احسان خاندوزی در پاسخ به این پرسش که دولت چه کرد که برخلاف انتظارات که دلار را ۷۰ هزار تومان پیشبینی میکردند شاهد ریزش در بازار داراییها بودیم گفت: مطلع هستید که تورم در کنار رشد، از جمله شاخصهای برآیند و برونداد کل سیستم اقتصاد کشور است. به این معنا که مجموعه زیادی از مولفهها در اقتصاد عمل میکند و در نهایت خود را در آن نشان میدهد. هم رشد اقتصادی هم تورم متاثر از ۲دسته عوامل بلندمدت و کوتاهمدت هستند.
ما در عوامل بلندمدت تورم سالهای خوبی را پشتسر نگذاشته بودیم. مشخصاً از سال ۱۳۹۷ تورم وارد فاز جدیدی شده بود. تورم در این بازه زمانی از میانگین ۲۵ درصد به میانگین ۴۰ درصد جهش کرد. لازم بود دولت بر موتورهای تورمزا تمرکز کند و البته بر انتظارات ارزی کوتاهمدت.
نتایج کنترل نقدینگی باید از نیمه دوم سال ۱۴۰۱ خود را نشان میداد؛ جنگ ارزی مانع شد
وزیر اقتصاد افزود: موتورهایی که این تورم را تشدید میکرد به لحاظ نظری و تجربه کشورها مشخص است. در بلندمدت مسئله کمیت و کیفیت نقدینگی در کنار اقتصاد سیاسی بخش غیرمولد و داراییها (زمین و ارز) است. بنابراین لازم بود تا برای موتورهای تورم ترمزی گذاشته شود و تاثر آن نیز با وقفهای خود را در اقتصاد ایران نشان میداد. گرچه سیاستهای کنترل نقدینگی از اوایل سال ۱۴۰۱ آغاز شد و ما باید نتایج آن را از نیمه دوم سال گذشته مشاهده میکردیم اما جنگ ارزی تمام عیار در آذر و دی آغاز شد و سبب شد به لحاظ انتظاراتی عنصر کوتاه مدت تورم که همان مسئله لنگر اسمی ارز هست، جهش پیدا کند، در نهایت شاهد کاهش تورم در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ نیز نباشیم.
وی گفت: با این وجود دولت از سیاست خود عقبنشینی نکرد و همچنان بر مهار نقدینگی و انتظارات ارزی تاکید کرد تا از التهابات ذهنی مربوط به آینده ارزش پول ملی بکاهد. اتفاقاتی که در اسفند ماه سال گذشته با نقشآفرینی چین در احیاء روابط ایران و عربستان رخ داد و مذاکرات آزادسازی ارزهای بلوکهشده و الحاق ایران به پیمانهای بینالمللی موجب شد تا عنصر کوتاه مدت انتظارات نیز در ۶ماهه اول ۱۴۰۲ مدیریت شود.
خاندوزی در ادامه گفت: اگر طی۶ ماه اخیر شاهد ثبات نسبی نرخ تورم در اقتصاد ایران هستیم، که البته باز هم ایدهآل نیست، محصول کنترل دو دسته از عواملی است که مهار مولفه بلند مدت و عنصر کوتاه مدت و انتظارات ارز است که اگر جنگ روانی ارزی علیه مردم ایران راه نیفتد امیدواریم در ماههای بعد هم تداوم یابد.
وی در خصوص پیشبینی از وضعیت تورم کشور گفت: پیشبینیها همیشه مشروط است. اگر متغیر ناگهانی و برونزای دیگری بیاید میتواند پیشبینیها را تحت تاثیر قرار دهد. با فرض اینکه ارزهای آزاد شده کمک میکند بانک مرکزی بتواند امسال را به جهت نوسان ارزی مدیریت کند، به نظر میرسد ما اسفند ماه را با تورمی در حدود ۴۰ درصد به پایان میبریم.
تورم نقطه به نقطه البته امروز به زیر ۴۰ درصد رسیده است و ادراک مردم عمدتا مقایسه نقطهای سالانه است یعنی وقتی مردم مهر سال گذشته را با امسال مقایسه کنند. مشکل معیشت مردم عمدتا ناشی از گرانی مسکن و چند قلم خوراکی مثل گوشت است. تورم نقطه به نقطه تا پایان سال جاری پایینتر از تورم میانگین خواهد بود و به نظر میرسد که در کانال ۳۰ درصد خواهد ماند.