نرخ ارز رقم بخورد. وی بیان داشت: آنچه که بسیار اهمیت دارد تقاضای کالایی و حقیقی نرخ ارز است. درکشور ایران ارز، لنگر اسمی تورم است و کارکردهای مختلفی پیدا کرده است. به موجب این شرایط مردم گاه به ارز پناه بردهاند تا سرمایههای خود را از تورم مصون نگه دارند. بنابراین تمام تقاضای ارز معاملاتی نیست و گاه نیز احتیاطی است. به واسطه چشم انداز اقتصادی چنین مسئلهای رقم خورده است. شایان ذکر است تا بگوییم که برخی از این فضا به دنبال کسب سود میباشند و به سبب سفتهبازی تلاطمهای ارزی افزایش پیدا میکند.زنگنه گفت: تمام قیمت این دارایی از سوی مؤلفههای اقتصادی ارزشگذاری نمیشود. اثرات روانی نیز در قیمتگذاری ارز وجود دارد؛ به طورمثال وضعیت سیاست خارجی، وضعیت گشایش اقتصادی، تجارت، کاهش هزینه مبادله فعالان اقتصادی در بازارجهانی بر نرخ ارز مؤثر است. هنگامی که شرایط متفاوت رقم میخورد و مردم احساس میکنند که دریچه نوین ایجاد شده و کانالهای دسترسی و پیمانهای چندجانبه شکل گرفته و تجارت تسهیل شده و دسترسی به ارز ناشی از صادرات بیشتر شده، انتظارات نو رقم میخورد و انتظارات تورمی مردم تعدیل میگردد. بر این اساس شرایط مبهم آینده نیز میل به روشنی پیدا میکند. او در پایان این گفتوگو اظهارکرد: اثرات روانی میتواند به کاهش نرخ ارز کمک کند. چنانچه شرایط مبهم باشد و مردم قادر به پیشبینی آینده نباشند، انتظارات فزاینده رقم میخورد و تعدیل انتظارات رو به بالا تراز خواهد شد.
ایمان زنگنه
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.