درد قندپهلو!
گروه اجتماعی
نمی‌توان با مدد گیری از مدرن‌ترین تکنولوژی هم از شیوع این بیماری مصون ماند. هم‌اکنون ۱۱درصد جمعیت بالای ۲۵ سال در کشور به دیابت مبتلا هستند و این افراد در زمره بیمارانی قرار دارند که علائم هشداردهنده آن‌ها را به‌سوی انجام آزمایش راهنمایی کرده و از بیماری خود مطلع شده‌اند، درحالی‌که بنا بر اعلام کارشناسان حوزه پزشکی، بیش از ۵۰ درصد مبتلایان دیابت تا هنگام بروز علائم هشداردهنده که معمولاهم در مراحل پیشرفته نمایان می‌شود، از ابتلای خود به این بیماری خاموش بی‌خبرند.
دیابت باسابقه چندین هزارساله، هیچ‌گاه در طول تاریخ از چنین گستردگی برخوردار نبوده است. در حال حاضر تخمین زده می‌شود که هر هفت ثانیه یک‌نفربر اثر ابتلا به این بیماری یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهد، کشورهای درحال‌توسعه، بیشترین افراد تازه مبتلا شده را در خود جای‌داده‌اند. در این میان شرایط خاورمیانه به‌عنوان منطقه داغ دیابت، با بیشترین رشد مبتلایان تا سال ۲۰۳۰ و به‌ویژه وضعیت ایران نگران‌کننده است. تحقیقاتی که سال ۹۷ از سوی فرشاد فرزادفر- رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد ومتابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران مطرح شد، گویای آن است که استان های یزد با ۱۶٫۲ درصد، سمنان با ۱۴٫۱ درصد، خوزستان با ۱۴ درصد، گلستان با ۱۳٫۶ درصد، البرز با ۱۳٫۲ درصد و مازندران با ۱۳ درصد بالاترین شیوع دیابت در کشور را از آن خود کرده اند و مهم‌ترین عوامل ایجاد این وضعیت،اقبال مردم به زندگی شهرنشینی، آلودگی هوا و مصرف غذاهایی با منشأ ساختگی و صنعتی به‌جای غذاهای طبیعی و فراسودمند، فشارهای روحی و روانی ناشی از ناهنجاری‌های اجتماعی و محیطی و رقابت‌های نامطلوب اقتصادی و سبک زندگی معاصر با فعالیت بدنی اندک است. دیابت به‌عنوان یک بیماری مزمن و فرساینده نه‌تنها سلامت اندام‌ها را به خطر می‌اندازد بلکه آسیب‌های جدی بر اجتماع و اقتصاد وارد می‌آورد. هرچند اصلاح بسیاری از عوامل مداخله‌گر در ایجاد بیماری دیابت ممکن نیست اما به نظر می‌رسد ساده‌ترین و سهل‌ترین شیوه مقابله با بیماری دیابت در تغییر سبک زندگی نهفته باشد. در این میان شناخت عواملی با تأثیر بالقوه در اصلاح سبک زندگی و بازگشت به سبک‌های تضمین‌کننده سلامتی از اهمیتی ویژه برخورداراست.
«اسدالله رجب»- رئیس انجمن دیابت ایران،عدم‌تغییر سبک زندگی را از عوامل مهم افزایش نرخ رشد دیابت در کشور دانسته و در گفت‌وگو با «رسالت» توضیح می‌دهد که در سایر کشورهای جهان با تغذیه و تغییر سبک زندگی، قند افراد دیابتی را کنترل می‌کنند اما این مسئله برای ما چند مشکل ایجاد می‌کند فرهنگ بیمار ما این است که وقتی نزد پزشک می‌رود، در قبال پول ویزیتی که می‌پردازد باید نسخه داشته باشد و اگر پزشک، توضیحاتی را به‌منظور تغییر سبک زندگی و موارد تغذیه‌ای به وی منتقل کند و دارو نیز تجویز نکند، بیمار تصور می‌کند، پزشک برای وی کاری انجام نداده است! درحالی‌که پزشک، شیره جانش و تمامی تجربیات چندین و چندساله‌اش را به بیمار ارائه می‌کند. نکته دیگر این‌که ، پزشک نیز باید به این جمع‌بندی برسد که لازم است صبر و حوصله داشته باشد و برای بیمارش وقت بگذارد، به‌جای «میل بیمار»، «صلاح بیمار» را در نظر بگیرد. ما باید روش صحیح درمان را به افراد بیاموزیم، تنها راه درمان، مصرف دارو نیست ! ما چقدر باید برای قرص و انسولین هزینه کنیم؟ برخی افراد ۲۵۰ واحد انسولین می‌گیرند که در سال فقط ۱۴ میلیون تومان هزینه دارد و بعدازاین همه هزینه، قند خون آنان ۴۰۰- ۳۰۰ است و این به معنای هدر رفت هزینه‌هاست.
۵۰ درصد از بیماران ما نمی‌دانند به دیابت مبتلا هستند
پژوهش‌ها حاکی از آن است که سن ابتلا به این بیماری در کشور ما تقریبا۱۵ سال نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی پایین‌تر است و این به دلیل سبک زندگی است، گسترش سریع شهرنشینی، تغییر چشمگیر عادات غذایی در سال‌های اخیر و کاهش فعالیت فیزیکی و چاقی‌ها از عوامل مهم افزایش نرخ رشد دیابت به شمار می‌رود.
ناگفته نماند که در هیچ کجای جهان نمی‌توان آمار دقیقی در مورد دیابت ارائه کرد و آمارها به‌ویژه در مورد دیابت نوع ۲، تقریبی است زیرا از هر دو نفر دیابتی، یک نفر از ابتلای خود بی‌خبر است؛ «رجب» عنوان می‌کند که «۵۰ درصد از بیماران ما نمی‌دانند به دیابت مبتلا هستند! آمارها نشان داده که در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی شیوع دیابت غالبا بعد از ۴۵ سالگی افزایش می‌یابد. در کشور ما، سن شیوع دیابت بعد از ۳۰ سالگی است. نزدیک به ۲۵ سال پیش که برنامه ملی دیابت در کمیته کشوری دیابت در دست تهیه و تنظیم بود، گفته شد که افراد ۳۰ سال به بالا ازنظر دیابت باید شناسایی شوند. علت این مسئله به عمر متوسط یا نرخ امید به زندگی در کشور ما بازمی‌گردد که نسبت به کشورهای اروپایی پایین‌تر است. اگر امید به زندگی ما حدود ۷۰ تا ۷۲ سال باشد، برای آن‌ها نزدیک به ۸۵ سال است. هرچه سن بالاتر برود، امکان ابتلای فرد به دیابت بیشتر می‌شود. در کشور ما، رشد شهرنشینی وزندگی مصرفی نیز به این موضوع دامن زده است. در ایران ۳۰ سال طول می‌کشد تا منطقه‌ای به شهر تبدیل شود درحالی‌که این مدت‌زمان برای کشورهای اروپایی خیلی بیش از این رقم است. این تفاوت نشان می‌دهد سرعت شهرنشینی ما بسیار سریع‌تر از کشورهای صنعتی است. حدود۵۰-۴۰ سال پیش، بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد جمعیت کشور در روستاها یا شهرهای کوچک سکونت داشتند اما در حال حاضر جمعیت گسترده‌ای شهرنشین شده‌اند.(به‌عنوان‌مثال جمعیت استان یزد که ۸۵ درصد در شهرها زندگی می‌کنند) این جابه‌جایی جمعیت سبب تغییر در سبک زندگی (نوع تغذیه، فعالیت جسمی، استرس و…) شده است.»
بروز دیابت زودرس در خاورمیانه
در زندگی شهرنشینی سه عامل عمده در ابتلای افراد به دیابت وجود دارد:«تغذیه نامناسب ، کاهش فعالیت جسمی و استرس» که تمامی این‌ها منجر به افزایش وزن و چاقی می‌شود بنابراین، زندگی شهرنشینی سبب شده تا سن شیوع دیابت نه‌فقط در کشور ما که در منطقه خاورمیانه نیز، به نسبت جوامع اروپایی پایین‌تر باشد یعنی«بروز زودرس دیابت! »چون تکنولوژی به‌سرعت در این منطقه توسعه‌یافته افراد نتوانسته‌اند خود را با این سرعت وفق داده و مطابق با آن، سبک زندگی مناسبی را در پیش بگیرند.
«رجب»- رئیس انجمن دیابت ایران، در تحلیل این مسئله می‌گوید: «در کشورهای اروپایی، این تکنولوژی به‌تدریج آمده، درنتیجه افراد جامعه آن‌ها یاد گرفته‌اند که متناسب با این پیشرفت چگونه خود و شیوه زندگی‌شان را هماهنگ کنند تا سالم و تندرست باشند. به‌این‌ترتیب، علت افزایش دیابت در کشور ما طی ۳۰ سال گذشته ممکن است به همین مسائل بازگردد. تصور کنید که سال‌ها قبل، رستوران‌ها به گستردگی امروز نبود، نمی‌توانستیم با یک تلفن، غذا سفارش دهیم و…، درحالی‌که امروز، وضعیت فرق می‌کند و تهیه غذا در منزل هم راحت شده است. از طرفی در فرهنگ ما، سلامتی اهمیت و ارزش چندانی ندارد. به‌عبارت‌دیگر، هنگامی سلامتی ارزشمند شمرده می‌شود که در حال از دست دادن آن باشند. در کشور ما شمار افرادی که پیش از ابتلا به بیماری، به پزشک مراجعه می‌کنند بسیار اندک است. فرهنگ ما به‌گونه‌ای شکل‌گرفته که افراد بعد از بیماری به فکر درمان خود می‌افتند.»
خیلی از بیماری‌های غیرواگیرمثل دیابت هنگامی تشخیص داده می‌شوند که سال‌ها از ابتلای فرد به بیماری گذشته و متوجه آن نشده و زمانی به پزشک مراجعه می‌کند که علائم اولیه دیابت آشکارشده است و این مسئله نشان می‌دهد، فرد کمتر از ۱۰ سال به این بیماری مبتلا شده اما خودش از آن بی‌اطلاع بوده است! البته مطابق اظهارات «رجب» این مسئله در مورد دیابت نوع ۲ صادق است که ۹۰ درصد افراد مبتلا، دیر متوجه شده و به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند وگرنه دیابت نوع ۱ ، طی یک یا دو هفته تشخیص داده می‌شود.
به گفته رئیس انجمن دیابت ایران، «اصولاکنترل و درمان دیابت نوع ۲، متناسب با وضع بیمار سه مرحله دارد: ۱- مداوای بدون دارو. این مرحله در مورد دیابتی‌هایی صادق است که بدون علامت اولیه و به‌موقع مراجعه کرده باشند. بنابراین با رعایت تغذیه درست، فعالیت جسمی و مدیریت استرس ، می‌توانند سال‌ها بدون دارو کنترل باشند. ۲- درمان با داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون. این مرحله مربوط به دیابتی‌هایی است که علاوه بر میزان بالای قند خون، علائم اولیه دیابت (مثل پر ادراری، پر نوشی، کاهش وزن، دیر خوب شدن زخم‌ها و …) را نیز داشته باشند. ۳- درمان با انسولین. این مرحله نیز مربوط به دیابتی‌هایی است که دیگر با داروهای خوراکی کاهش‌دهنده قند خون قابل‌کنترل نباشند!»
تجویز انسولین برای ۳۰ درصد از دیابت‌های نوع ۲ در اروپا
متأسفانه در کشور ما افراد انگشت‌شماری در مرحله اول قرار دارند، شاید کمتر از ۵ درصد که بدون دارو، قندشان کنترل‌شده باشد. در مورد مرحله دوم نیز چون هنگامی مراجعه می‌کنند که قندشان مدت‌ها بسیار بالابوده بنابراین ممکن است مدت کوتاهی از داروهای خوراکی استفاده کنند و سرانجام تزریق انسولین ضرورت یابد.
رئیس انجمن دیابت ایران می‌گوید، «در اروپا انسولین برای حدود ۳۰ درصد از دیابت‌های نوع ۲ تجویز می‌شود اما در کشور ما به دلیل همان «مراجعه دیرهنگام»از سلول‌های بتای پانکراس که تولیدکننده انسولین هستند دیگر چیزی باقی نمانده.از سوی دیگر ممکن است بیماری دیابت، در فردی زود هم تشخیص داده شود اما روش درمان او به دلایل متعدد صحیح نباشد! ازجمله این‌که بیماران غالباتمایل دارند هنگام مراجعه به پزشک فقط دارو بگیرند یعنی ساده‌ترین راه ممکن ! بر همین اساس اکثر دیابتی‌های ما حتی آن‌ها که به‌موقع هم به پزشک مراجعه می‌کنند، باز قند خونشان تحت کنترل نیست! چرا؟ چون به امر آموزش که یکی از پایه‌های اصلی درمان دیابت است بی‌توجه‌اند! ازآنجاکه آموزش صحیحی در کار نیست ، بالطبع فرد دیابتی تا علائمش کمی بهبود پیدا می‌کند، درمان را جدی نمی‌گیرد و دیابتی بودن خود را گاهی حتی فراموش می‌کند! آموزش درست به بیمار یاد می‌دهد مسئولیت سلامتی خود را به دست گیرد و بپذیرد که مسئولیت سنگین و بزرگی را باید انجام بدهد، در غیر این‌صورت هم خود و هم اطرافیانش با مشکلات متعددی روبه‌رو خواهند شد و به اقتصاد کشور نیز آسیب وارد می‌سازند.»
بلعیدن نزدیک به ۱۰ درصد بودجه ملی بهداشت توسط بیماری دیابت
آن‌طور که «رجب» عنوان می‌کند، «درمجموع بیماری دیابت نزدیک به ۱۰ درصد بودجه ملی بهداشت کشور را می‌بلعد و اکثر هزینه‌های این بیماری هم در رابطه با عوارض دیابت است. بنابراین اگر دیابت به‌موقع تشخیص داده‌شده و به بیمار، آموزش صحیح داده شود هزینه اندکی برای کشور خواهد داشت.»
هزینه‌های این بیماری بیشتر ناشی از عوارض آن است و ازآنجایی‌که دیابت، بیماری سیستمیک است، اگر کنترل نشود، به همه اعضای بدن صدمه می‌زند و می‌تواند منجر به مشکلات قلبی – عروقی، چشمی و کلیوی، مشکلات نوروپاتی و گوارشی و حتی قطع عضو شود. فراموش نکنیم که ۶۰-۵۰ درصد دیالیزی‌ها دیابتی بوده‌اند! با توجه به نرخ رشد دیابت و تأثیر مخرب این بیماری بر سلامت جسم و روح فرد و جامعه، کلینیک‌هایی به‌منظور آموزش بیماران و کاهش شیوع دیابت تأسیس‌شده‌اند ازجمله کلینیک «یاس» که مؤسس آن دکتر «صدیقه ضیایی» دیابتولوژیست و دکتری روانشناسی سلامت و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات است.
او در گفت‌وگو با ما تشریح می‌کند، «کلینیک یاس، مجموعه پلی کلینیک و فوق تخصصی است و انواع تخصص‌ها حول محور دیابت در آن حضور دارد و علاوه بر متخصصین داخلی و غدد که به‌طورمعمول، دیابتی‌ها را ویزیت می‌کنند تخصص‌هایی در حوزه شبکیه چشم، متخصص و جراح قلب ، متخصص زنان، مغز و اعصاب ،کلیه و مجاری ادراری و متخصصین تغذیه هم در آن فعالیت دارند تا بتوانند خدماتی جامع را به بیماران دیابتی ارائه بدهند. همچنین کلینیک زخم پای دیابت هم، بیمارانی که ممکن است دچار زخم‌های پوستی و ماندگار و عفونی شوند را تحت پوشش قرار می‌دهد و در آینده‌ای نزدیک بخش‌های فیزیوتراپی هم به این مجموعه اضافه می‌شود. در حال حاضر علاوه بر بخش‌های قلب ، چشم ، داخلی،غدد وتغذیه، آزمایشگاه و داروخانه هم در این مجموعه فعالیت دارند. ما به دنبال این هستیم که کلینیک مذکور، مجموعه‌ای جامع باشد تا بیمار با مراجعه به آن، همه خدمات موردنیازش را دریافت کند. پرستاران به‌گونه‌ای انتخاب‌شده‌اند که با بیماران، به‌صورت اختصاصی و نفربه‌نفر وقت بگذارند و مسائل پیشگیری و بهداشتی را آموزش بدهند و خود مراقبتی را به بیماران بیاموزند. به‌این‌علت که مجموعه معتقد است، وقتی درمان پایدار و ماندگار خواهد بود که بیماران دانش کافی برای مراقبت از خود را داشته باشند لذا به بحث آموزش، توجه جدی می‌شود علاوه‌بر فضاهای درمانی گسترده و پاراکلینیکی و آزمایشی، فضاهای آموزشی قابل‌توجهی هم برای برگزاری کلاس‌های آموزشی در آمفی‌تئاتر و سالن سمینار در کلینیک، دیده‌شده است. سوای این‌ها، دیتاهای درمانی با نگاهی پژوهشی گردآوری می‌شود و مرکز تحقیقات بیماری‌های متابولیسم و دیابت یاس، اطلاعات بیماران را گردآوری و تفسیر و آنالیز می‌کند تا به‌صورت پروژه‌های تحقیقاتی ارائه نماید.»
گویا این کلینیک، سه ،چهار سال قبل راه‌اندازی شده اما اخیرافعالیتش گسترده‌تر شده است و به گفته دکتر «ضیایی» زیرساخت‌هایی ایجادشده و در حال گردآوری اطلاعات برای کارهای پژوهشی در حوزه دیابت هستند اما هنوز آن‌قدر اقدامات پژوهشی این مجموعه وسیع نیست و صرفایافته‌ها را جمع‌آوری و تحلیل می‌کنند.
لزوم اهمیت دادن به آموزش بیماران پا به‌پای درمان
این دیابتولوژیست معتقد است: سبک زندگی افراد، نقش اساسی در ابتلای آنان و پیشگیری از مبتلا شدن به دیابت دارد و حتی افرادی که به‌صورت ژنتیکی آمادگی ابتلا دارند، اگر سبک زندگی سالم و صحیحی داشته باشند، در بسیاری مواقع این ژن، فرصت فعال و غالب شدن را پیدا نمی‌کند. به همین دلیل ما به آموزش بیماران، پا به‌پای درمان اهمیت می‌دهیم و باور داریم اگر بیماران نقش تغذیه صحیح و ورزش، در کنار خواب و فعالیت درست را بیاموزند و همین‌طور از تهدیدکننده‌های سلامت، مثل مواد مخدر و مشروبات پرهیز کنند، در بسیاری موارد حتی در صورت داشتن زمینه خانوادگی مساعد، ممکن است مبتلا نشوند و چه‌بسا، علی‌رغم این‌که علائم بیماری شروع‌شده باشد، با تغییر سبک زندگی، درصد زیادی از بیماری، خودبه‌خود کنترل می‌شود و افراد به مرحله پیشرفته‌تر که تزریق انسولین است، نمی‌رسند. گام اولی که درمان یک بیمار دیابتی شروع می‌شود، درمان خوراکی است و اگر کنترل نشود باید سراغ انسولین بروند و چنانچه بیماران در همان مرحله اولیه؛ آن دانش را داشته باشند و در کنارش، آن اراده و تشویق لازم را دریافت کنند، به‌راحتی می‌توانند این بیماری را تحت کنترل خود درآورند، بر همین اساس در کلینیک یاس، از طریق گفت‌وگوی پرستاران، به بیماران آن آموزش و انگیزه لازم را می‌دهیم و در این صورت، بیمار کارش به دریافت انسولین نمی‌کشد. یکی از کارهایی که سعی می‌شود در مرکز ما انجام شود، این است که نه‌تنها وقتی بیمار وارد کلینیک می‌شود از او مراقبت می‌کنیم و آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهیم، بلکه موضوعی تحت عنوان «خدمات پس از ویزیت» داریم و هر بیماری که در مجموعه ویزیت می‌شود، پس از رفتن از کلینیک هم پرستاران ما با آن‌ها تماس می‌گیرند و حالشان را جویا می‌شوند، این‌که آیا داروهایی که استفاده کرده‌اند، حالشان را بهتر کرده یا بدتر و اگر لازم باشد، سرویس اضافه‌ای به آن‌ها داده‌شده و مجدد ویزیت شوند، در گفت‌وگوی پرستار با بیمار، این موضوع موردبررسی قرارگرفته و بیمار دوباره برای دریافت سرویس‌های تکمیلی و دریافت مراقبت‌های بیشتر، فراخوان می‌شود. بنابراین مانقش مشاوره را آن‌قدر دقیق و ظریف مدنظر قرار داده‌ایم که دامنه این مراقبت را گسترده‌تر کرده و به داخل منازل بیماران کشانده‌ایم.»
«ضیایی» یادآوری می‌کند، «ما همانند ده‌ها مرکزی که بر روی مسئله دیابت کار می‌کنند فعالیت خود را گسترده‌تر کرده‌ایم، مطب‌ها و مراکز درمانی بسیاری برای بیماران دیابتی خدمات ارائه می‌دهند ولی کلینیک جامعی که همه خدمات را ارائه بدهد، بسیار محدود است و ماهم جزء همان تعداد معدودی هستیم که در سطح شهر، خدمات کاملی را ارائه می‌کنند و سعی کرده‌ایم با تجمیع تمام نیازهایی که ممکن است یک فرد دیابتی داشته باشد، در مصرف انرژی، هزینه، وقت و رفت‌وآمد بیماران صرفه‌جویی کنیم و بیمار پس از مراجعه به این مرکز، چندین خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی را دریافت کند و درعین‌حال به فرد مبتلابه دیابت می‌آموزیم که راه مقابله و درمان با این بیماری مزمن و مهلک جز با اصلاح سبک زندگی مبتنی بر بازگشت به زندگی سالم سنتی، تقویت قوای دفاعی بدن با سیستم‌های مهار خارجی این سموم ممکن نخواهد بود.»
بیمار می‌تواند با کاهش وزن، مقاومت انسولین را بشکند
در همین زمینه دکتر «سعید کلباسی» فوق تخصص غدد و متابولیسم و نایب‌رئیس انجمن دیابت ایران در گفت‌وگو با «رسالت» تأکید می‌کند: «مسئلهای که برای درمان دیابت در دنیا به آن توجه می‌کنند، آموزش بیمار است و این بیمار باید بداند که قدم اول به‌منظور درمان، انسولین و قرص نیست، بلکه باید تغییر شیوه زندگی موردتوجه باشد. این تغییر شیوه زندگی بدان معناست که چنانچه بیمار سیگار می‌کشد، باید آن را قطع کند و تحت نظر متخصص تغذیه به لحاظ شمارش کربوهیدرات و رژیم غذایی قرار بگیرد و مصرف چربی‌های اشباع‌شده را کم کرده و وزنش را کاهش بدهد و از مواد غذایی حاوی فیبر مثل نان جو و نان‌های سبوس‌دار استفاده کند و از غذاهایی مثل برنج، سیب‌زمینی ، ماکارانی و میوه‌های بسیار شیرین پرهیز کند و علاوه بر مشاور تغذیه، مشاور طب ورزشی داشته باشد و حداقل روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه و در هفته ۱۸۰ دقیقه ورزش کند. ضمن مصرف سبزیجات و ماهی، میزان مصرف گوشت را محدود کند و یا به‌جای آسانسور، از پله استفاده کرده و پیاده‌روی کند. بنابراین تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی و ورزش جزء لاینفک درمان است و در همه جای دنیا باید موردتوجه باشد. به‌عنوان‌مثال در کویت، آمار دیابتی‌ها تا ۴۰ درصد در بالغین بالا رفته است. برای این‌که زندگی‌هایشان ماشینی است و فعالیت بدنی ندارند و درصد چاقی در بیماران کویتی، ۵۵درصد بالغین است و اگر آن را با اضافه‌وزن محاسبه کنید، تا ۷۰ درصد می‌شود. منتها مردم ما تصورات باطل دارند و به دنبال درمان خود از طریق مصرف قرص یا انسولین خارجی هستند و نمی‌دانند رژیم غذایی می‌تواند تا یک درصد، متوسط «ای وان سی» را پایین بیاورد، درحالی‌که بسیاری از داروهای گران‌قیمت، تنها هفت‌دهم درصد «ای وان سی» را پایین می‌آورد یا بیمار با ورزش می‌تواند کاری کند که انسولین اش را از سه بار در روز، دو یا یک‌بار کند. با کاهش وزن، بیمار دیابتی می‌تواند مقاومت انسولین را بشکند و داروهایش را کم کند. خوشبختانه در سال‌های اخیر با توجه به تلاش‌هایی که انجمن دیابت ایران و انجمن متخصصین غدد درون‌ریز انجام داده، این آگاهی در پزشکان و بیماران بالا رفته است. بنابراین ما باید تلاش کنیم هم‌سطح سواد پزشکانمان و هم سواد بیمارانمان را در درمان دیابت بالا ببریم.»
بااین‌حال، به‌رغم دارا بودن سند ملی کنترل دیابت، قادر نبوده‌ایم این بیماری را کنترل کنیم، اما به اذعان دکتر «کلباسی» «این موضوع کشوری نیست بلکه جهانی است‌سال‌ها قبل این بحث مطرح بود که تا سال ۲۰۲۵، در کل دنیا، ۳۵۰ میلیون بیمار دیابتی داریم اما در حال حاضر صحبت از ۶۸۰ میلیون نفر است. بنابراین آمارها نشان داده، نه‌فقط در ایران بلکه در آمریکای شمالی، اروپا و آفریقا، شیوع دیابت بالا رفته و این به زندگی ماشینی، ترافیک ، استرس و مصرف فست فود بازمی‌گردد. بالطبع وقتی در جامعه تورم زیاد می‌شود، فرد به‌جای یک شغل، دو شغله است و ساعت استراحت و ورزش کم می‌شود. آدم‌ها باید آرامش روحی روانی و مادی داشته باشند تا به ورزش فکر کنند. یکی از مشکلات عمده ما همین استرس‌ها و تنش‌هایی است که در جامعه وجود دارد.»
لزوم تشخیص پیش دیابت و دیابت با انجام تست‌های قند ناشتای سالیانه
نایب‌رئیس انجمن دیابت ایران در ادامه با اشاره به دیابت نوع «یک» و «دو» توضیح می‌دهد: «دیابت نوع یک در بچه‌ها به وجود می‌آید و ما روی متوسط سن آن کاری نمی‌توانیم انجام دهیم،اما ۹۰ درصد دیابتی‌ها، مربوط به تیپ دو هستند و متأسفانه یک‌زمانی در بیماران ۴۵-۴۰ سال شروع آن را می‌دیدیم اما در حال حاضر به خاطر شیوع چاقی و کم‌تحرکی در بچه‌ها و نوجوانان، سن شروع را پایین‌تر می‌بینیم و هم‌اکنون این سن، بین ۳۰ تا ۴۰ سال شده است و حتی ۱۸ درصد جوانان ما دچار پیش دیابت و دیابت نوع دو هستند. ما باید در چشم‌انداز۱۰ساله آینده با ارتقا سطح سواد پزشکان و همین‌طور بیماران، این بیماری را در سطح جامعه، کنترل و مدیریت کرده و شیوع به دیابت را نه‌تنها ثابت نگه‌داریم بلکه کاهش دهیم.»
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، ۵۰ تا۶۰ درصد دیابتی‌های ما از بیماری خود بی‌اطلاع هستند و آن‌طور که دکتر «کلباسی» می‌گوید: «در همه جای دنیا به همین ترتیب است، به‌این‌علت که وقتی قند از ۱۸۰ و ۲۰۰ بالاتر می‌رود، علائمش آغاز می‌شود و این ربطی به جامعه ندارد بلکه موضوعی بین‌المللی است و برای همین است که ما باید سراغ دیابتی‌ها برویم، یعنی از سن ۴۰-۴۵ سالگی با انجام تست‌های قند ناشتای سالیانه، بتوانیم پیش دیابت و دیابت را زودتر تشخیص بدهیم و جلوی عوارض حاصل از آن را بگیریم، چراکه هزینه‌های گزافی را به‌نظام سلامت ما تحمیل می‌کند. دیابت خودش به‌تنهایی هزینه زیادی ندارد بلکه عوارض آن، هزینه‌بر است. این بیماری، عروق را درگیر می‌کند و باعث افزایش سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود. در حال حاضر جراحی قلب چه به‌صورت بسته یا باز، هزینه سنگینی را به وزارت بهداشت و بیمار دیابتی تحمیل می‌کند. این بیماری باعث تغییرات در ته چشم می‌شود و این بیمار باید مرتب لیزر کند و عمل‌های آب‌سیاه و پارگی شبکیه بسیار زیاد است و موجب نارسایی کلیه می‌شود و از طریق دیالیز، هزینه بسیار زیادی را روی دست بیماران می‌گذارد. بعد از تصادفات دیابت شایع‌ترین علت قطع پاست. ما باید با کنترل مناسب بیماری و کم کردن عوارض این هزینه‌های وحشتناک را کاهش دهیم تقریبابین ۶ تا ۱۰ درصد هزینه صرف شده در بخش بیماری‌های داخلی، برای بیماران دیابت در کشور صرف می‌شود.»
شاید بتوان ازجمله هزینه‌های این بیماری را مربوط به کمبود و نایاب شدن انسولین قلمی عنوان کرد که نایب‌رئیس انجمن دیابت ایران در این رابطه می‌گوید:« ۱۰ سال پیش باهمت اساتید، شرکت‌های بیمه‌گذار پذیرفتند انسولین‌های آنالوگ را که وارداتی بود، بیمه کنند و بسیاری از بیماران که با انسولین‌های ایرانی قابل‌درمان بودند، به‌طور غیرعادی، آنالوگ‌ها را مصرف کردند و بعد از شروع تحریم‌ها، دیگر ارزی وجود نداشت تا به شرکت‌های خارجی اختصاص داده شود، این موضوع هم برای ما، تبدیل به تهدید و هم فرصت شد، تهدید از این نظر که به‌یکباره کمیاب شد و از طرف دیگر فرصت بود تا شرکت‌های داخلی، قلم‌های انسولین را وارد کرده و آن را تولید کنند. منتها چون تعداد زیادی از افراد، مصرف‌کننده انسولین آنالوگ شدند، این کمبود خودش را نشان داد که باهمت وزارت بهداشت و شرکت‌های ایرانی که قلم‌ها را داخل کشور تولید می‌کنند، از میزان این کمبود تا حدودی کاسته شده است. فقط ما باید به بیمارانمان بیاموزیم که اگر انسولین وارداتی نبود، انسولین ایرانی هست. در زمان جنگ همین انسولین ایرانی هم نبود که آن موقع بسیار مستأصل بودیم اما در حال حاضر تولیدات انسولین داخلی در حدی هست که اگر یک‌زمانی انسولین‌های وارداتی نبود، بتوان از تولیدات داخلی استفاده کرد و بیماران از این طریق هم قابل‌درمان هستند.»
بيماري دیابت , بیماران دیابتی , بیماری دیابت , دیابت
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.