تأثیر انتخابات کنگره بر توافق هسته‌ای
گروه بین‌الملل
اگرچه هنوز مذاکرات وین به نقطه پایانی و نهایی نرسیده است، اما جمهوری‌خواهان سنا و مجلس نمایندگان آمریکا مخالفت مطلق خود را با احیای برجام اعلام کرده‌اند.تد کروز، تام کاتن، لیندسی گراهام و دیگر سناتورهای جمهوری‌خواه اعلام کرده‌اند که تضمینی در خصوص حفظ توافق هسته‌ای در دولت بعدی آمریکا وجود ندارد.
فراتر از آن، سناتورهای جمهوری‌خواه تأکید دارند که از همه ظرفیت خود برای جلوگیری از تصویب چنین توافقی استفاده خواهند کرد. سؤال اصلی اینجاست که با توجه به در پیش بودن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آبان ماه امسال، در صورت پیروزی جمهوری‌خواهان و کسب اکثریت کرسی‌های سنا توسط آن‌ها، چه اتفاقی در قبال برجام رخ خواهد داد؟ آیا کنگره آمریکا قادر به جلوگیری از اجرای این توافق خواهد بود؟
منابع آمریکایی چه می‌گویند؟
نشریه هیل گزارش داده است که تلاش‌های دولت جو بایدن برای احیای برجام با شک و تردید فزاینده اعضای دموکرات و جمهوری‌خواه کنگره آمریکا روبه‌رو شده و قانون‌گذاران از هر دو حزب نگران‌اند توافق احتمالی احیای برجام از خود برجام ضعیف‌تر باشد، زیرا آمریکا زمان و اهرم فشار خود را ازدست‌داده است.بر اساس گزارش این نشریه، قانون‌گذاران آمریکایی در این مورد تردیدهایی دارند که آیا اکنون‌که روابط آمریکا با روسیه و چین، دو امضاکننده برجام، در پایین‌ترین حد خود طی چند سال گذشته است، زمان خوبی برای مذاکره بر سر توافق جدید هسته‌ای ایران است یا نه؟!همچنین نگرانی‌هایی در کنگره آمریکا وجود دارد که در زمان تحریم‌های غرب علیه مسکو، توافق جدید هسته‌ای ایران بتواند میلیاردها دلار را به‌سوی روسیه هدایت کند. بااین‌حال، اصل مخالفت جمهوری‌خواهان ، مربوط به اصل توافق برجام است. در سال ۲۰۱۵ میلادی و در جریان بررسی برجام در سنای آمریکا، ۴۲ سناتور دموکرات از آن حمایت کردند که همگی از حزب دموکرات بودند. در آن زمان ، جمهوری‌خواهان اکثریت سنا را در اختیار داشتند. با همه این اوصاف به دلیل حمایت رئیس‌جمهور وقت آمریکا « اوباما» از توافق هسته‌ای، سناتورهای مخالف توافق هسته‌ای نتوانستند دوسوم رأی موردنیاز « ۶۷ رأی از ۱۰۰ رأی» را برای جلوگیری از استفاده رئیس‌جمهور از حق وتو کسب کنند.
دموکرات‌های مخالف برجام
اکنون دموکرات‌ها با اختلافی بسیار شکننده« یک رأی» اکثریت سنا را در دست دارند. آنچه مسلم است این‌که ۴۹ سناتور جمهوری‌خواه جملگی با توافق هسته‌ای مخالف بوده و احیای آن را نیز برنمی‌تابند؛ اما در میان دموکرات‌ها نیز برخی سناتورها از رویکرد بایدن و همراهانش در قبال توافق مذکور پیروی نمی‌کنند.
باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفته که به اندازه کافی از جزئیات توافق در حال نهایی شدن احیای برجام اطلاع ندارد تا بگوید آنقدر قوی است که بتواند از آن حمایت کند یا نه.او یکی از چهار دموکرات سنای آمریکا بود که به برجام در هفت سال پیش رأی منفی دادند.منندز به هیل گفت در مورد این‌که اوضاع در مذاکرات هسته‌ای وین چگونه به‌پیش می‌رود، اطلاع کمی دارد و نمی‌داند که توافق احتمالی چگونه است.منندز در اظهاراتی وقیحانه تأکید کرده است که برنامه موشکی ایران نیز باید در توافق نهایی محدود شود تا او بتواند از احیای برجام حمایت کند. منندز ازجمله سناتورهای دموکرات بود که در سال ۲۰۱۵ و در پروسه مخالفت با برجام به جمهوری‌خواهان پیوست. سه سناتور دموکرات دیگر یعنی جومانچین، بن کاردین و چاک شومر نیز مخالفت خود را با این توافق اعلام کردند. بااین‌حال، جمهوری‌خواهان سنا به‌صورت مطلق با برجام مخالفت کردند و این توافق در میان آن‌ها موافقی نداشت.
رویکرد دموکرات‌های سنا در قبال برجام
به نظر می‌رسد در حال حاضر نیز اکثر دموکرات‌ها از تصمیم دولت بایدن مبنی بر احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند .بااین‌حال، منتقدان اصل توافق هسته‌ای در حزب دموکرات کماکان با احیای برجام مخالف هستند. بن کاردین دیگر سناتور دموکرات در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت روابط رو به وخامت این کشور با روسیه و چین موانعی را برای مذاکره بر سر یک توافق جدید ایجاد می‌کند و شاید بهتر باشد به امید دستیابی به یک توافق بهتر، منتظر آینده باشیم!
بااین‌حال، مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در جلسات استماع سنا تأکید کرده‌اند که قدرت انعقاد توافقی محکم‌تر با ایرا« به‌گونه‌ای که تأمین‌کننده حداکثری منافع آمریکا باشد » ندارند. نکته مهم این است که حتی در صورت احیای توافق هسته‌ای ، این توافق به تصویب مجلس سنا نخواهد رسید و با تصمیم سیاسی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده اجرایی خواهد شد.
به عبارت بهتر، این توافق از حمایت دو سومی اعضای سنا« ۶۷ سناتور» جهت تبدیل‌شدن به یک سند قطعی در حوزه سیاست خارجی آمریکا بهره‌مند نخواهد شد .از سوی دیگر، حتی با احتساب ۴ یا ۵ سناتور دموکرات که مخالف احیای برجام هستند، تعداد سناتورهای مخالف برجام نیز
به بالای ۶۷ سناتور نخواهد رسید و همین مسئله، دستان بایدن را برای استفاده از حق وتوی خود در برابر هرگونه اقدام کنگره علیه توافق احتمالی را باز خواهد گذاشت.
اصل ابطال‌پذیر بودن برجام
همان‌گونه که اشاره شد، دولت و دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان باید در محاسبات خود بر اصل ابطال‌پذیر بودن برجام توجه ویژه‌ای داشته باشند. بدیهی است که در معادلات داخلی آمریکا، اگر دولت بعدی اعم از دموکرات یا جمهوری‌خواه مخالف توافق هسته‌ای باشد، می‌تواند بدون اجازه کنگره از آن خارج شود، دقیقا مانند اقدامی که
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا آن را صورت داد. بنابراین، باید ضمن کسب تضمین‌های حداکثری در قبال توافق نهایی، هزینه دولت بعدی آمریکا برای خروج از توافق را افزایش داد.کسب تضمین‌های ذاتی در خصوص ذخایر مازاد اورانیوم غنی‌شده در کشور ، سانتریفیوژهای نسل جدید، برنامه تحقیق و توسعه کشور در حوزه بهره‌مندی از فناوری هسته‌ای و …جملگی از مصادیق این تضمین‌ها محسوب می‌شود. در کنار این موارد باید تضمین‌های اعتباری« اقتصادی») را نیز در قبال تجارت شرکت‌ها و مؤسسات اقتصادی و بانک‌های خارجی با کشورمان در نظر گرفت. درهرحال، نباید آینده‌پژوهی در قبال برجام را حتی لحظه‌ای فراموش کرد.
آمریکا , بایدن , برجام , مذاکرات وین
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.