جشنواره و خلأ چشم انداز
گروه فرهنگی
یک. خاصیت زندگی در عصر رسانه این است که خیلی اوقات حواشی از متن پررنگ تر می شود. بازنمایی رسانه ای در شبکه های اجتماعی بیشتر متأثر از حواشی است و اخبار جدی و اساسی مربوط به یک رویداد، چندان برای این محیط جذاب نیستند. حاشیهای کوچک می تواند در شبکه های اجتماعی پژواکی چنان بلند داشته باشد که چهره کلی یک رویداد را زیر سایه خود ببرد. جشنواره چهلم هرچند از برخی حواشی رنج می برد؛ اما درمجموع حرکت های روبهجلوی مهمی در آن دیده می شود. یکی از بهترین اتفاقات جشنواره که البته اختصاصی به امسال ندارد، جشنواره هفتروزه استانی است که با استقبال خوبی هم روبهرو می شود. این اقدام جشنواره فجر را هرچه بیشتر به یک رویداد ملی نزدیک می کند. جشنواره، که سرمایه ملی است و متعلق به مردم ایران است. هیچکس حق تضعیف آن را ندارد. چه سینماگران، چه منتقدین و چه خود مسئولان برگزارکننده جشنواره.
نقدها از سر امید است
اگر امید به تحول نباشد، نقد و آسیب شناسی هم معنایی نخواهد نداشت. اگر می بینیم یک چهره مطرح مذهبی امسال زبان بهنقد می گشاید، بهاینعلت است که سطح توقعات افزایشیافته است و احساس می شود
برای انتقادات گوش شنوایی وجود دارد. یکی از حواشی جشنواره امسال، اظهارنظر خلاف نویسنده فیلم «نمور»بود که با انتقادات تند مردم مواجه شد. نمور یکی از فیلم هایی بود که کسی نمی دانست دقیقا در این جشنواره چه می کند. یعنی در کنار لایه های دروغ و ماهان، گروه فیلم هایی را تشکیل می داد که میتوانستند در جشنواره نباشند. این اظهارنظر با عذرخواهی گوینده و بیانیه دبیر جشنواره نیز همراه بود، اما بازهم از سوی ائمه جماعات و برخی فضلای اهل منبر، واکنش شدید به سمت مسئولان جشنواره چهلم و وزارت ارشاد سرازیر شد. در اینطور مواقع باید دقت کرد واکنش ها به یک حرف بی وزن، وزن ندهد و آن را داخل متن نگرداند. در این جامعه هرکسی ممکن است هر حرفی بزند و حرفش به مدد شبکه های اجتماعی انعکاس رسانه ای نیز داشته باشد؛ این هوشمندی ماست که تعیین نمی کند آن حرف چه اندازه بار داشته باشد. همچنین نباید گوهر ارزشمند غیرت دینی را در هر موضعی خرج کرد و آن را از سکه انداخت. خیلی ها به خود جرئت توهین به شعائر و محترمات اسلام را می دهند، اما شخصیتی چون رهبر انقلاب در یک مورد واکنش نشان می دهد و آنوقتی است که در فرانسه کاریکاتوری کشیده می شود
و دولت فرانسه هم از آن دفاع می کند. اینجا جای غیرت دینی است؛ وقتی در عرصه بین المللی دارد ظلمی به اسلام صورت می گیرد. ما در اینطور مواقع، تا چه اندازه جریان سازی می کنیم و با ایجاد فضای مناسب، مردم را برای واکنش نشان دادن به حرکت درمیآوریم؟ گذشته از این ها، باید از دامن زدن به صفت دوقله ای جامعه پرهیز کرد. جامعه دوقله ای، دارای شکاف های چند برابر عمیق تر و عریض تر از جامعه دوقطبی است. جامعه دوقلهای دقیقا یعنی همینکه گروهی در آن حتی نسبت به حلال زاده بودن یا نبودن نیز نظر مغایر و متضادی با طیف دیگر جامعه داشته باشند. وقتی در مورد سخن یاوه یک شخص اینگونه واکنش گسترده و شدیدی نشان می دهیم، با دست خودمان طرف مقابل را تبدیل به یک جریان می کنیم!
جشنواره اعتمادبهنفس می خواهد
سخن گفتن از جشنواره فجر، سخن گفتن از یکی از دو-سه رویداد بزرگ فرهنگی کشور است. این جشنواره یک رویداد ملی و محترم است که در عین ایفای نقش وحدت بخش و پدرانه برای خانواده سینمای ایران، باید در اوج عزتنفس و اعتمادبهنفس باشد. در سال نودوهشت دیدیم که عده ای بی جهت و از سر خودبرتربینی و بزرگ نمایی خود به جشنواره پشت کردند. امسال هم همین طور، تنها به دلایل دیگری. چه اتفاقی افتاد؟ جشنواره فجر باید به اصول ملی و فرهنگی خود پایبند باشد و دربند افراد نباشد. حضور کارگردان های موفق و اصیلی همچون سیدهادی حجازی فر و یوسف حاتمی کیا، نشان می دهد این کشور و این ملت، آدم خود را تربیت خواهد کرد. اگر ما درراه متین و دقیق و حق حرکت کنیم، ملت بهترین نیروها را به ما تحویل خواهد داد. جشنواره اسیر هیچ رانتی نباید باشد. نه رانت نام و نه رانت مال. اگر ما با رویش هایی این همه امیدوارکننده مواجه نبودیم، شاید حق داشتیم بترسیم. اما ما همین امسال با فیلم هایی مواجه بودیم که تقریبا از دیدن آثاری در تراز آن ها بر پرده سینما قطع امید کرده بودیم. شخصا، گمان نمی کردم سینمای دفاع مقدس به این زودی ها روی پای خود بایستد و اثری همچون موقعیت مهدی خلق شود. گمان نمی کردم سینمای اجتماعی از بند سیاهنمایی و غرولندهای روشنفکری و کمدی مبتذل برهد و کاری چون شادروان خلق شود. بیاییم دربند کسانی که زمانه آن ها را کنار گذاشته نباشیم. روشن کنیم که گذشتن دوران یک نفر، بههیچوجه ربطی بهپیر و جوان بودن او ندارد.
اولویت اول؛ اصالت اثر
فیلم خوب و درست و هنری با هر مضمون و محتوایی که باشد اصیل و محترم است. اثر هنری واقعی، برآمده از احساس راستین و پاکی است که از فطرت خدادادی بشر می روید. اثر هنری، محصول کشش به یک زیبایی حقیقی است. محصول کشش انسانی به انسان دیگر، کشش به خانواده، عشق به ملت و وطن، عشق به دین و عشق به آرمان های انسانی همچون عدالت و آزادی. احساس پاک نسبت به زیبایی است که منجر به ساخت اثر هنری می شود و نه چیز دیگری. پس فیلم خوب، به آرمان های انسانی پایبند است و دستکم به تمام ارزش های ما توهین نمی کند. براین مبنا اگر در راهیابی آثار به جشنواره و اهدای سیمرغ ها اولویت نخستمان برتری دادن به فیلم خوب باشد، چندان ضرر نکرده ایم. برای این کار لازم است معین کنیم ازنظر ما فیلم خوب چه فیلمی است.
جشنواره در جستجوی چشم انداز
جشنواره فیلم فجر در تمام این سال ها درجا زده است. گاهی بالاتر پریده و گاهی کم تحرک تر بوده اما پیشرفت و رشد و جلو آمدن در سیر آن دیده نمی شود. دلیل آن است که این رویداد، یک خطمشی واحد و راهبرد و چشم انداز معین ندارد. سینمای ایران اسلامی، می خواهد در کوتاه مدت وبلندمدت چه چهره ای به خود بپذیرد؟
چه ژانرهایی باید در آن پا بگیرد و در چه مضامینی باید اثر تولید شود؟ مثلا وضعیت ما در ژانر کمدی چگونه باید باشد؟ درام ها و عاشقانه های ما حول چه موضوعاتی باید شکل بگیرد؟ انیمیشن در سینمای ما چه سهمی دارد؟ آیا ما می توانیم به ژانر وحشت فکر کنیم؟ موضوعات موردنیاز امروز جامعه چه سهمی در سینما دارد؟ جشنواره فجر در این حوزه یک گلوگاه مهم است که می تواند جهت دهنده مهمی به کاروان سینمای ایران باشد.
جشنواره فیلم فجر
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.