اخبار ویژه »
شناسه خبر : 50495
پرینتخانه » اجتماعی, مطالب روزنامه
تاریخ انتشار : 20 شهریور 1400 - 6:32 |
بازخوانی ماجرای اقلام دارویی دپو شده در گمرک و آنچه دولت سیزدهم باید در دستور کار قرار دهد
جدال بر سر دارو
تا همین چند هفته قبل، وضع نابسامان دارو و صف طولانی برای دریافت اقلامی که با جان آدم‌ها سروکار دارد، همه را کلافه کرده بود و کار به جایی رسید که این مسئله به یکی از بزرگ‌ترین پاشنه آشیل های نظام سلامت تبدیل شد و تحلیل های متعددی هم در این باره منتشر شد تا اینکه قصور در نظارت بر تسریع روند ترخیص و توزیع محموله‌های دارو به اقصی نقاط كشور، باعث شد جدالی میان سازمان غذا و دارو و گمرک دربگیرد.
گروه اجتماعی
تا همین چند هفته قبل، وضع نابسامان دارو و صف طولانی برای دریافت اقلامی که با جان آدم‌ها سروکار دارد، همه را کلافه کرده بود و کار به جایی رسید که این مسئله به یکی از بزرگ‌ترین پاشنه آشیل های نظام سلامت تبدیل شد و تحلیل های متعددی هم در این باره منتشر شد تا اینکه قصور در نظارت بر تسریع روند ترخیص و توزیع محموله‌های دارو به اقصی نقاط كشور، باعث شد جدالی میان سازمان غذا و دارو و گمرک دربگیرد. ماجرا از این قرار است که معاون فنی گمرک در روزهای پایانی مردادماه از مسئولین مربوطه درخواست کرد تا از سردخانه‌های نگهداری دارو و مواد اولیه بازدید کنند و ببینند با وجود صف‌های عریض و طویل مردم مستأصل در مقابل داروخانه‌ها، چه حجمی از دارو و مواد اولیه در این سردخانه‌ها و انبارها دپو شده است. دستگاه قضائی هم به درخواست گمرک برای ترخیص مواد اولیه و داروهای مورد نیاز مردم به این موضوع ورود کرد و معاون قضائی دادستان كل كشور در جریان بازدید از گمرک فرودگاه امام خمینی (ره)، آمده بود تا شاهد ترخیص یكسره و بی‌معطلی مواد اولیه سرم‌سازی از گمرك كشور به سمت بازار هدف باشد. به گفته او، «در این انبارها داروهای متراكمی كه بعضا پیش زمینه ساخت داروهای كرونا دارند، مشاهده می‌شود و دلیل باقی ماندن این داروها معلوم نیست.چرا نماینده وزارت بهداشت در خصوص ترخیص این كالاها اقدامی نمی‌كند؟ در این انبارها مواد اولیه‌ای مشاهده می‌شود كه حدود ۵ كیلو از آن امكان ساخت و تولید چند صد هزار دز داروی كرونا را فراهم می‌كند اما ماندن این كالاها در انبار توجیهی ندارد و اگر ترخیص آنها مشكل تخصیص ارز دارد یا نیازمند مجوزهای وزارت بهداشت است باید نماینده وزارت بهداشت در این محل حاضر شود و به محصولاتی كه از روی نیاز، ثبت سفارش شده و به كشور آمده رسیدگی كند. با توجه به نیاز مبرم بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها به این مواد اولیه برای ساخت داروی كرونا در كشور، اگر در این امر تسریعی صورت نگیرد، ما به عنوان مدعی‌العموم مطالبه‌گر خواهیم بود چون نه تنها خطر احتكار این اقلام وجود دارد، اگر بخش خصوصی برای ترخیص هر چه سریع‌تر این اقلام دارویی ورود نكند، این اموال و كالاها را متروكه اعلام می‌كنیم و از طریق سازمان اموال تملیكی آنها را به حراج می‌گذاریم تا سایر شركت‌های دارویی از آنها استفاده كنند. وزارت بهداشت باید پاسخگوی ذخیره مواد اولیه سرم‌سازی در گمرك كشور باشد. اگر تعیین تكلیف نشود اموال را حراج و راهی بازار هدف می‌كنیم.»
اخطار و تذکر به وزارت بهداشت/ سنگ اندازی و مانع تراشی مافیا؟
عضو كمیسیون اصل ۹۰ مجلس هم كه در این بازدید حضور داشت از شرایط غیرعادی کشور از حیث درگیری با كرونا گفت و بیش از ۱۰ هزار تن مواد اولیه‌ای كه پیش نیاز ساخت و تولید داروهای كروناست که در انبارهای گمركات فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) آرام گرفته و تأکید کرد «در جهت رسیدگی به این امور به وزارت بهداشت اخطار و تذكرهای لازم داده خواهد شد، چراكه گمرك كشور رسما اعلام كرد توانایی رسیدگی امور ترخیص پس از ترخیص یكسره مواد اولیه دارویی و داروسازی را دارد اما اینجا وظیفه وزارت بهداشت است كه بیاید و تأییدیه خروج كالاها را برای شركت‌های ثبت سفارش‌كننده تأیید و صادر كند.»
به دنبال این مسئله، محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو، این موارد را مصداق «سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی‌های مافیا برای دست‌اندركاران سلامت» دانست: «وقتی جلوی واردات كالاهای مشابه تولید داخل را می‌گیریم، به منافع عده‌ای برمی‌خورد و این افراد اقدامات جدی علیه ما، وزارت بهداشت و شخص وزیر شروع كرده و با صرف هزینه، اخبار كذب را منتشر می‌كنند.بحثی كه در زمینه گمركات طی این چند روز اخیر مطرح شد و به نوعی در ادامه تحركاتی است كه علیه وزارت بهداشت راه افتاده بود و عمدتا در جهت واردات كالاهای مشابه تولید داخلی است. ما دو بار از انبارها به اتفاق همكاران‌مان بازدید داشتیم. آنچه در انبارها مشاهده شد، جدای از اینكه بسیاری از اقلام ارتباطی به ما نداشت و بذر یا مواد خوراكی مانند خیارشور و كشك و … بخش عمده‌ای هم داروها و واكسن‌های دامی بود، یك بخشی هم دارو بود. آنچه دیده شد، هیچ یك از اقلام مرتبط با كرونا نبود. حتی ما در همانجا دیدیم كه یك محموله‌ای برای مواد اولیه فاویپیراویر چند ساعت قبلش رسیده بود و فردا صبحش كه ما مجددا برای بازدید رفتیم، ترخیص شده بود. محموله‌ای هم شامل تعداد زیادی رمدسیویر بود كه بدون مجوز سازمان غذا و دارو و از یك منبع تأیید نشده بود و نیاز به بررسی دارد. به هر حال دارو است و ما درگیر جنگ‌های بیولوژیك در دنیا هستیم و باید مراقب باشیم كه هر دارویی وارد كشور نشود.یك محموله‌ای هم سرم وارداتی بود كه ما به محض اینكه شاهد كمبود سرم بودیم، ظرف پنج روز سرم را به كشور رساندیم و به هر حال واردكنندگان ما از طریق مرزهای زمینی و دریایی رساندند، زیرا از آنجایی كه سرم حجیم و سنگین است، هوایی آن صرفه ندارد و بسیار گران می‌شود كه زمینی و دریایی اقدام كردیم و تا امروز سه میلیون سرم وارد كشور شده است. در زمینه سرم هم محموله‌ای در گمرك مانده بود كه آن هم از یك منبع تأیید نشده بود كه همكاران‌مان در حال بررسی هستند. وقتی از یك منبع تأیید شده واردات انجام شود، نیاز به آزمایشات خاص نداریم و بدون هیچ معطلی پای پرواز ترخیص می‌شود اما وقتی واردات از منابع تأیید نشده است، باید یكسری آزمایشات و بررسی‌های ویژه انجام دهیم كه زمانبر است.»
شانه ساز- در ادامه مدعی شد، داروهایی که در انبارهای گمرک است (رمدسیویر)، بدون هماهنگی ما حمل و وارد شده، در صورتی که تأيیدیه ما را نداشته است. بعدهم کار به شکایت کشید و شانه ساز از گمرک به خاطر ورود اقلام دارویی بدون دریافت و اخذ مجوز از وزارت بهداشت، به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کرد.
عدم فشار بر وزارت بهداشت برای ترخیص دارو بدون اخذ مجوز
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک نیز در پاسخ به شکایت رئیس سازمان غذا و دارو، مکاتبه‌‌‌ای را با او انجام داد و ضمن تأکید بر اینکه، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج میشوند، به خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی اشاره کرد که «مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در زمان انجام تشریفات گمرکی، به‌صورت سیستمی اخذ و سپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می‌شود. بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخیص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج میشوند.»
ارونقی در این نامه، تأکید کرد: هیچ‌گونه فشاری بر وزارت بهداشت مبنی بر ترخیص داروی رمدسیویر بدون اخذ مجوز، وجود نداشته و آنچه خواسته شده تعیین‌تکلیف کالایی است که در بحران کرونا، در انبارهای فرودگاه امام خمینی خاک می‌خورد.
معاون فنی گمرک به اظهارات سازمان غذا و دارو اشاره و یادآور شد: «آن مرجع محترم اعلام نموده اداره بازرسی فنی دارو به تاریخ ۴ مرداد ۱۴۰۰ گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ریکال از داروهای مختلف شرکت Kwality هند در سال‌های گذشته، به دلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال‌های تزریقی و تغییر رنگ و شکل دارو را به معاونت برنامه‌ریزی اداره کل دارو ارائه و اعلام کرد که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تأیید آن اداره نیست. حال از آن مرجع محترم درخواست دارد اگر این موضوع در چهارم مردادماه سال‌جاری به اطلاع سازمان غذا و دارو رسیده است، چگونه در تاریخ ششم مرداد سال‌جاری، سازمان غذا و دارو طی نامه دقیقا برای داروی رمدسیویر از همان برند و از همان کارخانه و دقیقا برای همان شرکت، مجوز ترخیص صادر و به گمرک ابلاغ نموده است تا کالا ترخیص شود؟ و به فرض اینکه گزارش اداره بازرسی فنی دارو با تأخیر به سازمان غذا و دارو واصل شده «که چنین نبوده»، چرا نسبت به جلوگیری از پخش و توزیع این دارو اقدامی نشده است؟ و این اجازه داده شده تا کالا از گمرک ترخیص و به چرخه توزیع، روانه شود؟» ارونقی همچنین یادآور شد: «البته تصویر دو فقره مجوز ترخیص دیگر از سازمان غذا و دارو برای همان داروی آماده از همان شرکت هندی برای همان واردکننده داخلی، مزید استحضار و شفاف‌سازی موضوع ایفاد می‌گردد. سایر سوابق ترخیص نیز نشان می‌دهد همان دارو توسط شرکت «یاراطب خاورمیانه» با مجوز آن مرجع، از گمرک ترخیص و توزیع شده است.»
واردات سرم از کارخانه Turk ilac ترکیه بدون داشتن سیاست واردات و ثبت‌سفارش هم موضوع دیگری است که ارونقی در مکاتبه‌اش با سازمان غذا و دارو به آن پرداخته است: «ممنوعیت ترخیص سرم تزریقی از کارخانه Turkilac کشور ترکیه که در آن درخواست شده است از «ترخیص» این نوع سرم جلوگیری شود، طی نامه‌ای به گمرک ایران ابلاغ و این سازمان نیز بلافاصله مراتب را به کلیه گمرکات کشور ابلاغ و بر ترخیص این سرم‌ها نظارت کافی داشته تا حتی یک عدد سرم بدون مجوز ترخیص وزارت بهداشت، از گمرک ترخیص نگردد. اما باید توجه داشت آن مرجع بعد از ابلاغ ممنوعیت «ترخیص» این سرم‌ها، خود، نسبت به صدور مجوز ترخیص برای همین برند سرم تزریقی از کارخانه Turkilac در تاریخ یکم شهریورماه سال‌جاری، طی نامه‌ای اقدام کرده است. نکته جالب توجه این که سازمان غذا و دارو طی نامه‌ای در ۲۰ مرداد ۱۴۰۰، یعنی ۵ روز قبل از اعلام ممنوعیت ترخیص این نوع سرم، از شرکت دارو درمان سلامت پارس، درخواست کرده ۶۰۰ هزار عدد سرم تزریقی از کارخانه Turk ilac در دو نوع قندی و نمکی، حداکثر ظرف یک هفته وارد کشور گردد. بنابراین آنچه محرز و مشخص است ظاهرا واردات سرم مذکور توسط شرکت اریکه تجارت ویستا، واردات سرم بدون سیاست واردات و ثبت‌سفارش به گمرک تلقی می‌گردد! و واردات همان برند سرم توسط شرکت دارو درمان سلامت پارس، برای تأمین فوری سرم در کشور، مورد تأکید آن مرجع واقع می‌شود.»
۱۳ تن رمدسیویر فاسد بود؟
این ماجرا به همین جا ختم نمی شود و پس از آنکه خبر ترخیص داروهایی كه بنا به گفته سازمان غذا و دارو، دچار فساد كیفی بوده در مسیر انتشار علنی قرار گرفت و مطرح شد این داروها به درخواست همین مسئولان، از گمرك ترخیص و وارد شبكه توزیع شده، کیانوش جهانپور- سخنگوی سازمان غذا و دارو در رابطه با ترخیص ۱۳ تن رمدسیویر فاسد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: «این مطلب درست نیست، مطالب عنوان شده ناشی از این است که دوستان از ریکال دارو و شرایط و فرآیند آن اطلاعی ندارند و طبیعی است که اطلاعی هم نداشته باشند. اگر اجازه بدهند هر دستگاهی کار ویژه و کار تخصصی خودش را انجام دهد مشکلی در این زمینه نخواهد بود و روح و روان مردم و افکار عمومی هم از این رفت و برگشت‌های بی‌حاصل آزرده نخواهد شد. یک فرآورده دارویی از یک برند، ممکن است سال‌ها در بازار مصرف یا وارد کشور شود و هر زمان هم ممکن است بنا بر هر شبهه‌ای ریکال و جمع‌آوری شود. در این پروسه، یک یا چند سری ساخت مشخص، ریکال میشوند. بعد از ریکال و جمع‌آوری یا توقیف محموله، بررسی‌ها انجام می‌شود و چه بسا مجددا همان سری‌ساخت با احراز عدم مشکل و رفع شبهه در مورد سلامت و ایمنی کالا یا GMP خطوط تولیدی و… مجددا وارد بازار و مجوز مصرف آن صادر شود. تقریبا هر هفته یک مورد ریکال و مواردی از این دست در کشور است و این لزوما به معنای مشکل‌دار بودن همه فرآورده‌ها یا همه بچ‌های تولیدی آن فرآورده یا شرکت خاصی نیست.»
جهانپور در خصوص ابهام عدم صدور مجوز ترخیص محموله سرم وارداتی از سوی یک شرکت و درخواست سفارش واردات همان برند سرم به شرکتی دیگر در بازه زمانی تقریبا همزمان نیز این‌گونه پاسخ داده است: «برای هر دارو به همه شرکت‌های واردکننده مجوز ورود داده نمی‌شود، بلکه مجوز فوریتی به یک شرکت و برای تنظیم بازار داده شده و این به معنای مجوز ورود آن دارو از سوی بقیه شرکت‌ها نیست. محموله دارویی که فرآیند سفارش و صدور مجوز واردات را دریافت نکرده و ثبت سفارش نشده و مجوزی برای ورود یا ورود فوریتی آن توسط سازمان غذا و دارو داده نشده، قابل ترخیص نیست و مجوز ترخیص آن داده نخواهد شد. تنظیم‌کننده بازار دارو، سازمان غذا و دارو است. هر محموله جهت ورود باید در تمام مراحل مجوز این سازمان را داشته باشد. مجوز ورود یک محموله برای یک شرکت برای سایرین مجوز تلقی نخواهد شد و تشخیص موضوع با سازمان غذا و دارو است.»
گمرک اطلاعات موجودی انبارها را نمی‌دهد
موضوع رسوب کالاهای سلامت محور در گمرک، سبب شد سید حیدر محمدی – مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نیز چند سؤال را در این زمینه مطرح کند؛ اول اینکه این کالاها در گمرک رسوب کرده یا انبارهای عمومی؟ که اگر در انبارهای عمومی باشد رئیس انبارهای عمومی باید پاسخگو باشد نه گمرک. سؤال دوم این است که چرا بعد از اینکه سامانه‌های همه وزارتخانه‌ها به هم وصل شد و سامانه جامع تجارت تشکیل شد، گمرک هیچ وقت حاضر نشده اطلاعات موجودی کالاهایی که در اختیار انبارهای عمومی است را به نهادهای تخصصی مثل وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارتباطات و وزارت صمت قرار دهد.
مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره سرم هم توضیحاتی ارائه کرده است:
« در یکی از کارخانه‌های تولید سرم با مشکل کمبود در بازار مواجه شدیم و مجبور شدیم سریعا واردات را انجام دهیم و در این زمان پیامی در فضای مجازی منتشر شد که محصولات شرکتTurk ilac ترکیه مشکل دارد که بر حسب تکلیف؛ موضوع را با وزارت بهداشت ترکیه بررسی کردیم و متوجه شدیم که این محصولات مشکل دارد و به گمرک اعلام کردیم اگر از این مورد وجود دارد، اجازه ترخیص ندهند.»
سازمان غذا و دارو پاسخگو باشد
در همین راستا «سیامک افاضلی»- استراتژیست دارویی به واکاوی این مسئله در گفت و گو با «رسالت» پرداخته است. افاضلی روند کلی واردات دارو را به این شکل تشریح می کند: «بعد از مجوزی که وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو صادر می کند، برای هر شرکتی که وارد کننده دارو هست، آن شرکت نسبت به خرید اقدام می کند و اگر نیاز باشد ارزی تخصیص داده شود، ارز از طریق بانک مرکزی تخصیص داده می شود و اگر قرار باشد از طریق سامانه نیما باشد، بازهم به همین ترتیب شرکت تأمین ارز می کند و در نهایت خرید را انجام می دهد و کالا وارد گمرک می شود.
برای ترخیص مجددا نیاز است که مجوز وزارت بهداشت وجود داشته باشد و هیچ کسی نمی تواند بدون مجوز این وزارتخانه، کالا را ترخیص کند. ما مکررا شاهد این مسئله بوده ایم که ارز از مملکت خارج و کالایی خریداری شده و به گمرک وارد شده اما وزارت بهداشت، مجوز ترخیص نداده است. طبیعتا اگر ما در شرایط متعارف و نرمالی می بودیم و به صورت «ال سی» خرید می کردیم، می توانستیم کالا را برگردانیم و ارز را به مملکت بازگردانیم درحالی که متأسفانه به خاطر شرایط تحریمی، خریدها به صورت نقدی است، یعنی ما پول را می دهیم، کالا وارد کشور می شوداما وزارت بهداشت اجازه ترخیص نمی دهد و منجر به این می شود که ارز مملکت از دست می رود و کالا در گمرک می ماند و کشور و مردم متضرر می شوند. این ایراد به سازمان غذا و دارو بازمی گردد و از طرفی باید یکسری مسائل تنبیهی برای کسانی که می خواهند بدون مجوز و بدون طی مراحل قانونی اقدام به واردات دارو کنند، دیده شود که راهکار این مسئله موجود است و سازمان جمع آوری و فروش املاک تملیکی می تواند این امور را به سازمان سهامی دارویی کشور واگذار کند ولی این اتفاق متأسفانه افتاده و اینکه رمدسیویر وارد شده و داخل گمرک مانده و بسیاری از داروها به دلایل متعدد و مختلف از جمله مغایرت بین مجوز و کالایی که وارد شده و از نظر تعداد یا منبع منجر به این می شود که ارز مملکت از دست برود و شرایط کمبود دارویی هم مزید بر علت شده و از یک سو کالا یا همان دارو در داخل گمرک است اما از سوی دیگر می بینیم که وزارت بهداشت مجوز ترخیص نداده است، بنابراین در این دعوایی که به وجود آمده، از آنجایی که گمرک بدون مجوز وزارت بهداشت اجازه ترخیص ندارد باید سازمان غذا و دارو پاسخگو باشد.»
افاضلی در واکنش به این سخن کیانوش جهانپور که گفته است، «مشکل گمرک این است، هرکسی هرچیزی را می تواند بیاورد و در انبار بگذارد و بعد از آن تازه دنبال مجوز برود و این می شود که کالا در گمرک رسوب می کند»، می گوید: «ممکن است مغایرتی وجود داشته باشد و بدون مجوز کالایی وارد شود، منتها مسئله این است که چون ارز مملکت از دست می رود، این دلیل نمی شود که کالا در گمرک بماند و از بین برود، ما سازمان اموال تملیکی و سازمان سهامی دارویی کشور و ابزارهای متعددی داریم، همچنین برای آنکه ارز کشور از بین نرود و دارو به دست مردم برسد، وارد کننده ای که تخلف کرده باید مجازات شود؛ ما نباید اجازه دهیم دارو در گمرک بماند و خراب شود و ارز کشور از بین برود. مشکل اصلی به عدم تصمیم گیری درست و مدیریت منطقی در سازمان غذا و دارو و به خصوص اداره کل نظارت بر دارو بازمی گردد.»
داروی فاقد ثبت سفارش، امکان ترخیص ندارد/ گمرک بی تقصیر است
«نابسامانی در سازمان غذا و دارو ما را دچار مشکل کرده، طبق قوانین تصویب شده در کشور، کالا وقتی وارد گمرک می شود، تا آنجا، این مجموعه نقشی ندارد و فقط ترخیص با مجوز گمرک امکان‌پذیر است.» این عبارت را «فرامرز اختراعی»- رئیس سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی می گوید و در گفت و گو با «رسالت» توضیح می دهد: «برای برخی کالاها از جمله دارو ضرورت دارد که این ها یک نامه یا تأییدیه را از سازمان غذا و دارو دریافت کنند اما اینکه کالایی بدون هماهنگی با وزارت بهداشت وارد گمرک شود، یعنی در مرحله ثبت سفارش هیچ نظارتی بر آن نیست و دلال های نظام دارویی از این قضیه سوء استفاده کرده و مدام کالاهای مشابه تولید داخل را وارد می کنند و بعد با نفوذی که در سازمان غذا و دارو دارند، مجوز را اخذمی کنند و اگر هم موفق نشوند، هیاهو به راه می اندازند و می گویند دارو کم است و بالاخره دست به دامان نهاد و مجموعه ای مثل قوه قضائیه و بازرس و معاون رئیس جمهور می شوند و مجوز را می گیرند. بنابراین ثبت سفارش حتما باید برای کالاهای خاص مثل دارو توسط نهاد مربوطه که سازمان غذا و دارو است تأیید شود. یعنی نباید اساسا ثبت سفارش انجام شود تا کالا بتواند از مبدأ بیاید، البته کالا بدون ثبت سفارش هم می تواند وارد گمرک شود، ولی اگر ثبت سفارش نداشته باشد به هیچ وجه امکان ترخیص وجود ندارد. همانطور که معاون فنی گمرک توضیح داد و مستندانی ارائه کرد، گمرک کاملا بی تقصیر است و براساس مجوز سازمان غذا و دارو اجازه داده اند، کالایی وارد شود و حالا اگر در سازمان این نابسامانی وجود دارد و ممکن است مجوزی، بدون تأییدیه کافی نهادهای بازرسی داده شود، این مشکل باید در سازمان غذا و دارو حل شود نه در گمرک. این مجموعه را نمی توان به هیچ وجه به خاطر اشتباهات سازمان غذا و دارو متهم کرد. همچنین ضوابط و مقررات کافی در امر واردات موجود است، اما تخلفات کارشناسی یا تخلفات پیچیده تر در حوزه صدور مجوزهایی که از سازمان غذا و دارو می آید، می تواند هر اتفاقی را رقم بزند. شما ببینید چطوری آنها و دلالانی که به آنها وابسته هستند، می توانند داروی نامرغوبی را از کشور مبدأ یعنی ترکیه، وارد ایران کنند و این واقعا جای سؤال دارد، در صورتی که از یک نظام قدرتمند قانونی برخورداریم. منهای نفوذ آنها در سازمان غذا و دارو امکان ندارد که چنین اتفاقی رخ بدهد.»
آنچه دولت سیزدهم باید انجام دهد
اختراعی در رابطه با دستور کار دولت سیزدهم در حوزه دارو، می گوید: «مسئله اصلی فساد است و دولت سیزدهم نیز تعهد کرده که با فساد مقابله می کند، اغلب دیده شده که افراد خاطی به دلیل فساد کنار گذاشته می شوند اما وقتی دولت عوض می شود، باز به همین ها پست می دهند و این بدترین گرفتاری مردم و کشور ماست. باید با افراد فاسد، قوه قضائیه قاطعانه برخورد کند. در غیر این صورت به طور مکرر این اتفاق می افتد و جزایی که در برابر جرم این ها تعیین می شود، بسیار کمتر از حد خسارتی است که به سلامت و اقتصاد و امنیت روحی- روانی مردم وارد کرده اند. تا این قضیه حل نشود، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که همه چیز درست شود. ربطی هم به دولت رئیسی یا روحانی و قبل و بعد ندارد. تنها چیزی که مردم ما در آن کوتاهی می بینند و صددرصد هم دولت مقصر است، برخورد غیرقاطعانه و غیرمنطقی با فساد است. اگر دولت سیزدهم براساس تعهداتی که داده با فساد مقابله کند به شما اطمینان می دهم که کسی جرئت نمی کندیک داروی نامرغوب را از کشوری دیگر به ایران وارد کند، آن هم دارویی که مشابه تولید داخل آن موجود است. خاطیان به این طریق تولید داخلی را دچار مشکل کرده و راه را برای دلالان باز می کنند. جامعه کارشناسی ما به حد کافی قدرت تشخیص دارد و اگر با این جرائم برخورد قاطع صورت بگیرد، هیچ تخلفی رخ نخواهد داد.»
افاضلی هم پیشنهاد می دهد: «دولت سیزدهم حتما از افرادی در این ساختار استفاده کند که باتجربه اند، افرادی که تمامی مسیرها و قوانین را می دانند. در این حوزه نباید افرادی که فاقد اطلاعات کافی اند و سبقه این کار را ندارند، انتخاب کرد. این حوزه جای سعی و خطا نیست. اگر رویه کنونی دنبال شود، بازهم با کمبود دارو و مسائلی از این دست روبه رو می شویم و شاهد اتلاف منابع مالی خواهیم بود.»
تا همین چند هفته قبل، وضع نابسامان دارو و صف طولانی برای دریافت اقلامی که با جان آدم‌ها سروکار دارد، همه را کلافه کرده بود و کار به جایی رسید که این مسئله به یکی از بزرگ‌ترین پاشنه آشیل های نظام سلامت تبدیل شد و تحلیل های متعددی هم در این باره منتشر شد تا اینکه قصور در نظارت بر تسریع روند ترخیص و توزیع محموله‌های دارو به اقصی نقاط كشور، باعث شد جدالی میان سازمان غذا و دارو و گمرک دربگیرد. ماجرا از این قرار است که معاون فنی گمرک در روزهای پایانی مردادماه از مسئولین مربوطه درخواست کرد تا از سردخانه‌های نگهداری دارو و مواد اولیه بازدید کنند و ببینند با وجود صف‌های عریض و طویل مردم مستأصل در مقابل داروخانه‌ها، چه حجمی از دارو و مواد اولیه در این سردخانه‌ها و انبارها دپو شده است. دستگاه قضائی هم به درخواست گمرک برای ترخیص مواد اولیه و داروهای مورد نیاز مردم به این موضوع ورود کرد و معاون قضائی دادستان كل كشور در جریان بازدید از گمرک فرودگاه امام خمینی (ره)، آمده بود تا شاهد ترخیص یكسره و بی‌معطلی مواد اولیه سرم‌سازی از گمرك كشور به سمت بازار هدف باشد. به گفته او، «در این انبارها داروهای متراكمی كه بعضا پیش زمینه ساخت داروهای كرونا دارند، مشاهده می‌شود و دلیل باقی ماندن این داروها معلوم نیست.چرا نماینده وزارت بهداشت در خصوص ترخیص این كالاها اقدامی نمی‌كند؟ در این انبارها مواد اولیه‌ای مشاهده می‌شود كه حدود ۵ كیلو از آن امكان ساخت و تولید چند صد هزار دز داروی كرونا را فراهم می‌كند اما ماندن این كالاها در انبار توجیهی ندارد و اگر ترخیص آنها مشكل تخصیص ارز دارد یا نیازمند مجوزهای وزارت بهداشت است باید نماینده وزارت بهداشت در این محل حاضر شود و به محصولاتی كه از روی نیاز، ثبت سفارش شده و به كشور آمده رسیدگی كند. با توجه به نیاز مبرم بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها به این مواد اولیه برای ساخت داروی كرونا در كشور، اگر در این امر تسریعی صورت نگیرد، ما به عنوان مدعی‌العموم مطالبه‌گر خواهیم بود چون نه تنها خطر احتكار این اقلام وجود دارد، اگر بخش خصوصی برای ترخیص هر چه سریع‌تر این اقلام دارویی ورود نكند، این اموال و كالاها را متروكه اعلام می‌كنیم و از طریق سازمان اموال تملیكی آنها را به حراج می‌گذاریم تا سایر شركت‌های دارویی از آنها استفاده كنند. وزارت بهداشت باید پاسخگوی ذخیره مواد اولیه سرم‌سازی در گمرك كشور باشد. اگر تعیین تكلیف نشود اموال را حراج و راهی بازار هدف می‌كنیم.»
اخطار و تذکر به وزارت بهداشت/ سنگ اندازی و مانع تراشی مافیا؟
عضو كمیسیون اصل ۹۰ مجلس هم كه در این بازدید حضور داشت از شرایط غیرعادی کشور از حیث درگیری با كرونا گفت و بیش از ۱۰ هزار تن مواد اولیه‌ای كه پیش نیاز ساخت و تولید داروهای كروناست که در انبارهای گمركات فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) آرام گرفته و تأکید کرد «در جهت رسیدگی به این امور به وزارت بهداشت اخطار و تذكرهای لازم داده خواهد شد، چراكه گمرك كشور رسما اعلام كرد توانایی رسیدگی امور ترخیص پس از ترخیص یكسره مواد اولیه دارویی و داروسازی را دارد اما اینجا وظیفه وزارت بهداشت است كه بیاید و تأییدیه خروج كالاها را برای شركت‌های ثبت سفارش‌كننده تأیید و صادر كند.»
به دنبال این مسئله، محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو، این موارد را مصداق «سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی‌های مافیا برای دست‌اندركاران سلامت» دانست: «وقتی جلوی واردات كالاهای مشابه تولید داخل را می‌گیریم، به منافع عده‌ای برمی‌خورد و این افراد اقدامات جدی علیه ما، وزارت بهداشت و شخص وزیر شروع كرده و با صرف هزینه، اخبار كذب را منتشر می‌كنند.بحثی كه در زمینه گمركات طی این چند روز اخیر مطرح شد و به نوعی در ادامه تحركاتی است كه علیه وزارت بهداشت راه افتاده بود و عمدتا در جهت واردات كالاهای مشابه تولید داخلی است. ما دو بار از انبارها به اتفاق همكاران‌مان بازدید داشتیم. آنچه در انبارها مشاهده شد، جدای از اینكه بسیاری از اقلام ارتباطی به ما نداشت و بذر یا مواد خوراكی مانند خیارشور و كشك و … بخش عمده‌ای هم داروها و واكسن‌های دامی بود، یك بخشی هم دارو بود. آنچه دیده شد، هیچ یك از اقلام مرتبط با كرونا نبود. حتی ما در همانجا دیدیم كه یك محموله‌ای برای مواد اولیه فاویپیراویر چند ساعت قبلش رسیده بود و فردا صبحش كه ما مجددا برای بازدید رفتیم، ترخیص شده بود. محموله‌ای هم شامل تعداد زیادی رمدسیویر بود كه بدون مجوز سازمان غذا و دارو و از یك منبع تأیید نشده بود و نیاز به بررسی دارد. به هر حال دارو است و ما درگیر جنگ‌های بیولوژیك در دنیا هستیم و باید مراقب باشیم كه هر دارویی وارد كشور نشود.یك محموله‌ای هم سرم وارداتی بود كه ما به محض اینكه شاهد كمبود سرم بودیم، ظرف پنج روز سرم را به كشور رساندیم و به هر حال واردكنندگان ما از طریق مرزهای زمینی و دریایی رساندند، زیرا از آنجایی كه سرم حجیم و سنگین است، هوایی آن صرفه ندارد و بسیار گران می‌شود كه زمینی و دریایی اقدام كردیم و تا امروز سه میلیون سرم وارد كشور شده است. در زمینه سرم هم محموله‌ای در گمرك مانده بود كه آن هم از یك منبع تأیید نشده بود كه همكاران‌مان در حال بررسی هستند. وقتی از یك منبع تأیید شده واردات انجام شود، نیاز به آزمایشات خاص نداریم و بدون هیچ معطلی پای پرواز ترخیص می‌شود اما وقتی واردات از منابع تأیید نشده است، باید یكسری آزمایشات و بررسی‌های ویژه انجام دهیم كه زمانبر است.»
شانه ساز- در ادامه مدعی شد، داروهایی که در انبارهای گمرک است (رمدسیویر)، بدون هماهنگی ما حمل و وارد شده، در صورتی که تأيیدیه ما را نداشته است. بعدهم کار به شکایت کشید و شانه ساز از گمرک به خاطر ورود اقلام دارویی بدون دریافت و اخذ مجوز از وزارت بهداشت، به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کرد.
عدم فشار بر وزارت بهداشت برای ترخیص دارو بدون اخذ مجوز
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک نیز در پاسخ به شکایت رئیس سازمان غذا و دارو، مکاتبه‌‌‌ای را با او انجام داد و ضمن تأکید بر اینکه، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج میشوند، به خروج کالا یا ترخیص آن از اماکن گمرکی اشاره کرد که «مستلزم انجام تشریفات گمرکی است که مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوز «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در زمان انجام تشریفات گمرکی، به‌صورت سیستمی اخذ و سپس با رعایت سایر مقررات، اجازه ترخیص قطعی کالا از گمرک و خروج آن داده می‌شود. بنابراین، تمام کالاهای سلامت محور مشمول اخذ مجوزهای قانونی، با مجوز ترخیص وزارت بهداشت ترخیص و از گمرک خارج میشوند.»
ارونقی در این نامه، تأکید کرد: هیچ‌گونه فشاری بر وزارت بهداشت مبنی بر ترخیص داروی رمدسیویر بدون اخذ مجوز، وجود نداشته و آنچه خواسته شده تعیین‌تکلیف کالایی است که در بحران کرونا، در انبارهای فرودگاه امام خمینی خاک می‌خورد.
معاون فنی گمرک به اظهارات سازمان غذا و دارو اشاره و یادآور شد: «آن مرجع محترم اعلام نموده اداره بازرسی فنی دارو به تاریخ ۴ مرداد ۱۴۰۰ گزارشی مبنی بر موارد متعدد شکایت و ریکال از داروهای مختلف شرکت Kwality هند در سال‌های گذشته، به دلایلی چون وجود رسوب، ذرات خارجی و حشره در ویال‌های تزریقی و تغییر رنگ و شکل دارو را به معاونت برنامه‌ریزی اداره کل دارو ارائه و اعلام کرد که کلیه خطوط تولید محصولات دارویی شرکت مذکور مورد تأیید آن اداره نیست. حال از آن مرجع محترم درخواست دارد اگر این موضوع در چهارم مردادماه سال‌جاری به اطلاع سازمان غذا و دارو رسیده است، چگونه در تاریخ ششم مرداد سال‌جاری، سازمان غذا و دارو طی نامه دقیقا برای داروی رمدسیویر از همان برند و از همان کارخانه و دقیقا برای همان شرکت، مجوز ترخیص صادر و به گمرک ابلاغ نموده است تا کالا ترخیص شود؟ و به فرض اینکه گزارش اداره بازرسی فنی دارو با تأخیر به سازمان غذا و دارو واصل شده «که چنین نبوده»، چرا نسبت به جلوگیری از پخش و توزیع این دارو اقدامی نشده است؟ و این اجازه داده شده تا کالا از گمرک ترخیص و به چرخه توزیع، روانه شود؟» ارونقی همچنین یادآور شد: «البته تصویر دو فقره مجوز ترخیص دیگر از سازمان غذا و دارو برای همان داروی آماده از همان شرکت هندی برای همان واردکننده داخلی، مزید استحضار و شفاف‌سازی موضوع ایفاد می‌گردد. سایر سوابق ترخیص نیز نشان می‌دهد همان دارو توسط شرکت «یاراطب خاورمیانه» با مجوز آن مرجع، از گمرک ترخیص و توزیع شده است.»
واردات سرم از کارخانه Turk ilac ترکیه بدون داشتن سیاست واردات و ثبت‌سفارش هم موضوع دیگری است که ارونقی در مکاتبه‌اش با سازمان غذا و دارو به آن پرداخته است: «ممنوعیت ترخیص سرم تزریقی از کارخانه Turkilac کشور ترکیه که در آن درخواست شده است از «ترخیص» این نوع سرم جلوگیری شود، طی نامه‌ای به گمرک ایران ابلاغ و این سازمان نیز بلافاصله مراتب را به کلیه گمرکات کشور ابلاغ و بر ترخیص این سرم‌ها نظارت کافی داشته تا حتی یک عدد سرم بدون مجوز ترخیص وزارت بهداشت، از گمرک ترخیص نگردد. اما باید توجه داشت آن مرجع بعد از ابلاغ ممنوعیت «ترخیص» این سرم‌ها، خود، نسبت به صدور مجوز ترخیص برای همین برند سرم تزریقی از کارخانه Turkilac در تاریخ یکم شهریورماه سال‌جاری، طی نامه‌ای اقدام کرده است. نکته جالب توجه این که سازمان غذا و دارو طی نامه‌ای در ۲۰ مرداد ۱۴۰۰، یعنی ۵ روز قبل از اعلام ممنوعیت ترخیص این نوع سرم، از شرکت دارو درمان سلامت پارس، درخواست کرده ۶۰۰ هزار عدد سرم تزریقی از کارخانه Turk ilac در دو نوع قندی و نمکی، حداکثر ظرف یک هفته وارد کشور گردد. بنابراین آنچه محرز و مشخص است ظاهرا واردات سرم مذکور توسط شرکت اریکه تجارت ویستا، واردات سرم بدون سیاست واردات و ثبت‌سفارش به گمرک تلقی می‌گردد! و واردات همان برند سرم توسط شرکت دارو درمان سلامت پارس، برای تأمین فوری سرم در کشور، مورد تأکید آن مرجع واقع می‌شود.»
۱۳ تن رمدسیویر فاسد بود؟
این ماجرا به همین جا ختم نمی شود و پس از آنکه خبر ترخیص داروهایی كه بنا به گفته سازمان غذا و دارو، دچار فساد كیفی بوده در مسیر انتشار علنی قرار گرفت و مطرح شد این داروها به درخواست همین مسئولان، از گمرك ترخیص و وارد شبكه توزیع شده، کیانوش جهانپور- سخنگوی سازمان غذا و دارو در رابطه با ترخیص ۱۳ تن رمدسیویر فاسد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: «این مطلب درست نیست، مطالب عنوان شده ناشی از این است که دوستان از ریکال دارو و شرایط و فرآیند آن اطلاعی ندارند و طبیعی است که اطلاعی هم نداشته باشند. اگر اجازه بدهند هر دستگاهی کار ویژه و کار تخصصی خودش را انجام دهد مشکلی در این زمینه نخواهد بود و روح و روان مردم و افکار عمومی هم از این رفت و برگشت‌های بی‌حاصل آزرده نخواهد شد. یک فرآورده دارویی از یک برند، ممکن است سال‌ها در بازار مصرف یا وارد کشور شود و هر زمان هم ممکن است بنا بر هر شبهه‌ای ریکال و جمع‌آوری شود. در این پروسه، یک یا چند سری ساخت مشخص، ریکال میشوند. بعد از ریکال و جمع‌آوری یا توقیف محموله، بررسی‌ها انجام می‌شود و چه بسا مجددا همان سری‌ساخت با احراز عدم مشکل و رفع شبهه در مورد سلامت و ایمنی کالا یا GMP خطوط تولیدی و… مجددا وارد بازار و مجوز مصرف آن صادر شود. تقریبا هر هفته یک مورد ریکال و مواردی از این دست در کشور است و این لزوما به معنای مشکل‌دار بودن همه فرآورده‌ها یا همه بچ‌های تولیدی آن فرآورده یا شرکت خاصی نیست.»
جهانپور در خصوص ابهام عدم صدور مجوز ترخیص محموله سرم وارداتی از سوی یک شرکت و درخواست سفارش واردات همان برند سرم به شرکتی دیگر در بازه زمانی تقریبا همزمان نیز این‌گونه پاسخ داده است: «برای هر دارو به همه شرکت‌های واردکننده مجوز ورود داده نمی‌شود، بلکه مجوز فوریتی به یک شرکت و برای تنظیم بازار داده شده و این به معنای مجوز ورود آن دارو از سوی بقیه شرکت‌ها نیست. محموله دارویی که فرآیند سفارش و صدور مجوز واردات را دریافت نکرده و ثبت سفارش نشده و مجوزی برای ورود یا ورود فوریتی آن توسط سازمان غذا و دارو داده نشده، قابل ترخیص نیست و مجوز ترخیص آن داده نخواهد شد. تنظیم‌کننده بازار دارو، سازمان غذا و دارو است. هر محموله جهت ورود باید در تمام مراحل مجوز این سازمان را داشته باشد. مجوز ورود یک محموله برای یک شرکت برای سایرین مجوز تلقی نخواهد شد و تشخیص موضوع با سازمان غذا و دارو است.»
گمرک اطلاعات موجودی انبارها را نمی‌دهد
موضوع رسوب کالاهای سلامت محور در گمرک، سبب شد سید حیدر محمدی – مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نیز چند سؤال را در این زمینه مطرح کند؛ اول اینکه این کالاها در گمرک رسوب کرده یا انبارهای عمومی؟ که اگر در انبارهای عمومی باشد رئیس انبارهای عمومی باید پاسخگو باشد نه گمرک. سؤال دوم این است که چرا بعد از اینکه سامانه‌های همه وزارتخانه‌ها به هم وصل شد و سامانه جامع تجارت تشکیل شد، گمرک هیچ وقت حاضر نشده اطلاعات موجودی کالاهایی که در اختیار انبارهای عمومی است را به نهادهای تخصصی مثل وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارتباطات و وزارت صمت قرار دهد.
مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره سرم هم توضیحاتی ارائه کرده است:
« در یکی از کارخانه‌های تولید سرم با مشکل کمبود در بازار مواجه شدیم و مجبور شدیم سریعا واردات را انجام دهیم و در این زمان پیامی در فضای مجازی منتشر شد که محصولات شرکتTurk ilac ترکیه مشکل دارد که بر حسب تکلیف؛ موضوع را با وزارت بهداشت ترکیه بررسی کردیم و متوجه شدیم که این محصولات مشکل دارد و به گمرک اعلام کردیم اگر از این مورد وجود دارد، اجازه ترخیص ندهند.»
سازمان غذا و دارو پاسخگو باشد
در همین راستا «سیامک افاضلی»- استراتژیست دارویی به واکاوی این مسئله در گفت و گو با «رسالت» پرداخته است. افاضلی روند کلی واردات دارو را به این شکل تشریح می کند: «بعد از مجوزی که وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو صادر می کند، برای هر شرکتی که وارد کننده دارو هست، آن شرکت نسبت به خرید اقدام می کند و اگر نیاز باشد ارزی تخصیص داده شود، ارز از طریق بانک مرکزی تخصیص داده می شود و اگر قرار باشد از طریق سامانه نیما باشد، بازهم به همین ترتیب شرکت تأمین ارز می کند و در نهایت خرید را انجام می دهد و کالا وارد گمرک می شود.
برای ترخیص مجددا نیاز است که مجوز وزارت بهداشت وجود داشته باشد و هیچ کسی نمی تواند بدون مجوز این وزارتخانه، کالا را ترخیص کند. ما مکررا شاهد این مسئله بوده ایم که ارز از مملکت خارج و کالایی خریداری شده و به گمرک وارد شده اما وزارت بهداشت، مجوز ترخیص نداده است. طبیعتا اگر ما در شرایط متعارف و نرمالی می بودیم و به صورت «ال سی» خرید می کردیم، می توانستیم کالا را برگردانیم و ارز را به مملکت بازگردانیم درحالی که متأسفانه به خاطر شرایط تحریمی، خریدها به صورت نقدی است، یعنی ما پول را می دهیم، کالا وارد کشور می شوداما وزارت بهداشت اجازه ترخیص نمی دهد و منجر به این می شود که ارز مملکت از دست می رود و کالا در گمرک می ماند و کشور و مردم متضرر می شوند. این ایراد به سازمان غذا و دارو بازمی گردد و از طرفی باید یکسری مسائل تنبیهی برای کسانی که می خواهند بدون مجوز و بدون طی مراحل قانونی اقدام به واردات دارو کنند، دیده شود که راهکار این مسئله موجود است و سازمان جمع آوری و فروش املاک تملیکی می تواند این امور را به سازمان سهامی دارویی کشور واگذار کند ولی این اتفاق متأسفانه افتاده و اینکه رمدسیویر وارد شده و داخل گمرک مانده و بسیاری از داروها به دلایل متعدد و مختلف از جمله مغایرت بین مجوز و کالایی که وارد شده و از نظر تعداد یا منبع منجر به این می شود که ارز مملکت از دست برود و شرایط کمبود دارویی هم مزید بر علت شده و از یک سو کالا یا همان دارو در داخل گمرک است اما از سوی دیگر می بینیم که وزارت بهداشت مجوز ترخیص نداده است، بنابراین در این دعوایی که به وجود آمده، از آنجایی که گمرک بدون مجوز وزارت بهداشت اجازه ترخیص ندارد باید سازمان غذا و دارو پاسخگو باشد.»
افاضلی در واکنش به این سخن کیانوش جهانپور که گفته است، «مشکل گمرک این است، هرکسی هرچیزی را می تواند بیاورد و در انبار بگذارد و بعد از آن تازه دنبال مجوز برود و این می شود که کالا در گمرک رسوب می کند»، می گوید: «ممکن است مغایرتی وجود داشته باشد و بدون مجوز کالایی وارد شود، منتها مسئله این است که چون ارز مملکت از دست می رود، این دلیل نمی شود که کالا در گمرک بماند و از بین برود، ما سازمان اموال تملیکی و سازمان سهامی دارویی کشور و ابزارهای متعددی داریم، همچنین برای آنکه ارز کشور از بین نرود و دارو به دست مردم برسد، وارد کننده ای که تخلف کرده باید مجازات شود؛ ما نباید اجازه دهیم دارو در گمرک بماند و خراب شود و ارز کشور از بین برود. مشکل اصلی به عدم تصمیم گیری درست و مدیریت منطقی در سازمان غذا و دارو و به خصوص اداره کل نظارت بر دارو بازمی گردد.»
داروی فاقد ثبت سفارش، امکان ترخیص ندارد/ گمرک بی تقصیر است
«نابسامانی در سازمان غذا و دارو ما را دچار مشکل کرده، طبق قوانین تصویب شده در کشور، کالا وقتی وارد گمرک می شود، تا آنجا، این مجموعه نقشی ندارد و فقط ترخیص با مجوز گمرک امکان‌پذیر است.» این عبارت را «فرامرز اختراعی»- رئیس سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی می گوید و در گفت و گو با «رسالت» توضیح می دهد: «برای برخی کالاها از جمله دارو ضرورت دارد که این ها یک نامه یا تأییدیه را از سازمان غذا و دارو دریافت کنند اما اینکه کالایی بدون هماهنگی با وزارت بهداشت وارد گمرک شود، یعنی در مرحله ثبت سفارش هیچ نظارتی بر آن نیست و دلال های نظام دارویی از این قضیه سوء استفاده کرده و مدام کالاهای مشابه تولید داخل را وارد می کنند و بعد با نفوذی که در سازمان غذا و دارو دارند، مجوز را اخذمی کنند و اگر هم موفق نشوند، هیاهو به راه می اندازند و می گویند دارو کم است و بالاخره دست به دامان نهاد و مجموعه ای مثل قوه قضائیه و بازرس و معاون رئیس جمهور می شوند و مجوز را می گیرند. بنابراین ثبت سفارش حتما باید برای کالاهای خاص مثل دارو توسط نهاد مربوطه که سازمان غذا و دارو است تأیید شود. یعنی نباید اساسا ثبت سفارش انجام شود تا کالا بتواند از مبدأ بیاید، البته کالا بدون ثبت سفارش هم می تواند وارد گمرک شود، ولی اگر ثبت سفارش نداشته باشد به هیچ وجه امکان ترخیص وجود ندارد. همانطور که معاون فنی گمرک توضیح داد و مستندانی ارائه کرد، گمرک کاملا بی تقصیر است و براساس مجوز سازمان غذا و دارو اجازه داده اند، کالایی وارد شود و حالا اگر در سازمان این نابسامانی وجود دارد و ممکن است مجوزی، بدون تأییدیه کافی نهادهای بازرسی داده شود، این مشکل باید در سازمان غذا و دارو حل شود نه در گمرک. این مجموعه را نمی توان به هیچ وجه به خاطر اشتباهات سازمان غذا و دارو متهم کرد. همچنین ضوابط و مقررات کافی در امر واردات موجود است، اما تخلفات کارشناسی یا تخلفات پیچیده تر در حوزه صدور مجوزهایی که از سازمان غذا و دارو می آید، می تواند هر اتفاقی را رقم بزند. شما ببینید چطوری آنها و دلالانی که به آنها وابسته هستند، می توانند داروی نامرغوبی را از کشور مبدأ یعنی ترکیه، وارد ایران کنند و این واقعا جای سؤال دارد، در صورتی که از یک نظام قدرتمند قانونی برخورداریم. منهای نفوذ آنها در سازمان غذا و دارو امکان ندارد که چنین اتفاقی رخ بدهد.»
آنچه دولت سیزدهم باید انجام دهد
اختراعی در رابطه با دستور کار دولت سیزدهم در حوزه دارو، می گوید: «مسئله اصلی فساد است و دولت سیزدهم نیز تعهد کرده که با فساد مقابله می کند، اغلب دیده شده که افراد خاطی به دلیل فساد کنار گذاشته می شوند اما وقتی دولت عوض می شود، باز به همین ها پست می دهند و این بدترین گرفتاری مردم و کشور ماست. باید با افراد فاسد، قوه قضائیه قاطعانه برخورد کند. در غیر این صورت به طور مکرر این اتفاق می افتد و جزایی که در برابر جرم این ها تعیین می شود، بسیار کمتر از حد خسارتی است که به سلامت و اقتصاد و امنیت روحی- روانی مردم وارد کرده اند. تا این قضیه حل نشود، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که همه چیز درست شود. ربطی هم به دولت رئیسی یا روحانی و قبل و بعد ندارد. تنها چیزی که مردم ما در آن کوتاهی می بینند و صددرصد هم دولت مقصر است، برخورد غیرقاطعانه و غیرمنطقی با فساد است. اگر دولت سیزدهم براساس تعهداتی که داده با فساد مقابله کند به شما اطمینان می دهم که کسی جرئت نمی کندیک داروی نامرغوب را از کشوری دیگر به ایران وارد کند، آن هم دارویی که مشابه تولید داخل آن موجود است. خاطیان به این طریق تولید داخلی را دچار مشکل کرده و راه را برای دلالان باز می کنند. جامعه کارشناسی ما به حد کافی قدرت تشخیص دارد و اگر با این جرائم برخورد قاطع صورت بگیرد، هیچ تخلفی رخ نخواهد داد.»
افاضلی هم پیشنهاد می دهد: «دولت سیزدهم حتما از افرادی در این ساختار استفاده کند که باتجربه اند، افرادی که تمامی مسیرها و قوانین را می دانند. در این حوزه نباید افرادی که فاقد اطلاعات کافی اند و سبقه این کار را ندارند، انتخاب کرد. این حوزه جای سعی و خطا نیست. اگر رویه کنونی دنبال شود، بازهم با کمبود دارو و مسائلی از این دست روبه رو می شویم و شاهد اتلاف منابع مالی خواهیم بود.»
برچسب ها
آغاز سال تحصیلی , بازار دارو , بازار سیاه دارو , دارو
به اشتراک بگذارید
https://resalat-news.com/?p=50495
تعداد دیدگاه : دیدگاه‌ها برای جدال بر سر دارو بسته هستند
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.