نفیسه امامی
بر اساس مصوبه هیئت‌مدیره سازمان بورس، از دیروز اول اردیبهشت‌ماه دامنه نوسان مثبت ۶ و منفی ۳ درصدی در بازار سهام اعمال گردید تا بلکه گامی در جهت تغییر روند شاخص برداشته شود. بعد از شتاب گرفتن روند نزولی شاخص بورس، سازمان بورس تصمیماتی در راستای کاهش ضرر سهامداران از تداوم روند نزولی بازار و کاهش نوسان‌های ایجادشده در بازار اتخاذ کرد و مصوبه تغییر دامنه نوسان بورس را از منفی و مثبت پنج به مثبت ٦ و منفی دو از ۲۵ بهمن‌ سال گذشته اجرایی کرد.این تغییر دامنه نوسان از مثبت و منفی ۵  به مثبت ۶ و منفی ۲ درصد در حالی انجام گرفت که قرار بود صرفا برای دو هفته در بازار سهام باهدف کنترل ریزش شاخص و قیمت سهام شرکت‌ها در این بازار اعمال شود، اما بازار به این تغییر دامنه نامتقارن تنها چند روز روی مثبت نشان داد و بعدازآن مجددا در مسیر نوسان قرار گرفت. 
اجرای این مصوبه در بازار با اظهارنظرهای مختلفی از سوی کارشناسان نسبت به این تصمیم شورای عالی بورس روبه رو شد. عده‌ای از تحلیلگران اساسا معتقد به حذف دامنه نوسان بورس برای ایجاد زودتر تعادل در معاملات بازار بودند و بارها اعلام کردند که بازار برای آنکه بتواند هر چه زودتر به روند واقعی خود بازگردد، باید اقدام به حذف یا افزایش دامنه نوسان کند تا مدت اصلاح زمانی شاخص بورس به زمان کوتاه‌تری تبدیل شود.
بازار از ابتدای سال ۱۴۰۰ بازهم با نوسان مضاعف روبه رو گردید و اعضای هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، بار دیگر تکلیف دامنه نوسان را برای یک ماه از منفی ۲ تا مثبت ۶ به
 منفی ۳ تا مثبت ۶ تغییر دادند. این تغییر همزمان با آزادسازی معاملات الگوریتمی در بازار بود تا به‌زعم تصمیم‌گیرندگان سازمان بتواند بر روند حرکت شاخص تأثیرگذار شود. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران دیروز  و هم‌زمان با اجرای تغییر دامنه نوسان بازهم روند نزولی به خود گرفت و با افت ۵۳۰۰ واحدی به یک‌میلیون و ۲۱۴ هزار و ۲۸۰ واحد رسید. هرچند به نظر می‌رسد افت قیمت دلار هم در ریزش بازار بی‌تأثیر نبوده است.آنچه که در این میان بارها به آن اشاره‌شده، بی‌اعتمادی است که هم‌اکنون سرمایه‌گذاران بازار از آن رنج می‌برند و منجر به کاهش نقدینگی و ترس از انجام معاملات در آن شده است. به نظر می‌رسد بازار نیازمند شوک قوی‌تر و جدی‌تری در مقایسه با تغییر دامنه نوسان است. در شرایطی که بسیاری از کارشناسان معتقدند سهام موجود در بازار ارزنده شده است، اما میزان خرید در بازار به‌شدت افت کرده و از سهام موجود استقبالی نمی‌شود.  
  سیدفرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه : روند فرسایشی بورس پویایی بازار را از بین برده است
سید فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «رسالت» درباره تأثیرگذاری دستورالعمل‌هایی مانند تغییر دامنه نوسان  در ایجاد شوک و روند صعودی به بازار اظهار کرد: روند فعلی بازار در دو بخش بنیادی و رفتاری قابل‌بررسی و تحلیل است. در بخش رفتاری سهامداران و سرمایه‌گذاران به‌خصوص افراد جدیدالورود پس از ترس از رکود بازار در میانه‌های سال ۱۳۹۹ و ناامیدی در اواخر سال ۱۳۹۹ اکنون در مرحله تسلیم هستند و ترجیح می‌دهند با هر میزان ضرری از بازار خارج شوند.
وی ادامه داد: این گروه توجهی به ارزندگی یا عدم ارزندگی سهام و مسائل بنیادی یا دیدگاه بلندمدت در بازار سرمایه ندارند. بیشتر این گروه، نگران از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی ازجمله رمز ارز هستند و با دیدن بازده بالای این بازار، به دنبال انتقال سرمایه خود به آن حوزه رفته‌اند. حسینی بابیان اینکه در حوزه رفتاری، موضوع صف‌نشینی سهامداران مطرح است، گفت: در شرایط فعلی بازار، زمانی که سهامداران در سهام پرتفوی خود، صف‌های فروش سنگین را طی چندین روز می‌بینند، تحت تأثیر مسائل رفتاری قرار می‌گیرند و اثراتی با عناوین اثر ربایشی، بازخورد و توده‌وار بر آن‌ها غالب شده و آن‌ها نیز تمایل به رفتن در صف فروش دارند، لذا شاهد تشدید صف‌های فروش هستیم. 
وی تصریح کرد: بین نیمی تا دوسوم نمادها صف‌های فروش سنگین دارند و عدم تعادل بازار به هر دلیلی، عاملی است که سبب تشدید منفی شده و حتی می‌تواند به حباب منفی و ارزانی بیش‌ازحد سهام منجر شود. تداوم خروج پول حقیقی گواه این موضوع و تلاش بسیاری از حقیقی‌ها برای فروش به هر قیمتی است. وی با اشاره به وجود فشار فروش در بازار سرمایه بیان کرد: ممکن است برخی از سهامداران نیاز به نقدینگی داشته باشند، اما نمی‌توانند سهام خود را نقد کنند، لذا فشار فروش در بخشی از بازار که امکان فروش و نقد کردن وجود دارد، افزایش می‌یابد و این موضوع سبب فشار در سایر بخش‌های بازار و عدم تعادل آن سهام‌ها نیز می‌شود، لذا دومینووار حتی سهم‌های ارزنده نیز تحت‌فشار فروش قرار می‌گیرند. این کارشناس بورس بر ضرورت افزایش دامنه نوسان در دیدگاه کلان تأکید کرد تا پدیده‌های صف‌نشینی و توده‌واری از بین برود و افزود: افزایش دامنه در این مقطع اقدام مثبت و مؤثری بود، اما باید توجه داشت به‌کارگیری دامنه نامتقارن در مقاطع کوتاه‌مدت به کار برده شده و عملا نتوانسته کارکرد مورد انتظار را ایفا کند. 
حسینی ادامه داد: شدت واکنش رفتاری را می‌توان در بازگشایی نمادهای سیمانی در روز چهارشنبه مشاهده کرد که باوجود افزایش نرخ، شاهد بیش از نصف تا دوسوم قیمتی در برخی از نمادهای این گروه‌ها بودیم. این موضوع نشان می‌دهد که روند فرسایشی سهامداران را خسته کرده و پویایی بازار را از بین برده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تغییر دامنه نوسان در کنار آزاد شدن معاملات الگوریتمی می‌تواند به بازار کمک کند یا خیر؟ گفت: معاملات الگوریتمی بخشی از روند طبیعی تحول فناوری و اجتناب‌ناپذیر است. معاملات الگوریتمی به تسهیل تصمیم‌گیری‌ها و تسریع و بهینه نمودن معاملات و حذف کارهای تکراری کمک کرده و می‌تواند به عمق‌بخشی در معاملات منجر شود. 
حسینی اضافه کرد: همان‌گونه که امروز در خصوص دسترسی یا عدم دسترسی آنلاین‌ها بحثی نمی‌شود، در خصوص معاملات الگوریتمی هم این موضوع صادق است و بایستی به‌عنوان ابزاری غیرقابل‌حذف در بازار به آن نگاه شود. این موضوع لزوم توجه بیش‌ازپیش به توسعه زیرساخت‌ها را سبب شده است.  این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: توسعه بازارگردانی، نقدشوندگی و پویایی بازار که همگی از ویژگی‌های کارایی عملیاتی بازار است، مبتنی بر دسترسی مناسب به زیرساخت‌ها و ابزارهای معاملات الگوریتمی است، ولی در دوره محدودیت، عملا فعالیت بازارگردانی با سختی‌های قابل‌توجهی روبه رو شد. وی در پایان بابیان اینکه روند صعودی خوبی در قیمت‌های جهانی عوامل تولید مانند گاز و انرژی‌های دیگر رخ‌داده است، گفت: باوجود ارزندگی سهام بسیاری از این شرکت‌ها، اما بازار استقبالی از آن‌ها نمی‌کند. قیمت نفت و محصولات پتروشیمی بین
 ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
 در قیمت فولاد نیز شاهد رکوردشکنی قیمت‌های جهانی هستیم و قیمت‌های فلزات رنگین مانند مس و سرب و روی روند مناسبی دارند و انتظارات در خصوص فلز مس مثبت است.