هفته گذشته بود که گزارشاتی در رسانه‌های جهان مبنی بر  همکاری مشترک بین کشورهای ایران و روسیه در حوزه صنعت فضایی منتشر شد. خبرگزاری اسپوتنیک هفته گذشته گزارشی را با عنوان اینکه “ماهواره ایرانی و پیشرفته «خیام»، هفته آینده به فضا پرتاب خواهد شد” منتشر کرد که در آن گزارش مشخص شده بود که در این هفته ماهواره ایرانی از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان توسط ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب خواهد شد. پس از انتشار این گزارشات توسط رسانه‌های روسیه، سازمان فضایی کشور در اطلاعیه‌ای خبر تکمیلی و دقیق از ارسال ماهواره خیام به فضا را منتشر ساخت. سازمان فضایی ایران در این اطلاعیه‌ خود اعلام کرده بود که ماهواره خیام که مالکیت آن در اختیار سازمان فضایی ایران است با سنجنده‌های دقیق در طیف‌های مختلف، زیرساختی مناسب برای هوشمندسازی بخش‌های گوناگون کشور خواهد بود.
به گزارش تسنیم، ماهواره خیام یک ماهواره ۶۰۰کیلوگرمی است که در مدار ۵۰۰کیلومتری قرار می‌گیرد تا به‌مدت ۵ سال از داده‌ها و تصاویر ارسالی آن در حوزه‌های کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه استفاده شود. ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر خواهد شد. سازمان فضایی ایران تأکید کرده است که شایعات منتشره در خصوص استفاده از تصاویر این ماهواره برای مقاصد نظامی سایر کشورها صحت ندارد و فعالیت‌ها و اهداف این ماهواره صرفاً صلح‌آمیز و غیرنظامی است.
 برنامه بومی توسعه صنعت فضایی کشور
ماهواره «خیام» یک ماهواره سنجش از دور با قابلیت تصویربرداری با دقت یک متر است. جمهوری اسلامی ایران هم‌اکنون توانایی طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری ۵ تا ۱۰ متر را دارد و حوزه فضایی کشور با عزم و اراده بسیار جدی در مسیر رسیدن به توانایی ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت‌های بهتر از یک متر قرار دارد و این مسیر با جدیت دنبال می‌شود.
برنامه توسعه ماهواره‌برهای بومی نیز در کشور، با یک برنامه مدون و از پیش تعریف‌شده و با تکیه بر فناوری‌های بومی با جدیت و قوت در دولت جدید در حال پیگیری است و با همت دانشمندان و متخصصان بخش‌های مختلف کشور، تا انتهای سال جاری توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین تثبیت خواهد شد و این مسیر تا رسیدن فناوری بومی تزریق ماهواره‌های چندصدکیلوگرمی تا پایان دولت سیزدهم ادامه پیدا خواهد کرد.
 چرا ماهواره ایرانی خیام با همکاری روسیه پرتاب شد؟
سازمان فضایی ایران و آژانس فضایی روسیه (روسکاسموس) چهارشنبه هفته گذشته، ۱۲ مرداد ماه اعلام کردند که ماهواره «خیام» با مالکیت سازمان فضایی ایران روز سه‌شنبه، ۱۸ مردادماه با همکاری روسیه از پایگاه قزاقستان پرتاب خواهد شد. این سازمان طی این مدت ۳ اطلاعیه را در این زمینه منتشر کرده بود. ایران با توجه به سابقه و کارنامه خود در حوزه پرتاب‌های ماهواره‌ای با ماهواره‌برهای بومی، در تزریق ماهواره‌های زیر پنجاه کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین موفق عمل کرد و سپس در گام بعدی تزریق ماهواره‌های
 تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین تا انتهای سال جاری هدف گذاری شد تا در ادامه کار، به امکان تزریق ماهواره‌های ۲۰۰کیلوگرمی و بیشتر به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین تا پایان دولت سیزدهم برسیم.
اما در خصوص ماهواره «خیام»؛ اکنون این ماهواره حدود ۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد و شاید اصلی‌ترین علت همکاری ایران با روسیه در پروژه پرتاب ماهواره خیام وزن بیش از نیم‌تنی این ماهواره و نیز درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز باشد که مراحل ابتدایی و پرتاب خیام به کشور روسیه واگذار شده است.
لازم به ذکر است با توجه به ضریب اطمینان بالای پرتابگر سایوز در پرتاب و در مدارگذاری ماهواره ها، بسیاری از کشورهای صاحب چرخه کامل فناوری فضایی که خود توانایی پرتاب ماهواره را دارند نیز از پرتابگرهای روسی استفاده می‌کنند. به نقل از فارس مارس سال گذشته روسیه ۳۸ ماهواره خارجی را پس از پرتاب موفقیت آمیز از فضانوردی بایکونور در قزاقستان در مدار قرار داد. خبرگزاری AFP فرانسه با پوشش این خبر اعلام کرد که این موشک با موفقیت توانست ۳۸ ماهواره از بیش از ۱۲ کشور از جمله کره جنوبی، ژاپن، کانادا، عربستان سعودی، آلمان، ایتالیا و برزیل را در مدار قرار بدهد. همچنین ماهواره Challenge-1، اولین ماهواره ساخت تونس که توسط گروه مخابراتی Telnet ساخته شده بود نیز در این پرتاب قرار داشت. علاوه بر این بریتانیا نیز برای فرستادن ماهواره های مخابراتی به منظور پوشش اینترنت در جهان از همین موشک استفاده کرده است. فوریه سال جاری بود که آژانس فضایی روسکوسموس مسکو اعلام کرد موشک سایوز روسی روز پنج شنبه ۳۴ ماهواره را برای اپراتور بریتانیایی OneWeb به فضا پرتاب کرد که هدف آن ارائه اینترنت پهن باند در همه جای جهان است. پایگاه خبری فیز در این باره نوشت: این شرکت بریتانیایی قصد دارد تا سال آینده خدمات اینترنتی تجاری جهانی خود را با پشتیبانی حدود ۶۵۰ ماهواره عملیاتی کند. مارس سال گذشته نیز دوباره یک موشک سایوز توانست با موفقیت ۳۶ ماهواره وان وب به مدار زمین بفرستد. اسپیس درباره این پرتاب نوشت که این پنجمین راه‌اندازی کلی OneWeb بود.
اما درنهایت بنا بر اعلام سازمان فضایی ایران، زیرساخت‌های لازم جهت کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعبیه شده است و از لحظه پرتاب، داده‌های فضایی حاصل از فعالیت این ماهواره تنها در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
سازمان فضایی ایران در اطلاعیه‌های خود اعلام کرد: همان‌طور که مسیر توسعه ماهواره‌های بومی در کشور یک مسیر غیر قابل حذف و غیر قابل انکار است، همکاری‌های بین‌المللی نیز نه‌تنها صنعت فضایی ایران را وارداتی نخواهد کرد، بلکه به‌زودی و با لطف الهی و عزم جدی محققین ایرانی، این صنعت در کشور تبدیل به یک صنعت صادرکننده خواهد شد. ماهواره ۶۰۰کیلوگرمی امروز در ساعت ۱۰ و ۲۲ دقیقه با ماهواره‌بر سایوز به‌عنوان یکی از قدرتمندترین ماهواره‌برها به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین پرتاب شد. عمر عملیاتی این ماهواره ۵ سال اعلام شده است.