گروه اجتماعی
برخی پروژه‌ها به‌رغم تصویب و تکلیف قانونی دستگاه‌ها، هیچ‌گاه اجرایی نمی‌شوند و برخی هم غیراصولی و مخرب‌اند و باید در برابر عدم اجرای آن، تمام‌قد ایستاد، برهمین‌اساس، «اپوش» که در اسطوره‌های ایرانی دیو خشکسالی است، حالا به‌عنوان نشانی در نظر گرفته‌شده تا به تخریب گران طبیعت و ناقضان اصل ۵۰ قانون اساسی اعطا شود و تشکل‌های محیط زیستی از نقاط مختلف کشور از این اقدام حمایت کرده‌اند.
 «کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان» در نظر دارد با توجه به اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی و در راستای سیاست‌های کلان محیط زیستی، با همکاری و مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد، شخصیت‌های محیط زیستی و چند تن از مقام‌های رسمی، نسبت به شناسایی و معرفی عوامل و مجموعه‌های مؤثر در اجرای پروژه‌های غیرقانونی و غیراصولی که به تخریب محیط‌زیست منجر می‌شود اقدام و به آنان «نشان اپوش» اعطا کند. 
این نشان، اقدامی نمادین و به‌منظور نقد فرهنگ بی‌کیفری و گامی در جهت معرفی شخصیت‌هایی است که طبیعت و منابع ارزشمند خدادادی و بین‌نسلی را فدای منافع اقتصادی کوتاه‌مدت یا ناپایدار می‌کنند. باشد که از این رهگذر، این شخصیت‌ها یا مجموعه‌ها در رفتار خود تجدیدنظر کنند و یا در صورت لزوم با ایشان برخورد قانونی لازم صورت گیرد. دراین‌ارتباط، تشکل‌های مردمی و صاحب‌نظران مستندات و گزارش‌های تخریب محیط‌زیست را به دبیرخانه
 نشان اپوش ارسال می‌کنند و این گزارش‌ها 
با همکاری وکلای عضو پویش مردمی حمایت از زاگرس مهربان به‌صورت حقوقی تدوین و برای رسیدگی بیشتر در اختیار کمسیون
 اصل ۹۰ مجلس قرار می‌گیرد. همچنین پرونده‌هایی که دارای مستندات حقوقی کافی باشند، برای تصمیم‌گیری نهایی به هیئت‌داوران نشان اپوش ارائه می‌شود. 
براین‌اساس، اولین گزارشی که به دست دبیرخانه اپوش رسیده، به موضوع سوخت مصرفی نیروگاه‌ها و وسایل نقلیه و میزان تأثیر آن در تولید آلاینده‌ها اختصاص دارد، که  روزنامه« رسالت» نسبت به انتشار آن اقدام کرده و به‌منظور حمایت از محیط‌زیست و در راستای وظیفه اطلاع‌رسانی خود، در قالب پرونده‌های مجزا، این موضوع را در شماره‌های بعدی تا حصول نتیجه دنبال خواهد کرد. هم‌اینک باتوجه به نخستین مستند و گزارشی که در اختیار دبیرخانه اپوش قرارگرفته، مطابق تکالیف قانونی باید، سوخت مازوت از سبد مصرفی نیروگاه‌ها  حذف و در خصوص استانداردسازی کامل سوخت توزیعی وسایل نقلیه نیز اقدام شود، اما هریک از این طرح‌ها با گذشت ۸ سال و طرح کهاب «کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین» پس از ۱۴ سال اجرایی نشده‌اند. 
***
۱) عدم حذف سوخت مازوت از سبد مصرفی نیروگاه‌ها
همه‌ساله با رسیدن فصل پاییز و زمستان و اوج آلودگی هوا، سوزاندن سوخت مازوت بی‌کیفیت در نیروگاه‌ها نیز بر شدت وضعیت بحرانی آلودگی هوا می‌افزاید. سال‌هاست این موضوع مورد اعتراض شدید مردم قرار دارد اما مسئولین وزارت نفت اقدام مؤثری برای جلوگیری از استفاده از این سوخت در نیروگاه‌ها نکرده‌اند. براساس آمار سیاهه انتشار شهر تهران ۱۲ درصد از انتشار ذرات معلق از ناحیه نیروگاه‌ها صورت می‌گیرد، البته این ۱۲ درصد به‌صورت میانگین سالیانه مطرح‌شده و طبیعتا در روزهای سرد سال که از سوخت مازوت در نیروگاه استفاده می‌شود درصد بیشتری از ذرات معلق موجود در هوای شهر سهم نیروگاه‌هاست و این موضوع اهمیت این مسئله را به‌خوبی نشان می‌دهد. برای حل این معضل راهکارهای متعددی وجود دارد، مانند:
– استانداردسازی سوخت مازوت و گوگردزدایی از ۳۵۰۰۰۰ ppm به ۷۰۰۰ ppm
– تهاتر مازوت مازاد تولیدی پالایشگاه‌ها با سایر کالاها
–  تبدیل مازوت تولیدی پالایشگاه‌ها به محصولات دارای ارزش‌افزوده
–  اصلاح ساختار پالایشگاه‌ها جهت کاهش مازوت تولیدی از ۲۵ به ۱۰ درصد
– مدیریت توزیع سوخت مازوت به‌نحوی‌که در روزهای اوج آلودگی هوا صرفانیروگاه‌های دور از کلان‌شهرها مجبور به استفاده از این سوخت باشند.
۲) عدم استانداردسازی سوخت وسایل نقلیه
براساس قانون هوای پاک تولید و توزیع انواع سوخت‌های مصرفی باید مطابق با استاندارد ملی صورت پذیرد. درحال‌حاضر مشخصات سوخت در استاندارد ملی تدوین‌شده، براساس استانداردهای یورو۴ و یورو۵ اتحادیه اروپاست. درحالی‌که مطابق با پایش‌هایی که توسط سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست صورت می‌گیرد، درصد زیادی از سوخت موجود در جایگاه‌های کشور با معیارهای مندرج در استاندارد ملی تفاوت دارند.
۳) عدم اجرای طرح کهاب
انتشار بخارات بنزین از جایگاه‌های عرضه سوخت یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هواست و این عامل یکی از تنها منابعی از بین منابع آلاینده هواست که علاوه بر ضرر و زیان ناشی از ایجاد آلودگی هوا، زیان اقتصادی دیگری از منظر اتلاف سوخت در کشور ایجاد می‌کند. بنابراین کنترل و جلوگیری از این تبخیر اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. 
در ایران اقدامات مربوط به جلوگیری از تبخیر بنزین از سال ۱۳۸۵ و همزمان با پیمان کیوتو شروع شد و اولین مصوبه در این خصوص در سال ۱۳۸۷ تصویب گردید که مطابق آن وزارت نفت مکلف شد طرح کهاب«کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین» را در تمامی مسیر انبارش تا مصرف بنزین در کشور اجرا نماید. از مجموع بیش از ۳۰ انبار سوخت در کشور کمتر از ۱۰ عدد از آن‌ها درحال اجرای طرح کهاب هستند. از حدود ۱۲هزار تانکر حمل سوخت در کشور نیز حدود ۷۰ درصد هنوز به الزامات طرح کهاب مجهز نشده‌اند. در جایگاه‌های توزیع سوخت نیز بخش دوم این طرح که تجهیز نازل‌هاست به‌هیچ‌وجه عملیاتی نشده است. به‌این‌ترتیب می‌توان گفت درصد زیادی از طرح کهاب در کشور پس از ۱۵ سال هنوز به اجرا درنیامده است.
توضیح تبعات احتمالی پروژه :
۱)  عدم حذف سوخت مازوت از سبد مصرفی نیروگاه‌ها
باتوجه به شرایط بحرانی کیفیت هوا در روزهای سرد سال و افزایش گاز مصرفی برای گرمایش در کشور، کمبود سوخت گاز در بخش تولید برق منجر به استفاده از سوخت‌های جایگزین مثل مازوت و گازوئیل شده و این سوخت‌ها انتشار ذرات معلق از نیروگاه‌ها را ده‌ها برابر افزایش می‌دهند. این مسئله با توجه به همزمانی با آلودگی هوا موجب تشدید بحران می‌شود و سلامت شهروندان را به‌شدت در معرض خطر قرار می‌دهد. طی سال‌های اخیر نیز با توجه به افزایش حساسیت و آگاهی شهروندان، اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود. از طرفی استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها خساراتی را نیز به تجهیزات این واحدها وارد می‌نماید که منجر به افت بازدهی نیروگاه‌ها می‌شود.
۲) عدم استانداردسازی سوخت مصرف وسایل نقلیه
استاندارد نبودن بنزین و گازوئیل مصرفی توسط بخش حمل‌ونقل از دو منظر خاطره آمیز است، در ابتدا به دلیل انتشار مستقیم آلاینده‌های ناشی از سوخت بی‌کیفیت، مانند اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای سایر عناصر شیمیایی، ترکیبات آروماتیک و حلقوی، ترکیبات آلی فرار و غیره، در وهله بعد در صورت بی‌کیفیت بودن سوخت، 
به دلیل مشکلاتی که در احتراق درون موتور وسایل نقلیه ایجاد می‌گردد مثل احتراق ناقص، پدیده misfire، پدیده ناک، سولفوره شدن سیستم سوخت‌رسانی و کاتالیست خودرو و …،  انتشار آلاینده‌ها افزایش پیدا می‌کند. وجود ناخالصی‌ها در سوخت، پایین بودن عدد اُکتان و انحراف مشخصات فیزیکی و شیمیایی از چارچوب تعیین‌شده در استاندارد، بر احتراق موتور تأثیرگذار بوده و منجر به افزایش انتشار آلاینده‌ها می‌گردد.  از طرفی توصیه می‌شود که سطح استاندارد سوخت با سطح استاندارد آلایندگی وسایل نقلیه تولیدی و وارداتی همگام باشد. باتوجه به این‌که درحال‌حاضر خودروهای تولید داخلی دارای سطح آلایندگی یورو۵ هستند بهتر است کیفیت سوخت توزیعی نیز براساس مشخصات سوخت مرجع یورو۵ تولید و عرضه گردد.
۱) عدم اجرای طرح کهاب
همان‌طور که اشاره شد فواید اجرای طرح کهاب شامل کاهش اتلاف سوخت و کاهش آلودگی هواست. براساس محاسبات صورت گرفته، در صورت اجرای کامل طرح کهاب، سالانه ۱۶.۶۷۹.۰۴۰ میلیون ریال صرفه‌جویی اقتصادی براساس کاهش هدرروی سوخت، در کل کشور به دست خواهد آمد که با مقایسه هزینه تکمیل طرح کهاب در کل کشور که برابر ۲۶.۷۸۴.۰۰۰ میلیون ریال می‌باشد، طول دوره بازگشت سرمایه تکمیل طرح کهاب حدود ۱ سال وهفت ماه برآورد می‌شود. همچنین براساس محاسبات صورت گرفته در خصوص شهر تهران، اگر فایده ناشی از کاهش آلودگی هوا را هم به صرفه‌جویی ناشی از مصرف سوخت اضافه نماییم، اجرای کامل طرح کهاب در جایگاه‌های عرضه سوخت این شهر بین ۲.۲۶۸.۸۲۵ تا ۲.۲۶۳.۸۰۰ میلیون ریال عایدی اقتصادی خواهد داشت که در مقایسه با هزینه اجرای آن‌که برابر ۸۰۴.۰۰۰ میلیون ریال است، مدت‌زمان بازگشت سرمایه حدودا ۴ ماه برآورد می‌شود. بنابراین تکمیل طرح کهاب در کشور کاملااز منطق و توجیه اقتصادی برخوردار بوده و بازگشت سرمایه آن به‌سرعت اتفاق خواهد افتاد.
مصوبات قانونی مربوطه:
بند ۲-۱ تصویب‌نامه الزام دستگاه‌های اجرایی برای مقابله مؤثر با آلودگی هوا
 مورخ ۱۰/۰۲/۹۳ : تولید سوخت با استانداردهای یورو۴ و دیزل با گوگرد کمتر از ۴۰ قسمت در میلیون در تبریز 
(از ابتدای مرداد۹۳) در اصفهان و شیراز (از ابتدای مهر ۹۳) و در اهواز و مشهد 
(از ابتدای آذر ۹۳)
بند ۳-۱ تصویب‌نامه الزام دستگاه‌های اجرایی برای مقابله مؤثر با آلودگی هوا مورخ ۱۰/۰۲/۹۳: استانداردسازی سوخت مصرفی مطابق با استاندارد یورو۴ و یورو۵ حداقل در کلان‌شهرها و استانداردسازی سوخت مصرفی نیروگاه‌ها مطابق با مصوبات شورای عالی محیط‌زیست
بند ۱-۳ تصویب‌نامه الزام دستگاه‌های اجرایی برای مقابله مؤثر با آلودگی هوا مورخ ۱۰/۰۲/۹۳: تکمیل اجرای طرح کهاب در کشور شامل مخازن تانکرها و جایگاه‌ها
بند ۱۵ احکام منابع متحرک مصوبه تشکیل کارگروهی بر اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها مصوب ۰۲/۰۴/۱۳۹۵: وزارت نفت مکلف است ظرف یک ماه برنامه توزیع سوخت دیزل با گوگرد کمتر از ۵۰ ppm رابراساس نقشه آمایش مصرف گازوئیل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای به نحوی تهیه و اجرا نماید که سوخت مذکور از تاریخ ۱/۸/۱۳۹۵ در تمام کشور برای خودروهای دیزل مجهز به فیلتر دوده در دسترس باشد. 
بند ۱  احکام منابع ساکن مصوبه تشکیل کارگروهی بر اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها مصوب ۰۲/۰۴/۱۳۹۵: وزارت نفت یک ماه پس از ابلاغ این تصویب‌نامه طرح کهاب در سراسر کشور با استفاده از مشارکت شرکت‌های توزیع‌کننده و جایگاه‌های عرضه‌کننده را تهیه و جهت تصویب به هیئت‌وزیران ارائه نماید.
ماده (۱۶) آیین‌نامه فنی ماده (۲) قانون هوای پاک به شماره ۱۰۰۶۰۲/ت۵۵۰۷۲ه مورخ ۳۰/۰۷/۱۳۹۷:
وزارت نفت موظف است اجرای طرح کهاب(کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار) بنزین را در کلیه جایگاه‌های سوخت‌رسانی شهری با اولویت کلان‌شهر و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در قالب طرح شرکت‌های توزیع‌کننده سوخت صاحب نشان (برندینگ) تا پایان سال ۱۳۹۸ تکمیل کند.
تصویب‌نامه هیئت‌وزیران به شماره
 ۵۳۶۴۶/ت۳۵۸۶۴ه مورخ ۱۲/۰۴/۱۳۸۷: 
۱. وزارت نفت مکلف است با همکاری صاحبان جایگاه‌های عرضه سوخت نسبت به نصب حسگرها بر روی پمپ‌های بنزین و کنترل و کاهش تبخیر از مخازن و جایگاه‌های سوخت‌رسانی تا پایان برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید.
۲. وزارت نفت مکلف است از طریق شرکت‌های تابعه مربوط، صاحبان جایگاه‌هایی را که از ابتدای سال ۱۳۸۸ طراحی و احداث خواهند شد، موظف به نصب سیستم‌های جمع‌آوری و کنترل بخارات سوخت نماید.
۳. وزارت نفت مکلف است از طریق شرکت‌های تابعه مربوط، نسبت به کنترل و کاهش تبخیر در مخازن بنزین موتور انبارهای مربوط مخازن سیار نفتکش‌ها و آب‌بندی کردن کلیه نقاطه تخلیه و بارگیری بنزین موتور که در سه مرحله و حداکثر تا پایان سال ۱۳۹۳ به اجرا درخواهد آمد، اقدام نماید.
ماده ۱۸ قانون هوای پاک:
وزارت نفت مکلف است حداکثر تا سه سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون، سوخت تولیدی کشور ازجمله بنزین، نفت‌گاز، نفت‌کوره و نفت‌سفید را مطابق با استاندارد ملی مصوب عرضه کند. سازمان مکلف است از تولید سوخت غیراستاندارد جلوگیری نماید. پس از مهلت موضوع این قانون، سازمان ملی استاندارد موظف است از واردات سوخت فاقد استاندارد ملی جلوگیری به‌عمل آورد. وزارت نفت، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان موظفند گزارش عملکرد موضوع این ماده را هر ۶‌ماه یک‌بار منتشر کنند.