نفیسه امامی
همزمان با افزایش جنب‌وجوش مستأجران در فصل جا‌به‌‌جایی در پایان خردادماه، بسیاری از اجاره‌نشینان از افزایش قیمت‌ها گلایه دارند. نابسامانی بازار مسکن چه در بخش خریدوفروش و چه اجاره طی سال‌های اخیر باعث شده تا قدرت خرید و اجاره مردم به‌شدت کاهش یابد و مستأجران طی سه سال گذشته به حاشیه کلان‌شهرها رانده شوند.
فصل نقل‌وانتقال مستأجران در حالی آغازشده است که به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، روند مهاجرت از شهر تهران و شهرهای بزرگ به حومه‌ها سرعت بیشتری گرفته و این مناطق هم با رشد قیمت‌های بالا روبه رو شده‌اند. افزایش نجومی اجاره‌بها و عدم توانایی پرداخت توسط بخش زیادی از مستأجران باعث شده تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها مجبور به کوچ اجباری به اطراف پایتخت شوند.
شهر تهران همواره به‌عنوان یکی از شهرهای مهاجرپذیر مطرح بوده است و حالا که قیمت خانه و اجاره‌بها افزایشی سرسام‌آور داشته، حاشیه‌نشینی هم رشد زیادی پیداکرده است. مطابق آخرین آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی در اردیبهشت ۱۴۰۰ اجاره واحدهای مسکونی در شهر تهران و کل مناطق شهری نسبت به اردیبهشت سال ۹۹ به ترتیب معادل ۳۲٫۶ و ۳۶٫۳ درصد رشد داشته است. مرکز آمار ایران هم از افزایش چشمگیر قیمت ساختمان، زمین و اجاره در نقاط شهری ایران در یک سال گذشته خبر داده است.
اجاره شهرهای حاشیه‌ای هم گران شد
بررسی‌های آماری حاکی از آن است که ورود جمعیت از کلان‌شهرها به مناطق حاشیه‌ای برای خرید خانه و یا اجاره به‌اندازه‌ای قابل‌توجه بوده که افزایش قیمت‌ها در این مناطق به میزان کلان‌شهرها شده است و حالا زندگی در حومه را برای ساکنان آن منطقه که عمدتا از اقشار کم‌درآمد هستند نیز دشوار کرده است.
بخشی از مستأجران به دنبال یک سرپناه در شهرهای جدید اطراف تهران به دلیل نزدیکی فاصله با شهر مادر هستند. با نگاهی به آگهی‌های منتشرشده در سایت‌های فروش و اجاره خانه نظیر دیوار و شیپور می‌توان تصویری از میزان ودیعه و اجاره‌بهای این روزهای بازار را دریافت کرد.
آگهی سایت‌های مجازی در شهرهای پردیس و رودهن حاکی از آن است که آپارتمان ۸۵ متری
 ۱۵ ساله و دوخوابه با ودیعه ۵۰ میلیون تومانی  و اجاره ماهانه ۳ میلیون تومان و آپارتمان ۱۱۴ متری در فاز۴ پردیس با ودیعه ۲۰۰ میلیون تومانی و اجاره ماهانه ۲ میلیون تومان  و یا آپارتمان ۶۲ متری با ودیعه ۷۰ میلیون تومان و اجاره ماهانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان  است.
در شهر جدید پرند هم اجاره آپارتمان ۷۲ متری با رهن ۳۰ میلیون تومان و اجاره یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، آپارتمان ۱۰۷ متری ۴ ساله با رهن کامل ۲۱۰ میلیون تومان و آپارتمان ۱۲۵ متر با رهن کامل ۲۴۰  میلیون تومان آگهی شده است.
 قیمت خانه‌ها در پرند نسبت به سایر مناطق تهران پایین‌تر است
یکی از مشاوران املاک ساکن شهر پرند به خبرنگار «رسالت» می‌گوید: تقاضای مستأجرهای تهرانی برای اجاره آپارتمان در شهر پرند نسبت به قبل بسیار زیاد شده است، زیرا پرند شهر تازه تأسیسی است و خانه‌های نوساز زیادی دارد و هنوز قیمت خانه‌ها نسبت به سایر مناطق حومه تهران پایین‌تر است.
وی ادامه می‌دهد: بسیاری از مستأجران تهرانی پایان هفته به این منطقه می‌آیند تا خانه‌ای مناسب بودجه‌شان برای رهن یا اجاره پیدا کنند، اما قیمت‌های این منطقه هم بسیار بالا رفته و درحالی‌که در سال گذشته رهن خانه‌ای ۲۰ میلیون تومان بود، اکنون به ۶۰ میلیون تومان رسیده است. افزایش مهاجرت مستأجران از پایتخت، قیمت‌ها را در شهرهای اطراف تهران هم بالابرده است.
مشاور املاک دیگری در منطقه پرند با اشاره به تمایل زیاد مستأجران پایتخت‌نشین به اجاره خانه در این منطقه می‌گوید: قیمت‌ها در شهر پرند بسیار بالا رفته و شاید این افزایش قیمت در قیاس با پایتخت بیشتر هم شده باشد. بسیاری از مستأجران دیگر توان رهن و اجاره خانه در تهران را ندارند و ترجیح می‌دهند که به حومه شهر مهاجرت کنند.
پردیس نمونه‌ای دیگر از شهرهای حاشیه‌ای است که این روزها یکی از انتخاب‌های مستأجران کلان‌شهر تهران برای فرار از اجاره‌ خانه‌های گران است. یکی از مشاوران املاک در این منطقه می‌گوید: در شهر پردیس هم مبالغ رهن و اجاره و خرید خانه به‌شدت افزایش پیداکرده است و در این منطقه هم نمی‌توان به‌راحتی قبل خانه اجاره کرد به‌طوری‌که خانه‌های مسکن مهر که دارای قیمت مناسب‌تری بودند هم با رشد بالایی مواجه شدند. به همین نسبت هم‌خانه‌های ویلایی و ارگانی هم رشد قیمت بیشتری داشتند.
وی اضافه می‌کند: رهن بیشتر خانه‌ها در سال گذشته در حدود ۷۰ میلیون تومان بود، اما امسال به ۱۵۰ میلیون تومان رسیده است. در شهر رودهن هم به‌طور میانگین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد قیمت فروش و رهن و اجاره افزایش داشته است و بسیاری از تهران برای خرید و یا اجاره خانه به حومه شرق می‌آیند.
طی دو سال گذشته علاوه‎ برافزایش تقاضا، تعداد زیادی از خریداران ملک به دلیل سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش نقدینگی خود اقدام به خرید خانه در مناطق حومه تهران کرده‌اند. با کاهش قدرت خرید مردم در پایتخت، این سرمایه‌گذاران روی به شهرهای اطراف آورده‌اند که همین مسئله استقبال از خریدوفروش در این مناطق را افزایش داده و عاملی در جهت بالا رفتن قیمت‌ها شده است.
نرخ‌های غیرمنطقی رهن و اجاره
در سال‌های اخیر و با افزایش تورم، قیمت مسکن هم رو به افزایش گذاشت و به‌تبع آن نرخ اجاره‌بها هم بالا رفت. به دنبال رشد بی‌حدوحصر قیمت ملک و اجاره مسکن در یک سال گذشته بسیاری از مستأجران گفته‌اند توانایی برآورده کردن خواسته صاحب‌خانه‌ها را ندارند.
 با توجه به اینکه دولت اعلام کرده است نرخ اجاره‌بهای سالانه نباید در تهران بیشتر از ۲۵ درصد و در کلان‌شهرها ۲۰ درصد و در بقیه شهرها ۱۵ درصد بالاتر برود، اما بیشتر صاحب‌خانه‌ها از اجرای این مصوبه سرباز زده‌اند و ارقام دلخواه و غیرمنطقی برای رهن و اجاره تعیین می‌کنند. 
در سایه رشد روزافزون اجاره‌بها محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی به‌تازگی خبر از افزایش وام اجاره مسکن برای خانواده‌های تهرانی تا ۷۰ میلیون تومان داده است. با این افزایش، وام ودیعه مسکن به رقم ۷۰ میلیون تومان برای تهران، ۴۰ میلیون تومان برای کلان‌شهرها و ۲۵ میلیون تومان برای سایر شهرها رسیده است.
باوجود ارائه تسهیلاتی همچون وام ودیعه مسکن برای جبران بخشی از افزایش قیمت‌ها، بسیاری از آمارها در ایران حکایت از آن دارند که تولید فعلی مسکن در ایران متناسب با نیاز بازار نیست. شاید بتوان گفت به میزان تعداد مستأجران بی‌خانه که این روزها به دنبال تأمین ودیعه و اجاره‌بها هستند، در پایتخت خانه‌های خالی وجود دارند که اگر وارد بازار شوند، بخش قابل‌توجهی از مشکلات مستأجران رفع خواهد شد.
به همین منظور دولت با تصویب مجلس درصدد است با طرح مالیات بر خانه‌های خالی، این خانه‌ها را شناسایی کند تا عرضه به بازار بیشتر شده و قیمت‌ها شکسته شود.