تعارضات امنیتی بیپایان در غرب
همپوشانی ناتو و اتحادیه اروپا و نقطه اشتراک این دو به لحاظ امنیتی بر هیچکس پوشیده نیست. ۲۸ عضو پیمان آتلانتیک شمالی اروپایی هستند و همین مسئله، منجر به ادغام معادلات امنیتی ناتو و اروپای واحد شده است. کشورهای آلمان، فرانسه، یونان، لهستان، ایتالیا، سوئد، اسپانیا، فنلاند و …ازجمله کشورهای عضو پیمان ناتو محسوب میشوند که بهصورت همزمان، سیاستها و استراتژیهای امنیتی مختص اروپا را نیز در استراسبورگ و بروکسل تعریف میکنند.طی سالهای اخیر ، زمزمههایی مبنی بر تشکیل ارتش واحد اروپایی از سوی کشورهایی مانند فرانسه مطرحشده ، اما این ایده توسط بازیگرانی دیگر مانند آلمان رد شده است. فراتر از آن، تحلیلگران مسائل امنیتی در اروپا بر این باور هستند که اساسا امکان تفکیک سیاستهای امنیتی اروپا از ناتو وجود ندارد و این به معنای اضمحلال ساختار امنیتی مشترک تعریفشده در دو سوی آتلانتیک خواهد بود.
در این میان، سخنان اخیر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. جوزف بورل در تازهترین موضعگیری خود، خواستار تغییر در فرآیندهای تصمیمگیری اتحادیه اروپا در مورد سیاست خارجی شد، فرآیندی که هماکنون نیازمند حمایت یکپارچه تمامی ۲۷ کشور عضو است.بورل در این خصوص میگوید: « اروپا باید سرعت مواجه خود با چالشها را بیشتر کند و نمونه آن نیز در مورد کرونا، حمله اسرائیل به غزه و همچنین حمله حماس به اسرائیل است. باید توان نظامی فردی خود را برای دفاع افرایش دهد و البته همکاری در ناتو را تقویت کند.»
به نظر میرسد بورل نیز دچار نوعی تعارض ذهنی و ساختاری در قبال همپوشانی ناتو و اتحادیه اروپا شده است. استراتژیست های خبره در حوزه روابط بینالملل میگویند اروپائیان در ترسیم ساختار امنیتی-سیاسی مشترک خود دچار تعارضاتی شدهاند که حلوفصل آنها تنها در یک صورت امکانپذیر خواهد بود:انحلال ناتو یا انحلال اتحادیه اروپا! تفکیک و تمایز میان این دو مجموعه با توجه به زیرساختهای تعریفشده در پیمان آتلانتیک شمالی و تعهداتی که اعضای ناتو ( وفق ماده ۵ اساسنامه ناتو ) در قبال دفاع و حمله جمعی دارند مانع از تحقق ایده آلگرایی ادعایی اروپائیان خواهد شد.
بورل در سخنان اخیر خود، بهنوعی کلیگویی روی آورده که خروجی عملیاتی آن مشخص نیست! او بر لزوم یک انقلاب فکری در حوزه امنیت بینالملل سخن میگوید اما مشخص نکرده که چنین اندیشه و منظومهای چگونه و معطوف به کدام مؤلفههای جمعی و عملیاتی شکل میگیرد!
طی سالهای اخیر برخی مقامات اروپایی تأکید کردهاند که در روابط اتحادیه اروپا، اصل «وابستگی متقابل» نباید به «وابستگی یکطرفه» تبدیل شود.وابستگی به آمریکا، تبدیل به پاشنه آشیل امنیتی اروپائیان شده و استقلال راهبردی اتحادیه اروپا ( که در پیمان ماستریخت موردتوجه قرارگرفته بود) را به چالشی آشکار کشیده است. رمزگشایی از سخنان بورل و دیگر سیاستمداران اروپایی دشوار نیست: آنها از یکسو بر لزوم تغییر سیاستهای کلان امنیتی جاری در اروپا واقف هستند اما از سوی دیگر، ارادهای واقعی برای این گذار ساختاری وجود ندارد.
حنیف غفاری
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.