تولید زغال‌سنگ ایران جهش کرد
گروه اقتصادی
در بهمن‌ماه سال گذشته تنش‌ها بین روسیه و اوکراین آغاز شد و از آن زمان قیمت زغال‌سنگ در بازار جهانی رو به افزایش گذاشت، افزایش چندماهه قیمت‌های گاز طبیعی و زغال‌سنگ آن‌قدر سریع بوده است که معیارهای اصلی در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۲ تقریباً سه برابر بیشتر از یک سال قبل بوده است. طبق برآوردهای بانک جهانی قیمت گاز طبیعی اروپا و زغال‌سنگ آفریقای جنوبی در ماه مارس و آوریل به بالاترین حد خود رسید، درحالی‌که قیمت گاز طبیعی آمریکا به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ رسید. افزایش قیمت‌ها تا حدی منعکس‌کننده تأثیر جنگ روسیه با اوکراین است. در سال ۲۰۲۰، روسیه یک‌چهارم صادرات جهانی گاز طبیعی و کمی کمتر از یک‌پنجم صادرات زغال‌سنگ را به خود اختصاص داد. فراتر از تأثیر جنگ، تقاضا برای گاز طبیعی و زغال‌سنگ قوی بوده و در سال ۲۰۲۱ در بحبوحه بهبودی قوی پس از همه‌گیری کرونا به ترتیب حدود ۵ و ۶ درصد افزایش‌یافته است و هر دو به بالاترین حد خود رسیده‌اند. تصویر زیر داده‌های بانک جهانی درباره افزایش قیمت‌های جهانی از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ را به تصویر کشیده است.
جنگ در اوکراین تجارت انرژی را مختل کرده است. اروپا برای واردات گاز طبیعی و زغال‌سنگ به‌شدت به روسیه متکی است. در واکنش به جنگ، اتحادیه اروپا واردات زغال‌سنگ روسیه را از آگوست ۲۰۲۲ (معادل با مردادماه سال ۱۴۰۱) ممنوع کرد و متعهد شد واردات گاز روسیه را تا پایان سال به میزان دوسوم کاهش دهد. درحالی‌که برخی از زغال‌سنگ روسیه را می‌توان به کشورهای دیگر هدایت کرد، این امر گران خواهد بود زیرا زغال‌سنگ حجیم و گران است.
قیمت زغال‌سنگ در استرالیا در ۶ ماه نخست سال جاری میلادی در نوسان بوده، آغاز سال ۲۰۲۲ قیمت ۴۴۵ دلار در هر تن فوب بود و در ماه مارس به دلیل حمله روسیه به اوکراین به ۶۵۰ دلار رسید و پس‌ازآن تا هفته گذشته به ۳۵۰ دلار بازگشت.
رابطه مستقیم وضعیت گاز با صنعت زغال‌سنگ
پس از افزایش قیمت شدید پیش‌بینی‌شده در سال ۲۰۲۲، انتظار می‌رود قیمت گاز طبیعی و زغال‌سنگ در سال ۲۰۲۳ به‌طور متوسط کاهش یابد، اگرچه آن‌ها بسیار بالاتر از میانگین پنج‌ساله خود باقی خواهند ماند. طول مدت درگیری روسیه و اوکراین و میزان اختلال آن در تجارت زغال‌سنگ و گاز طبیعی بزرگ‌ترین ابهامات پیش روی چشم‌انداز بازار است. برای مثال، کاهش شدید صادرات روسیه به اتحادیه اروپا می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود، به‌ویژه اگر در فصل زمستان رخ‌داده که تقاضا زیاد است. صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا به دلیل تعمیر و نگهداری و سایر مسائل فنی خط لوله نورد استریم ۱ کاهش‌یافته است. قیمت‌ها همچنین در برابر شرایط آب و هوایی و سیاست‌های واردات آسیب‌پذیر هستند که می‌تواند بر الگوهای تجارت تأثیر بگذارد و هزینه‌ها را افزایش دهد. این امر به‌ویژه با توجه به ظرفیت بسیار محدود تولید مازاد جهانی برای گاز طبیعی صادق است.
صنعت ایران جهش کرد
تطبیق دادن اقتصاد کشور با اقتصاد جهانی یکی از آرزوهای دیرینه اقتصاددانان و فعالان اقتصادی است، در این الگو کشور ما می‌تواند به تولید محصولاتی که بازار جهانی به آن نیاز دارد پرداخته تا بتواند سهم دائمی در صادرات محصول داشته باشد. اما آخرین گزارش عملکردی وزارت صنعت که آمار تولیدی چهار ماه ابتدای سال را بررسی می‌کند، امیدبخش است، براساس آخرین گزارش عملکردی که وزارت صنعت، معدن و تجارت از عملکرد تولید در چهارماهه نخست سال ۱۴۰۱ منتشر کرده است، از میان ۱۱ کالای منتخب معدن و صنایع معدنی، زغال‌سنگ بیشترین رشد تولید را به خود اختصاص داده و پس‌ازآن ظروف شیشه‌ای با تولید ۳۰۲ هزار تن، رشد ۱۳/۹ درصدی را نسبت به تولید در مقایسه با مدت مشابه سال قبل (۲۶۵ هزار تن در چهارماهه نخست سال ۱۴۰۰) تجربه کرده است.
تولید آلومینا نیز از ۸۱ هزار و ۴۰۰ تن در چهارماهه نخست سال ۱۴۰۰ به ۸۸ هزار و ۲۰۰ تن در چهارماهه نخست امسال رسیده که رشد ۸/۴ درصدی را نشان می‌دهد.از میان کالا‌های منتخب معدن و صنایع معدنی، چینی بهداشتی و ظروف چینی به ترتیب با کاهش ۱۶/۸ و ۴/۹ درصدی کمترین رشد تولید را تجربه کرده‌اند و در چینی بهداشتی، ۳۳ هزار و ۶۰۰ تن تولید در چهارماهه نخست امسال در مقایسه با تولید ۲۷ هزار و ۹۰۰ تنی در چهارماهه نخست سال ۱۴۰۰ به ثبت رسیده است. تولید ظروف چینی در چهارماهه نخست سال ۱۴۰۰ نیز ۲۰ هزار تن بوده که این رقم در چهارماهه نخست امسال به ۱۹ هزار تن کاهش‌یافته است.در بازه زمانی موردبررسی دیگر کالا‌های منتخب ازجمله شیشه جام، فولاد خام، محصولات فولادی، کاتد مس، کاشی و سرامیک به ترتیب رشد تولید ۷/۲، ۵/۱، ۵/۱، ۱/۱ و ۰/۸ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته‌اند و سیمان نیز کاهش تولید ۳/۱ درصدی را در چهارماهه نخست امسال تجربه کرده است.گزارش عملکرد صنعت نشان می‌دهد، صنعت کشور با تمام مشکلات و موانع داخلی و خارجی می‌تواند با بازار جهانی هماهنگ شده و محصولات موردنیاز بازار جهانی را تأمین کند.
جای خالی صادرات گاز
اما انتشار عملکرد بخش صنعت و افزایش تولید زغال‌سنگ حسرت‌ها دوباره برای چرایی صادر نکردن گاز می‌افزاید، در سلسله گزارش‌هایی به بحث صادرات گاز پرداخته‌ایم اما این نکته جای بحث و تولید مباحث اقتصادی فراوانی داشته تا مسئولان متوجه شوند صادرات گاز می‌تواند به مشابه نفت برای ایران و اهمیت استراتژیک کشور در آینده مهم بوده و ایران باید قدم‌های جدی دراین‌باره بردارد.
ایران چقدر ذخایر زغال سنگ دارد؟
سعید صمدی، دبیر وقت انجمن زغال سنگ ایران در سال ۹۷ و در مصاحبه با یکی از رسانه ها گفته بود میزان ذخیره قطعی زغال سنگ ایران حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن است، محمد مجتهدزاده، رئیس وقت انجمن زغال سنگ ایران نیز در این باره گفته بود: «اکتشافاتی که تاکنون در این حوزه انجام شده است، نشان می‌دهد ایران یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تن ذخایر احتمالی زغال سنگ دارد.»
کل تولید زغال سنگ خام کشور در سال ۱۳۹۹ به طور تقریبی ۳٫۵ میلیون تن و کنسانتره ۱٫۷ میلیون تن بوده است.
کشور ایران از نظر میزان ذخایر زغال سنگ در رتبه ۳۰ جهان قرار دارد، اما از لحاظ میزان تولید در رتبه بعد از ۴۲ قرار دارد که در سال های اخیر این میزان بهتر از گذشته شده است، ایران از نظر حجم تولید نمی تواند یکی از کشورهای صادرکننده زغال سنگ باشد و در زمره واردکنندگان زغال سنگ قرار دارد. از طرفی غنی بودن کشور از نظر منابع نفت و گاز سبب شده است که استفاده از منابع زغال سنگ کمتر مورد توجه قرار گیرد. تولید در کشور با مشکلات زیادی از جمله روش معدنکاری سنتی، مشتری انحصاری، ارزانتر و با کیفیت تر بودن زغال سنگ وارداتی مواجه است.
ذغال سنگ
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.