راستی آزمایی، پاشنه آشیل مذاکرات وین
گروه سیاسی
درحالیکه در روزهای اخیر از وین اخبار ضدونقیضی پیرامون مدتزمان و چارچوب مذاکرات به گوش میرسد، دراینبین اظهارنظر برخی مقامات آمریکایی درباره تفکیکسازی بین تحریمهای دوره اوباما و ترامپ بر شدت نگرانیها درباره روند مذاکرات افزوده است. در همین راستا، اواخر هفته گذشته پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا به نقل از یک دیپلمات ارشد این کشور اعلام کرد که «ازآنجاکه برجام از قبل مورد توافق قرارگرفته قرار نیست چیز جدیدی ابداع شود اما برخی تحریمهای دولت قبلی که با برجام سازگار است زیر سؤال نخواهند رفت.» این مقام آمریکایی افزوده است: «ما بازگشت به پایبندی نسبت به برجام را در نظر داریم و هرچه با آن سازگار نباشد باید برداریم. در این راستا، مبنای استنادی برخی تحریمها که توسط دولت ترامپ وضعشدهاند را زیر سؤال نمیبریم. چیزی که آن را مورد سؤال قرار میدهیم این است که آیا آن تحریمها با بازگشت به برجام سازگار هستند یا خیر.»
همسویی برخی داخلیها با موضع دولت بایدن
تلاش دولت آمریکا برای تفاوت قائل شدن بین تحریمهای دوره اوباما و ترامپ در حالی صورت میگیرد که همزمان با آن نیز برخی دولتمردان و حامیان رسانهای آنها این روزها پروژه تفکیک سازی بین تحریمها را به راه انداختهاند. درواقع درصدد هستند تا اینگونه القا کنند که شرایط پرونده هستهای کشور و فرصتهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران ایجاب میکند احیای برجام تنها در صورت تفکیک تحریمها و پذیرش برداشته شدن تحریمهای دوره اوباما امکانپذیر خواهد بود. در همین زمینه، حسامالدین آشنا مشاور رئیسجمهور در توييتی تأکید کرده که « کارکرد برجام در بند «ه» مقدمه آن ذکر شده است. این برجام موجب لغو جامع کلیه تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریمهای چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هستهای ایران و نیز شامل گامهایی برای ایجاد دسترسی در حوزههای تجارت، فناوری، مالی و انرژی خواهد شد.»
گرچه اظهارات هدفمند و معنادار آشنا به اینجا ختم نمیشود و وی روز جمعه در تويیت دیگری نوشت که «توافق در برجام در دسترس است، اما تنازل از برجام در دستور نیست.»
نگرانیها درباره ابتلای مذاکرات وین به سرنوشت برجام
البته برخی دولتمردان و جریان حامی آنها در حالی درصدد پیگیری این خط فکری هستند که، از این نکته غافلند تحریمهای دوره ترامپ دقیقا به دلیل همان برجامی صورت گرفت که فاقد ضمانتهای اجرایی و بازدارنده لازم برای جلوگیری از اقدامات یکجانبه و خارج از موازین حقوق بینالمللی دولت ترامپ بود و تیم مذاکرهکننده کشورمان در زمان مذاکرات برجامی از اخذ ضمانتهای لازم کوتاهی کردهاند.
درواقع، عدم گنجاندن بندی درباره راستیآزمایی طرفهای برجامی در اجرای تعهدات و نیز عدم دریافت التزامهای عملی، موجب شد تا نهتنها خروج و نقض مفاد برجام بهسادگی از سوی آمریکا رخ بدهد بلکه دست دولت ترامپ برای اعمال تحریمها و تشدید فشارها به ایران بازتر شود، امری که عملا از طریق آن فشار مضاعفی به کشور وارد شد. چنانکه فواد ایزدی تحلیلگر مسائل سیاست خارجی نیز در مصاحبهای با یکی از رسانهها در واکنش به اظهارات اخیر آشنا گفته است: « این بند از برجام یکی از هزاران سندی است که آمریکا به تعهدات خود پایبند نیست و نباید به قول آنها اعتماد کرد.
پس چرا با لغو همه تحریمها و راستیآزمایی مخالفت میکنید؟
تفکیک تحریمها و عدم راستیآزمایی یعنی مذاکرات وین همان نتیجه مذاکرات برجام را خواهد داشت: تقریبا هیچ.»
عقبگرد کشور با تقسیم تحریمها به دوران مقابل و مابعد ترامپ
گرچه دولتیها تلاش دارند در مدتزمان باقیمانده تا پایان عمر دولت به توافقی هرچند کوتاهمدت در راستای فعالیتهای انتخاباتی خود دست یابند، اما مسئله آنجاست که در صورت تفکیک تحریمها به دوران مقابل و مابعد ترامپ و توافق احتمالی بر سر لغو تحریمهای دوره اوباما، عملا بازگشت کشور به نقطه صفر برجام و سال ۲۰۱۷ خواهد بود. موضوعی که تأکید بر آن، نهتنها موجب زیر سؤال بردن موضع صریح رهبری است بلکه بازگشت به شرایط دوران حصول برجام از یکسو و از سوی دیگر نیز جبران هزینههای تحمیلشده به کشور ناشی از خروج آمریکا از برجام را نادیده خواهد گرفت. بر همین اساس، چندی پیش یک مقام ارشد ایرانی در مصاحبه با پرس تی وی با تأکید بر عدم پذیرش تفکیک تحریمهای برجامی و غیر برجامی از سوی ایران، تصریح کرد که « تنها بر اساس یک فرمان اجرایی از سه فرمان اجرایی تحریمی دوره ترامپ به شماره ۱۳۹۰۲ کل اقتصاد ایران تحریم شده است و در صورت عدم لغو این تحریمها عملا ایران هیچ دستاوردی از برجام نخواهد داشت.»البته گفتنی است از طرفی میتوان اینطور هم تصور کرد که طبق اظهارات صریح مقامات آمریکایی، این کشور تمایل دارد تا پیش از فرارسیدن موعد انتخابات با ایران به توافق دست یابد و دراینبین، دست برتر ایران در مذاکرات و ایستادگی و چانهزنی بر سر اهداف مدنظر میتواند شرایط مذاکرات وین را به سود کشورمان تغییر دهد اما این موضوع باید مدنظر مذاکرهکنندگان کشورمان قرار بگیرد، موضوعی که مصاحبه اخیر بهنام طالب لو از اعضای ارشد و کارشناس مسائل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسیها( FDD)
در مصاحبه با واشنگتن فری بیکن نیز مؤید همین مسئله است و نشان میدهد پافشاری تیم مذاکزه کننده ایرانی بر سر موضع خود بهنوعی کشور را به چشماندازهای ترسیمی نزدیکتر میکند.
آمریکا , مذاکرات وین
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.