گروه اجتماعی 
می گویند، «لایروبی نسخه نجات بخش خلیج گرگان نیست». می گویند «در ظاهر، لایروبی مدنظر است اما در باطن به دنبال آنند که طرح قایقرانی برای گردشگری را تسهیل کنند». می گویند «برای باز کردن دهانه خلیج گرگان و لایروبی آن، سناریوی قابل اعتمادی روی میز تصمیم‌گیران نیست». می گویند، «لایروبی این دهانه یکی از گزینه‌‌‌ها است، اما مشاور طرح نمی‌تواند اطمینان دهد بعد از لایروبی دهانه، آبی در خلیج گرگان بماند. بنابراین در این خصوص باید مطالعات دقیق انجام شود».
سیزدهم اسفندماه سال گذشته، پس از بازدید رئیس‌ دولت از سواحل خلیج گرگان، بر «لایروبی کانال‌های آب‌رسان به این خلیج» تاکید شد تا با سرعت و فوریت این پهنه آبی احیاء شود. موضوعی که ۲۰ اسفندماه نیز در سفر سید ابراهیم رئیسی به مازندران، با تاکید دوباره، در صدر دغدغه های زیست‌محیطی دولت قرار گرفت. اما خیلی زود عیان شد که آنچه در قالب احیاء عملیاتی شده، به نحوی است که خواست و نظر دوستداران محیط زیست و دولت سیزدهم را تامین نمی کند و این سنگ بنا و نقطه آغازین مخالفت ها و نقد و نظرات کارشناسی بود.  
رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله در صف اول مخالفان ایستاد، علی کلانه با ارائه نقطه نظر تخصصی خود، از عدم پشتوانه کارشناسی این پروژه انتقاد کرد: «پروژه لایروبی کانال آشوراده با هدف احیاء خلیج گرگان، از نظر علمی و کارشناسی در اولویت‌های کمک به خلیج گرگان و تالاب میانکاله قرار نمی‌گیرد.» 
قاطبه منتقدان، به دلیل عدم مطالعات لازم و رعایت برخی ضوابط و الزامات اجرایی و پیامدهای آن، اثرات سوء و مخرب این پروژه را تصدیق می کنند. در نگاه موافقان لایروبی، هدف از اجرای طرح، ارتقاء کیفیت آب خلیج گرگان و افزایش آب تالاب از طریق تشدید ارتباط آبی بین دریا و تالاب است که در سخنان علی کلانه نیز به آن اشاره شده، در حالی که او تصریح می کند برای هر دو بخش باید راه‌کارهای دیگری در پیش گرفت. رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله برای کاهش آلودگی آب خلیج گرگان نیز این راهکار را عرضه می کند که «پیش از لایروبی و انتقال آب از دریا باید منبع آلودگی‌ها را کنترل کرد. ورود فاضلاب و پساب از مناطق بالادست خلیج گرگان علت اصلی آلودگی است. ابتدا باید جلوی ورود آلودگی‌ها گرفته شود.»
بحث شوری آب خلیج گرگان و تالاب میانکاله نیز به میان آمده است که از نظر کلانه این مشکل در حال حاضر مطرح نیست، تا بخواهیم با لایروبی کانال آب شور را وارد آن کنیم. بلکه به آب شیرین نیاز داریم که راه تأمینش رعایت حقابه محیط زیستی میانکاله از بالادست است. 
 لایروبی باهدف اجرای زیرساخت‌های گردشگری در آشوراده؟
در اینگونه پروژه ها و تصمیمات، باید نگاه ها همه‌جانبه و بلندمدت باشد، درحالی که «موقت» و «پرهزینه» بودن از شاخص ترین ویژگی هایی است که در این باره می توان برشمرد. هر اقدامی که فاقد بررسی های کارشناسی و علمی باشد، به آسیب دیدن زیستگاه مهم و ارزشمند میانکاله منجر خواهد شد و پرواضح است که منافع زیست‌محیطی عموم مردم منطقه را به خطر می‌اندازد. 
پیامدهای لایروبی کانال آشوراده، از زبان کارشناسان در رسانه ها منعکس شده و آنان معتقدند لایروبی به بهانه آب‌رسانی از دریا به خلیج گرگان در حقیقت اسم رمز آغاز اجرای زیرساخت‌های گردشگری در آشوراده است. حر منصوری عبدالملکی، دبیر و مؤسس کمیته مشورتی میانکاله چنین نظری دارد و برای اثبات زیان آور بودن لایروبی این کانال، با ارائه دلایل کارشناسی و مستدل، به این مهم گواهی می دهد: «از ابهام در چگونگی جمع‌آوری لای و رسوب برداشت شده و تبدیل آن به کانون ریزگردها گرفته تا نقش و اهمیت کانال آشوراده برای پرندگان و بسیاری از دلایل دیگر، اما یک نکته مهم دیگر که به چشم می‌خورد همزمانی لایروبی با تلاش‌هایی برای ازسرگیری پروژه‌های مربوط به گسترش زیرساخت‌های گردشگری در منطقه است.»
جاده‌سازی در نزدیکی آشوراده، دوباره آغاز شده؛ عملیاتی که سال ۱۳۹۷ و پس از پیگیری های مستمر رسانه ای و ادله کارشناسی فعالان محیط زیست متوقف شد و سوال برانگیز است که همزمان با لایروبی کانال آشوراده آن هم به بهانه احیاء خلیج گرگان، این عملیات را از سر گرفته اند! 
اقدامی که داریوش گل علیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، آن را تکذیب کرده و گفته است: «ما پیگیریم که این اتفاق رخ ندهد، ارزش جزیره میانکاله خیلی بیشتر از یک فعالیت صنعتی است، حتی اگر این فعالیت بسیار اقتصادی و پربازده باشد»، اما تصاویر منتشر شده، خلاف این ادعا و ادامه عملیات عمرانی را ثابت می کند.
استاندار گلستان هم در نشست شورای اداری این استان در ۱۱ خردادماه، صریح و مستقیم، اظهار کرده است که  «در کنار اجرای این امر(لایروبی)، باید طرح گردشگری جزیره آشوراده در زمان معین و طبق همان دستور اجرایی شود. جزیره آشوراده که زمانی کد روستایی داشت و جمعیت در آن ساکن بودند و هنوز هم آثار از زندگی همچون وجود اردوگاه، شیلات، مسجد در آن وجود دارد، امروز در آستانه نابودی است و در حالی که رئیس جمهور به وزیر راه و شهرسازی ضرب‌الاجل ۱۰ روزه داد تا از شورای عالی معماری و شهرسازی مجوز اجرای طرح طبیعت‌گردی و گردشگری آن را بگیرد، معاون وزیر نه تنها اقدامی نکرد، بلکه نامه‌ای هم در جهت مخالفت با اجرای این طرح نوشته است. مردم گلستان تا چه زمانی باید زیر سایه این مسائل، از رشد و توسعه محروم باشند؟ من اگر نتوانم این مشکلات را حل کنم، دیگر ماندن من بر این مسئولیت فایده‌ای ندارد و از این سِمَت کناره‌گیری خواهم کرد.»
حال آنکه طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برای «طرح ساماندهی طبیعت گردی وگردشگری جزیره آشوراده» استقرار هرگونه فضای اقامتی، پذیرایی، تجاری-خدماتی، ورزشی، تفریحی و فرهنگی در جزیره آشوراده ممنوع شده است و محمد داسمه، حقوقدان و وکیل «سمنا»(ستاد مردمی نجات آشوراده) در گفت وگو با اسکان گفته است:« این مصوبه که در تاریخ ۲۸/۰۱/۱۴۰۰ توسط رئیس شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران، امضا و خطاب به استاندار گلستان ابلاغ شده تاکید کرده که استقرار هرگونه فضای اقامتی، پذیرایی، تجاری-خدماتی، ورزشی، تفریحی و فرهنگی در جزیره آشوراده ممنوع است. شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران در آخرین روزهای نخستین ماه سال جدید با تصویب چند اصل مهم به اختلاف ها پایان داد و با تاکید بر اهمیت فوق العاده زیست محیطی «جزیره آشوراده» و «شبه جزیره و تالاب میانکاله» به عنوان «پناهگاه حیات وحش» و «ذخیره گاه زیست کره» و اولویت قطعی حفاظت از ارزش های طبیعی و تداوم حیات آن بر همه طرح ها و پروژه های توسعه ای، با هر گونه بارگذاری متمرکز تحت هر عنوان در جزیره آشوراده مخالفت کرد.» با این وجود، پس از تکاپوی سرمایه گذاران طرح های گردشگری دریایی و اکوتوریسم این گمانه زنی تقویت شده است که مهمترین هدف از اجرای طرح لایروبی، آن است که مسیر دسترسی دریایی استان گلستان به جزیره آشوراده تسهیل و اعتبار پروژه احیای خلیج گرگان، به طرح های گردشگری و بهره مندی بخش خصوصی اختصاص یابد. حر منصور عبدالملکی معتقد است: برخی افراد می خواهند دسترسی آبی استان گلستان را به محل اجرای پروژه های گردشگری دریایی در منطقه میانکاله ساده تر کنند. هدف فنی تعریف شده برای پروژه لایروبی خلیج گرگان در کانال آشوراده، آن است که آن قدر رسوب از کف این کانال و محل اتصال آن به خلیج برداشته شود که کانال آشوراده عمق زیادی پیدا کند. طبیعی است وقتی هم که عمق آب زیاد می شود، امکان قایقرانی در کانال آشوراده فراهم می شود و به این صورت، دسترسی آبی استان گلستان به جزیره آشوراده برقرار خواهد شد و سرمایه گذاران می توانند سالیانه هزاران هزار گردشگر را به این منطقه بیاورند؛ آن هم در شرایطی که آشوراده، یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان مهاجر در سراسر دنیا و یکی از ارزشمندترین مناطق طبیعت میانکاله محسوب می شود. 
حامد تیزرویان از فعالان محیط زیست نیز در صفحه اجتماعی‌اش تصریح می کند: این طرح که در ظاهر برای لایروبی در نظر گرفته شده ولی در باطن طرح قایقرانی برای گردشگری را تسهیل می کند، قرار است یک کانال به طول ۲٫۸ کیلومتر و عرض ۱۰۰-۴۰۰ متر  و عمق ۱٫۵ متری ساخته بشود. آن هم در بهترین بخش از زیستگاه میانکاله که این کانال کشی باعث نابودی کامل این بخش و زیستگاه بسیار مهم آن می شود و روند خشکی میانکاله سریع تر اتفاق می افتد. 
ارتباط آبی میان دریای خزر و خلیج گرگان محدود شده و این خلیج دیر یا زود از دریای خزر منفک شده و چه بسا، «بالا آمدن تراز دریای خزر نیز به‌دلیل آنکه رسوب‌گذاری در امتداد میانکاله همچنان ادامه دارد، نمی تواند به باز ماندن این خلیج کمک کند.» اظهارنظری از زبان عبدالمجید نادری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی که براین اساس تاکید می کند: اقداماتی نظیر لایروبی ورودی خلیج گرگان که امروزه در حال انجام آن هستیم، گرچه می‌تواند فرصتی را برای اقدامات بعدی فراهم کند ولی اینگونه اقدامات، موقتی و هزینه‌بر هستند. بررسی های علمی حاکی از آن است که در سال های آینده، روند پسروی آب دریای خزر از سمت سواحل ایران تشدید می شود، بنابراین علی کلانه، رئیس ذخیره گاه زیست کره میانکاله تصریح می کند: نه تنها مطابق قانون فیزیکی ظروف مرتبط، ایجاد ارتباط آبی بین خلیج گرگان و دریای خزر می تواند منجر به تخلیه سریع تر آب خلیج به دریا شود، بلکه پسروی بیشتر آب دریای خزر، مجددا ارتباط بین این دریا و خلیج گرگان را قطع خواهد کرد و ما چند سال آینده ناچار خواهیم شد که دست به دوباره‌کاری بزنیم و این خلیج را لایروبی کنیم. 
تجارب گذشته نشان می دهد، این نخستین بار نیست که ارتباط آبی میان خلیج گرگان و دریای خزر قطع شده است. کلانه در این زمینه می گوید: در میانه دهه ۵۰ نیز با وجود این که همین اتفاق رخ داد، خلیج گرگان از بین نرفت. بنابراین از نظر علمی، قطع ارتباط بین دریای خزر و خلیج گرگان، الزاما نمی تواند به نابودی این خلیج منجر شود. 
مطالعات علمی نیز موید آن است که بخش گسترده ای از حیات خلیج گرگان و تالاب میانکاله به آب شیرینی وابسته است که از بالادست وارد این پهنه آبی می شود. این در حالی است که طی سال های اخیر شاهد کاهش محسوس حجم آب ورودی به این تالاب بوده ایم. بنابراین کلانه تصریح می کند از نظر علمی، لایروبی خلیج گرگان نباید اولویت اول ما برای احیای این خلیج باشد، بلکه باید برای رسیدن به این هدف، نخست به تامین حقابه زیست محیطی و کاهش میزان ورود آلاینده های آبی به تالاب میانکاله بپردازیم. 
حتی اگر آب ارتباط ضعیفی نیز با خلیج داشته باشد، آبی که در دریای خزر  هست به یک اندازه با خلیج گرگان مبادله می‌شود و این طور نیست که اگر لایروبی انجام شود، مقدار ورودی آب به خلیج نیز بیشتر شود! راضیه لک؛ رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی با اشاره به این موضوع بیان می کند: «اگر ارتباطات دریای خزر و خلیج گرگان را افزایش دهیم، هیچ تغییری در تراز آب خلیج گرگان ایجاد نخواهد شد.» بنابراین لایروبی کانال‌ها بر افزایش تراز آب خلیج گرگان هیچ تأثیری ندارد. مساحت این خلیج ۲۰۷ کیلومتر مربع کاهش یافته و به ۳۲۵ کیلومتر مربع می رسد و در این شرایط، به گفته رئیس پژوهشکده زمین شناسی، کانال «خوزینی» به طور کامل بسته می شود و کانال اصلی خلیج گرگان به دریای خزر تقریبا بسته می شود و تنها مسیر بسیار باریکی از ارتباط را با دریای خزر برقرار خواهد کرد. این محقق یکی از چالش های این خلیج را مسدود شدن یکی از کانال های ارتباطی آن با خزر عنوان و خاطر نشان کرده: این خلیج و شبه جزیره میانکاله دو راه ارتباطی با دریای خزر دارند که شامل کانال «چپقلی» و «آشوراده» است که اخیرا درگیر مشکلاتی شده اند. 
رئیس پژوهشکده زمین شناسی با اشاره به ارائه پیشنهادی برای لایروبی خلیج گرگان برای غلبه بر چالش های آن، توضیح می دهد: در این پیشنهاد آمده که با لایروبی کانال «خوزینی و آشوراده»، ارتباط خلیج و دریای کاسپین را افزاش دهیم. ولی از نظر ما تصور می شود که این راهکار می تواند مشکلات جدیدتری را برای این منطقه ایجاد کند؛ چرا که در حال حاضر تبادل میان آب دریای کاسپین و خلیج گرگان از آبراهه بسیار باریکی که باقیمانده، صورت می گیرد. از این رو مشکل این خلیج با لایروبی برطرف نخواهد شد و این گونه نیست که با لایروبی آب خلیج گرگان افزایش یابد، ولی ممکن است وضعیت دیگری حاکم شود که کمتر به آن توجه شده است. 
وی ادامه می دهد: عمده جریانات کاسپین به سمت خلیج گرگان است و این جریانات، رسوب را از کانال ها وارد خلیج گرگان می کند، ولی جریان از سمت خلیج به سمت خزر، بسیار کم و کم انرژی است، چون خلیج گرگان یک محیط آبی آرام است؛ از این رو، اگر این جریانات بخواهد رسوبات را از خلیج خارج کند، تقریبا جزو محالات است و افزایش دهانه کانال های ارتباطی میان این دو حوضه آبی از طریق لایروبی موجب خواهد شد که رسوبات بیشتری از طریق جریانات آبی وارد خلیج شود و به همین دلیل سرعت خشکی و
 رسوب گذاری در این خلیج افزایش می یابد. 
قرار است پس از برداشت رسوبات، آن را در محدوده‌ای به مساحت یکصد هکتار، داخل آشوراده که بهترین زیستگاه کنار آبی تالاب است تخلیه کنند و این رسوب به سرعت تبدیل به ذرات معلق موجود در هوا می‌شود که علی کلانه، رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله می گوید: با توجه به اختلاف سطح ایجاد شده پس از دپوی لای و در معرض باد و هوا قرار گرفتن آن، این محدوده‌ها می‌توانند به کانون‌ ریزگرد تبدیل شوند. 
حر منصوری عبدالملکی، دبیر و مؤسس کمیته مشورتی میانکاله نیز بر قابلیت تبدیل رسوبات، به کانون های ریزگرد، تصریح می کند. این رسوب ها از سبک‌ترین ذرات موجود در آب هستند و برای فهم آنکه، رسوب موجود در این کانال چقدر سبک است، عبدالملکی توضیح می دهد که نزدیک‌ترین رودخانه با کانال آشوراده حدود یک صد کیلومتر فاصله دارد. این یعنی رسوبی که در این کانال قرار گرفته شامل سبک‌ترین ذراتی است که این مسیر طولانی را در آب‌های آرام طی کرده‌اند و به این نقطه رسیدند. این ذرات سبک و میکرونی بلافاصله پس از این‌که در معرض نور خورشید، گرمای هوا و باد قرار گیرند خشک می‌شوند و در هوا معلق خواهند شد. بنابراین درک این مسئله دشوار نیست که رسوب ها به ریزگرد تبدیل خواهند شد؛ آن هم در فاصله ۳/۵ تا پنج کیلومتری بندر ترکمن و اجرای این پروژه مطابق نظر کارشناسی دبیر و مؤسس کمیته مشورتی میانکاله نه تنها زیستگاه پرندگان و گونه‌های گیاهی ارزشمند را مورد تهدید قرار می دهد، بلکه برای مردم ساکن این منطقه و گلستان نیز تهدید بزرگی محسوب می‌شود.
حر منصوری عبدالملکی به رکنا می گوید: «به احتمال زیاد تا تابستان ۱۴۰۲، رسوباتی که قرار است در جزیره آشوراده دپو شوند، کاملا خشک خواهند شد و با توجه به جهت وزش باد در منطقه، بعید نیست که سال آینده شاهد وقوع پدیده ریزگردها در شهرستان بندر ترکمن باشیم؛ ریزگردهایی که منشأ اصلی آن، همین پشته رسوبی صد هکتاری است که قرار است به زودی از رسوبات جمع آوری شده بر اثر اجرای طرح لایروبی خلیج گرگان در کانال آشوراده ایجاد شود.»
 عدم مطالعات دقیق و کارشناسی
از اظهارات علی کلانه، رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله درمی یابیم که مطالعات دقیق و کاملی درباره میزان سمی بودن یا آلودگی رسوبات موجود در کانال انجام نشده است. رسوبی که در این کانال وجود دارد سال‌هاست به صورت بی‌هوازی زیر آب قرار گرفته و احتمال دارد به انحاء مختلف آلوده باشد. پیش از دپو و یا تخلیه لای و رسوب در زیستگاه باید با نمونه‌برداری و مطالعات علمی لازم، میزان آلایندگی این رسوب مشخص شود. 
با این وجود، موافقان لایروبی تصریح کرده اند که از این طریق، گردش آب دریا در خلیج گرگان بیشتر خواهد شد و به این ترتیب، در حدود یک ماه پیش، اقدامات لازم از کانال آشوراده آغاز شده و استاندار گلستان نیز به تازگی بر ادامه پروژه لایروبی کانال آشوراده پافشاری کرده است. به زعم علی‌محمد زنگانه، مخالفت ها  به قصد  مانع تراشی است. 
زنگانه، ۱۱ خردادماه در جلسه شورای اداری گلستان این اظهارات را مطرح کرده که در مسئله گردشگری آشوراده و لایروبی شاید اگر رئیس‌جمهور دستور نمی‌داد، مشکلی نبود و ما تلاش نمی‌کردیم. اما اجرای این طرح‌ها در کنار خواسته رئیس‌ جمهور، خواسته نماینده ولی فقیه در گلستان، نماینده مردم استان در مجلس خبرگان رهبری و از همه مهم‌تر مطالبه عامه و عمومی مردم است. حق گرفتنی است. اما وقتی ما تلاش می‌کنیم تا در روند کار تسریع شود، عده‌ای خلاف دستور رئیس‌جمهور عمل می‌کنند و در کارها مانع و سنگ‌اندازی می‌نمایند. من می‌توانم از پشتوانه خودم براساس دستور رئیس جمهوری برای اجرای این طرح‌ها استفاده کنم اما بدون شک درگیری‌هایی بعد از آن به وجود خواهد آمد.نامه« علی کلانه » رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله برای توقف عملیات لایروبی به دلیل عدم رعایت ضوابط و الزامات محیط زیستی، سبب شد تا زنگانه به این موضوع معترض شده و دستور دهد: عملیات لایروبی بدون فوت وقت از سر گرفته شود. اختلاف نظرها میان موافقان و مخالفان، بر سر ضرورت و عدم ضرورت لایروبی است و هر دو طیف بر این موضوع اشتراک نظر دارند که باید خلیج گرگان احیاء شود، اما آنچه از سوی مخالفان انتقادبرانگیز بوده، عدم بررسی های کارشناسی و مطالعات علمی به صورت همه‌جانبه است و به گفته کلانه، فقط به یک سری مقالات دانشجویی استناد شده است. استاندار گلستان می‌گوید مطالعات لازم انجام شده و طرح هم ارزشمند است. در حالی که متولی انجام مطالعات و ارزیابی‌های علمی سازمان حفاظت محیط زیست است. مزدک دربیکی، عضو کمیسیون مناطق حفاظت شده اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت بر اهمیت مطالعات دقیق تاکید کرده است، چرا که او هم معتقد است: برای باز کردن دهانه خلیج گرگان و لایروبی آن، سناریوی قابل اعتمادی روی میز تصمیم‌گیران نیست. لایروبی این دهانه یکی از گزینه‌‌‌ها است، اما مشاور طرح نمی‌تواند اطمینان دهد بعد از لایروبی دهانه، آبی در خلیج گرگان بماند. بنابراین در این خصوص باید مطالعات دقیق انجام شود. درحالی بودجه ای ۵۰۰ میلیارد تومانی به طرحی فاقد ضمانت علمی و پشتوانه کارشناسی تخصیص یافته که سال هاست برای رفع آلاینده های آبی ورودی به تالاب میانکاله به دلیل کمبود اعتبار، هزینه ای اختصاص نیافته است، در صورتی که علی کلانه بیان می کند: با ۵۰۰ میلیارد تومان می توان اقدامات مفید زیادی را برای مدیریت آلایندگی های ورودی به تالاب میانکاله انجام داد و بی توجهی به این مسئله نشان می دهد که متاسفانه هنوز در کشور ما ارزش تالاب میانکاله درک نشده است.