نفیسه امامی
نرخ دلار در سال جاری باقیمت ۲۴  هزار و ۴۰۰ تومان رونمایی شد و در روزهای کاری از ابتدای سال ۱۴۰۰ با نوسانی همراه گردید. هر دلار آمریکا در روز شنبه  ۱۴ فروردین  ۲۵ هزار و ۱۷۱ تومان قیمت‌گذاری شد و دوشنبه ۱۶ فروردین‌ماه در بازار آزاد به ۲۴ هزار و ۴۵۰ تومان کاهش پیدا کرد.
بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته نرخ ارز در سال ۱۴۰۰ متأثر از عوامل متعددی ازجمله وضعیت کرونا، انتخابات ریاست جمهوری و تعیین وضعیت آینده تحریم‌ها و مذاکرات برجامی است. درحالی‌که اخبار مختلفی از انجام مذاکرات مقامات ایرانی با مقامات اروپایی در راستای احیای برجام به گوش می‌رسد، اما نرخ ارز که وابستگی زیادی به اخبار مثبت و منفی دارد، به آن واکنش نشان داده و از ابتدای هفته جاری در مسیر کاهشی قدم برداشته است.  سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا موضوع اصلی گفت‌وگو در اتریش را گام‌های هسته‌ای ایران برای بازگشتن به تعهدهای برجامی اعلام کرده است و انتشار این خبر باعث شد قیمت دلار در معاملات رفت ‌و برگشتی را تجربه کرده و از کانال ۲۵ هزار تومان به کانال ۲۴ هزار وارد شود. بانک مرکزی در آخرین گزارش خود، نرخ رشد اقتصادی ۶‌ماهه نخست سال ۱۴۰۰ را مثبت ۵ درصد ارزیابی کرده است و بانک جهانی و مقامات مسئول برای سال آینده، اقتصاد ایران را همراه با رشد مثبت پیش‌بینی کرده‌اند. به نظر می‌رسد چشم‌انداز رشد اقتصادی کشور به دلیل امکان افزایش صادرات نفت و بالا رفتن درآمدهای نفتی کشور که رشد بیش از ۴ برابری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد، مطرح‌شده باشد. درواقع بهبود وضعیت فروش نفت ایران حتی به مقدار کم هم می‌تواند پالس مثبتی برای بازار ارز در سال جدید باشد. 
مضاف بر امکان بروز تحولات در عرصه سیاسی، امید به انجام واکسیناسیون عمومی و کنترل شرایط کرونایی در سال ۱۴۰۰، بهبود شرایط برای تولید و کسب‌وکار، افزایش میزان صادرات غیرنفتی و بالا رفتن میزان ارزآوری به کشور، تأثیر مثبتی را در نرخ دلار ایجاد خواهد کرد و حداقل نرخ ارز را ثابت نگه می‌دارد. ناگفته پیداست که نوسان در نرخ دلار به‌طور مستقیم بر نرخ طلا و سکه نیز اثرگذار است و افزایش و کاهش آن‌ها را به همراه خود می‌آورد. بنابراین نزول نرخ دلار، با کاهش قیمت طلا همراهی می‌کند.  
 انتخابات ریاست جمهوری در کاهش نرخ دلار مؤثر نیست
کامران ندری، کارشناس ارزی، وضعیت بازار ارز فعلی را دارای ثبات نسبی دانست و به «رسالت» گفت: نوسانات نرخ دلار کاملا طبیعی و به اقتضای بازار است. نوسان در قیمت ارز با توجه به میزان عرضه و تقاضای بازار رخ می‌دهد و به همین علت قیمت‌ها گاهی بالاتر و یا پایین‌تر می‌آیند. نوسانات هزارتومانی در نرخ دلار طی یک هفته، خیلی مهم نیست و اگر در همین میزان نرخ‌ها نوسان داشته باشند، می‌توانیم وضعیت بازار را باثبات قلمداد کنیم. 
وی با اشاره به اینکه باید نگران جهش نرخ ارز بود و نه نوسان‌های فعلی بیان کرد: اگر در طی یک هفته نرخ ارز سه تا چهار هزار تومان جهش پیدا کند، باعث نگرانی خواهد بود که این مسئله از بعد از انتخابات آمریکا تاکنون رخ نداد. اینکه نرخ ارز در آینده چه مسیری را طی کند، بستگی به عوامل بنیادی مانند رفع تحریم‌ها دارد. ندری رفع تحریم‌ها را عامل مهمی در کاهش نرخ دلار عنوان کرد و گفت: چنانچه صادرات نفت از سر گرفته شود و به میزان قبل از تحریم‌ها برسد، ارز حاصل از فروش آن می‌تواند تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای در کاهش قیمت در بازار ارز داشته باشد. مسائل بنیادی دیگری ازجمله رشد نقدینگی نیز در قیمت دلار مؤثر است که به کسری بودجه و ایجاد مشکلات ساختاری دولت ارتباط پیدا می‌کند. اگر رشد نقدینگی کنترل نشود و تورم در اقتصاد استمرار پیدا کند، همه بازارها ازجمله ارز را تحت تأثیر قرار خواهد داد. 
این کارشناس بازار ارز ادامه داد: عوامل روانی ازجمله اخباری که بر انتظارات مردم تأثیر مثبت و منفی دارد نیز بر نرخ دلار مؤثر است. اخبار مثبت باعث کاهش قیمت و اخبار منفی تورم ارز را در پی دارد. 
وی با اشاره به اینکه انتخابات ریاست جمهوری تأثیری در کاهش نرخ دلار نخواهد داشت، افزود: پایین آوردن نرخ ارز نیازمند در اختیار داشتن منابع ارزی قابل‌ملاحظه‌ای است و باید تزریق زیادی به بازار صورت بگیرد تا کاهش صورت بگیرد. در شرایط فعلی که امکان چنین مداخلاتی در بازار وجود ندارد، عوامل بنیادی هستند که وضعیت بازار ارز را مشخص کنند. 
ندری در پایان تصریح کرد: برای کاهش چشمگیر نرخ ارز باید اتفاق جدی مانند رفع تحریم‌ها رخ دهد. خیلی بعید است که دولت مستقر طی چند ماه باقیمانده در صورت وجود تحریم‌ها، توان مداخله جدی در بازار ارز را داشته باشد.
 پیش‌بینی اقتصاد باثبات در سال ۱۴۰۰ 
میثم رادپور، دیگر مدرس دانشگاه و کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با «رسالت»، بازگشت به برجام را عاملی مهم در تعیین نرخ دلار در ماه‌های آتی دانست و اظهار کرد: اکنون بحث احیای برجام بسیار مطرح است، درحالی‌که امضای برجام به رفع تحریم‌ها کمک زیادی نکرد و نظام ارزی ما نتوانست با دنیا ارتباط برقرار کند. بانک‌های بزرگ و متوسط با ایران همکاری نمی‌کردند و فقط چند بانک کوچک آن‌ها به‌طور محدود با ایران فعالیت داشتند تا مادامی‌که تحریم‌های آمریکا وجود نداشته باشد، نمی‌توان به تغییرات ارزی در کشور امیدوار بود. 
وی افزود: مشکل نقدینگی و تورم در کشور ما وجود دارد، اما مشکل اصلی ما کوچک شدن اقتصاد است. وضعیت اقتصاد ما نسبت به کشورهای سوریه و عراق بهتر است، اما نرخ تورم بالاتری داریم. اقتصاد کوچک میزان تولید را کاهش می‌دهد و تورم هم در پی آن می‌آید. بخش مهمی از کوچک شدن اقتصاد را باید به علت وجود تحریم‌ها دانست. 
رادپور کاهش ارزش دلار را در سطح جهانی یکی دیگر از عوامل مهم در نرخ دلار بیان کرد و گفت: نظام‌های پولی بین‌المللی در کشورهای توسعه‌یافته با محوریت آمریکا به‌شدت با مشکل مواجه هستند و این مسئله می‌تواند به‌طور بالقوه برای اقتصاد آن کشورها در قالب تورم چالش ایجاد کند. اگر آمریکا و اروپا دارای تورم بالایی شوند، جلوی شتاب رشد پول این کشورها گرفته می‌شود.این کارشناس بازارهای مالی در پایان اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود سال ۱۴۰۰ اقتصاد باثبات‌تری را نسبت به سال قبل داشته باشیم و پول ملی ارزش کمتری را از دست بدهد و یا حداقل دوران باثباتی را داشته باشد. وقتی کشور دچار تنش‌های سیاسی می‌شود، خروج سرمایه از کشور هم‌شدت می‌گیرد. ولی وقتی آرامش و ثبات در کشور وجود داشته باشد، خروج سرمایه هم از کشور کمتر می‌شود.