نفیسه امامی
رشد قیمت دلار هر بازاری را تحت تأثیر قرار می ‌دهد و بازار سرمایه هم از این قاعده مستثنی نیست و به اعتقاد بیشتر تحلیلگران، افزایش قیمت دلار بر ارزش سهام شرکت های بورسی تأثیر مستقیم گذاشته است. طی ۸ سال گذشته، شرکت‌های بورسی زیادی وارد بازار شدند که از نرخ دلار تأثیر می پذیرند و در این میان شرکت‌ هایی که درآمد ارزی دارند یا قیمت کالاهای آنها با قیمت ‌های
جهانی تعیین می شوند، تأثیر پذیری بیشتری از نرخ دلار پیدا می‌ کنند که شامل شرکت های معدنی، فلزی و پتروشیمی می شود.اگرچه ارز نیمایی مبنای تأثیر بر درآمدهای ارزی شرکت های صادراتی است و همچنان نرخ آن از بازار آزاد کمتر است، اما همسو با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، سود شرکت‌ های صادراتی یا صنایعی که بر اساس عرضه و تقاضای جهانی قیمت گذاری می شوند و صادرات محور هستند و افزایش نرخ ارز برای آنها مزیت صادراتی محسوب می شود هم افزایش پیدا کرده است. با توجه به همبستگی نرخ ارز و بازار سهام در داخل با رشد نرخ ارز، فقط شرکت های بزرگ نیستند که تحت تأثیر قرار می گیرند بلکه تمام بنگاه ها اثرپذیر خواهند بود. این اثرگذاری تا 
بدان جاست که به نظر بعضی از فعالان و کارشناسان بازار اگر دلار به رشد قیمت خود ادامه دهد و تا ۳۰ هزار تومان هم برسد، در کنار رشد نقدینگی و تورم بالا دستیابی شاخص به دو میلیون واحد دور از ذهن نخواهد بود. نرخ ارز رابطه مستقیمی با تورم دارد و قیمت کالاهای داخلی همانند کالاهای صادراتی با افزایش روبه رو می شود. بنابراین علاوه بر شرکت های صادرات محور و دارای درآمد ارزی، شرکت های دارای درآمد ریالی هم با افزایش قیمت محصولات مواجه می شوند که در نهایت سود این قبیل شرکت ها را نیز بالا می برد.اکنون با توجه به تجربه تاریخی تأثیرگذاری نوسان نرخ دلار بر بازار سهام باید منتظر ماند و دید آیا این افزایش نرخ ارز و بالطبع رشد سهام شرکت های بورسی تداوم خواهد داشت یا سرنوشت دیگری برای دلار و بازار سهام رقم خواهد خورد؟
 رشد بازار سهام نسبت به نرخ ارز عقب تر است
علیرضا کدیور، کارشناس بازار سرمایه درباره تأثیرپذیری شرکت‌های بورسی از گرانی دلار به «رسالت» گفت: با رشد نرخ ارز سه اتفاق برای شرکت های بورسی رخ می دهد، اول اینکه شرکت هایی که محصولات خود را صادر می کنند و یا در داخل بر اساس نرخ های جهانی قیمت گذاری می کنند مانند شرکت های معدنی و پتروشیمی همسو با افزایش نرخ ارز، قیمت محصولات آنها هم بالا می رود و در نهایت سود درآمد و سود خالص آنها افزایش پیدا می کند.وی اضافه کرد: افزایش نرخ ارز در میان مدت و بلندمدت تورم ایجاد می کند و قیمت محصولات داخلی را بالا می برد در نتیجه شرکت های بورسی هم که صادرکننده نیستند و محصولات خود را در داخل به فروش می رسانند، با افزایش نرخ دلار سود بیشتری کسب می کنند.
همچنین اثر دیگری که رشد قیمت دلار بر شرکت های بورسی می گذارد، افزایش ارزش دارایی آنها مانند زمین، ساختمان و تجهیزات است که به این واسطه قیمت سهام شرکت ها رشد پیدا می کند. کدیور با اشاره به اینکه هر عامل تورم زا در اقتصاد کشور به رشد همه دارایی ها از جمله سهام می تواند منجر شود، افزود: منظور ما از افزایش نرخ ارز در این برهه افزایش پایدار است نه اینکه رشد قیمتی داشته باشد اما بعد از مدتی افت پیدا کند.این تحلیلگر بورس رشد بازار سرمایه را نسبت به نرخ دلار کمتر عنوان کرد و گفت: با توجه به افتی که شاخص طی یک سال گذشته داشته است و از مردادماه سال گذشته تا خردادماه امسال به طور دائم شاهد افت بازار بودیم، رشد بازار سهام در مقایسه با سایر دارایی ها نسبت به نرخ ارز عقب تر است و در صورتی‌که نرخ ارز در  همین نقطه بماند و یا افزایش پیدا کند باز هم شاهد رشد شاخص سهام خواهیم بود. 
  رشد هیجانی شرکت های بورسی در پی افزایش دلار
فرهاد جوانمردی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با «رسالت» با اشاره به اینکه شرکت های به اصطلاح دلاری مانند شرکت های صادرات محور در بورس بر اساس نرخ سامانه نیما فعالیت می کنند، گفت: ارز نیمایی اکنون در مرز ۲۳ هزار تومان قرار دارد که افزایش معناداری با نرخ دلار بازار آزاد دارد، بنابراین افزایش نرخ دلار به معنای واقعی زمانی در شرکت ها نمایان می شود که نرخ نیمایی هم رشد پیدا کرده باشد، درحالی‌که نرخ نیمایی افزایشی نداشته است. وی ادامه داد: افزایش نرخ دلار در بازار آزاد باعث شد نمادها و صنایع دلار محور به خصوص پتروشیمی ها، پالایشی ها و فولادی ها در یک ماه اخیر رشد قابل توجهی پیدا کنند، درنتیجه شاید بتوان رشد شرکت های بورسی را با توجه به عدم رشد ارز نیمایی، تا قسمتی هیجانی عنوان کرد. در این شرایط سودآوری شرکت ها افزایش معناداری پیدا نخواهد کرد مگر اینکه بازار سرمایه منتظر باشد تا ارز نیمایی خود را به نرخ ارز آزاد نزدیک کند که این اتفاق در ماه های اخیر رخ نداده و ارز نیمایی در مرز ۲۳ هزار تومان ثابت مانده است. جوانمردی با اشاره به شرکت های برنده و بازنده افزایش نرخ دلار گفت: نمادهای ریالی که به صورت مستقیم با نرخ دلار ارتباط ندارند مانند شرکت های بانکی و خودرویی از این رشد عقب مانده اند و شرکت های صادرات محورو دارای درآمد ارزی برنده افزایش اخیر نرخ دلار هستند.این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه اکنون ارزش برخی از نمادهای پتروشیمی از سقف تاریخی خود در شهریور سال گذشته ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر هستند، افزود: این مسئله می تواند ترسی را برای بازار ایجاد کند، زیرا درصورتی‌که سودآوری این شرکت ها تجدیدپذیر باشد مشکلی در بازار ایجاد نخواهد شد، اما بعضی از سودآوری ها قابلیت تکرار پذیری ندارند ولی ارزش بازار آنها را رشد داده است. چنانچه این شرکت ها دچار افت شوند، می توانند باعث نوسان در همه بازار گردند.وی تصریح کرد: اگر دولت بتواند نرخ ارز را کاهش دهد و این افت به صورت پایدار باقی بماند، شاهد کاهش ارزش نمادهای دلار محور و رشد نمادهای ریالی خواهیم بود ولی این روند نمی تواند افت زیادی را در شاخص ایجاد کند اما می تواند رشد آن را تا حد زیادی متوقف کند.جوانمردی در پایان با اشاره به ادامه همبستگی نرخ ارز و بازار سهام بیان کرد: با توجه به این که درآمد ارزی شرکت های صادرات محور با نرخ نیمایی تعیین می شود باید از این نرخ تأثیر بپذیرند، اما همه بازارها از جمله بازار سهام از نرخ دلار در بازار آزاد تأثیر مستقیم می گیرند و اثر آن به صورت احساسی بر همه بازارها مشاهده شود درحالی‌که باید بپذیریم بالا رفتن شاخص بازار سرمایه ارتباط منطقی با افزایش و بهبود عملکرد شرکت ها دارد و نباید وابستگی با نرخ دلار آزاد داشته باشد.