فخرالدین اسدی
رئیس‌جمهور جدید آمریکا، با دغدغه‌های متعددی در حوزه سیاست داخلی و خارجی این کشور دست‌وپنجه نرم می‌کند. اگرچه شیوع ویروس کرونا، استمرار بحران‌های اقتصادی ناشی از شیوع این ویروس و بروز شکاف های عمیق امنیتی- سیاسی در داخل آمریکا( میان طرفداران و مخالفان ترامپ) قدرت مانور بایدن را در واشنگتن محدود ساخته است، اما اعضای اروپایی ناتو ، مخصوصا سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان از رئیس‌جمهور جدید آمریکا خواسته‌اند تا بلافاصله، نسبت خود را با پیمان آتلانتیک شمالی مشخص کند.بحران‌هایی که در دوران ریاست جمهوری ترامپ در ناتو ایجاد شد، در طول تاریخ پس از جنگ جهانی دوم بی‌سابقه بوده است اما بایدن نیز به‌سادگی نمی‌تواند مناسبات و معادلات بر هم ریخته در داخل ناتو را بازسازی کند.او دغدغه‌هایی در این خصوص دارد که برطرف کردن آن‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر نیست!
آنچه مسلم است اینکه مناسبات آمریکا و متحدان اروپایی آن در درون ساختار ناتو، شدیدا مخدوش شده است. اصرار ترامپ بر منسوخ شدن ساختار ناتو ( در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۶ میلادی در مقابل هیلاری کلینتون) و پس‌ازآن نیز تأکید وی برافزایش سهم بودجه دفاعی همه اعضای پیمان آتلانتیک شمالی، منجر به اوج‌گیری بحران در این مجموعه شد. به عبارت بهتر، در دوران ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا به«مولد اصلی اختلاف و بحران»در این ساختار تبدیل شد. کار به‌جایی رسید که امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه که خود از سیاستمداران شکست‌خورده و بحران‌زده در اروپا محسوب می‌شود، خواستار تشکیل ارتش واحد اروپایی شد. این ایده ماکرون، با اعتراض آنگلا مرکل صدراعظم آلمان مواجه شد. در حقیقت، مرکل می‌خواست با حمایت از نقش محوری آمریکا در ناتو، زمینه را برای تعهدپذیری ترامپ نسبت به ساختار پیمان آتلانتیک شمالی و شرکای واشنگتن فراهم سازد اما صدراعظم آلمان نیز در این خصوص خطای بزرگی را مرتکب شد!اما به نظر می‌رسد بایدن به‌سادگی نمی‌تواند مواضع دولت قبلی( دولت ترامپ) را در قبال ناتو تغییر دهد! رئیس‌جمهور جدید آمریکا به‌وضوح می‌داند که اگر وی از ایده «افزایش بودجه نظامی اعضای ناتو» عقب‌نشینی کند، حتی از سوی برخی طرفداران حزب دموکرات نیز مورد عتاب قرار می‌گیرد.از سوی دیگر، اوباما و برخی اعضای ارشد حزب دموکرات نیز موافق افزایش فشارهای آمریکا بر دیگر اعضای ناتو در خصوص تعهدپذیری اقتصادی آن‌ها هستند. برخی رسانه‌های اروپایی مدعی هستند که سیاست‌های تک‌روانه ترامپ نه‌تنها در افغانستان، بلکه پیش‌ازاین در سوریه و عراق نیز به هم‌پیمانان اروپایی ناتو نشان داد که دیگر نمی‌توانند به قدرت محافظتی بزرگ آمریکا اتکا کنند. اما حتی با پایان یافتن ریاست ترامپ بر آمریکا، برای اروپا روشن است که در آینده باید بیش از حالا روی پای خود بایستد.با همه این اوصاف، برخی سیاستمداران اروپایی کماکان تأکیددارند که ناتو و ساختار آن، فعلا جایگزین دیگری ندارد! درهرصورت نه‌تنها فرانسه که دیگر متحدان اروپایی ناتو نیز باوجود خوش‌بینی به سیاست بایدن، معتقدند که او در ابتدای دوره ریاست‌جمهوری‌اش باید مشکلات داخلی زیادی را از پیش پا بردارد. دیپلمات‌های ناتو از بایدن انتظار چرخش در سیاست‌های چهار سال گذشته رادارند درعین‌حال که بر ضرورت ابتکار عمل بیشتر اروپا در سیاست‌های امنیتی تأکید می‌کنند.لازم به ذکر است که ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، هزاران نیروی آمریکایی را از آلمان خارج کرد. این نیروها در قالب«تعهدات ناتویی آمریکا» در خاک اروپا حضور داشتند.