گروه فرهنگی
شیوع ویروس کرونا و تداوم آن آینده شغلی تولیدکنندگان صنایع‌دستی و فعالان حوزه گردشگری کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داد. با کاهش سفرها، فروش محصولات تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان صنایع‌دستی با کاهش چشم‌گیری مواجه شد و در حال حاضر،آن‌ها با آسیب قابل‌توجهی در انتظار رخت بربستن این ویروس منحوس هستند.
فعالان صنایع‌دستی این روزها از سایه سیاه ویروس سرزده شاکی و از عدم‌حمایت دولت گله دارند‌‌ چراکه تولیدشان متوقف و دیگر فروشی در بازارهای خرد محلی نیز ندارند. البته شیوع ویروس کرونا تنها مشکل صاحبان صنایع نیست. گرانی مواد اولیه و کاهش فروش و نداشتن بازار ازجمله مواردی است که قوت قلب را از آن‌ها گرفته است.
آگاهان این عرصه اخذ تمهیدات و حمایت‌های دولتی را مثمر ثمر می‌دانند. در این راستا محبوبه منفرد، مدیرعامل یک شرکت تولید صنایع‌دستی به ایرنا گفت: «با احتساب قطع صادرات به بازارهای خارجی در پی شیوع کرونااین بیماری نزدیک به سه میلیارد تومان به واحد ما خسارت وارد کرده است که یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان آن مربوط به بازار داخلی است باوجوداین مسئله همه تلاش خود را به کار گرفتیم تا تعدیل نیرو نداشته باشیم.  تا قبل از کرونا به کشورهای جمهوری آذربایجان، لبنان، امارات متحده عربی، قزاقستان و روسیه صادرات داشتیم اما شیوع این بیماری صادرات ما را متوقف کرده است.»
علی عبدالله زاده صاحب ۲ فروشگاه صنایع‌دستی نیز اظهار کرده است: «امیدواریم با تدابیر دولت و تلاش دستگاه دیپلماسی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پس از شیوع کرونا بستری برای حضور آسان و بدون ویزای گردشگران کشورهای خارجی به‌ویژه همسایه به ایران فراهم شود تا شاهد رونق مشاغل حوزه گردشگری و همچنین صنایع‌دستی باشیم.»
به نقل از خبرگزاری بازار، مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اظهار کرد: «صنعت صنایع‌دستی به دلیل بروز بیماری کرونا حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارت‌دیده است که برای جلوگیری از ورشکستگی واحدها و کارگاه‌های تولیدی صنایع‌دستی نیازمند حمایت دولت هستیم.»
در بررسی بیشتر این موضوع «رسالت» به گفت‌وگو با مرتضی خاکسار، پژوهشگر اقتصاد گردشگری و صنایع‌دستی پرداخت.
تمهیدات لازم برای حمایت از صنایع‌دستی اتخاذ نشد
مرتضی خاکسار، پژوهشگر اقتصاد گردشگری و صنایع‌دستی در گفت‌وگو با «رسالت» بیان کرد: «با بررسی سال‌های گذشته آشکار می‌گردد که پیامد بیماری‌های خطرناک همواره وجود داشته است. بنابراین ستاد بحران کشور می‌بایست تمهیدات و برنامه‌ریزی‌های لازم را دارا باشد.»
وی افزود: «بررسی وقایع آن‌هم پس از اتفاق افتادن آن، تأثیر چندانی ندارد. آمادگی رویارویی با اتفاقات مهیب باید به‌عنوان یک اصل باشد تا هنگام رخداد، توانایی مقابله ایجاد و تبعات ناشی از آن کاهش یابد.»
خاکسارتصریح کرد: «مردم آسیای شرقی می‌‌دانند که در منطقه زلزله‌خیز زندگی‌ می‌کنند بنابراین باید در راستای مقابله با زلزله تمهیدات لازم را اتخاذ کرده. شناسایی اتفاقات پیش‌رو با توجه به جغرافیای کشور، یکی از مسائل حائز اهمیت است.»
این پژوهشگر اقتصاد گردشگری و صنایع‌دستی کشور خاطرنشان کرد: «اگر تاریخچه شرق آسیا را واکاوی کنیم، آشکار می‌شود که بیمارهای مهلک از کشورهای پرجمعیت بر خواسته‌اند. سبقه بیماری« وبا» یا« طاعون» ابتدا از کشورهایی نظیر هند و چین آغاز و سپس دامنه آن به سایر کشورها رسید.»
او بابیان این‌که علاج واقعه، پیش وقوع آن است گفت: «متولیان سازمان بحران و هلال‌احمر کشور باید بودجه‌ای را مبنی بر موضوعات غیرقابل‌پیش‌بینی اختصاص دهند و هرسال به سپرده این بودجه نیز اضافه کنند تا در شرایط کنونی منتظر کمک‌های مردمی نباشیم‌.»
 از صنعت گردشگری تا چتر بزرگ حمایتی تمامی صنوف 
وی همچنین یادآور شد: «کشوری که مهد درآمدهای زمینی است نمی‌تواند در انتظار کمک‌های مردمی باشد. ایران، کشوری غنی و دولت باید از منبع درآمد خود، صندوقی را تأسیس و به ستاد بحران و سازمان هلال‌احمر کشور اختصاص دهد.»
خاکسار براین باورست که ویروس کرونا تنها صنایع‌دستی و حوزه گردشگری کشور را دچار آسیب نکرده بلکه تمام صنایع وابسته به آن را دچار خلل کرده است.
او بابیان این‌که صنایع‌دستی و گردشگری چتر بزرگ حمایتی تمامی صنوف‌ است، اظهار کرد: «مشاغل بسیاری در زیرمجموعه صنایع‌دستی و گردشگری کشور هستند. نمی‌توان با نادیده گرفتن آن‌ها زندگی تعداد بالایی از افراد را مختل کرد.»
این پژوهشگر اقتصاد گردشگری و صنایع‌دستی کشور عنوان کرد: «پس از گذشت چند ماه، به‌تازگی آژانس‌های مسافرتی کشور به حرکت درآمده است. بیشترین سفرها، مربوط به کیش و مشهد است؛ کرونا به همگان آموخت که دروهله نخست، ارزش‌های خود و کشور خود را بشناسند.»
او گفت: «در شرایطی که دنیا با ویروس کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کند باید به داشته‌های خود بنازیم و برایشان برنامه‌ریزی کنیم‌. دولت و صاحبان رسانه باید در معرفی صنایع‌دستی کشور و اماکن برجسته کشور بکوشند چراکه  صنایع‌دستی و استعدادهای داخل کشور علی‌رغم فوق‌العاده بودن، موردتوجه نیست. »
عدم‌حمایت ذوق فعالان صنایع‌دستی را کور کرده است
خاکسار همچنین متذکر شد: «زمانی صنایعی دستی در پیچ‌وخم صادرات بود اما در اثر بی‌توجهی‌ها از این قافله بازماند. مسئولان مربوطه باید با برنامه‌ریزی درست درصدد حمایت از صنایع کشور باشند نه آنکه در اثر غفلت، ذوق هنرمند و فعالان این عرصه‌ها را کور کنند.»
او بیان کرد: «ویروس کرونا فرصتی بود تا با آگاهی، استعدادهای داخلی را بشناسیم و درصدد حمایت از‌ آن باشیم‌. در حال حاضر دیگر سرمایه‌ای برای سفرهای خارجی باقی نمانده بنابراین با معرفی صنایع هر شهر و اماکن گردشگری درصدد احیای این صنایع و رونق اقتصادی داخلی باشیم.»
خاکسار ادامه داد: «ادارات کل، می‌بایست با در نظرگیری تمهیدات بانکی لازم و مجوز فروش صنایع‌دستی هر شهر، شرایط اشتغال فعالان گردشگری را ایجاد کند. در حال حاضر زیرساخت معرفی صنایع‌دستی و گردشگری کشور مهیاست بنابراین اگر مسئولان با نگاه حمایتی خود درصدد تمهیدات لازم باشند
می‌توان امید رونق اقتصاد داخلی و گسترش صنایع‌دستی کشور را داد.»
وی خاطرنشان کرد: «ستاد بحران و وزارت گردشگری کشور هیچ‌گونه تمهیداتی را برای دوران کرونا و پساکرونا اجرا نکرده و هرگز از کارشناسان و فکر‌های نو، دعوت به همکاری نداشته است.»
این پژوهشگر اقتصاد گردشگری و صنایع‌دستی کشور در پایان گفت‌وگو افزود: «رویه‌های کنونی همگام با شعار حمایت از صنایع گردشگری نیست. اتفاق‌های نو هنگامی رخ می‌دهد که در قعر چالش‌ها به دنبال تغییر دیدگاه خود باشیم.»
بر پایه آمار‌های بانک مرکزی، صنایع‌دستی ازجمله مشاغلی است که شیوع کرونا آسیب بسیار زیادی به آن زده است بنابراین نیاز است که دولت در جهت حفظ این صنعت بومی کشور باید طرحی نو در انداخته و حال نزار عرضه‌کنندگان را‌ کاهش دهد.