جایگاه و چالش‌های سازمان اوپک
شیدا آریایی پور، دانشجوی حقوق بین‌الملل، پژوهشگر
سازمان اوپک در ۱۴سپتامبر ۱۹۶۰ با ابتکار ونزوئلا تأسیس گردید. از ابتدای تشکیل این سازمان به‌خصوص پس از افزایش قیمت نفت خام در سال ۱۹۷۴ همواره این موضوع برای کارشناسان نفتی مطرح بود که آیا اوپک ابزارهای مناسبی برای هدایت بحران‌های حاصل از تغییرات قیمت نفت را در اختیار دارد.
در طی این سال‌ها پژوهشگران نظرات مختلفی در مورد عملکرد اوپک داشته‌اند که بیشتر نشان‌دهنده موفقیت این سازمان نسبت به سازمان‌های دیگر در کشورهای جهان سوم و غیرمتعهد بوده است (شکاری، ۱۳۸۹). مسائلی که اوپک را در دهه گذشته در معرض خطر قراردادند و به‌عنوان دشمنان اصلی محسوب شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند (شکاری، ۱۳۸۹).
شکل (۱): مسائلی که اوپک را در معرض خطر قراردادند.
موارد فوق ازجمله عمده‌ترین عوامل مؤثر و تأثیرگذار بر رفتار سازمان اوپک است که می‌بایست در سیاست‌گذاری‌های این سازمان موردتوجه قرار گیرد.
از سوی دیگر، با بررسی رفتار و عملکرد اعضای سازمان اوپک و پژوهش شکاری در سال ۱۳۸۹، یک یا چند حالت زیر برای سازمان اوپک قابل پیش‌بینی است.
۱- وحدت بیشتر بین اعضا، عضویت کشورهای جدید و تقویت موضع این سازمان درصحنه بین‌المللی
۲- بروز تضاد بیشتر در بین اعضا، خروج برخی از کشورها و تضعیف سازمان در حد یک سازمان برقرارکننده برخی تماس‌ها بین کشورهای عضو و کشورهای خواهان نفت و صادرکنندگان غیر اوپک
۳- تجزیه سازمان به چند سازمان مختلف منطقه‌ای که هر یک از این سازمان‌ها برخی یا تمام اهداف اوپک را تعقیب می‌کنند.
مشخص است که متغیرهای زیادی همچون عوامل سیاسی، فرهنگی و غیره در تحول سازمان اوپک در آینده نقش بسزایی دارند، که در اینجا عوامل اقتصادی مبسوط شرح داده می‌شوند.
امروزه، از دیدگاه اقتصادی سازمان اوپک که زمانی به‌عنوان «کارتل» مرکب از تولیدکنندگان در بازار بین‌المللی عمل می‌کرد به مجموعه‌ای از کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده تبدیل‌شده‌است و بالا رفتن مصرف اعضا در حقیقت قدرت اقتصادی و چارچوب عملکرد آنان را در بازارمحدود می‌کرد نیازمندی آنان را به استفاده از این منبع انرژی افزایش داده است.
این تحول و برخی عوامل دیگر موجب شد تا بازار تحت کنترل تولیدکنندگان به بازار تحت کنترل مصرف‌کنندگان به‌ویژه کشورهای صنعتی که حافظ منافع و هماهنگ‌کننده فعالیت‌های مصرف‌کنندگان برای حفظ سلطه بر بازار انرژی هستند، تغییر کند (شکاری، ۱۳۸۹).با توجه به بررسی‌های انجام‌شده و مطالب فوق، سازمان اوپک تا حدی می‌تواند تحت‌فشارهای بازار و برخی از عوامل دیگر تضعیف شود. ازاین‌رو، به نظر می‌رسد که همکاری و هماهنگی اعضا و روابط بین آن‌ها یکی از مهم‌ترین ابزار موفقیت جایگاه اوپک می‌باشد.
اوپک , شیدا آریایی پور , نفت
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.