جنازه برجام هم آسیب زاست
| گروه سیاسی|
به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که ذیل توافق هستهای ایران به تصویب رسید، ایران مجاز خواهد بود از ۲۷ مهرماه امسال نسبت به خریدوفروش تسلیحات متعارف اقدام کند. پیشازاین، قطعنامه ۲۲۳۱ خریدوفروش این تسلیحات را منوط به اخذ مجوز از شورای امنیت کرده بود و درواقع خریدوفروش تسلیحات، تحت تحریم قرار نگرفته بود. آمریکاییها باگذشت ۲ سال و نیم از خروج یک جانبه از برجام و پایان دادن رسمی به مشارکت خود در این توافق بینالمللی، اکنون مدعی شدهاند میتوانند از این سازوکار برای بازگرداندن ممنوعیت تسلیحاتی و حتی تحریمهای شورای امنیت استفاده کنند.
آمریکا دریکی دو ماه اخیر تلاشهای گستردهای برای تحریم تسلیحاتی نامحدود ایران کرده است بااینحال به نظر میرسد شانس زیادی برای موفقیت در این زمینه ندارد. ایالاتمتحده بعد از خروج از برجام دیگرعضوی از برنامه جامع اقدام مشترک نیست و هیچ حقی برای درخواست از شورای امنیت جهت فعالسازی مکانیسم ماشه ندارد. به اعتقاد «جوسپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «آمریکا از برجام خارجشده و دیگر نمیتواند از عضویت پیشین خود برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران استفاده کند»، اما ایالاتمتحده همچنان در تلاش برای کسب رضایت طرفهای اروپایی است تاتمدید تحریم تسلیحاتی را به تصویب برسانند.
بهزعم کارشناسان تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام نیز ترفند مذبوحانهای است تا از این طریق شائبه عدم تعهد ایران به تعهداتش را دستاویزی برای ممانعت از خریدوفروش تسلیحات توسط ایران نماید. این راه میانبر توسط آمریکا حتی میتواند گامهای ایران را در خروج از برجام تسریع ببخشد و کشور را ترغیب به خروج از معاهدهای کند که نهتنها نفعی برای آن ندارد بلکه بر تعداد تحریمها علیه کشور نیز افزوده است.
ابوالفضل ظهره وند عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای ایران در گفتوگو با «رسالت»، درباره تلاشهای آمریکا در تمدید تسلیحات هستهای ایران گفت: آمریکا علیرغم اینکه از برجام خارجشده به دنبال تمدید یا دائمی کردن محدودیتهای تسلیحاتی ایران است و پیشنویس آن را برای اعضای شورای امنیت ارسال کردهاست. این کشور یکی از اعضای مهم در شورای امنیت است و میتواند هر پیشنویسی را تنظیم کند اما مهم رای آوردن آن در صحن شوراست.
وی با مهم دانستن تلاشهای دیپلماتیک ایران در ممانعت از تمدیدتحریم تسلیحاتی افزود: روسیه، چین و اعضای ۴+۱موافق تمدید تحریم تسلیحاتی نیستند و پیشبینی میشود اگر اکثریت اعضای شورای امنیت با آن موافقت کنند، توسط چین یا روسیه وتو میشود. این دو کشور درگذشته مواضع تندی علیه این اظهارات آمریکا گرفتهاند و اگر فشار بر تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران وارد شود، آن را وتو میکنند. پیشنویس قطعنامه اقدام مهمی است و به نظر میرسد اگر آمریکا مطمئن باشد که وتو میشود، آن پیشنویس را به شورای امنیت ارسال نمیکند.
ظهره وند اقدام آمریکا درتمدید تحریم تسلیحاتی ایران را باوجود خروج از برجام ازنظر حقوقی مردود دانست و تصریح کرد: آمریکا باوجودآنکه از برجام خارجشده است اما از نهادها و ابزارهای حقوقی بینالمللی برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران استفاده میکند. نظم رایج در محیط بینالمللی توسط نهادهایی که آمریکاییها آن را مهندسی میکنند و بخش قابلتوجهی از بودجهشان را تأمین میکنند، انجام میگیرد. اگر ما بحث از نفی سلطه آمریکا داریم و بر موازنه منفی آن تأکید میکنیم یعنی نظم موجود جامعه جهانی را در ذیل سایه مدیریت آمریکا به چالش کشیدهایم.
این تحلیلگر مسائل بینالمللی ادامه داد: آمریکا هفت تریلیون دلار در منطقه هزینه کرده است و نتوانسته نفوذ ایران را در منطقه محدود کند. انعکاس هزینهای که آمریکا داشته است را میتوان در شرایط داخلی این کشور مشاهده کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران امکان خروج از برجام را برای ایران به وجود میآورد یا خیر، گفت: این موضوع هم مربوط به تمایل به از بین بردن برجام است. تداوم تحریمهای تسلیحاتی راه دیگری برای فشار بر ایران است. اگر ایران کاملاً از اجرای تعهدات برجامی خودداری کند و دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تأسیسات هستهای خود را محدود کند، ممکن است توسط تندروهای آمریکایی بهعنوان توجیهی برای آغاز مقابله تلقی شود.
وی اضافه کرد: برجام نیازی به خروج ایران ندارد. برجام به چک برگشتی تبدیلشده است که بر روی میز ۴+۱ قرارگرفته است و اروپاییها به ایران بدهکار ماندهاند. ایران پنج گام در کاهش تعهدات برجامی خود برداشته است و باید آن را هم ادامه بدهد. ما امروز میتوانیم دوربینهای تأسیسات هستهای را هم خاموشکنیم و یا اجرای پروتکلهای الحاقی را هم متوقف نماییم.
ظهره وند اظهار کرد: ایران در صورت خروج از برجام دیگر نمیتواند در موضع طلبکار باقی بماند. اکنون جنازه بدبوی برجام بر دوش ۴+۱ است زیرا به تعهدات شان عملنکردهاند و اگر بخواهند که برجام به جنازه قابل دفن تبدیل نشود باید به تعهداتی که دادهاند عمل کنند هرچند که از سه کشور اروپایی عمل به تعهدات را ندیدهایم. برجام چک قابلاستفادهای است تا ما از آن طریق گامهای بعدی را برداریم.
وی یادآور شد: برجام از ابتدا قرار بود جاده دوطرفهای باشد که هر دو طرف مذاکره در قبال تعهداتی که میدهند آنها را اجرا کنند، اما اکنون به جاده یکطرفهای تبدیلشده است و فقط ایران در آن تعهدات خود را انجام میدهد.
ظهره وند بابیان اینکه قطعنامه شورای حکام میتواند بهعنوان عاملی در جهت تشدید هراس از ایران و گامی در جهت تمدید ممنوعیت تسلیحات هستهای محسوب شود، گفت: آمریکاییها در تصویب این قطعنامه سعی کردند از ظرفیت سه کشور اروپایی بیخاصیت و شمشیر داموکلس استفاده کردهاند. آمریکا به دنبال ارسال پرونده ایران به شورای امنیت است تا عاملی برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران باشد، درحالیکه پیامد سیاسی و روانی این قطعنامه میتواند به مسئله ایران هراسی در دنیا دامن بزند.
وی با تأکید بر اینکه اروپاییها به دنبال نابودی کامل برجام نیستند، گفت: کشورهای اروپایی برجام را دستاورد خود میدانند لذا قطعنامه شورای حکام را دلیلی برای فشار علیه ایران و حرکت ما به سمت انجام مطالباتشان میدانند. کشورهای اروپایی نشان دادهاند قابلاعتماد نیستند و مسیری که ما تا به امروز رفتهایم چیزی جز خسارت برای ایران به دنبال نداشته است.
وی در پایان سخنانش دیپلماسی فعال هستهای ایران را عاملی مهم در ممانعت ازتمدید تحریم تسلیحاتی ایران عنوان کرد و افزود: ایران باید بتواند در عرصه بینالمللی و شفافیت اذهان جامعه جهانی بهطور فعال عمل کند تا شیطنت آمریکا در مذاکره با کشورهای اروپایی و تلاش برای تصویب این ممنوعیت را خنثی نماید. وزارت امور خارجه نقش مهمی در این راستا دارد.
ابوالفضل ظهره وند , تحریم تسلیحاتی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.