گروه فرهنگی
این روزها دنیا به تماشای انتخابات ایالات‌متحده آمریکا نشسته و در حال واکاوی نحوه اجری نمایشنامه انتخاباتی این کشور است تا درنهایت از دل دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات یک نفر راهی کاخ سفید شود.
در این عرصه اتفاقات زیادی در حال روی دادن است و شاید یکی از مهم‌ترین نقش‌های این نمایش بر عهده رسانه‌های آمریکایی به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی این کشور است که توانسته افکار عمومی را در این مسیر به نحو دلخواه مدیریت کند.
رفتارهایی که این روزها از شبکه‌هایی نظیر توییتر شاهد هستیم به‌خوبی نشان می‌دهد که سیاستمداران آمریکایی و مردم این کشور تا چه اندازه در اختیار این شبکه‌ها قرار دارند و به‌آسانی در دام سیاست‌های آن‌ها گرفتار می‌شوند.
بی‌گمان در جهان امروز نقش رسانه‌ها به‌ویژه شبکه‌های مجازی برکسی پوشیده نیست و روزی نیست که رئیس دولتی یا مسئول کشوری و لشکری در سرتاسر جهان عقاید و سیاست‌های خود را در قالب توییت و یا پیامی در شبکه‌های مجازی مطرح نکند، اما در ادامه این مسیر نقشی مهمی که بر عهده این رسانه‌ها در جهت سودهی به جریانات و اتفاقات روز جهان وجود دارد نقشی غیرقابل‌انکار است و به همین دلیل می‌بینیم که تغییرات وارونگی‌های فراوانی در اخبار منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی روی می‌دهد و مدیران آن‌ها هستند که سیاست‌ها  و نگرش‌های مخاطبان را مشخص می‌کنند.البته که نحوه سیاستگذاری و برخورد سیاستمداران با این شبکه‌ها در شکل‌گیری رفتارهای دوگانه متولیان شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی دارد اما باید پذیرفت که این شبکه‌ها با در اختیار گرفتن افکار عمومی هر آنچه لازم باشد به جامعه منتقل کرده و بازخوردهای آن را در سیاست‌های کلان سیاسی  اجتماعی دریافت می‌دارند.
از سوی دیگر این رسانه‌ها به‌واسطه قدرت رسانه‌ای و سلطه‌ای که بر افکار عمومی پیداکرده‌اند چندان به دنبال واقع‌گرایی و بیان حقایق نبوده و هرجا منافع طبقه حاکم و یا سرمایه‌داری اقتضا نماید با انتشار و بزرگنمایی اخبار و رویدادها و یا ارائه تحلیل‌های وارونه در جهت دستیابی به اهداف این گروه برآمده و جامعه را نیز با خود همسو می‌کنندو البته که جایی برای پاسخگویی و بازخواست از این رویکرد و روش وجود ندارد و بسیاری از نخبگان و آزادیخواهان جوامع به‌واسطه همین رفتارهای چندگانه و منفعت طلبانه شبکه‌های اجتماعی غربی دچار مشکلات فراوانی شده‌اند و با چوب آزادی بیان از میدان نقد و مطالبه گری خارج شده‌اند.
برای بررسی بیشتر این موضوع با دکتر مراد عنادی استاد دانشگاه و از مدیران رسانه‌ای کشور گفت‌وگویی ترتیب داده‌ایم تا از منظر ایشان در این زمینه بیشتر جویا شویم.
 رسانه‌های داخلی کشور، بیانگر ‌واقعیت‌های جامعه هستند
دکتر مراد عنادی، کارشناس رسانه در تشریح نقش شبکه‌های اجتماعی در تغییر و وارونگی واقعیت‌ها به «رسالت» گفت: «شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یکی از خروجی‌های فضای مجازی، بیان‌کننده روایت‌های غیررسمی و هدایت افکار عمومی هستند.»
وی افزود: «مهم‌ترین تفاوت رسانه‌های غربی با رسانه‌های داخلی کشور، استناد بر منبع آن‌هاست. خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و سایت‌های شناسنامه‌دار بیان‌کننده اخبار مستند و واقعیت‌های جامعه هستند و چنانچه خبری تکذیب شود، مدیرمسئول پاسخگوی آن است اما در رسانه‌های زرد جوامع غربی، با انتشار اخبار بدون منبع، نه‌تنها پاسخگوی صحت آن نیستند بلکه موج انحراف افکار عمومی از واقعیت‌ها را نیز ایجاد می‌کنند.»
عنادی تصریح کرد: «رسانه‌های زرد جوامع غربی، با ادعای موهوم آزادی بیان، اخبار منتخب خود را بدون منبع منتشر می‌کنند و پس از تشویش افکار عمومی آشکارمی‌گردد که خبر، دروغی بیش نبوده و تنها باهدف انحراف افکار عمومی رسانه‌ای شده است. به‌طور حتم چنین رسانه‌هایی در جهت افزایش آگاهی آحاد مردم تلاش نمی‌کنند و تنها درصدد نشر اهداف خود هستند.»
این کارشناس رسانه خاطرنشان کرد: «فضای حاکم بر رسانه‌های زرد، بستر سوءاستفاده برخی افراد که همواره به دنبال بهره‌برداری سیاسی،اقتصادی و اجتماعی هستند، ایجاد کرده و با نشر اخبار جعلی، هرروز آنان را به اهداف خود نزدیک‌تر می‌کند‌.»
او همچنین ادامه داد: «نشر اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی تنها مختص کشورهای درحال‌توسعه و مبتنی بر عدم آگاهی نیست. این موضوع در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا و اروپا که خود را پرچم‌دار آزادی بیان و نشر واقعیت‌ها می‌دانند، به‌کرات رواج دارد.»
 آزادی بیان رسانه‌های غربی، ادعایی موهوم است
عنادی اظهار کرد: «در جریان انتخابات آمریکارسانه توییتر پس از توییت دونالد ترامپ برچسبی مبنی بر این‌که ممکن است این خبر واقعیت نداشته باشد را منتشر کرد. این موضوع را نمی‌توان با نگاه نظارتی رسانه‌ غرب بیان کرد، بلکه می‌توان عنوان کرد سکان تأیید یا تکذیب اخبار در دست بنیانگذاران شبکه‌های اجتماعی است و چنانچه خبری باب میلشان نباشد، آن را تکذیب و اگر بخواهند آن را رواج می‌دهند.»
این کارشناس رسانه می‌گوید: «به‌طورکلی بنیانگذاران شبکه‌های اجتماعی پراستفاده غربی‌ها هستند و همواره به‌سان یک دروازه‌بان در قامت اخبار ایستاده‌اند و تنها خبر منتخب خود را هدایت می‌کنند.»او ضمن بیان این‌که برخورد گزینشی یکی از ویژگی‌های بارز جوامع غربی است، اظهار کرد: «رسانه‌ دنیای غرب همواره درصدد بازی با  کلمات و هدایت آنان به‌سوی اهداف خود هستند. مثال بارز این موضوع طی اقدام اخیر رئیس‌جمهوری فرانسه دیده شد؛ او نشر کاریکاتور علیه ارزش‌های دینی و جهانی را آزادی بیان فراخواند و هنگامی‌که کاریکاتور همسر او منتشر شد، خشمگین و آزادی بیان را به نحو دیگری تعبیر کرد.»
عنادی در پایان این گفت‌وگو بابیان این‌که ادعای موهوم آزادی بیان غربی‌ها تنها حرف است و در عمل معنا ندارد، اضافه کرد: «رسانه‌های غربی، ادعای آزادی بیان را تنها به هنگام نشر اهداف خود به کار می‌گیرند و چنانچه علیه آنان استفاده شود، خشمگین می‌شوند.»